Świstun amerykański

Świstun amerykański
Mareca americana[1]
(J.F. Gmelin, 1789)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Anatini

Rodzaj

Mareca

Gatunek

świstun amerykański

Synonimy
  • Anas americana J.F. Gmelin, 1789[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     lęgowiska

     zimowiska

     obecne przez cały rok

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Świstun amerykański[4] (Mareca americana) – gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Systematyka

Gatunek ten często umieszczany jest w rodzaju Anas[5]. Nie wyróżnia się podgatunków[5][6]. Hybrydyzuje się z blisko spokrewnionym świstunem zwyczajnym (M. penelope)[5].

Występowanie

Alaska, Kanada i północne USA[6]. Zimuje na południe od zasięgu letniego aż po północną część Ameryki Południowej, na Karaibach i Hawajach[5].

Sporadycznie zalatuje do Europy[7]. W Polsce do 2021 roku stwierdzony 12 razy[8].

Morfologia

Długość ciała 45–56 cm, rozpiętość skrzydeł 76–89 cm, masa ciała: samce 318–1134 g, samice 408–1043 g[5].

Biały wierzch głowy, za okiem zielony pasek. Pierś i boki różawopłowe, czarne pokrywy podogonowe. Samiec w upierzeniu spoczynkowym i samica są brązowoszare. Dziób niebieski, czarny koniec. W locie widoczny wtedy biały brzuch, białe pokrywy podskrzydłowe oraz duże białe lusterko[9].

Ekologia

Samica z pisklętami

Zamieszkuje bagna, stawy i płytkie jeziora z bujną roślinnością wodną[9][10]. Pokarm zdobywa na płyciznach. Żywi się przede wszystkim zielonymi roślinami wodnymi, trawami, jak i owadami i innymi bezkręgowcami wodnymi[10]. Często kradnie pokarm innym kaczkom oraz łyskom[10].

W gnieździe zbudowanym z traw i chwastów pokrytym puchem samica składa 6–12 kremowobiałych jaj, które wysiaduje przez 22–25 dni[10]. Pisklęta opuszczają gniazdo wkrótce po wykluciu. Są w stanie same zdobywać pokarm, ale samica opiekuje się nimi, aż podrosną. Zdolność lotu uzyskują w wieku 45–63 dni[11].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody świstun amerykański nieprzerwanie od 1988 roku klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[3]. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji lęgowej na około 2,7 miliona osobników[12]. Trend liczebności populacji jest lekko spadkowy[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[13].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Mareca americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Anas americana, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-02-10] (ang.).
  3. ↑ a b c Mareca americana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-08].
  5. ↑ a b c d e Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: American Wigeon (Mareca americana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
  6. ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
  7. ↑ wynik wyszukiwania: Anas americana. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2023-01-18]. (ang.).
  8. ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022. 
  9. ↑ a b Busse i in. 1991 ↓, s. 268.
  10. ↑ a b c d American Wigeon Anas americana. WhatBird. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-15)]. (ang.).
  11. ↑ N. Bouglouan: American Wigeon. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
  12. ↑ American Wigeon Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2023-01-18]. (ang.).
  13. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

Linki zewnętrzne