Wieś położona wokół lasów i jezior (Świerczyńskie Wielkie, Świerczynskie Małe, Góreckie, Ominino). Leży na tzw. szlaku św. Jakuba. Na południe od wsi pagórki (146 m n.p.m.) pozostałości po zatrzymaniu się lodowca. Położona jest około 6 kilometrów na południowy zachód od Krzywinia i mniej więcej tyle samo na północny wschód od Osiecznej[3][4].
Nazwa
Miejscowość ma metrykę średniowieczną i jest notowana od początku XIV wieku. Po raz pierwszy w 1304 w formie Swirczyna, 1319 Swirchina, 1323 Swirczina, 1420 Swirczino, 1427 Swerczyno, 1429 Swyrczyna, 1430 Swyrczina, 1434 Swirzczina, 1462 Swerczina, 1490 Swyrzczina, 1491 Swierczyna, 1508 Szwyerczyna, 1509 Szwyrczyna, 1530 Swyrcznia[5]
Wieś wspomniana została 26 marca 1308 w Księdze zmarłych kiedy Maciej ze Świerczyny zapisał klasztorowi lubińskiemu wieś Graby. Jako syn Jana ze Świerczyny został on wymieniony ponownie w kolejnym dokumencie z 1323 zawartym w Kodeksie dyplomatycznym Wielkopolski[3].
Miejscowość była wsią szlachecką należącą do polskiej szlachty. Początkowo prawdopodobnie stanowiła własność magnackiej familii Leszczyńskich herbu Wieniawa. Od początku XV wieku należała do rodu Borków z Gryżyny. W 1415 roku wieś była własnością Andrzeja Borka, a w 1462 należała do pochodzących z tego rodu Macieja i Piotra Borków z Gostynia. Miejscowość na przełomie XVI-XVII wieku przeszła w ręce Malczewskich, a później Modlibowskich[3][4].
Pierwszy kościół z drzewa istniał we wsi jeszcze przed 1412, który w 1650 zastąpiony został nową budowlą z fundacji kasztelana lędzkiego Wojciecha Malczewskiego. Kościół ten odnowiony został przez Macieja Malczewskiego w 1720, a w 1853 Jan Modlibowski przystawił do niego murowaną kaplicę Przemienienia Pańskiego[3].
W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego miejscowość wymieniona została jako wieś oraz dwór Świerczyna w powiecie wschowskim, dekanacie śremskim. Wieś wraz z częścią Bedrychowa tworzyła okręg wiejski mający 40 domów, w których mieszkało 296 mieszkańców w tym 288 katolików, 8 protestantów. Całość obejmowała 388 hektarów powierzchni w tym 248 roli, 48 łąk oraz 4 lasu. Część dworska z drugą częścią Bedrychowa, Bielawami i Chmiełkowem tworzyła okręg dworski mający 15 domów i 234 mieszkańców w tym 230 katolików i 4 protestantów. W sumie liczył on 1340 hektarów w tym 528 roli,358 łąk oraz 213 lasu. Dwór należał do Karola Modlibowskiego[3].
Dwudziestolecie międzywojenne
W okresie międzywojennym we wsi znajdowała się 5-klasowa szkoła elementarna oraz kościół parafialny św. Łukasza Ewangelisty. Prężnie działało miejscowe Kółko Rolnicze, które 19 września 1926 obchodziło 25 lecie działalności. W czasie obchodów w miejscowości zorganizowano wystawę rolniczo-przemysłową, którą odwiedziło ok. trzy tysiące osób[4].
II wojna światowa
W wyniku II wojny światowej miejscowość znalazła się pod niemiecką okupacją. Armia niemiecka zajęła wieś 7 września 1939 roku. Żołnierze Wehrmachtu mianowali na sołtysa miejscowego Niemca i udali się do Krzywinia; codziennie jednak patrolowali okolicę w tym Świerczynę. 20 września oddział saperów zajął miejscową szkołę. Miejscowość podobnie jak całą Wielkopolskę wcielono do III Rzeszy jako tzw. Kraj Warty. Zamknięto polską szkołę i zamieniono ją na szkołę niemiecką, w której mogły uczyć się tylko dzieci Niemców. Dwóch mieszkańców Świerczyny: Łukasz Kędziora oraz Józef Hyżyk zmarło w niemieckich obozach koncentracyjnych[4].
Większość polskich rolników wysiedlono z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa w ramach masowych wysiedleń Polaków z Wielkopolski. Miejscowi rolnicy stracili swoje gospodarstwa na rzecz Niemców przesiedlanych do Wielkopolski w ramach niemieckiej akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich. 20 stycznia 1945 Niemcy ewakuowali się ze wsi przed zbliżającym się frontem. Pierwsi żołnierze radzieccy przybyli do wsi 25 stycznia 1945[4].
Okres powojenny
Za datę wyzwolenia spod okupacji niemieckich nazistów przyjmuje się datę pojawienia we wsi czołówek patrolowych armii radzieckiej. 26 lutego 1945 kierownik szkoły podstawowej Adam Konieczny wznowił jej działalność[4].
12 września 2010 roku wieś obchodziła 700- tną rocznicę swego powstania. Datę tę należy traktować orientacyjnie, ale w oparciu o istniejące materiały źródłowe. Uroczystość zorganizowana została przez władze samorządowe [gminy Osieczna].
Zabytki
XVII-wieczny kościół parafialny pw. św. Łukasza Ewangelisty,
XVII-wieczny wiatrak koźlak
XVIII-wieczna kaplica cmentarna i cmentarz parafialny (Kaplica spłonęła doszczętnie w 2003 roku. Obecna odbudowana).
Stanisław Jędraś. Świerczyna – zarys dziejów miejscowości. „Scripta Comeniana Lesnensa. Miscellanea”, s. 17–27, 2008. Leszno: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie.
