Giethoorn was tot 1973 een zelfstandige gemeente. Het ging toen samen met Wanneperveen, Blokzijl en Vollenhove deel uitmaken van de gemeente Brederwiede. Op 1 januari 2001 fuseerden de gemeenten Brederwiede, Steenwijk en IJsselham tot de gemeente Steenwijkerland.
Het dorp telt 2630 inwoners en is bekend door zijn bruggetjes, waterwegen en punters. Het wordt wel het 'Hollands Venetië' genoemd. Giethoorn is langgerekt en bestaat uit drie buurten die steeds versprongen van elkaar liggen. In het noorden is dat het Noordeinde, dan volgt de Middenbuurt en ten slotte het Zuideinde. De Dorpsgracht is de centrale as van Giethoorn en eindigt in het zuiden in het Zuideindiger Wijde. De boerderijen en huizen zijn gescheiden door kavelsloten waarover vlonders liggen die de huispercelen verbinden. De bultrugboerderij is kenmerkend voor Giethoorn. De boerderij lijkt een bult te hebben doordat de schuur hoger is dan het woonhuis.[2]
Door de vervening ontstonden plassen en meren. Om de turf te vervoeren groef men vaarten en sloten. Vele huizen zijn als het ware op eilandjes gebouwd, die alleen via bruggetjes te bereiken zijn. De meeste van de meer dan 176 bruggen zijn privé-eigendom.
De enige doorgaande verbinding door het oude dorp over land is een fiets- annex wandelpad dat van het Noordeinde naar het Zuideinde loopt en alleen door de Kerkweg tussen Noordeinde en Middenbuurt onderbroken wordt. Het voornaamste verkeer vindt plaats over het water. Het belangrijkste traditionele vaartuig dat hiervoor gebruikt werd, was de punter, voortbewogen met een punterboom (punteren). Tegenwoordig worden allerhande motorisch voortbewogen boten hiervoor gebruikt en wordt er nauwelijks nog gepunterd.
Naam
De eerste vermelding van Giethoorn dateert uit 1225.[2]Flagellanten worden vaak vermeld als stichters van Giethoorn.[3]Gait L. Berk schrijft erover: "Als dat waar is, is het fantastisch. Stel u voor, een troep haveloze dwepers die zich al maar geselen en uitzinnig ronddolen om dan voorouders te worden van een degelijk gekleed en kalm ploeterend volk."[4] Berk legt ook een verband met het klooster dat in Giethoorn-Noord gestaan heeft.[4] Deze pioniers zouden veel geitenhoorns gevonden hebben van door de stormvloed van 1170 vanuit de Zuiderzee omgekomen geiten. Volgende deze verklaring zouden zij hun nederzetting Geytenhorn genoemd hebben. Later werd dat Geythorn, en dankzij het dialect is het Giethoorn geworden. De geitenhoorn is terug te vinden in het wapen van Giethoorn. Volgens taalwetenschappers heeft "hoorn" echter de betekenis "in het water uitspringende hoek land", hetgeen de vorm "Gethorne" (1230) ook laat vermoeden.[5]
Geschiedenis
Kruidenier (Hendrikus Zeefat) brengt per punter zijn waren rond in 1955Bruiloft te Giethoorn op 7 augustus 1947 met punters waarbij ook een punter met melkbussen en een bok met vee in beeld komtBeelden uit Giethoorn in 1942. Een man en vrouw gaan in een Gieters botie naar het hooiland, onderweg komen ze de postbode in een botie tegen, een biezensnijder in een punter en een visser die zijn paling in een bun levend bewaart in een botie. Het hooi wordt op de bok geladen en naar de boerderij geboomd. Op de terugweg komen ze een zeilende bok met vee tegen. Terwijl ze het hooi naar binnen halen komt de bakker langs in een punter
