Renault Clio
Renault Clio E-Tech Hybrid
Bedrijf	Renault  Frankrijk
Merk	Renault  Frankrijk
Andere namen	Renault Lutécia / Symbol (clio 2 sedan)
Productiejaren	1990-heden
Productieaantal	Nog in productie
Klasse	economyklasse
Voorganger	Renault 5
Verwant	Renault Thalia Nissan Platina Renault Symbol
Soortgelijk	Peugeot 205, Peugeot 206, Peugeot 207, Peugeot 208, Citroën Saxo, Citroën C3, Ford Fiesta, Opel Corsa, Volkswagen Polo, Seat Ibiza, Toyota Yaris, Nissan Micra, Mitsubishi Colt, Fiat Punto
Platform	CMF-B
Portaal    Auto

De Renault Clio is een compacte auto uit de economyklasse van de Franse autofabrikant Renault. De Clio is sinds 1990 op de markt en sinds 2019 wordt de vijfde generatie geproduceerd. De Clio staat bekend om zijn zuinigheid en kleine afmetingen wat hem een veelgebruikte auto maakt in het stadsverkeer. Zowel in 1991 als in 2006 won de Clio de prijs 'Auto van het Jaar'.^[1] De Clio wordt in Japan verkocht onder de naam Renault Lutécia omdat de fabrikant Honda de rechten bezit voor de naam Clio.

De Clio is in 1990 geïntroduceerd als de opvolger van de Renault 5. De tweede generatie werd in 1998 gelanceerd, de derde in 2005, de vierde in 2012 en de vijfde generatie in 2019. De Clio was erg belangrijk voor Renault dat in de jaren 1980 in zware financiële problemen kwam. Mede door het grote succes van dit model kwam het merk er weer bovenop. De Clio is als drie of vijfdeurs hatchback of in sommige landen als vierdeurs sedan verkrijgbaar. Sinds het voorjaar van 2007 is van de huidige derde generatie Clio ook een stationversie leverbaar.

Na de introductie is de Renault 5 naast de Clio tot in 1996 op de markt gebleven als 5 Campus.

De Clio viel vanaf de introductie vooral op door het bieden van relatief veel comfort, een rijk uitrustingsniveau en luxe afwerking. Iets wat in die tijd behoorlijk ongewoon was voor de compacte klasse. Mede hierdoor werd de Clio in 199] verkozen tot auto van het jaar. Om dit te vieren heeft Renault een speciaal actiemodel uitgebracht: de "Clio S". Later is de derde generatie van de Clio in 2006 opnieuw auto van het jaar geworden. Ook zijn er door de jaren heen veel sportieve versies van de Clio uitgebracht. Van de eerste generatie zijn dit de: Clio S, Clio RSI, Clio 16V en de zeldzame Clio Williams. Van de tweede generatie zijn dit de Clio RS-172 en later de RS-182 welke naast 10 pk extra aan vermogen wat lichter in gewicht is gemaakt. Het topmodel was de Clio V6 met achterwielaandrijving. De eerste sportieve versie van de huidige derde generatie heet de "Clio-Sport". Van dit model is ook een circuitversie leverbaar met fabrieks-af ingebouwde rolkooi. Deze heet de Renault Clio Sport F1 Team R27. Sinds de facelift in 2009 heet het sportieve topmodel weer simpelweg "RS".

Met de Clio werd ook geracet, zoals in de Renault Clio Cup, de Renault Clio V6 Cup (Een speciale cup voor de Renault Clio V6) en in rally's met de Renault Clio Super 1600.

In Japan werd de Clio verkocht als Renault Lutécia. In sommige markten werd ook een sedan-versie verkocht met de namen Clio Symbol, Clio Sedan of met de naam Renault Thalia. In sommige Latijns-Amerikaanse landen werd die sedan ook verkocht als Nissan Platina.

Renault Clio
Merk	Renault
Type	Clio I
Productiejaren	1990-1998
Koetswerkstijl	Hatchback
Lay-out	voorwielaandrijving
Overbrenging	5-traps handgeschakeld 3-traps automaat
Afmetingen (L×B×H)	3.709 × 1.616 × 1.395 m
Wielbasis	2472 mm
Portaal    Auto

Op de Parijse motorshow van 1990 werd de eerste generatie Clio als opvolger van de Renault 5 gelanceerd. Het model was leverbaar in verschillende uitvoeringen en met verschillende motoren, zowel benzine als diesel. Van de eerste generatie Clio zijn een aantal sportieve varianten op de markt gebracht zoals de 1.8i RSi, 1.8i 16V en de 2.0i 16V Williams. Er was een zeer luxueuze uitvoering, de Bacarra, die onder meer standaard geleverd werd met een lederen interieur en airconditioning.

