Aleksander Karnicki

Aleksander Karnicki
ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

30 stycznia 1869
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

12 listopada 1942
Kutno, Polska pod okupacją III Rzeszy

Przebieg służby
Lata służby

1887–1921

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

powstanie bokserów,
wojna rosyjsko-japońska,
I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Order św. Jerzego III klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Królewski Korony (Prusy) Order Podwójnego Smoka (Cesarstwo Chińskie) Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
Jako zastępca dowódcy I Korpusu Polskiego, Bobrujsk 1918
Grób rodziny Karnickich w Bydgoszczy

Aleksander Karnicki (ur. 30 stycznia 1869 w Częstochowie, zm. 12 listopada 1942 w Kutnie[1]) – generał lejtnant Armii Imperium Rosyjskiego, generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 30 stycznia 1869 w Częstochowie[2][3][4][5][6], w rodzinie Stanisława i Leontyny[3][7].

W 1887, po ukończeniu gimnazjum w Warszawie, wstąpił do armii rosyjskiej[8]. W 1900 ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w Twerze[8]. Uczestniczył w tłumieniu powstania bokserów w Chinach (1900-1901) i w wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905)[8]. Podczas I wojny światowej był dowódcą 2. Zaamurskiego Pułku Konnego, następnie brygady i dywizji jazdy na froncie niemieckim. 26 marca 1916 awansował na generała majora ze starszeństwem z 28 kwietnia 1915. Od 10 lutego do 12 czerwca 1918 był zastępcą dowódcy I Korpusu Polskiego w Rosji gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego.

27 stycznia 1919 przyjęty został do Wojska Polskiego, „z zatwierdzeniem posiadanego stopnia generała porucznika, jako warunkowego, do czasu ułożenia przez komisję weryfikacyjną ogólnej listy starszeństwa oficerów WP i mianowany inspektorem kawalerii Wojska Polskiego”[9]. Potem na froncie bolszewickim był dowódcą Frontu Wołyńskiego (marzec – czerwiec 1919). W okresie lipiec 1919 – kwiecień 1920 był szefem Misji Wojskowej przy kwaterze dowódcy Białych Sił Zbrojnych Południa Rosji gen. Antona Denikina w Taganrogu, z zadaniem nawiązania współpracy i uzgodnienia działań przeciw bolszewikom. Misja zakończyła się fiaskiem, ponieważ przywódcy Rosji nie zamierzali tolerować wolnej Polski. W kwietniu 1920 powrócił do kraju, a w maju objął dowództwo Dywizji Jazdy na Ukrainie.

1 maja 1920 zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia tego roku w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[10]. 4 czerwca 1920 minister spraw wojskowych, gen. por. Józef Leśniewski zezwolił mu „korzystać tytularnie ze stopnia generała porucznika”[11].

W lipcu i sierpniu 1920 dowodził VIII Brygady Jazdy i Grupą Jazdy przy 5 Armii. Odznaczył się w bojach z 1 Armią Konną Budionnego. Na skutek intryg gen. Eugeniusza de Henning-Michaelisa, od kwietnia 1921 w stanie spoczynku. 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu rzeczywistego generała dywizji[12]. Na emeryturze osiadł w Bydgoszczy przy ulicy Cieszkowskiego 11 (od czerwca 1921).

Po kampanii wrześniowej i rozpoczęciu okupacji niemieckiej jesienią 1939 został wysiedlony przez Niemców do Kutna. Zmarł tam po ciężkiej chorobie. W 1964 prochy przewieziono do Bydgoszczy, gdzie spoczęły na cmentarzu przy ul. Kcyńskiej[2].

Starszy syn generała – podporucznik pilot-obserwator Jerzy Karnicki z 1 Pułku Lotniczego zginął 23 października 1930 w katastrofie lotniczej na warszawskiej Woli, kiedy to pilotowany przez niego samolot Breguet XIX spadł na halę fabryki „Parowóz”. Drugi syn – komandor porucznik Borys Karnicki w czasie II wojny światowej był między innymi dowódcą okrętu podwodnego ORP „Sokół”.

Ordery i Odznaczenia

W czasie służby w armii rosyjskiej otrzymał:

Był przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari[14]. Figuruje w kartotece odznaczonych Krzyżem Walecznych[15]. 23 maja 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[6].

Przypisy

  1. „Album bydgoski” – dodatek do „Gazety Pomorskiej” podaje daty 30.01.1867 – 13.11.1943
  2. a b Nicman ↓.
  3. a b Stawecki 1994 ↓, s. 160.
  4. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 41.
  5. Encyklopedia Wojskowa 1934 ↓, s. 60, tu 31 stycznia 1869 w Warszawie.
  6. a b Tu podano, że urodził się w Łowiczu. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-19]..
  7. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-20]..
  8. a b c Encyklopedia Wojskowa 1934 ↓, s. 60.
  9. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 12 z 04.02.1919 r.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920, s. 353.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 419.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923, s. 737.
  13. Карницкий Александр Станиславович [online], Русская армия в Великой войне: Картотека проекта [dostęp 2014-11-13] (ros.).
  14. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-20]..
  15. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-20]..

Bibliografia

Linki zewnętrzne