Loaded er det fjerde studioalbumet til det amerikanske rockebandetThe Velvet Underground, gjeve ut i november 1970 på Atlantic Records-etiketten Cotillion. Trass i at det vart gjeve ut fleire singlar frå albumet, gjekk ikkje albumet sjølv inn på noko albumliste.[2]
Det var det siste albumet deira med det opphavlege medlemmet og den viktigaste låtskrivaren Lou Reed, som slutta kort tid etter albumet kom ut. Dei andre opphavlege medlemmane Sterling Morrison og Maureen Tucker slutta i 1971.[3][4] På grunn av dette vert dette albumet ofte rekna som det «siste» Velvet Underground-albumet.[5]
I seinare år har albumet fått mykje positiv omtale. Loaded vart rangert på 110. plassen i 2012 og 242. plassen i 2020 på listene til Rolling Stone over dei 500 beste albuma gjennom tidene.[6][7]
Background
Loaded var eit forsøk på ein meir kommersiell stil retta mot radio, og tittelen på albumet refererer til Atlantic som bad bandet produsera eit album «lasta med hittar», med ei dobbel tyding om ordet «loaded», som òg kan bety «full av narkotika». eller «veldig høg på narkotika». Songaren/bassisten Doug Yule sa: «På Loaded var det eit stort press for å produsera ein hitsingel, det var den mentaliteten, kva av desse er ein singel, korleis høyrest det ut når vi kutta det ned til 3,5 minutt, så det var eit viktig tema for gruppa på det tidspunktet. Og eg trur at det tredje albumet i stor grad viser mykje av det ved at mange av dei songane vart utforma som singlar, og viss du lyttar til dei kan du høyra avleiinga, som t.d. dette er ein slags Phil Spector-aktig song, eller dette er den typen personsong.»[8]
Reed var kritisk til den endelege miksen av albumet. Han forlét Velvet Underground 23. august 1970, men Loaded kom ikkje ut før tre månader seinare, i november. Etter utgjevinga hevda Reed i intervju at plata hadde vorte redigert på nytt og sekvensert utan samtykket hans.
Eit av dei såre punkta til Reed som følgje av den uautoriserte ny-miksinga var at delen «heavenly wine and roses»-delen vart kutta ut av «Sweet Jane». På den originale innspelinga var denne delen meint å gje ei perfekt flytande bru til ein fullverdig plagal kadens to-akkordversjon av refrenget (tidlegare refreng i songen har fire akkordar i riffet). I Reed sine første soloframføringar, inkluderte han dette verset (sjå til dømes American Poet), fram til 1973, då han byrja å utelate det, sidan mellomspelet passa dårlegare i ein meir hardrocka versjon (som høyrt til dømes på Rock ' n' Roll Animal). Likevel framførte det Yule-leia bandet etter Reed alltid songen med verset inkludert. På ei samleplate av Reed sine innspelingar med Velvet Underground og som soloartist, NYC Man (The Ultimate Collection 1967–2003), som Reed sjølv sette saman, brukte den kortare versjonen. På spørsmål om dei forkorta versjonane av «Sweet Jane» og «New Age» og Reed sine mangeårige påstandar om at dei vart redigerte på nytt utan samtykket hans, hevda Yule at Reed faktisk hadde miksa songane sjølv. «Han miksa det. Du må forstå på den tida, motivasjonen var... Lou var, og me alle var, innstilte på éin ting, og det var å lykkast og kva du måtte gjera for å lykkast i musikk, var du måtte ha ein hit, og ein hitt måtte vera uptempo, kort, og utan digresjonar, rett fram i utgangspunktet, du ville ha ein knagg og noko å mata knaggen med og det var det. 'Sweet Jane' vart arrangert akkurat nøyaktig slik det er på den originale Loaded-utgjevinga, akkurat av den årsaka - for å bli ein hit! 'Who Loves the Sun' vart gjort akkurat på den måten av den årsaka - for å bli ein hit.»[9]
Reed følte seg òg avvist ved å bli oppført på tredjeplass i oppføringa på albumet; og ved det store bilete av Yule som speler piano; og av at alle songane feilaktig stod oppført som skrivne av bandet, i staden for Reed sjølv. Nyare utgjevingar har retta opp i mykje av dette, og han vert no oppført som hovudlåtskrivaren på albumet, og står oppført øvst blant musikarane på plata. Sidan plateboksen Peel Slowly and See frå 1995 har det vore nytta ein annan miks, som rettar opp att «Sweet Jane», «Rock & Roll» og «New Age» til fullengde versjonane som Reed opphavleg hadde skrive.