In 1994 kreeg de Clio een kleine opfrisbeurt. Zo werd er een andere frontgril gemonteerd en kwamen er andere achterlichten. Ook de logo’s op de achterklep kregen een andere plaats. Vanaf 1995 kwamen werden de typebeschrijvingen gewijzigd. In plaats van RL, RN of RT kreeg de Clio namen als de Chipie, Symbol, Be Bop of Mexx.

Alweer een jaar later kwam er een grote facelift. De koplampen kregen een andere vorm, er kwam een geïntegreerde derde remlicht in de achterklep en er kwamen een aantal uitvoeringen bij zoals de Palette, de Oasis, Fidji en de Alizé. De Williams en de 16V zijn vanaf dit model niet meer leverbaar geweest.

Gegevens van de basismodellen:

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.2	1.239 cm³	4-in-lijn	8V	54 pk	90 Nm	14,5 s	150 km/h	1995 - 1996
1.2	1.171 cm³	4-in-lijn	8V	60 pk	85 Nm	15,2 s	155 km/h	1990 - 1994
1.2	1.171 cm³	4-in-lijn	8V	60 pk	88 Nm	15,2 s	155 km/h	1994 - 1996
1.2	1.149 cm³	4-in-lijn	8V	60 pk	93 Nm	13,5 s	160 km/h	1996 - 1998
1.4	1.390 cm³	4-in-lijn	8V	80 pk	107 Nm	11,2 s	175 km/h	1990 - 1998
1.8	1.794 cm³	4-in-lijn	8V	95 pk	142 Nm	9,9 s	185 km/h	1991 - 1994
1.8 16V RSI	1.794 cm³	4-in-lijn	16V	110 pk	155 Nm	8,9 s	195 km/h	1993 - 1996
1.8 RSI	1.783 cm³	4-in-lijn	8V	110 pk	150 Nm	8,9 s	195 km/h	1996 - 1997
1.8 16V	1.794 cm³	4-in-lijn	16V	137 pk	158 Nm	8,0 s	209 km/h	1991 - 1996
2.0 16V Williams	1.998 cm³	4-in-lijn	16V	150 pk	175 Nm	7,8 s	215 km/h	1993 - 1996

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.9 d	1.870 cm³	4-in-lijn	8V	65 pk	118 Nm	14,8 s	161 km/h	1990 - 1998

Renault Clio
Merk	Renault
Type	Clio II
Productiejaren	1998-2009
Koetswerkstijl	Hatchback
Lay-out	voorwielaandrijving achterwielaandrijving
Overbrenging	5-traps handgeschakeld 6-traps handgeschakeld 4-traps automaat
Afmetingen (L×B×H)	3.773 × 1.639 × 1.417 m
Wielbasis	2472 mm
Portaal    Auto

In het voorjaar van 1998 kwam de volledig nieuwe Clio II op de markt. Net als de vorige Clio is deze leverbaar als een driedeurs en als een vijfdeurs hatchback. De Clio was veel ronder vormgegeven en had iets meer binnenruimte. Desondanks bleef de wielbasis gelijk. Wel groeide de Clio wat in de lengte en de breedte. Nieuw was dat de Clio nu voorspatborden had van kunststof. Niet alleen vanwege de gewichtsreductie, maar ook waren deze bestand tegen lichte aanrijdingen wat door verzekeringsmaatschappijen werd toegejuicht.

In 2001 werd de Clio II grondig herzien om te kunnen concurreren met de succesvolle Peugeot 206. Zo kreeg het model andere koplampen, andere motorkap, andere bumpers, andere achterlichten en ging de antenne van voor naar achter. Ook het interieur werd aangepakt en kreeg een wat meer kwalitatievere indruk. Nieuw was de 1.5 dCi Common-rail dieselmotor.

In 2004 kwam er weer een lichte facelift. Dat model is te herkennen aan de iets andere bumpers. De brandstofmeter en de watertemperatuurmeter werden vervangen door een digitaal display.

Ondanks dat inmiddels de Clio III op de markt was gebracht bleek er nog vraag te zijn naar de goedkopere Clio II. Net als indertijd met de Renault 5 werd daarom de Clio Campus geïntroduceerd die naast de Clio III tot 2009 in productie is geweest.

