Studiował historię jako przedmiot główny i geografię jako poboczny na Wydziale HumanistycznymUniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jeszcze podczas studiów opublikował swój pierwszy artykuł pt. Z dziejów zamku sanockiego na łamach „Kuriera Lwowskiego”. Dyplom magistra w zakresie historii społecznej i gospodarczej uzyskał 11 grudnia 1935 na podstawie pracy pt. „Literatura ludowa w Galicji w latach 1846–1850”, napisanej pod kierunkiem prof. Franciszka Bujaka. Ponadto kształcił się na uniwersytecie w dziedzinie geografii, zdając egzamin w tym zakresie i otrzymując prawo do nauczania tego przedmiotu jako dodatkowego. Otrzymał stypendium z Funduszu Pracy. Należał do Akademickiego Koła Ziemi Sanockiej we Lwowie. Jako student podczas wakacji odwiedzał Sanok i zajmował się ewidencjonowaniem zbiorów archiwalnych oraz bibliotecznych[20]. Po studiach został na uczelni jako asystent wolontariusz w Zakładzie Historii Społecznej i Gospodarczej UJK (w tym czasie otrzymywał stypendium z Funduszu Kultury Narodowej, wypłacane od września 1936 do września 1939)[17]. Od 1937 do 1939 przebywał na praktyce w VII Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie. Do końca istnienia II RP przygotowywał pracę doktorską pt. „Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650”.
Po wybuchu II wojny światowej bracia Adam i Marian Fastnachtowie odmówili przyjęcia niemieckiego obywatelstwa we Lwowie. Przedostali się z obszaru zajętego przez ZSRR na tereny okupowane przez Niemców do Sanoka. 5 czerwca 1940 Adam Fastnacht został zatrudniony w charakterze urzędnika w Wydziale Wyżywienia i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Sanoku (Ernährungsamt)[17]. Wraz z bratem działał w szeregach Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej. Adam Fastnacht, który uniknął aresztowania w 1942, był zmuszony do ukrywania się. Pod zmienioną tożsamością jako Adam Stupnicki pracował od jesieni 1942 w charakterze praktykanta biurowego w Administracji Majątków Państwowych w Żniatyniu, od 1 stycznia 1943 do 13 marca 1944 jako księgowy w niemieckim folwarku Żabcze nieopodal Sokala, a później do 25 lipca 1944 w niemieckim przedsiębiorstwie budowlanym M. Mirski, Roboty kolejowe i drogowe niedaleko Rudnika nad Sanem. Jego brat Marian został aresztowany przez Niemców w 1943 i prawdopodobnie w kwietniu 1944 rozstrzelany[21]; według (Edwarda Zająca poniósł śmierć w obozie KL Auschwitz[22]).
U kresu wojny i nadejściu frontu wschodniego Adam Fastnacht przybył do Sanoka i działał w sanockim Starostwie Powiatowym (jako referendarz w referacie aprowizacji od 26 września 1944), a następnie przeniesiony do referatu kultury i sztuki i przydzielony do Muzeum Ziemi Sanockiej w czasie od 1 lipca 1945 do 15 października 1946. Po zakończeniu wojny 14 czerwca 1946 uzyskał tytuł naukowy doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie na podstawie rozpoczętej jeszcze przed 1939 pracy pt. „Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650” (została opublikowana dopiero w 1961[17]) napisanej także pod kierunkiem prof. Bujaka. 16 października 1946 podjął pracę naukową w Bibliotece im. Ossolińskich we Wrocławiu, początkowo jako kierownik działu wypakowywania i przenoszenia transportowanych zbiorów, od 1951 do przejścia na emeryturę 30 czerwca 1979 jako kierownik Działu Rękopisów Biblioteki, początkowo w stopniu kustosza; od 1962 w stopniu starszego kustosza dyplomowanego. W styczniu 1975 został mianowany docentem. W czasie pracy regularnie wspierał działalność Muzeum Ziemi Sanockiej. Równolegle z pracą biblioteczną od listopada 1946 do sierpnia 1948 pracował w niepełnym wymiarze godzin jako nauczyciel historii w szkole zawodowej Państwowych Zakładów Konfekcyjnych we Wrocławiu, zaś od stycznia 1948 do sierpnia 1950 był zatrudniony na pół etatu jako starszy asystent w Katedrze Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego, kierowanej przez prof. Stefana Inglota. Był redaktorem dwóch pierwszych numerów czasopisma „Biuletyn Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku” z lat 1964 i 1965, oraz numeru 3 pisma „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, wydawanych przez Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku[23][24]. Na emeryturze nie zaprzestał pracy historyka, wydał m.in. Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu i monografię miasta Leska. Przygotowywał także analogiczną monografię Sanoka, jednak nie ukończył jej w pełni przed śmiercią w 1987, tworząc jedynie dzieło obejmujące czas do XVII wieku[17][25][26][27].
W wyniku odniesionej w dzieciństwie kontuzji Adam Fastnacht przez lata zmagał się z problemami zdrowotnymi z biodrem, co w konsekwencji doprowadziło do amputacji prawej nogi w 50. roku życia[33]. Zmarł 16 lutego 1987 we Wrocławiu[34]. 26 lutego 1987 został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Grabiszyńskim[4][35]. Zgodnie z jego ostatnią wolą na grobie został umieszczony kamień pochodzący z terenu Bieszczadów[36][37].
Upamiętnienie
15 kwietnia 1987 imię Adama Fastnachta otrzymało Muzeum Regionalne w Brzozowie[38]. Po przeprowadzonym remoncie muzeum zostało ponownie otwarte 17 listopada 1990, a dokonały tego żona Adama Fastnachta, Kazimiera, oraz współzałożycielka tej placówki Krystyna Czyżewska[39]. Twórcą placówki był Jerzy Ferdynand Adamski, który redagował prace Fastnachta[40].
Na terenie Sanoka w dzielnicy Dąbrówka ustanowiono ulicę nazwaną imieniem i nazwiskiem Adama Fastnachta[41].
Publikacje
Popiersie Adama Fastnachta w sanockim ratuszuTablica wejściowa Muzeum Regionalnego w BrzozowieUlica Adama Fastnachta w Sanoku
Tablica ewaluacyjna monet polskich 1700-1772, w: Ceny we Lwowie w latach 1701–1914, Lwów 1934.
↑Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Środowisko kulturalne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Feliks Kiryk (red.), Kraków 1995, s. 616.
↑Edward Zając. Początki „Rocznika Sanockiego”. Adam Fastnacht (biogram). „Rocznik Sanocki”, s. 21, 2014. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN0557-2096.
↑{{Cytuj pismo autor = Anna Fastnacht-Stupnicka |tytuł = Obecność przeszłości (o Adamie Fastnachcie) |czasopismo = Rocznik Sanocki |wydawca = Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej |wolumin = IX |strony = 9–10, 26 |issn = 0557-2096 |data = 2006}}
↑Edward Zając. Początki „Rocznika Sanockiego”. Adam Fastnacht (biogram). „Rocznik Sanocki 2014”, s. 22, 2014. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN0557-2096.
Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 32–34. ISBN 83-909787-0-9.
Edward Zając. Początki „Rocznika Sanockiego”. Adam Fastnacht (biogram). „Rocznik Sanocki”. Tom XI, s. 21–22, 2014. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN0557-2096.
Mateusz Podkul: Adam Fastnacht. muzeum.brzozow.pl. [dostęp 2018-08-16].
.jpg)
