Cabús

Lo cabús consistís a se getar dins l'aiga d'una nautor mai o mens granda^[1]. Se pòt realizar pel léser, per se lançar dins una corsa de natacion o coma un quita espòrt. Dins aquel darrièr cas, s'agís, se lançant de diferentas nautors, de realizat debans una jurada de figuras acrobaticas codificadas abans d'intrar dins l'aiga.

La disciplina intègra los Jócs Olimpics a Saint-Louis en 1904^[2]. La disciplina foguèt longtemps dominada pels americans, mas dempuèi los ans 1980 la China s'afirma coma líder^[3]. Lo cabús fa partit de las esprovas dels mondials de natacion dempuèi la creacion en 1973. Lo cabús de fòrça naut vòl intègra la competition als mondials de Barcelona en 2013^[4]. La disciplina aqueriguèt una reputacion gay-friendly amb tres campions olimpics mascles obertament omosexuals, que dos revelèron lor omosexualitat pendent lor carrièra^[5]. Chifra qu'est pas qu'anecdotic savent que sol un òme (Matthew Mitcham) e detz femnas èran obertament omosexuals J.O. de Pequin en 2008 suls 11.000 participants^[6].

Las diferentas nautors a partir de que los cabussaires se lançan en competicions oficials son:

• los trempolins: de 1 e 3 mètres: Aqueles cabussadord son de plancas soplas de composit, al tèrme de que lo cabussaire rebombís per aumentar la nautor de la planca. Lor rigiditat es reglable amb un ròtle que s'adapta jol trempolin per d'amentar o mermar lo levador. Las competicions a 1 m e 3 m son reconegudas per la federacion internacionala, mas sol lo 3 m es presentat als Jòcs Olimpics.

• Los emponts: de 5, 7.5 e 10 mètres: Los cabussaires son d'emponts de beton. Als J.O. e als Campionats del mond, sol lo 10 m es presentat.

La tòca de la competicion es de far un salt a l'encòp estetic e dificil. Alara la composicion dels cabuses es a l'encòp fòrça reglamentada e complèxa. Los elements fondamentals son:

• Lo grop, fondat sus la posicion e lo sens de partença, e tanben aquel de la rotacion.
• La forma, o la posicion del còs pendent la fasa aèria
• Lo nombre de saltòs
• Lo nombre de viròlas

L'ensems se dona per un còde numeric

Los cabuses se destrian en 6 grops

• 1. Cabuses davant: lo cabussaire, en fàcia del bacin, realisa una rotacion transversala (saltò) cap al davant.
• 2. Cabuses arrièr: lo cabussaire, esquina fàcia al bacin, realiza una rotacion transversala (saltò) cap arrièr.
• 3. Cabuses reversats: lo cabussaire fàcia a bacin, realiza una rotacion transversala (saltò) cap arrièr, tot avançant (translacion).
• 4. Cabusses revirats: lo cabussaire esquina fàcia al bacin, en equilibri sus la puta dels pès, realiza una rotacion transversala (saltò) cap davant, tot reculant (translacion).

• 5. Cabusses contenent des viròlas.
• 6. Cabusses a partir d'una pièja capvirada sus la mans (a l'equilibri).

Se donan en miègtorn (o miègsaltò) car los cabussaires pòdon entrar dins l'aiga o pels pès, o pel cap, quina que siá la posicion de partença.

1. Miègsaltò: cabús se la partença se fa suls pès, o restablment se la partença èra en equilibri
2. Saltò: un tornentièr, amb una intrada dins lo mèsme sens que la partença (pès o cap)
3. Saltò e un mièg
4. Doble saltò

Etc…

Cadun dels cabuses pòt se realizar quatre posicions seguentas:

• Tibat: lo cabussaire garda son còs en une posicion drecha, pès junts e artelhs puntats. La sola varianta es la posicion dels brases.

• Carpat: lo cabussaire plega son còs sonqu'al nivèl de las ancas; garda las cambas drechas e lo artelhs puntats. Lo cabussaire pòt escartar los brases suls cotats (carpat obèrt), prene l'arrièr de sas cambas (pels salts perilhoses) o encara tocar sos artelhs de doas mans (cabús arrièr carpat o cabús reversat carpat).

• Gropat: lo cabussaire plega son còs a las ancas e als genolhs gardant las cambas gropadas e los artelhs puntats. Pren de sas mans lo davant de sas cambas, al nivèl dels tibiàs.

• Liure: aquela posicion es utilizada dins unes salts perilhoses amb viròla, consistís en una combinason de las tres primièras posicions.

• Partenças "al vòl": Lo cas particular d'una partença tibada per una figura gropada o carpada pòt èsser encontrada.

Pendent lo Jòcs olimpics de Sydney en 2000, una novèla disciplina aparéis: lo cabús sincronizat.

Lo cabús sincronizat se realiza per parelh. Ambedos atlètas devont cabussar en perfiècha sincronizacion: envòl (nautor e distança del cabussaire), velocitat de rotacion, casuda e angle de penetracion dins l’aiga.

Lo cabús realizat per dos cabussaires es pas totjorn lo meteis mas comporterà totjorn lo meteis nombre de miègviròla e miègcabussets. Çò que dona un efièch de simetria, mas los movements devon totjorn èsser sincronizats del meteis biais, sola la direccion que los dos cabussaires se lançan es diferenta.

Aquel espòrt consistís a efectuar de figuras dempuèi un empont située entre 23 e 28 mètres pels òmes et 18 e 23 mètres per las femnas.

Las competicions se debanan mai sovent dins de peirieras o de lacs de montanha amb una prigondor e d'un desbauç sufisent, mas coma ja diche lo cabussaire de lança d'un empont e non pas del quita bauç.

O proctican mai sovent d'ancians cabussaires de las competicions olipicas. Malgrat lor granda mestreja de las figuras acrobaticas, pauc se riscan a intrar dins l'aiga tèsta la primièra, a causa de l'importança de l'impacte.

En 2013, le cabús de naut vòl intrèt pel primièr còp als campionats del mond de natacion à Barcelona. La FINA, la federacion internacionala de natacion, lo reconéis coma una disciplina d'esperela, distincta del cabús.

1. ↑ Plongeon, sur larousse.fr, consulté le 31 aout 2015.
2. ↑ [1] histoire du plongeon, site du CIO
3. ↑ Liste des médaillés olympiques en plongeon
4. ↑ [2] le plongeon de haut vol s'invite aux mondiaux de natation, le nouvel observateur, 30 juillet 2013
5. ↑ Greg Louganis, Matthew Mitcham et Tom Daley
6. ↑ [3] l'impossible exploit d'être gay et sportif, slate, 28 juin 2009