Giethoorn was een nederzetting van veenontginners. De ontginning startte vanaf de oostoever van het Giethoornsche Meer en bestond uit naar het oosten gerichte kluften die gescheiden werden door watergangen, zoals de Cornelisgracht en de Walengracht. De Dwarsgracht vormde een achterkade van een dergelijke ontginning.[2] Naarmate de ontginning door de eeuwen vorderde werd het dorp oostwaarts verplaatst. De laatste keer gebeurde dat in de 17e eeuw, waarbij het dorp van de Gieterse Dijk, die later Beukersweg genoemd werd, naar het gebied van de huidige Dorpsgracht verplaatst werd.[2][6] Rond 1750 schakelde het dorp over van vervening als basis van het bestaan naar veehouderij.[2] De grachten waren aanvankelijk gegraven voor de afvoer van turf, maar kregen meer en meer betekenis voor het landbouwbedrijf. Na de laatste verplaatsing van het dorp naar de Dorpsgracht kreeg Giethoorn het karakter van een waterdorp met een gracht begeleid door een voetpad met voor de scheepvaart afneembare vonders. Daarnaast kwamen de typerende hoge bruggetjes. Deze moesten hoog zijn om in de boot staande punteraars en hoog met hooi beladen bokken onbelemmerde doorgang te kunnen verlenen. De Gietersen gebruikten hun boten ook voor vervoer naar omliggende plaatsen als Steenwijk, Meppel, Zwartsluis en Blokzijl.[6]
Er ontwikkelde zich een vaarcultuur met eigen Gieterse scheepstypen. De Gieterse punter is daarvan de bekendste. Dit is een boot van ongeveer 6,30 meter lang en met een grootste breedte van 1,45 meter. De punter werd gebruikt voor allerlei transport. Winkeliers, zoals de bakker, gingen ermee rond door het dorp om hun waar te verkopen. Arbeiders die werkzaam waren in de turfmakerij of het snijden van biezen en riet, gingen ermee naar hun werk en konden dan een deel van de oogst meenemen in de punter. Verder werd de punter gebruikt voor begrafenissen en huwelijksfeesten.[3] Ook veermannen die op marktdagen naar Steenwijk of Meppel afreisden om handelswaar te kopen of te verkopen gebruikten hiervoor lange tijd de punter. Ook visite kwam vaak per punter op bezoek. In Giethoorn werd de punter geboomd, bij gunstige wind ook gezeild met een sprietzeil en een zwaard dat bij overstag gaan of gijpen aan de andere boord gehangen werd.[7][8][9]
Punters werden ook gebruikt bij het "heveslepen". Bij hoge waterstand voer men naar een kragge, een bodem bestaande uit halfvergane plantenresten, bijeengehouden door wortels van waterplanten, die door de luchtkanalen in de wortels blijft drijven. Deze kragge werd versneden in stroken van een meter breed en op de zij gerold. Vervolgens werden ze achter elkaar vastgebonden. Deze reeks kraggen werd achter een punter versleept naar een plek waar men land wilde winnen. Dit transport vond ook plaats door de dorpsgracht.[3][10]
Een slag groter dan de punter is het Gieterse vlot, tussen de 8 en 11 meter lang en de breedte schommelde rond de 2 meter. Het werd gebruik voor transport van melkbussen, hooi, turf, hout, mest en riet. Met behulp van een veervlot is een tijd een veerdienst naar de markt in Meppel onderhouden. Vlotten werden geboomd en bij gunstige wind gezeild.[11][12][13]
Het grootste schip dat in Giethoorn gebruikt werd, was de Gieterse bok, die meer dan 12 meter lang kon zijn en soms was uitgerust met een kajuit.[14] De bok werd gebruikt voor de zwaarste transporten en grote hoeveelheden hooi, maar ook grootvee werd vervoerd met de bok. Bokken werden ook door puntermakers verhuurd aan bijvoorbeeld boeren, soms voor een jaar, die deze dan weer onderverhuurden aan anderen voor bepaalde werkzaamheden. Bokken werden geboomd en bij gunstige wind ook gezeild.[15][16]