Gegevens van de basismodellen:

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.2	1.149 cm³	4-in-lijn	8V	60 pk	93 Nm	15,0 s	160 km/h	1998 - 2009
1.2 16V	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	75 pk	105 Nm	13,0 s	170 km/h	2001 - 2009
1.4	1.390 cm³	4-in-lijn	8V	75 pk	114 Nm	12,1 s	170 km/h	1998 - 2001
1.4 16V	1.390 cm³	4-in-lijn	16V	98 pk	127 Nm	10,5 s	186 km/h	2000 - 2009
1.6	1.598 cm³	4-in-lijn	8V	90 pk	131 Nm	10,6 s	181 km/h	1998 - 2000
1.6 16V	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	110 pk	148 Nm	9,6 s	195 km/h	2000 - 2005
2.0 16V Sport	1.998 cm³	4-in-lijn	16V	169 pk	200 Nm	7,2 s	220 km/h	2000 - 2003
2.0 16V Sport	1.998 cm³	4-in-lijn	16V	179 pk	200 Nm	7,1 s	222 km/h	2004 - 2005
3.0 V6 Sport	2.946 cm³	V6	24V	230 pk	300 Nm	6,4 s	235 km/h	2001 - 2003
3.0 V6 Sport	2.946 cm³	V6	24V	255 pk	300 Nm	5,8 s	250 km/h	2003 - 2005

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.9 d	1.870 cm³	4-in-lijn	8V	65 pk	120 Nm	15,4 s	160 km/h	1998 - 2001
1.5 dCi	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	65 pk	160 Nm	15,0 s	162 km/h	2001 - 2008
1.9 dTi	1.870 cm³	4-in-lijn	8V	80 pk	160 Nm	12,8 s	174 km/h	2000 - 2002
1.5 dCi	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	80 pk	185 Nm	12,2 s	175 km/h	2002 - 2005
1.5 dCi	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	100 pk	205 Nm	10,6 s	185 km/h	2003 - 2005

Renault Clio
Merk	Renault
Type	Clio III
Productiejaren	2005-2013
Koetswerkstijl	Hatchback Stationwagen
Lay-out	voorwielaandrijving
Overbrenging	5-traps handgeschakeld 6-traps handgeschakeld 4-traps automaat
Afmetingen (L×B×H)	4.027 × 1.707 × 1.493 m
Wielbasis	2575 mm
Portaal    Auto

In september 2005 kwam de volledig nieuwe Clio III op de markt. Net als de vorige Clio is deze leverbaar als een driedeurs en als een vijfdeurs hatchback. De Clio was langer en breder en had wederom meer binnenruimte. In 2006 was de Clio III Auto van Het Jaar. De 1.2 TCe motor vond in 2007 zijn weg naar de Clio en in 2008 werd de Clio ook als Estate leverbaar.

In 2009 werd de Clio III grondig herzien. Zo kreeg het model andere koplampen, andere bumpers en andere achterlichten. Ook het interieur werd aangepakt en kreeg een wat meer moderne indruk. Ook werd de naam van de snelle Renault Clio Sport veranderd in Clio RS.

Gegevens van de basismodellen:

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.2	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	65 pk	105 Nm	14,9 s	157 km/h	2005 - 2009
1.2	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	75 pk	105 Nm	13,4 s	167 km/h	2005 - 2013
1.4 16V	1.390 cm³	4-in-lijn	16V	98 pk	127 Nm	11,3 s	183 km/h	2005 - 2008
1.2 TCe	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	100 pk	145 Nm	11,0 s	184 km/h	2007 - 2013
1.6 16V	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	112 pk	151 Nm	10,2 s	190 km/h	2005 - 2009
1.6 16V	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	128 pk	155 Nm	9,3 s	197 km/h	2009 - 2012
2.0 16V	1.997 cm³	4-in-lijn	16V	140 pk	194 Nm	8,5 s	205 km/h	2005 - 2008
2.0 16V Sport	1.998 cm³	4-in-lijn	16V	197 pk	215 Nm	6,9 s	215 km/h	2006 - 2009
2.0 16V RS	1.998 cm³	4-in-lijn	16V	201 pk	215 Nm	6,9 s	225 km/h	2009 - 2013

