Toten
Land	Noreg
Toten 60°40′42″N 10°44′54″E / 60.6782°N 10.7482°E / 60.6782; 10.7482

Toten er eit område søraust i Oppland, vest for innsjøen Mjøsa. Det omfattar kommunane Østre og Vestre Toten, med 14 465 og 12 723 innbyggjarar. Dei har flatemål på 561 og 249 km², til saman 810 km². Administrasjonssenteret i Vestre Toten er Raufoss, og i Østre Toten Lena. Historisk sett høyrde òg Biri og Vardal, no delar av Gjøvik kommune, til Toten futedøme, men det er ikkje lenger vanleg å rekne desse til Toten. Toten prosti femner også Gjøvik kommune.^[1]

Gustav Indrebø meinte namnet kom av det norrøne Þóttr som tyder godtokke, hugnad, «den trivelegaste bygda».^[2]

Toten var del av eit lite kongerike i tidleg vikingtid og Halvdan Kvitbein var den mest kjende kongen som styrte der.^{[treng kjelde]}

Toten har tradisjonelt vore eit av Noregs største jordbruksområde, medan industriparken på Raufoss er eit av dei største industrisentera i innlandet i Noreg.

Dialekten på Toten høyrer til opplandsmåla av austlandsk. Totenmålet har halde på dativ^[3] og har samsvarsbøying i adjektiv og perfektum partisipp. Eit døme: «Totninger er namnet på innbyggera i dei to Totenkommuna Vestre Toten og Øystre Toten. Generelt for totninger er at dom talar totning. Ellers er det sagt at det tæk tid å vara totning.»