De roeiboot was de kleinste boot die traditioneel in Giethoorn werd gebruikt en werd plaatselijk 'botie' genoemd. Deze waren 4 à 5 meter lang. Deze werd in tegenstelling tot de andere vaartuigen (gezamenlijk in Giethoorn "gevaer" genoemd) geroeid. Deze bootjes werden gebruikt om te melken of om kleine, snelle tripjes te doen.[17][18]
Dit vele gebruik van boten leidde tot een aantal punterwerven. Soms worden er aantallen van 14 tot 20 punterwerven in Giethoorn genoemd.[19] Bij Berk wordt dit in twijfel getrokken[20] en Niek van den Sigtenhorst komt uit op 4 tot 6 punterwerven in Giethoorn.[21]
Naast de eerdergenoemde veeteelt en turfwinning was ook rietsnijden en het snijden van andere waterplanten ("dulen") voor dakbedekking een bron van inkomsten. Visserij was ook van belang in het Giethoorn in de 19e eeuw/begin 20ste eeuw. Het winnen van krabbenscheer als meststof (scherentrekken) was ook een economische activiteit. Aan zandwinning werd ook gedaan. Dat zand werd met behulp van punters van de bodem van het Bovenwijde gehaald.[22]
Door de stormvloeden van 1775, 1776 en 1825, sloegen in het verveende gebied met brede trekgaten de smalle ribben weg en ontstonden het Bovenwijde en het Molengat. Doordat het veen niet dieper was dan 1 meter en er daaronder een stevige zandlaag was, is de maximale diepte van deze meren ook beperkt tot 1 meter, uitgezonderd een plek in het zuidwesten van het Bovenwijde waar op grootschaliger wijze zand gewonnen is. In 1825 waren er geen dodelijke slachtoffers in Giethoorn doordat de bevolking zich met zijn vaartuigen in veiligheid kon brengen.[23] Ook direct ten westen van Giethoorn lag een meer.[23][24] Dit meer is in de 19e eeuw drooggemalen en werd de Gietersche Polder genoemd.[2]
Vanaf 1928 werd Polder Giethoorn (een andere polder dan de bovengenoemde Giethoornsche polder) aangelegd. De gronden werden onteigend terwijl de bevolking van Giethoorn daartegen hevig protesteerde. Met behulp van tewerkgestelde werklozen werden het moerassige gebied ontgonnen en kwamen er andere boerderijen met een modernere bedrijfsvoering, zonder de kenmerkende vaarcultuur van Giethoorn. Een enkele Gieterse boer kon in deze polder zijn bedrijf voortzetten, maar de meeste agrariërs kwamen uit andere delen van het land. De Gietersen zetten daarna gronden ten oosten van Giethoorn om in weidegrond.[25][26]
In 1950 kwam, na een korte opleving in de Tweede Wereldoorlog, de turfwinning in het gebied rond Giethoorn ten einde.[25]
In de 17e eeuw vertrokken veel Gieterse turfgravers naar Groningen. Mede door de Gietersen kwamen de dorpen Wildervank en Veendam tot bloei.[27][28] In de 18e eeuw, vooral rondom 1760, vertrokken veel Gietersen in de richting van Heerenveen. Dit liep door tot in de 19e eeuw. Mede door de Gieterse verveners vervaagde de Nedersaksisch-Friese taalgrens, de rivier de Kuinder. Hierdoor ontstonden Stellingwerfs Nedersaksischtalige taaleilanden in het Friese gebied. In verscheidene plaatsen werd deze taal aangeduid met Gietersk. Rond 1900 was de taal van het schoolplein in Tjalleberd en Luinjeberd het Gieters (Tsjalberters).[29] In het midden van de jaren 50 hadden deze dorpen zich bijna geheel aangepast aan de Friestalige omgeving. Circa 10% van de bevolking sprak toen nog het Tsjalberters, op de lagere school was voor slechts 1,85% het Tsjalberters de omgangstaal.[30][31] In het gebied van Oldeouwer en Ouwsternijega was voor 40% de taal onderling de 'turftrapperstaal', waar men zich voor schaamde. Omstreeks 1900 was het Gietersk hier nog de schooltaal.[32]
Rond 1900 daalde het inwonerstal van Giethoorn opnieuw door een grote trek naar Twente.
