Al-Birwa (arab. البروه) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Akki w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela w dniu 11 lipca 1948.
Położenie
Al-Birwa leżała na skalistym wzgórzu na granicy nadmorskiej równiny ze wzgórzami Zachodniej Galilei. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 1354,2 ha. We wsi mieszkało wówczas 1 460 osób[1].
| własność gruntów
|
powierzchnia gruntów (hektary)
|
| Arabowie
|
1293,9
|
| Żydzi
|
54,6
|
| publiczne
|
5,7
|
| Razem
|
1354,2
|
| Rodzaj użytkowanych gruntów
|
Arabowie (hektary)
|
Żydzi (hektary)
|
| uprawy oliwek
|
120
|
0
|
| uprawy nawadniane
|
154,8
|
1,6
|
| uprawy zbóż
|
845,7
|
431
|
| nieużytki
|
293,2
|
9,9
|
| zabudowane
|
5,9
|
0
|
Historia
W czasach Krzyżowców w rejonie tym wybudowano zamek obronny nazywany Broet. W 1596 w al-Birwa żyło 121 mieszkańców, którzy płacili podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, owoców, hodowli kóz i uli[2].
W okresie panowania Brytyjczyków al-Birwa była dużą wsią. We wsi znajdował się jeden meczet i kościół. W 1888 Turcy utworzyli we wsi szkołę podstawową dla chłopców. W 1943 powstała szkoła dla dziewcząt[1].
Podczas arabskich rozruchów 1936–1939 mieszkańcy al-Birwy wzięli udział w zajściach przeciwko brytyjskim władzom Mandatu Palestyny. Ze wsi pochodził przywódca powstania w Dolnej Galilei szejk Jihja Hawasz. Został on aresztowany i skazany na dożywotnie więzienie. Brytyjczycy skazali także ośmiu innych mieszkańców wsi[3]. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej we wsi stacjonowały siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską w komunikację w rejonie. W dniu 11 czerwca 1948 wieś po krótkiej walce zajęły siły izraelskie. Mieszkańcy uciekli wówczas do sąsiednich wiosek arabskich, a większość domów wyburzono. Pomimo obowiązującego rozejmu, w następnych dniach w rejonie al-Birwy dochodziło do kolejnych starć, a wieś ponownie zajęła Arabska Armia Wyzwoleńcza. Podczas operacji Dekel w dniu 11 lipca 1948 wieś al-Birwa po krótkiej walce zajęły siły izraelskie[1].
Miejsce obecnie
Na terenach wioski al-Birwa powstał w 1949 kibuc Jasur, a w 1950 moszaw Achihud.
Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski al-Birwa: „Pozostały trzy domy, dwa sanktuaria i szkoła. Jedna z tych świątyń jest wybudowana z kamienia, z zakrzywioną kopułą, która obejmuje cały dach. Architektura szkoły jest podobna do tej z Kula. Wszystkie te zabytki stoją opuszczone wśród kaktusów, chwastów, drzew figowych i morwowych. Wśród gruzów zniszczonych domów rośnie roślinność. Zachowały się także zaniedbane groby. Część terenu i ziemi zajęły uprawy hodowlane mieszkańców Achihud”[1].
Przypisy
| Dystrykt Akki |
|
|---|
| Dystrykt Bajsanu |
|
|---|
| Dystrykt Beer Szewy |
|
|---|
| Dystrykt Dżaninu |
|
|---|
| Dystrykt Gazy |
|
|---|
| Dystrykt Hajfy |
|
|---|
| Dystrykt Hebronu |
|
|---|
| Dystrykt Jafy |
|
|---|
| Dystrykt Jerozolimy |
|
|---|
| Dystrykt Nazaretu |
|
|---|
| Dystrykt Ramli |
|
|---|
| Dystrykt Safedu |
|
|---|
| Dystrykt Tyberiady |
|
|---|
| Dystrykt Tulkarm |
|
|---|