Clio Estate
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.2	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	75 pk	105 Nm	13,6 s	167 km/h	2008 - 2012
1.2 TCe	1.149 cm³	4-in-lijn	16V	100 pk	145 Nm	11,2 s	184 km/h	2008 - 2013
1.6 16V	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	112 pk	151 Nm	10,4 s	190 km/h	2008 - 2009
1.6 16V[2]	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	110 pk	151 Nm	12,4 s	186 km/h	2008 - 2012
1.6 16V	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	128 pk	155 Nm	9,5 s	197 km/h	2009 - 2011

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.5 dCi 70	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	68 pk	160 Nm	15,2 s	162 km/h	2005 - 2008
1.5 dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	86 pk	200 Nm	12,7 s	174 km/h	2005 - 2009
1.5 dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	85 pk	220 Nm	12,7 s	174 km/h	2009 - 2011
1.5 dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	88 pk	200 Nm	11,0 s	182 km/h	2011 - 2013
1.5 dCi 105	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	105 pk	240 Nm	11,1 s	190 km/h	2006 - 2010

Clio Estate
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.5 dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	85 pk	220 Nm	13,4 s	174 km/h	2009 - 2011
1.5 dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	88 pk	200 Nm	11,2 s	176 km/h	2011 - 2013
1.5 dCi 105	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	105 pk	240 Nm	11,6 s	186 km/h	2009 - 2010

Renault Clio
Merk	Renault
Type	Clio IV
Productiejaren	2012-2019
Koetswerkstijl	Hatchback Stationwagen
Lay-out	voorwielaandrijving
Overbrenging	5-traps handgeschakeld 6-traps handgeschakeld 6-traps automaat
Afmetingen (L×B×H)	4.062 × 1.732 × 1.448 m
Wielbasis	2589 mm
Portaal    Auto

Onder de kap schuilt voor het eerst een 898 cc grote Energy TCe met 90 pk en 135 Nm die 4,3 liter per 100 km verbruikt, de CO₂-uitstoot ligt op 99 g/km. Er is ook een dieseluitvoering beschikbaar, deze versie heeft een 1,5 liter grote Energy dCi 90 met 90 pk en 230 Nm aan boord. Die zou gemiddeld 3,2 liter verbruiken en 83 g/km CO₂ uitstoten. Naast handmatig schakelen bestaat er in de vierde generatie van deze Clio een automatische EDC-versnellingsbak met zes versnellingen. De nieuwste motor is een 1.2 TCe met 120 pk. Die heeft een koppel van 190 Nm en werd begin 2013 geïntroduceerd. De Clio is alleen als vijfdeurs hatchback en estate geleverd.

In 2016 kreeg de Clio een kleine facelift, hierbij werden het uiterlijk en de leverbare uitrustingsniveaus aangepast. De Clio is leverbaar in de Life, Zen, Limited, Intens, Bose en Initiale Paris. De Clio is met LED Pure Vision koplampen uitgerust en Easy Park Assist waarmee de auto zelf kan inparkeren. Het zelfstandig inparkeren is voorbehouden aan de duurdere uitvoeringen.

Gegevens van de basismodellen:

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
0.9 TCe	898 cm³	3-in-lijn	12V	90 pk	135 Nm	12,2 s	185 km/h	2012 - 2016
0.9 TCe	898 cm³	3-in-lijn	12V	90 pk	140 Nm	12,2 s	180 km/h	2016 - 2019
1.2 TCe	1.197 cm³	4-in-lijn	16V	120 pk	190 Nm	9,4 s	199 km/h	2012 - 2016
1.2 TCe	1.197 cm³	4-in-lijn	16V	120 pk	205 Nm	9,0 s	199 km/h	2016 - 2018
1.6 TCe RS[3]	1.618 cm³	4-in-lijn	16V	200 pk	240 Nm	6,7 s	230 km/h	2013 - 2015
1.6 TCe RS[3]	1.618 cm³	4-in-lijn	16V	200 pk	260 Nm	6,7 s	230 km/h	2016 - 2018
1.6 TCe RS Trophy[3]	1.618 cm³	4-in-lijn	16V	220 pk	280 Nm	6,6 s	235 km/h	2015 - 2018

Clio Estate
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
0.9 TCe	898 cm³	3-in-lijn	12V	90 pk	135 Nm	12,2 s	185 km/h	2012 - 2016
0.9 TCe	898 cm³	3-in-lijn	12V	90 pk	140 Nm	12,2 s	180 km/h	2016 - 2020
1.2 TCe[3]	1.197 cm³	4-in-lijn	16V	120 pk	190 Nm	9,4 s	199 km/h	2012 - 2016
1.2 TCe	1.197 cm³	4-in-lijn	16V	120 pk	205 Nm	9,0 s	199 km/h	2016 - 2018