Toerisme en verdere ontwikkeling
Giethoorn in 2024
Bert Haanstra nam in Giethoorn in 1958 zijn speelfilmdebuut Fanfare op, een film over twee rivaliserende fanfares in het fictieve dorpje Lagerwiede. Na het verschijnen van de film Fanfare (die door 2,6 miljoen mensen werd bekeken) nam het toerisme sterk toe. Het werd de belangrijkste bron van inkomsten. Vanaf de jaren 1970 kwamen ook buitenlandse toeristen, vooral uit de buurlanden Duitsland en België.
Bladriet werd tot 1966 gebruikt als afdekking voor bollenvelden en leverde de Gieterse boeren inkomsten op. Na 1966 werd daarvoor stro gebruikt. De vaarboeren verdwenen uit het dorpsbeeld. De boerderijen werden omgebouwd tot woningen en werden bewoond door mensen van elders. De gronden van vaarboeren komen geleidelijk aan in het bezit van de Natuurmonumenten die in de streek rond Giethoorn het grote reservaat De Wieden opbouwt.[33] De N334 wordt omgebouwd tot een doorgaande verbinding doordat in de jaren vijftig van de twintigste eeuw de weg door de Belterwijde wordt aangelegd en in de jaren zestig ten een brede weg langs het Kanaal Beukers-Steenwijk richting Steenwijk.[34] Er verschijnt een nieuwbouwwijk aan noordrand van de Giethoornsche Polder. Langs het Kanaal Beukers-Steenwijk komen jachthavens en andere voorzieningen voor de watersport.
In 2005 opende 'Holland Marketing' een kantoor in Beijing voor het trekken van Chinese toeristen naar Nederland. De Giethoornse hoteleigenaar Gabriella Esselbrugge wist via dit bedrijf met succes het dorp te promoten onder de opkomende steeds meer bemiddelde Chinese middenklasse (die nu ook een paspoort kon krijgen) met behulp van pittoreske afbeeldingen van rietgedekte boerderijen, punters en andere hoogtepunten uit het dorp. Daarbij appelleerde ze aan traditionele Chinese waarden en nostalgie en verlangen naar de Chinese rurale idylle. Esselbrugge nam een Chinees-Nederlandse vrouw in dienst om de toeristen in hun eigen taal te kunnen bedienen. Vanaf 2014 opende ze ook 'Hollandse' gelegenheden in China, waar de Chinese gasten naast 'Hollands' eten ook flyers van Giethoorn konden vinden. Ook werd een campagne opgezet om Arabische toeristen uit Bahrein en Dubai te trekken om het toeristenseizoen verder uit te kunnen breiden. Volgens schattingen in 2020 komen 1 tot 1,5 miljoen toeristen per jaar naar Giethoorn.[35][36]
Demografie
In 1795 telde het Schoutambt Giethoorn 1463 inwoners. De gemeente Giethoorn telde in 1809 1426 inwoners. Dit nam af tot 1356 inwoners in 1829. Vervolgens groeide de bevolking tot 1636 zielen in 1849 waarna de bevolking nagenoeg stabiel was tot 1869. Vervolgens groeide de bevolking, met een stagnatie tussen 1910 en 1930, tot circa 2600 inwoners midden jaren 40. Vervolgens trad een lichte daling op tot 2422 inwoners in 1972. Het inwonertal van de wijk Giethoorn bedroeg in 2013 2759, stijgend naar 2890 in 2024.
