Po II wojnie światowej powstał w Bydgoszczy Oddział Lotnictwa Cywilnego, który reaktywował szkołę szybowcową w Fordonie. 28 lutego 1946 założono Aeroklub Bydgoski[5], którego zadaniem miało być głównie szkolenie pilotów. Już kilka miesięcy później zorganizował on wielkie pokazy lotnicze z okazji 600-lecia Bydgoszczy, na które przybył marszałek Polski Michał Rola-Żymierski. W 1947 roku aeroklub liczył 495 członków, w tym 20 pilotów samolotowych, 187 szybowcowych, 15 skoczków spadochronowych i 25 modelarzy oraz dysponował samolotami Po-2 oraz szybowcami[5]. Na tzw. polu ułańskim przy ul. Szubińskiej zbudowano pole wzlotów i hangary. Po pożarze obiektu pod koniec lat 40. władze Aeroklubu Polskiego nakazały przeniesienie sekcji samolotowej do Inowrocławia, a szybowcowej do Fordonu[5]. W latach 1950–1956 dzięki zaangażowaniu bydgoskich pasjonatów lotnictwa nie dopuszczono do likwidacji aeroklubu, a szkolenie szybowcowe prowadzone w Fordonie należało do najlepszych w Polsce[5]. Przy ul. Jagiellońskiej i na Wyspie Młyńskiej założono warsztaty i stolarnię Bydgoskiego Ośrodka Lotnictwa oraz centralne warsztaty wyciągarkowe[5].
W 1958 siedziba aeroklubu została przeniesiona na lotnisko przy ul. Biedaszkowo, gdzie w latach 1958–1964 zbudowano wojskowy port lotniczy z niezbędną infrastrukturą nawigacyjną, a dla aeroklubu wzniesiono hangary, budynek biurowy i warsztat[6]. W 1963 roku szkoła szybowcowa w Fordonie została zlikwidowana, a jej kadra szkoleniowa i wyposażenie włączone do Aeroklubu Bydgoskiego. Dodatkowo w 1980 założono filię Aeroklubu Bydgoskiego w Pile[6]. Działalność sportowa była prowadzona w sekcjach: szybowcowej, samolotowej, spadochronowej, modelarstwa lotniczego (1957) i lotniarskiej (1974). W przekroju historycznym duże sukcesy krajowe i międzynarodowe osiągali szybownicy, spadochroniarze i modelarze, lotniarze i motolotniarze Aeroklubu Bydgoskiego.
14 lipca 2020 około 10:10 w trakcie szkolenia praktycznego z pilotażu samolot typu Tecnam spadł na płytę lotniska, stając w płomieniach. Instruktor i kursant zginęli na miejscu wypadku[7].
Pierwsze srebrne i złote odznaki szybowcowe bydgoscy piloci zaczęli zdobywać w 1947 roku[4]. W latach 1950–1958 bazą sekcji szybowcowej Aeroklubu Bydgoskiego była szkoła szybowcowa w Fordonie. Dzięki niej w 1953 aeroklub zajął w szkoleniu szybowcowym 2. miejsce w Polsce, a w 1954 – 1. miejsce[6]. Dysponowano w tym czasie m.in. szybowcami szkolnymi SG 38 i wyczynowymi typu IS-C Żuraw, Grunau Baby, SZD-10 Czapla, IS-2 Mucha[6]. W latach 60. XX w. bydgoscy szybownicy zaczęli osiągać sukcesy na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej. Jan Wróblewski został dwukrotnie mistrzem świata (1965 – klasa otwarta, 1972 – klasa standard) oraz wicemistrzem (1970 – klasa standard). Medalistami mistrzostw Polski byli obok Wróblewskiego m.in.: Alfred Bzyl, Tadeusz Gołata, Marian Torz i inni[6]. W 1963 Jan Wróblewski pobił rekord świata w przelocie docelowo-powrotnym pokonując trasę 680 km z Leszna do Olsztyna i z powrotem[6], a Alfred Bzyl wraz z Ludwikiem Piaseckim 14 lipca 1968 roku ustanowili rekord Polski w przelocie po trójkącie długości 500 km w kategorii szybowców dwumiejscowych[6]. Do tego Bzyl dwukrotnie zwyciężył w memoriale Ryszarda Bitnera (1967, 1968)[4].