Sjølv om ho er kreditert på omslaget, inneheld ikkje albumet Velvet Underground i røynda trommeslagaren Maureen Tucker, sidan ho var gravid på den tida. Trommespelinga vart hovudsakleg utført av bassisten Doug Yule, lydteknikaren Adrian Barber, studiomusikaren Tommy Castanero og broren til Yules, Billy. Reed kommenterte at «Maureen var ikkje med på Loaded, og det er mange som har dette som si favorittplate av Velvet Underground, så me kan ikkje gå oss for vill i mystikken til Velvet Underground... Ho kallast framleis ei Velvet Underground-plate. Men det det eigentleg er, er noko anna.»[10]
Sterling Morrison hadde sterke kjensler om dei auka bidraga til Yule på Loaded, og sa: «Albumet kom bra ut, når det gjeld produksjon er det det beste, men det hadde vore betre om det hadde verkeleg god Lou-vokal på alle spora.» Medan Morrison bidrog med gitarspor på albumet, gjekk han òg på City College i New York og sjonglerte tida mellom øktene og timane, og overlét mesteparten av det kreative innspelet til Reed og Yule.[11] Yule hevda at «Lou støtta seg mykje på meg når det kom til musikalsk støtte og vokalarrangement. Eg gjorde mykje på Loaded. Det gjekk på ein måte ned til Lou og Doug si rekreasjonsinnspeling». Av dei ti songane som utgjer Loaded, song Yule solo på fire songar: «Who Loves the Sun», som opnar albumet, «New Age», «Lonesome Cowboy Bill» og «Oh! Sweet Nuthin'». I tillegg til å syngje, handterte Yule alle bass-, piano- og orgeloppgåvene, og spelte òg inn fleire sologitarspor. Gitarsoloane på «Rock and roll», «Cool it Down», «Head Held High» og «Oh! Sweet Nuthin'» vart alle spelte av Yule.[12]
Originale kopiar av albumet har ingen pause mellom dei to første songane, «Who Loves the Sun» og «Sweet Jane», der den første tonen av sistnemnde kjem inn akkurat når førstnemnde tonar heilt ut. Nokre seinare oppgåver har nokre sekundar med stille melom desse spora. Alle CD-utgåvene av Loaded kom utan denne pausen.
Plateoslaget på albumet, av Stanislaw Zagorski,[13] har ei teikning av inngangen til Times Square t-banestasjon, med «downtown» feilstava som «dowtown».[14]
Lenny Kaye gjennomgjekk Loaded i Rolling Stone og skreiv at «sjølv om Velvet Underground på Loaded er meir lause og streite enn vi har sett dei til no, er det ein understraum på albumet som gjer det til meir enn berre ei samling av muntre songar».[25] I The Village Voice sa Robert Christgau at musikken var genuint rock and roll, men også «verkeleg intellektuell og ironisk», der Reed si synging lekamleggjer paradokset.[26]
I følgje den uavhengige forskaren Doyle Greene var Loaded «rettfram rock and roll» som heilt unngjekk den avantgarde og eksperimentelle musikk frå tidlegare album av Velvet Underground, medan songane «Sweet Jane» og «Rock & Roll» utmerkte bandet som eit «innverknadsrikt proto-punk»-band.[1] «Trifectaen til 'Who Loves the Sun', 'Sweet Jane' og 'Rock & Roll' er blant dei beste opningane på ei rockeplate nokon gong», skreiv Paste-skribenten Jeff Gonick.[27] I Routledge sitt Encyclopedia of Music in the 20th Century (2014) vurderte musikkjournalisten Michael R. Ross albumet som «eit nesten perfekt rockealbum»,[28] medan Eric Klinger frå PopMatters kalla det eit «flott» popalbum.[29]
Albumet vart kåra til nummer 295 i den tredje utgåva av Colin Larkin-boka All Time Top 1000 Albums (2000).[30] I 2003 vart Loaded rangert som nummer 109 på Rolling Stone si liste over dei 500 beste albuma gjennom tidene,[[31] og vart deretter rangert som nummer 110 i 2012-revisjonen og fall til nummer 242 i 2020-utgåva av lista.[6] Albumet inneheld to kjente Velvet Underground-songar, «Sweet Jane» og «Rock & Roll», som begge framleis høyrest regelmessig på klassiske FM-radiostasjonar. Albumet vart framført på konsert i sin heilskap av rockebandet Phish som ein av deira «musikalsk kostyme for Halloween»-konsertar 31. oktober 1998.
Får kring 1990 til 2013 har Loaded selt 250 000 eksemplar, ifølgje Nielsen Soundscan.[32]
Albumet vart offisielt gjeve ut på CD 7. juli 1987 av Warner Special Products. Nokre av sporlengdene på baksida av CD-etuiet er feil. Til dømes er «Sweet Jane» merka 3:55 medan han faktisk er omtrent 3:18; «New Age» er merka 5:20 medan han er nærare 4:39.
Loaded vart kompilert på den femte plata i den omfattande plateboksen Peel Slowly and See, som kom ut 26. september 1995 på Polydor Records. Plata inneheld lengre versjonar av «Sweet Jane», «Rock & Roll» og «New Age» og dessutan demoer, uttak og konsertopptak.
Fully Loaded
Rhino Records gav ut Fully Loaded, ei nyutgjeving av Loaded på to CD-ar, 18. februar 1997. Den inneheld ei rekkje alternative opptak, alternative miksar og demoversjonar av Loaded-songar og unytta opptak, inkludert framferder av Maureen Tucker (uttaket «I'm Sticking with You», vokal og demoen «I Found a Reason», trommer). Det er òg ein «orkestral» alternativ innspeling av «Ocean» som platenotata feilaktig krediterer John Cale på orgel. I følgje eit intervju frå 1995 med Doug Yule, som spelte orgel på innspelinga, var strykarane som vart brukte på sporet to celloar og kontrabass levert av studiomusikarar som følgde Yule sine notar og instruksjonar, og han kunne ikkje hugsa at Cale nokon gong kom til innspelingane.[9]
Musikkjournalisten David Fricke bidrog med omfattande platenotat til Fully Loaded.
Maureen Tucker – trommer: oppført i omslaget, men verkar ikkje å ha delteke på grunn av mammapermisjon. På Fully Loaded-utgåva syng ho på «I'm Sticking With You» og speler trommer på demoen «I Found a Reason»
↑ 1,01,1Greene, Doyle (2016). Rock, Counterculture and the Avant-Garde, 1966–1970: How the Beatles, Frank Zappa and the Velvet Underground Defined an Era. Jefferson: McFarland. s. 15. ISBN978-1476662145.