Tussen 1849 en 1899 was circa 86 tot 88% van de bevolking geboren in de gemeente Giethoorn. Verder was circa 6 tot 9% geboren buiten Giethoorn maar in Overijssel. In 1849 was 92% van de bevolking geboren in Overijssel, stijgend tot 95% in 1899. Het percentage inwoners geboren in het buitenland daalde van 0,2% in 1849 tot 0,05% in 1879. In 1889 en 1899 waren er in de gemeente geen inwoners geboren buiten Nederland. In 1947 was 76% geboren in de gemeente dalend naar 71% in 1960. 87% was in 1947 in Overijssel geboren en in 1970 84%. Het percentage geboren in het buitenland steeg van 0,3% naar 0,4%.[37]
Religie
Doopsgezinde kerk van Giethoorn
In de veertiende eeuw werd de eerste kerk in Giethoorn gebouwd, een katholieke. In 1551 werd er een doopsgezinde gemeente in Giethoorn gesticht, een van de eersten in Nederland.[2]
Kerkelijk gezien week Giethoorn af door een relatief sterk doopsgezind karakter. Er hebben tot eind 19e eeuw twee doopsgezinde kerken in Giethoorn gestaan. In Giethoorn-Noord stond een kerk van strengere mennisten[38], waarvan de laatsten zich in 1890 aansloten bij de Zuidergemeente. In 1894 werd het kerkje afgebroken. De doopsgezinden vormden een vrijzinnige enclave te midden van een orthodox gebied met plaatsen als Staphorst, Genemuiden en Hasselt. Het aandeel doopsgezinden bedroeg in 1925 41%; 40% was Nederlands-Hervormd. In 1955 zou het aandeel doopsgezinden zijn teruggelopen tot 20%. Het aandeel buitenkerkelijken is in de loop van de 20ste eeuw sterk gestegen.[39] De huidige doopsgezinde dorpskerk De Vermaning werd in 1871 gebouwd.
Beroemde inwoners
Boerderijtje waar vroeger Hendrik Groen woonde, tegenover het vroegere doktershuis.
Giethoorn heeft verschillende schilders aangetrokken. Zij kozen Gieterse taferelen tot hun onderwerp. Veel van deze schilders behoorden tot de Haagse of Larense School, zoals Cornelis Vreedenburgh, W.B. Tholen en G.F. van Schagen. Zij verbleven hiervoor enkele weken in het dorp om dan weer te vertrekken. Ze logeerden dan bijvoorbeeld bij café Sloothaak aan het Zuideinde. Een schilder die zich gevestigd heeft in Giethoorn was Piet Zwiers. De schilder Hendrik Broer is geboren te Giethoorn.
Van 1912 tot 1929 was Tjeerd Hylkema verbonden aan de Doopsgezinde gemeente van Giethoorn. Naar hem werd de ds. T.O. Hylkemaweg genoemd, die in de volksmond ook wel als het "Peerdepad" bekendstaat. Vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw raakte Giethoorn in trek als woonplaats voor beroemde Nederlanders. Acteur Rijk de Gooyer was daarin de trendsetter. Na hem volgden o.a. de schrijvers Herman Pieter de Boer en Eelke de Jong, beeldhouwer Herman Nieweg en striptekenaar Peter van Straaten. De echtgenote van René Froger, Natasja Froger-Kunst heeft korte tijd in Giethoorn gewoond. In 1974 ging de woonboerderij van Rijk de Gooyer in vlammen op.
Chef-kok Jonnie Boer, langebaan-schaatser Tim Roelofsen en molenontwerper zijn geboren in Giethoorn.
Giethoorn ligt in een waterrijk gebied met verschillende grote en kleinere meren, waarop veel aan watersport wordt gedaan. Nabij het dorp zelf liggen het Bovenwijde en het Zuideindigerwijde, iets zuidelijker liggen de uitgestrekte plassen Belterwijde en Beulakerwijde. Watersportcentra liggen o.a. bij Blauwe Hand en bij Ronduite.
Op veel plaatsen in het dorp zijn boten te huur. Voor een groot deel betreft het motor- en fluisterbootjes, maar ook punters van polyester of hout, met of zonder motor zijn te huur. De punters zonder motor moeten dan door het dorp gepunterd worden. Ook zijn er zeilpunters te huur. Veel bedrijven bieden rondvaarten door het dorp aan.
