AMX-10RC

AMX-10RC
Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	GIAT
Typ pojazdu	opancerzony wóz rozpoznawczy
Trakcja	kołowa (6x6)
Załoga	4 (dowódca, kierowca, działonowy, ładowniczy)
Historia
Prototypy	1977
Produkcja	1979–1986
Egzemplarze	480 szt.
Dane techniczne
Silnik	1 silnik Hispano-Suiza HS-115 lub Baudouin 6F-11 SRX o mocy 260 lub 280 KM
Długość	9,15 m 6,36 m (kadłuba)
Szerokość	2,95 m
Wysokość	2,68 m (do stropu wieży) 1,58 m (kadłuba)
Prześwit	0,30 m
Masa	15 880 kg (bojowa)
Osiągi
Prędkość	85 km/h (droga) 35 km/h (teren) 7,2 km/h (pływanie)
Zasięg pojazdu	1000 km
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	1,65 m
Ściany (wys.)	0,8
Kąt podjazdu	50%
Przechył boczny	30%
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1× armata czołgowa F2 GIAT kal. 105 mm (38 nab.) 1× karabin maszynowy AA NF-1 kalibru 7,62 mm (sprzężony z armatą, 4000 nab.)
Wyposażenie
4 (2×2) wyrzutnie granatów dymnych
Użytkownicy
Francja, Maroko, Katar, Ukraina
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

AMX-10RC – francuski współczesny opancerzony wóz rozpoznawczy.

We wrześniu 1970 roku rozpoczęto pracę nad budową nowego opancerzonego wozu rozpoznawczego, który mógłby zastąpić używany Panhard EBR^[1]. Prace zlecono biuru konstrukcyjnemu AMX (Ateliers de construction d’Issy-les-Moulineaux)^[1]. Wśród założeń była unifikacja konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty AMX-10P^[1]. W latach 1971–1973 wyprodukowano trzy prototypy, które poddano wszechstronnym badaniom^[1].

Produkcję seryjną rozpoczęto w 1979. Umieszczoną ją w zakładach w Roanne należących do koncernu GIAT, a wieże produkowano w Tarbes^[2]. Miała ona trwać do 1987 roku, lecz dostawy zakończyły się faktycznie w 1994 roku^[2]. Łącznie w tym okresie zbudowano 480 wozów tego typu.

Opancerzony wóz rozpoznawczy AMX-10RC jest pojazdem kołowym w układzie 6 × 6. Kadłub został wykonany ze spawanych płyt aluminiowych^[3]. Według publikowanych informacji, opancerzenie ma chronić wnętrze przedziału bojowego przed pociskami przeciwpancernymi z broni maszynowej kalibru do 12,7 mm i odłamkami^[3]. Kadłub podzielony jest klasycznie na przedział kierowania z przodu (stanowisko kierowcy jest po lewej stronie), bojowy pośrodku i napędowy z tyłu. Na środku kadłuba zamontowana jest wieża typu czołgowego z armatą kal. 105 mm. Z armatą sprzężony jest karabin maszynowy kal. 7,62 mm. W wieży znajdują się stanowiska pozostałych trzech członków załogi: dowódcy (z prawej), działonowego (z prawej przed dowódcą) i ładowniczego z lewej strony.

Początkowo wozy produkowany był z silnikiem wysokoprężnym Hispano-Suiza HS-115, które później zastąpiono we wszystkich wozach silnikiem wysokoprężnym Baudouin 6F-11 SRX o większej mocy. Wóz ma zawieszenie hydropneumatyczne, umożliwiające opuszczanie i podnoszenie oraz przechylanie kadłuba^[4]. W celu unifikacji konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty, zrezygnowano z tradycyjnego układu kierowniczego, a skręty są wykonywane na sposób czołgowy, przez zróżnicowanie prędkości obrotowej kół po obu stronach^[4]. Na niektórych podłożach wóz może obracać się w miejscu, z kołami poruszającymi się w przeciwnych kierunkach^[4]. Wóz jest przystosowany do pływania dzięki dwóm pędnikom z tyłu, z prędkością do 7,2 km/h^[4].

Wóz wyposażony jest w komputerowy system kierowania ogniem COTOC.

Na pokładzie przewozi on 38 nabojów do armaty, 4000 nabojów do karabinu maszynowego i 40 granatów dymnych. Do strzelania z armaty stosowane są pociski kumulacyjne, odłamkowo-burzące i podkalibrowe.

Pierwsze opancerzone wozy rozpoznawcze AMX-10RC zostały wprowadzone na uzbrojenie francuskiego 2. Pułku Huzarów (fr. 2 Regiment de Hussard) w 1979. Następnie systematycznie wprowadzany był do uzbrojenia jednostek rozpoznawczych francuskich sił szybkiego reagowania (FAR). Łącznie we francuskich jednostkach znalazło się około 350 samochodów tego typu^[2].

Wozy tego typu zakupiło także Maroko w liczbie 108 sztuk oraz Katar – 12 sztuk^[5]. W 2021 nieliczne wozy przekazano Kamerunowi^[5].

Wozy te zostały użyte bojowo w trakcie francuskiej operacji pokojowej w Czadzie w latach 1983–1984. Brały udział w operacji Pustynna Burza w Iraku w 1991 roku. Używane są również w ramach sił pokojowych ONZ w Kosowie.

Około 40 sztuk maszyn zostało dostarczonych do sił zbrojnych Ukrainy i uczestniczą w wojnie na Ukrainie^[6]. Latem 2023 roku potwierdzono utratę kilku egzemplarzy^[7], w tym jedną maszynę która została przez Rosjan zdobyta i odholowana z pola walki. ^[8] Pojawiły się także głosy krytyki ze strony ukraińskich dowódców, którzy negatywnie oceniali opancerzenie pojazdu, jako zbyt cienkie, sprawiające że wozy nie nadawały się do szturmów i innych bezpośrednich działań na pierwszej linii frontu, za to dobrze spisywały się w roli wozów wsparcia ogniowego, działających w pewnej odległości od frontu.^[9]

• Michał Nita. AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 2001. nr 6. s. 16-22. ISSN 1230-1655. 
• Michał Nita. „Czołg na kołach” – francuski AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2022, wrzesień 2022. Magnum-X. 

• Zdjęcia i opis