Galápagosøyane (offisielt namn archipiélago de Colón) er ei øygruppe av vulkanskeøyar fordelt rundt ekvator i Stillehavet, 972 km vest for det kontinentale Ecuador. Øygruppa er ein del av staten Ecuador og er mest kjend for dyrelivet der.
Galápagosøyane og farvatna omkring formar ein ecuadoriansk provins, ein nasjonalpark, og eit biologisk marint reservat. Det viktigaste språket på øyane er spansk. Øyane har ein folkesetnad på rundt 23 000.
Øyane er geologisk unge og vidgjetne for endemiske artar som første gongen vart undersøkte av Charles Darwin under reisa med HMS «Beagle». Observasjonane hans og samlingar frå reisa bidrog til starten av Darwin sin teori om evolusjon ved naturleg utval.
Den første skissa til eit navigasjonskart av øyane vart gjort av den engelske piraten Ambrosius Cowley i 1684. Han kalla opp dei einskilde øyane etter nokre av sine piratkollegaer eller etter dei engelske adelsmennene som stødde piratsaka. Seinare har den ecuadorianske regjeringa gjeve dei fleste av øyane spanske namn. Medan spanske namn er offisielle, vil mange brukarar, spesielt økologiske forskarar, halde fram med å bruke dei eldre engelske namna, ettersom det var dei namna som var i bruk då Charles Darwin vitja øygruppa.
Bilete
León Durmiente ('Sovande løve') nær San Cristóbal-øya.