Museumboerderij 't Olde Maat Uus. Dit is een Giethoornse boerderij uit ± 1800 met een expositie over 100 jaar wonen en werken in Giethoorn. De boerderij is ingericht in oude stijl, inclusief grutterswinkeltje, vissershuisje, tjaskermolen en hooiberg.
Scheepswerf Schreur en scheepswerf Wildeboer. Hier worden Gieterse punters en streekeigen platbodems gebouwd.
Museum "De Oude Aarde". Hier bevindt zich een expositie van edelstenen, sierstenen en mineralen, en een terrarium.
Schelpengalerie Gloria Maris
Automuseum "Histomobil". Naast auto's en andere vervoermiddelen worden hier ook schaatsen, weegtoestellen etc. tentoongesteld.
Pottenbakkerij Rhoda. Vervaardigt aan de Dorpsgracht in Giethoorn al 30 jaar handgedraaid keramiek in onder andere de kleur "Gieters blauw".
Tjasker aan het Bovenwijde, met op de achtergrond Middenbuurt in 1926
Dorpsgracht
Met riet beladen punter met sprietzeil
Dorpsgracht met bruggetjes
Punterwerf
Openbaar vervoer
Giethoorn wordt bediend door buslijn 70 (Oldemarkt Koningin Julianaweg - Zwartsluis Busstation). De bus rijdt iedere dag van de week om het uur, echter niet 's avonds.
↑ abcdefgRonald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Jan ten Hove, Marieke Knuijt en Ben Kooij, Monumenten in Nederland. Overijssel. Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 1998. Gearchiveerd op 1 mei 2023.
↑ abGait L. Berk: Zij leefden van water. Herinneringen aan de Noordwesthoek van Overijssel. Derde druk, uitgegeven door Boom Meppel 1979 ISBN 90-6009-744-0, blz. 26
↑Gerald van Berkel, Klaas Samplonius (1995). Nederlandse plaatsnamen. Het Spectrum. ISBN 90-274-4059-X.
↑ abNiek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 69
↑Niek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 116-135
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024 blz 80, 84-86.
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024 blz. 40-45,
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024 blz. 84-86, afbeelding 84.
↑Gait L. Berk, De Punter, tweede druk Haarlem 1999. ISBN 90-74082-05-X, blz. 109-113
↑Niek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 192-203
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024, afbeelding 4.
↑Niek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 204-223
↑Gait L. Berk, De Punter, tweede druk Haarlem 1999. ISBN 90-74082-05-X, blz. 113-117
↑Gait L. Berk, De Punter, tweede druk Haarlem 1999. ISBN 90-74082-05-X, blz. 105-108
↑Niek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 99-115
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024, blz. 62-66.
↑Gait L. Berk, De Punter, tweede druk Haarlem 1999. ISBN 90-74082-05-X, blz. 66-67
↑Niek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 224-226
↑J.J. Hof: Giethoorn, Ons Hollands Venetië, zoals ik het gekend heb. Tweede uitgave door Broekhuis 1981, ISBN 90-70162-024, blz. 50-62.
↑ abNiek van den Sigtenhorst: Gieters Gevaer van botie tot bok. Sporen van een puntercultuur. Giethoorn 2007 ISBN 978-90-902205-5-0, blz. 77-81
↑De kadasterkaart uit 1832 geraadpleegd op www.hisgis.nl op 31 augustus 2014
↑ abG.J. Schutten: Verdwenen schepen. De houten kleine beroepsvaartuigen, vrachtvaarders en visserschepen van de Lage Landen. Walburg Pers Den Haag. Tweede druk, 2007. ISBN 978-90-5730-486-6, blz. 37
↑30 Gemeente Giethoorn 1796-1942 en Rietvlechtschool 1918-1928 ( Gemeente Steenwijkerland ) geraadpleegd op www.archieven.nl op 4 september 2014
↑Koopmans, A., F., (1942). De treklust der Gieterschen. Het Noorderland 2: 331
↑Ynvaezje fan Gietersk turfmakkersfolk nei de omkriten fan it Hearrenfean (1954).
