Paroedura

Paroedura
Paroedura gracilis, exemplaar uit Andasibe, Madagaskar.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Gekkota (Gekko's)
Familie:Gekkonidae
Geslacht
Paroedura
Günther, 1879
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Paroedura op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Paroedura is een geslacht van hagedissen dat behoort tot de gekko's (Gekkota) en de familie Gekkonidae.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Albert Günther in 1879. De hagedissen werden eerder aan andere geslachten toegekend, zoals Phyllodactylus en Diplodactylus. Er zijn 24 soorten, inclusief de pas in 2021 beschreven soort Paroedura rennerae.[1]

Uiterlijke kenmerken

De hagedissen bereiken een lichaamslengte van ongeveer acht tot veertien centimeter inclusief staart. De staart is meestal korter dan het lichaam. De kop en de ogen zijn groot, de pupil is verticaal.[2]

Levenswijze

De vrouwtjes zetten twee eieren af per legsel. In tegenstelling tot de meeste gekko's die op Madagaskar leven zijn de soorten in de regel bodembewonend.[2]

Verspreiding en habitat

De hagedissen komen voor in delen van Afrika en leven in de landen Madagaskar en de Comoren. Bijna alle soorten komen endemisch voor op Madagaskar.[1] De habitat bestaat uit droge tropische en subtropische bossen, rotsige omgevingen, tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken, scrublands en graslanden. Ook in door de mens aangepaste streken zoals plantages en weilanden kunnen de dieren worden aangetroffen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan zestien soorten een beschermingsstatus toegewezen. Zeven soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), twee soorten als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en drie soorten als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Drie soorten worden gezien als 'bedreigd' (Endangered of EN) en de soort Paroedura lohatsara ten slotte staat te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[3]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Paroedura androyensis Grandidier, 1867 Zuidoostelijk Madagaskar
Paroedura bastardi Mocquard, 1900 Westelijk en zuidelijk Madagaskar
Paroedura fasciata Glaw, Kohler, & Vences, 2018 Noordelijk Madagaskar
Paroedura gracilis Boulenger, 1896 Oostelijk en zuidelijk Madagaskar
Paroedura guibeae Dixon & Kroll, 1974 Zuidelijk Madagaskar
Paroedura homalorhina Angel, 1936 Noordelijk Madagaskar
Paroedura hordiesi Glaw, Rösler, Ineich, Gehring, Köhler & Vences, 2014 Noordelijk Madagaskar
Paroedura ibityensis Rösler & Krüger, 1998 Westelijk en zuidelijk Madagaskar
Paroedura karstophila Nussbaum & Raxworthy, 2000 Noordwestelijk Madagaskar
Paroedura kloki Glaw, Kohler, & Vences, 2018 Noordwestelijk Madagaskar
Paroedura lohatsara Glaw, Vences & Schmidt, 2001 Madagaskar
Paroedura maingoka Nussbaum & Raxworthy, 2000 Zuidwestelijk Madagaskar
Paroedura masobe Nussbaum & Raxworthy, 1994 Centraaloostelijk Madagaskar
Paroedura neglecta Köhler, Vences, Scherz, & Glaw, 2019 Westelijk Madagaskar
Paroedura oviceps Boettger, 1881 Noordwestelijk Madagaskar, Nosy Be, Nosy Sakatia, Nosy Komba
Paroedura picta Peters, 1854 Westelijk en zuidelijk Madagaskar
Paroedura rennerae Miralles, Bruy, Crottini, Rakotoarison, Ratsoavina, Scherz, Schmidt, Kohler, Glaw, & Vences, 2021 Westelijk Madagaskar
Paroedura sanctijohannis Günther, 1879 Comoren
Paroedura spelaea Glaw, Kohler, & Vences, 2018 Westelijk Madagaskar
Paroedura stellata Hawlitschek & Glaw, 2012 Comoren
Paroedura stumpffi Boettger, 1879 Noordelijk Madagaskar, Nosy Mitsio, Nosy Komba
Paroedura tanjaka Nussbaum & Raxworthy, 2000 Noordwestelijk Madagaskar
Paroedura vahiny Nussbaum & Raxworthy, 2000 Madagaskar
Paroedura vazimba Nussbaum & Raxworthy, 2000 Noordwestelijk Madagaskar

Bronvermelding