PROFILPELAJAR.COM

Adam Opalski
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1897 ; Olkusz
Data i miejsce śmierci	3 listopada 1963 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	lekarz neurolog
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Rodzice	Józef Kasper Opalski
Małżeństwo	Helena Kowalewska
Krewni i powinowaci	Wiesław Opalski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Opalski (ur. 26 listopada 1897 w Olkuszu, zm. 3 listopada 1963 w Warszawie) – polski lekarz neurolog. Jego nazwisko wiązane jest do dziś z opisanymi przez niego w przebiegu choroby Wilsona tzw. komórkami Opalskiego.

Życiorys

Urodził się w 1897 roku w Olkuszu jako syn Józefa Kaspra Opalskiego (1864–1926), lekarza pracującego w Szpitalu Św. Błażeja, jednocześnie radnego miejskiego i prezesa Banku Spółdzielczego. Miał brata Wiesława. Studiował medycynę na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Trzykrotnie otrzymywał stypendium Fundacji Rockefellera, które odbył w Zakładzie Anatomii Patologicznej przy Niemieckim Instytucie Badawczym Psychiatrii (Deutsche Forschungsanstalt für Psychiatrie) w Monachium u Walthera Spielmeyera oraz w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W 1935 roku został docentem chorób nerwowych na Uniwersytecie Warszawskim. Po wojnie od 1946 do 1950 profesor na UW i Akademii Medycznej w Warszawie (1950–1958). Od 1946 członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, od 1948 członek korespondent PAU i od 1952 członek korespondent PAN. W 1955 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[1].

Ze szkoły neuropatologicznej Opalskiego wyszli m.in. Mirosław Mossakowski i Irena Hausmanowa-Petrusewicz^[2].

Żonaty z Heleną Kowalewską (1903–1971), małżeństwo było bezdzietne. Zmarł 3 listopada 1963 w Warszawie, po długiej chorobie. Jego grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 30, rząd 3, miejsce 37/38)^[3]. Artykuły wspomnieniowe poświęcili mu Eufemiusz Herman, Mossakowski, Jakimowicz, Kistelska-Nielubowicz i Ludo van Bogaert^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]. W swojej autobiografii wspominał go Karl Stern.

Dorobek naukowy

Opalski był autorem 31 prac ogłoszonych drukiem^[10]. Podczas pobytu w Monachium opisał przerosłe komórki glejowe, które uznał za charakterystyczne dla zwyrodnienia soczewkowo-wątrobowego (choroby Wilsona); koncepcja Opalskiego z czasem zyskała uznanie i eponimiczna nazwa komórek Opalskiego jest powszechnie przyjęta. Przedstawił też monografię na temat patomorfologii zwoju Gassera i inne prace, na temat cytoarchitektoniki wyściółki układu komorowego, wągrzycy mózgu, pochodzenia komórek Alzheimera typu II. W 1946 roku opisał zespół tętnicy rdzeniowej tylnej, określany też jako zespół Opalskiego.

Wybrane prace

G. Bodechtel, A. Opalski. Gefäßbedingte Herde bei der tuberkulösen Meningitis. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 125 (1), s. 401–422, 1930. DOI: 10.1007/BF02880283.
Über eine besondere Art von Gliazellen bei der Wilson-Pseudosklerosegruppe. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 124 (1), s. 420–425, 1930. DOI: 10.1007/BF02865108.
Zur normalen und pathologischen Anatomie des Ganglion Gasseri. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 124 (1), s. 383–419, 1930. DOI: 10.1007/BF02865107.
Über lokale Unterschiede im Bau der Ventrikelwände beim Menschen. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 149 (1), s. 221–254, 1934. DOI: 10.1007/BF02870512.
Studien zur allgemeinen Histopathologie der Ventrikelwände, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 150 (1), 1934, s. 42–74, DOI: 10.1007/BF02890897 .
Morfologja i patogeneza zapaleń wyściółki i gleju podwyściółkowego. Neurologia Polska, 1933
Nauka o lokalizacji w ośrodkowym układzie nerwowym w świetle najnowszych poglądów. Medycyna 9, 13, ss. 437-440, 1935
Podział i charakterystyka zapaleń mózgu, występujących u dzieci. Pediatria Polska 15, 6, ss. 373-384, 1935
Objawy neurologiczne w przebiegu niedocukrzenia insulinowego u chorych psychicznie. Rocznik Psychiatryczny 31, ss. 112-156, 1938

Przypisy

↑ 19 lipca 1955 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie służby zdrowia” M.P. z 1956 r. nr 23, poz. 288
↑ Historia neurologii polskiej. [dostęp 2009-12-20].
↑ Cmentarz Stare Powązki: EUGENJUSZ KOWALEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
↑ Herman E. Adam Opalski jako kolega. Neurologia, Neurochirurgia i Psychiatria Polska 15, 1, ss. 17-18, 1965
↑ Herman E. Adam Opalski 1897-1963. Nauka Polska 1 s. 220-222, 1964
↑ Mossakowski M. Adam Opalski jako neurolog i neuropatolog. Neurol.Neuroch.i Psych.Pol. 84 z.4 s.457-470
↑ Jakimowicz W. Adam Opalski. Wspomnienie pośmiertne. Patologia Polska 3 ss. 281-285, 1964
↑ Kistelska-Nielubowicz H. W rocznicę śmierci prof.dr Adama Opalskiego (28.X.1897-3.XI.1963). Pol.Tyg.Lek. nr 47 s.1792-1793, 1965
↑ Bogaert L. Prof.Adam Opalski. Neuropatologia Polska 3 s.nlb.3,s.217-220, 1965
↑ Tadeusz Zakrzewski: "Opalski, Adam" [w:] Polski Słownik Biograficzny ss. 110-111

Bibliografia

Tadeusz Zakrzewski: "Opalski, Adam" [w:] Polski Słownik Biograficzny ss. 110-111
Honorata Ołdakowska Wybraniec nauki. Forum Akademickie 9/2001
Jerzy Kulczycki. Profesor Adam Opalski (1897–1963) – neurolog i neuropatolog. Neurologia i Neurochirurgia Polska 43, 4, ss. 396–399 (2009)