Evencs

Los Evencs o Evenkis (rus : эвенков ; chinés simplificat : 鄂温克族 ; chinés tradicional : 鄂溫克族 ; pinyin : Èwēnkè Zú, autrescòps coneguts jol nom de Tongoses o Tongozes), son un dels pòbles tongozes mai importants de Russia e de China. Èran un pauc mai de 69 000 en 2015. En 2010, èran 37 843 en Russia e 30 875 en China segon las donadas dels recensaments d'aquestes países. 535 Evencs mongolozats vivián tanben en Mongolia a la meteissa data.

En Russia son reconeguts coma un dels pòbles minors indigènas del Nòrd, de Siberia e d'Extrèm-Orient ((Rus: коренные малочисленные народы Севера, Сибири и Дальнего Востока) mentre qu'en China son reconeguts coma una de las 56 etnias oficialas del país.

Los Evencs parlan tradicionalament l'evenki mas sonque 36% tot al mai l'aurián servat coma lenga mairala. Parlan tanben lo rus, lo mandarin estandard e lo mandarin del Nòrd-Èst. D'unes que i a parlan tanben lo daur o lo mongòl.

Segon las recèrcas mai recentas^[1] los Evencs aurián viscut a l'entorn del lac Baikal dempuèi lo neolitic. Se respandiguèron a partir d'aquest territòri cap al Nòrd de Siberia e a Manchoria.

Los Evencs son de còps que i a restacats al pòble shiwei qu'abitava dins lo Grand Khitan entre los sègles 5 e 9. Los Evencs de las vals de Ienisei e de Lena èran en 1600, abans l'arribada dels Russes, un pòble nomadizant que viviá de l'elevatge dels rèns.

En 2000, i aviá 30 505 Evencs en China demest los quales 25 418 (83,3%) vivián dins la Prefectura de Hulunbuir, en Mongolia Interiora^[2] e 2648 dins Heilongjiang (8,5%), lo demai essent escampilhat dins las regions vesinas e mai dins d'autras províncias luènchecas de China.

Dins la Prefectura de Hulunbuir son concentrats dins la Bandièra Autonòma Evenca (31,9% dels Evencs de China e 6,6% de la populacion de la bandièra autonòma), dins la Bandièra Autonòma Daur de Morin Dawa (16,8% dels Evencs de China e 1,7% de la populacion de la bandièra autonòma) e dins la Bandièra Autonòma Oroqina (10,3% dels Evencs de China e 1,1% de la populacion de la bandièra autonòma). Dins totas aquestas regions representan de minoritats reduchas en nombre. Los Hans son dominants dins la prefectura de Hulunbuir tota.

En Russia, los Evencs son escampilhats en petits grops espandits sus un territòri plan vast, de Sakhalin a la region occidentala de Siberia. Benefician d'un district, lo District Evenc dins lo Krai de Krasnoyarsk. Lor lenga es ensenhada.

Son majoritaris dins lo district d'Oleniosk en Iakotia.

1. ↑ Vasilevich, G. M., and A. V. Smolyak. "Evenki." The Peoples of Siberia. Ed. Stephen Dunn. Trans. Scripta Technica, Inc. Chicago: The University of Chicago, 1964.
2. ↑ Recensament de 2000, donadas oficialas