It Beaken jaargang 16, blz 27-31
↑De Vries, T., J., (1954). Geschiedenis van Zwolle.
↑Reeks Nederlandse Dialectatlassen Friesland (1955). Tjalleberd.
↑Boelens, K, van de Veen, J. (1956). De taal van het schoolkind in Friesland, p. 27.
↑"In de Ouwstertrijegeaën wordt nog goed Overijsels gesproken", Leeuwarder Courant, 27-10-1955.
↑G.J. Schutten: Verdwenen schepen. De houten kleine beroepsvaartuigen, vrachtvaarders en visserschepen van de Lage Landen. Walburg Pers Den Haag. Tweede druk, 2007. ISBN 978-90-5730-486-6, blz. 40-41
National association football team This article is about the men's team. For the women's team, see Macau women's national football team. MacauNickname(s)Selecção do Lótus (The Lotus' Team)Verdes (The Greens)AssociationAssociação de Futebol de MacauConfederationAFC (Asia)Sub-confederationEAFF (East Asia)Head coachLázaro OliveiraCaptainNiki TorrãoMost capsCheang Cheng Ieong (58)Top scorerChan Kin Seng (17)[1]Home stadiumEstádio Campo DesportivoFIFA codeMAC First colours Second c...
تل الربع الإحداثيات 30°57′30″N 31°30′57″E / 30.95833°N 31.51583°E / 30.95833; 31.51583 تقسيم إداري البلد مصر[1] التقسيم الأعلى محافظة الدقهلية خصائص جغرافية ارتفاع 11 متر[2] رمز جيونيمز 350070 تعديل مصدري - تعديل تل الربع (تاريخيا كانت تسمى منديس ، باليونا�...
Process in which a first language is being acquired Language learning redirects here. For other uses, see Language learning (disambiguation). Part of a series onLinguistics OutlineHistoryIndex General linguistics Diachronic Lexicography Morphology Phonology Pragmatics Semantics Syntax Syntax–semantics interface Typology Applied linguistics Acquisition Anthropological Applied Computational Conversation analysis Corpus linguistics Discourse analysis Distance Documentation Ethnography of commu...
статуя Ангероны во дворце Шёнбрунн в Вене. Ангеро́на (лат. Angerona или Angeronia) — в римской мифологии богиня, изображавшаяся с прижатым к губам пальцем. Её значение было неясно самим древним римлянам. Ангерону связывали с манами, таинственными силами, утешением в горе, исц...
Aviation accident in Belgium Sabena Junkers Ju 52 Ostend crashA JU 52 similar to the accident aircraftAccidentDate16 November 1937SummaryControlled flight into terrain in poor weatherSiteOstend, Belgium51°12′3.42″N 2°53′31.42″E / 51.2009500°N 2.8920611°E / 51.2009500; 2.8920611Aircraft typeJunkers Ju 52/3mOperatorSabenaRegistrationOO-AUBPassengers9Crew3Fatalities12[a]Injuries0Survivors0 On 16 November 1937 a Junkers Ju 52/3m owned by Belgian ai...
Untuk pengertian lain silakan lihat Krynki Krynki (Desa)Negara PolandiaProvinsiŚwięty KrzyżPowiatStarachowiceGminaBrody, Święty Krzyż (kota gmina)Populasi (2008) • Total1,273Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Postal code27-230Car platesTST Powiat Starachowice Krynki adalah sebuah desa di kecamatan Brody, powiat Starachowice, provinsi Święty Krzyż, Polandia. Gallery Church St. Marcin Pranala luar Koordinat: 51°00′45″N 21°12′2...
Universitas PaviaUniversità di Paviabahasa Latin: Alma Ticinensis UniversitasJenisNegeriDidirikan1361RektorFabio RuggeStaf akademik981Jumlah mahasiswa21,349Sarjana11,983Magister9,366LokasiPavia, ItalyWarnaPavia Kuning AfiliasiCoimbra Group, EUA, NetvalSitus webwww.unipv.eu/ Universitas Pavia (bahasa Italia: Università degli Studi di Pavia, UNIPV or Università di Pavia; bahasa Latin: Alma Ticinensis Universitas) adalah universitas yang terletak in Pavia, Lombardia, Italia....
