Karate

Lo karatè (prononciacion: [kaˈɾa.te]; 空Kara手te道dō) es un art marcial d’ataca e de defensa, d’origina ryukyuana, que consistís a concentrar tota la fòrça del còs en un endrech determinat. Atal doncas, es un art d’autodefensa amb un aspècte espiritual predominant.

Lo karate se desvolopèt dins l’illa d’Okinawa, ont los ocupants japoneses avián enebit l’us de las armas. Foguèt puèi introduch e espandit al Japon per Gichin Funakoshi.

Tre la siá creacion, l'objectiu de l'art aqueste ne foguèt d'arribar a que lo karateka (id est lo que practica lo karate) pòsca causar un damatge definitiu a l'adversari amb sonqu'un còp, cop de punh, atemi (valent a dire palmada) o cop de pè.

Lo karate (kara:vuèg e té:man) o karate-do (do:camin, donc lo camin de la man vuèja) es una disciplina que se practica amb las mans vuèjas e desarmat. Los braces e las cambas s'entrainan amor de s'abastar las meteissas agilitat e poténcia que ne pòdon o poirián una arma reala.
Mas se ne tracha subretot d'acostumar e lo còs e l'esperit amassa, per tal d' obténer un contaròtle total de la situacion e atal n'èsser capable e pro competent per s'acarar l'adversari amb l'educacion e la cortesia adeqüatas.

L'esséncia, la quita esséncia, la quintaesséncia de totas las tecnicas utilizadas al karate se concentra dintre lo kime.
S'agís d'una agarrida explosiva e subta que s'acompanha qualque ataca que siá (còp de punh, palmada, pautal, còp de pè o esquiva e parada e ca). S' una tecnica es pas acompanhada del kime, se pòt pas considerar coma n'èssent de karate autentic.

Coma espòrt de competicion, lo karate se devesís en doas practicas o espròvas:

• Kumite: es lo combat entre dos karatekas.
  

La nòrma o règla principala dins aquels combats es lo contaròtle del contacte fisic amb l'adversari.Una ataca (atemi o còp de pè) pòt causar fòrça prejudicis o damatges fisics al combatent que lo colpable n'es de tot biais e gaireben sempre desqualificat.
Atal doncas, los combats se ne caracterizan pas sonque per la velocitat de las accions mas tanben mai que mai per lor contaròtle efectiu.

• Kata: son una demostracion dels movements e dels cambiaments de posicion realizats adereng.
  

Totes los kata ne cabisson los elements essencials per l'emplec en totalitat del còs del practicant d'aicesta disciplina. Las tecnicas basicas dels kata ne son de parar e atacar amb los punhs, las mans o los pès, n'èssent tot aquò combinat dins una forma logica, coma s' en fàcia i aguèsse qualqu'un, qualqu' adversari, un autre campion.

• (en) Escòla Wado Ryu... Fondator: n' Hironori Ohtsuka
• (en) Escòla Washinkai... Fondator: en Chris Thompson