Po II wojnie światowej piloci Aeroklubu Bydgoskiego uprawiali sport samolotowy, zdobywając m.in. wielokrotne tytuły mistrzów Pomorza, wicemistrzostwo Polski (1968, Ludwik Merło) oraz wysokie lokaty w międzynarodowych rajdach lotniczych[6]. W latach 70. i 80. XX w. do kadry Polski powołano kilkunastu pilotów Aeroklubu, którzy uczestniczyli w zawodach rajdowo-nawigacyjnych i w lataniu precyzyjnym (Ludwik Merlo, Lech Szutowski, Władysław Koślicki, Alfred Bzyl, Marek Bukowski, Jerzy Cieszyński, Andrzej Korzeniowski, Dariusz Kubicki)[4]. W latach 1957–1986 na bydgoskim lotnisku wyszkolono ok. 430 pilotów, którzy zasilili kadry lotnictwa wojskowego, cywilnego i usług agrolotniczych[6].
Sekcja spadochronowa
Spadochroniarstwo uprawiano na lotnisku Aeroklubu Bydgoskiego od 1957 roku. W latach 70. XX w. szereg zawodników i zawodniczek uzyskiwało tytuły mistrzów i wicemistrzów Polski, m.in. Grażyna Olbrycht, Leszek Biernat, Włodzimierz Kowalaszek, Beata Leszczyńska, Stanisław Barwik, Wiesław Szafrański[6]. W 1973 Aeroklub Bydgoski zdobył drużynowo tytuł mistrza Polski, a wicemistrza w 1975 roku[6]. Odznaki spadochronowe z trzema diamentami zdobyli m.in.: Czesław Robak, Bohdan Porębski, Andrzej Kowalski, Jerzy Leński, Janusz Świtała, Wiesław Szafrański, Stanisław Barwik i Włodzimierz Kowalaszek[6]. W 1962 roku Andrzej Kowalski jako piąty spadochroniarz w Polsce wykonał pokazowy skok z odrzutowca przy pomocy katapulty[6].
W 1991 przy Aeroklubie Bydgoskim założono Oddział XI Związku Polskich Spadochroniarzy (www), a w latach 1998–2002 działała pierwsza w Polsce prywatna szkoła spadochronowa „Daymos”. W 1980 zorganizowano po raz pierwszy Międzynarodowe Zawody Spadochronowe o Puchar Bydgoszczy.
Sekcja modelarstwa lotniczego
Sekcję lotniczego modelarstwa wyczynowego założono w 1957 roku[6] przejmując po Lidze Lotniczej 2 istniejące modelarnie lotnicze w Bydgoszczy[4]. W latach 70. modelarstwo była bardzo popularne w Bydgoszczy (43 warsztatów dla młodzieży). Do 1976 w mistrzostwach Polski (seniorów i juniorów) uzyskano 16 medali (7 , 3 , 6 )[6]. Czołową postacią modelarstwa lotniczego lat 70. XX w. w Bydgoszczy był Tadeusz Kokoczewski – mistrz świata w drużynie (1974), siedmiokrotny mistrz Polski[6].
