Żywotnik olbrzymi (Thuja plicata Donn ex D.Don, 1824) – gatunekdrzewa iglastego z rodziny cyprysowatych. Występuje w stanie dzikim w zachodniej części Ameryki Północnej, wzdłuż wybrzeży Oceanu Spokojnego, na obszarze od Alaski po Kalifornię[5]. W Polsce uprawiany jako roślina ozdobna, dawniej także na leśnych powierzchniach doświadczalnych. W zachodniej części kraju zadomowiony na nielicznych stanowiskach (kenofit). W lasach może tworzyć zwarte odnowienia pochodzące z samosiewu[6].
Morfologia
Pokrój
Korona gęsta, zwarta, regularnie stożkowata. Samotnie rosnące drzewa zachowują gałęzie do samej ziemi.
Prosty, osiąga wysokość 60–65 m (w Polsce w uprawie dorasta do 30–35 m). Gałęzie ułożone wachlarzowato, poziomo. Kora głęboko bruzdkowana, o ciemnym, czerwonobrunatnym zabarwieniu, łuszczy się płatami.
Najlepiej rośnie w klimacie oceanicznym wybrzeża Oceanu Spokojnego, z zimami bez silnych mrozów i łagodnymi, wilgotnymi latami. Na północnych krańcach obszaru występowania porasta niższe partie gór, na południu zbocza do wysokości 1800 m n.p.m. Tworzy lasy mieszane wraz z jodłą, osiką, klonem i jesionem.
Żywotnik olbrzymi odgrywa istotną rolę w gospodarce leśnej Ameryki Północnej. Wysoko cenione drewno stosowane było przez Indian do wyrobu kanu, na słupy totemowe. Wykorzystywane jest także w tokarstwie i snycerstwie[5].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26](ang.).
↑M.J.M.M.J.M.ChristenhuszM.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3(ang.).
↑Thuja plicata. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-05-16].
↑Thuja plicata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species(ang.).
↑ abAlicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1058. ISBN 83-214-1305-6.
↑B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9. Brak numerów stron w książce