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.5 dCi 90	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	90 pk	220 Nm	12,1 s	180 km/h	2012 - 2016
1.5 dCi 90	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	90 pk	220 Nm	12,0 s	180 km/h	2016 - heden
1.5 dCi 110	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	110 pk	260 Nm	11,2 s	194 km/h	2016 - 2018

Clio Estate
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
1.5 dCi 90	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	90 pk	220 Nm	12,1 s	180 km/h	2012 - 2016
1.5 dCi 90	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	90 pk	220 Nm	12,0 s	180 km/h	2016 - heden
1.5 dCi 110	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	110 pk	260 Nm	11,2 s	194 km/h	2016 - 2018

Renault Clio
Merk	Renault
Type	Clio V
Productiejaren	2019-heden
Koetswerkstijl	Hatchback
Verwant	Renault Captur II Nissan Juke Nissan Note
Lay-out	voorwielaandrijving
Overbrenging	5-traps handgeschakeld 6-traps handgeschakeld 7-traps automaat E-Tech multi-mode automaat
Afmetingen (L×B×H)	4,050 × 1,798 × 1,440 m
Wielbasis	2585 mm
Portaal    Auto

De vijfde generatie van de Clio werd voorgesteld op het Autosalon van Genève in 2019. De wagen werd ontworpen op het nieuwe modulaire CMF-B-platform, dat voor het eerst de optie van een hybride aandrijflijn mogelijk maakt. De E-Tech hybride aandrijflijn combineert een 1,6-liter benzinemotor met twee elektromotoren, een multi-mode versnellingsbak en een 1,2 kWh-accu. Het conventionele motorenaanbod omvat naast benzinemotoren een Blue dCi dieselmotor en een benzinemotor met LPG.

Het interieur maakt gebruikt van materialen van hogere kwaliteit, sportieve zetels, een touchscreen en een aanpasbaar instrumentenpaneel. Verder zijn onder andere LED-koplampen, handsfree parkeren, rijstrookassistent, verkeersbordherkenning, dodehoekwaarschuwing en een automatische noodrem beschikbaar.

De Clio V wordt aangeboden in de volgende uitvoeringen: Life, Zen, Limited#3, Intens, R.S.Line en Initiale Paris.

Gegevens van de basismodellen in België:^[4]

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
SCe 65	999 cm³	3-in-lijn	12V	67 pk	95 Nm	17,1 s	160 km/h	2021 - heden
SCe 75	999 cm³	3-in-lijn	12V	72 pk	95 Nm	16,4 s	162 km/h	2019 - 2020
TCe 90	999 cm³	3-in-lijn	12V	90 pk	160 Nm	12,2 s	180 km/h	2020 - heden
TCe 100 LPG	999 cm³	3-in-lijn	12V	100 pk	160 Nm	11,8 s	188 km/h	2019 - heden
TCe 130[3]	1333 cm³	4-in-lijn	16V	130 pk	240 Nm	9,0 s	200 km/h	2019 - 2020

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
Blue dCi 85	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	85 pk	220 Nm	14,0 s	174 km/h	2019 - 2020
Blue dCi 100	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	100 pk	260 Nm	11,4 s	188 km/h	2021 - heden
Blue dCi 115	1.461 cm³	4-in-lijn	8V	115 pk	260 Nm	9,9 s	197 km/h	2019 - 2020

Clio Hatchback
Type	Motor			Vermogen	Koppel	0–100 km/h	Topsnelheid	Jaartal
	Inhoud	Cilinders	Kleppen
E-Tech Hybrid	1.598 cm³	4-in-lijn	16V	140 pk	144/205 Nm	9,9 s	180 km/h	2019 - heden

Jaar	Aantal[5]
1990	466
1991	9673
1992	8904
1993	7452
1994	6527
1995	5729
1996	5070
1997	4309
1998	7971
1999	9481
2000	7515
2001	7601
2002	9584
2003	6487
2004	5700
2005	4135
2006	8610
2007	7999
2008	7295
2009	5250
2010	5395
2011	7123
2012	5063
2013	12167
2014	14720
2015	17062
2016	10721
2017	11769
2018	12023
2019	9056
2020	7590
Totaal	249056