W 1974 przy Aeroklubie Bydgoskim powstała pierwsza w Europie oficjalna sekcja lotniarska założona z inicjatywy pracowników Zakładu Urządzeń Techniki Jądrowej „Polon”: Krzysztofa Kosiora i Ryszarda Łączkowskiego[6]. Bydgoscy zawodnicy (m.in. Bogdan Kantorski, Andrzej Glaziński, Andrzej Kowalski) należeli do pionierów tej dyscypliny w Polsce[10]. Treningi podjęto na Górze Szybowników, gdzie w latach 1933–1963 mieściła się szkoła szybowcowa w Fordonie[6]. W 1975 w Bydgoszczy odbył się I Ogólnopolski Zlot Lotniarzy z udziałem 18 zawodników, a rok później w Międzybrodziu Żywieckim bydgoska sekcja lotniarska zajęła 1. miejsce w Polsce, a mistrzem został Andrzej Kowalski[6]. W latach 1975–1980 w aeroklubie wyszkolono 58 lotniarzy, którzy samodzielnie budowali i udoskonalali sprzęt[6]. W latach 80. XX w. dyscyplina ewoluowała w stronę motolotniarstwa. Zawodnicy Aeroklubu Bydgoskiego w latach 70., 80. i 90. XX w. należeli do czołówki krajowej, zdobywając wiele trofeów ogólnopolskich, indywidualnie i drużynowo[6]. W latach 1984–1986 ogólnopolskie zawody wygrywali m.in. Adam Perz i Krzysztof Kosior[6], a Karol Kubit jako członek reprezentacji narodowej zdobył w 1994 drużynowe mistrzostwo świata.
Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa powołano w 1961 roku[6]. Jego pierwszym prezesem był Jan Kieżun – organizator przedwojennej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy. Klub prowadził działalność popularyzatorską, dokumentował dzieje lotnictwa na Pomorzu i Kujawach oraz upamiętniał ważne postaci lotnictwa bydgoskiego[6]. Jego dziełem są m.in. pomnik Lotników Ziemi Bydgoskiej na Błoniu (1980), pomnik Ikara upamiętniający szkołę szybowcową w Fordonie (2002), tablice pamiątkowe: Adama Juliusza Zaleskiego (1990), Bolesława Orlińskiego (2004) i zbiorowa lotników poległych na frontach II wojny światowej, a także nadanie 2 szkołom podstawowym, 8 ulicom oraz osiedlu w Fordonie (Szybowników) nazw związanych z bydgoskim lotnictwem[12].
W 1990 na wniosek Klubu Seniorów Lotnictwa Aeroklubowi Bydgoskiemu nadano imię ppłk pil. Adama Juliusza Zaleskiego, pierwszego komendanta Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, który zginął w 1940 w Charkowie[12].
Prezesi Aeroklubu
Poniżej niepełna lista prezesów Aeroklubu Bydgoskiego[6]:
↑Encyklopedia Bydgoszczy. t.1. praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2011. ISBN 978-83-926423-3-6, str. 264
↑Włodzimierz Jastrzębski: Sport na Kujawach i Pomorzu w latach II Rzeczypospolitej [w:] 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu. Praca zbiorowa pod red. Prof. dr hab. Włodzimierza Jastrzębskiego. Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej oddział w Bydgoszczy 1993
↑ abcdeZbigniew Kuras: Sport wyczynowy w województwie bydgoskim (pomorskim) w latach 1945-1956 [w:] 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu. Praca zbiorowa pod red. Prof. dr hab. Włodzimierza Jastrzębskiego. Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej oddział w Bydgoszczy 1993
↑ abcdefghijklmnopqrstuvwxyzaaTomasz Malinowski, Zbigniew Smoliński, Zbigniew Urbanyi: Ważniejsze osiągnięcia sportowców woj. bydgoskiego w latach 1957-1986 [w:] 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu. Praca zbiorowa pod red. Prof. dr hab. Włodzimierza Jastrzębskiego. Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej oddział w Bydgoszczy 1993
↑Małgorzata Oberlan Tragiczny wypadek na budowie. Czy uratują twarz pracownika?, Express Bydgoski nr 206, 3 września 2020
↑ abcArkadiusz Kaliński: Bydgoskie lotnisko w latach 1916-1939 (cz. 2) [w:] Kronika Bydgoska XX
↑Kaliński Arkadiusz. Działalność I Cywilnej Szkoły Mechaników Lotniczych i kursów lotniczych przy Szkole Przemysłowej w Bydgoszczy (1924-1930). [w.] Kronika Bydgoska XXIII
.jpg)