Zoo in California, United States This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Santa Barbara Zoo – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2010) (Learn how and when to remove this message) Santa Barbara Zoo34°25′10″N 119°39′54″W / 34.41944°N 119.66500°W / 34.4...
Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: SMA Kartini – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR SMA Kartini BatamInformasiDidirikan17 Juli 1983JenisSekolah Menengah AtasAlamatLokasiJl. Budi Kemuliaan No. 01 Kampung Seraya Kota Batam, B...
Metro HanoiInfoWilayahHanoi, VietnamJenisAngkutan cepatJumlah jalur1 (beroperasi)1 (dalam pembangunan)Jumlah stasiun12 (beroperasi)12 (dalam pembangunan)Penumpang harian32.000 (2023)Penumpang tahunan10,7 juta (2023)Situs webhanoimetro.net.vn/enOperasiDimulai6 November 2021OperatorPerusahaan Metro Hanoi dan Metro TokyoJumlah gerbong13TeknisPanjang sistem13,1 km (beroperasi)12 km (dalam pembangunan)Lebar sepur1.435 mm (4 ft 8+1⁄2 in)(sepur standar)ListrikRel ketiga 750...
Microsoft Visual Studio Tangkapan gambar dari Visual Studio 2013, menyunting kode sumber dari program C++TipeLingkungan pengembangan terpadu Versi pertama1997 Versi stabilMicrosoft Windows: 2022 17.10.1 (29 Mei 2024) GenreLingkungan pengembangan terpaduLisensiFreemium[1]Bahasabanyak bahasa Daftar bahasa Tiongkok, Ceko, Inggris, Prancis, Jerman, Italia, Jepang, Korea, Polandia, Portugis (Brazil), Rusia, Spanyol dan Turki[2] Karakteristik teknisSistem operasi Windows 10 dan sete...
State Legislative Assembly Constituency in Tamil Nadu AlandurConstituency No. 28 for the Tamil Nadu Legislative AssemblyConstituency detailsCountryIndiaRegionSouth IndiaStateTamil NaduDistrictChennaiLS constituencySriperumbudurTotal electors3,89,032[1]Member of Legislative Assembly16th Tamil Nadu Legislative AssemblyIncumbent T. M. Anbarasan Party DMKAlliance SPAElected year2021 Alandur is a legislative assembly in Chennai district and partially includes areas fr...
International athletics championship eventJunior men's race at the 1976 IAAF World Cross Country ChampionshipsOrganisersIAAFEdition4thDateFebruary 28Host cityChepstow, Wales, UK VenueChepstow RacecourseEvents1Distances7.8 km – Junior menParticipation81 athletes from 15 nations← 1975 Rabat 1977 Düsseldorf → The Junior men's race at the 1976 IAAF World Cross Country Championships was held in Chepstow, Wales, at the Chepstow Racecourse on February 28, 1996. A report on the event ...
Wales and British Lions international rugby union player Rugby playerIeuan EvansMBEIeuan EvansBirth nameIeuan Cennydd EvansDate of birth (1964-03-21) 21 March 1964 (age 60)Place of birthPontarddulais, WalesHeight5 ft 10 in (1.78 m)Weight13 st 5 lb (187 lb; 85 kg)SchoolQueen Elizabeth GrammarUniversitySalford UniversityRugby union careerPosition(s) WingAmateur team(s)Years Team Apps (Points) Carmarthen Quins RFCLlanelli RFCBathBarbarian F.C. ()Internatio...
German mathematician Lazarus FuchsLazarus Immanuel Fuchs (1833–1902)Born(1833-05-05)5 May 1833Moschin, Grand Duchy of Posen, Kingdom of PrussiaDied26 April 1902(1902-04-26) (aged 68)Berlin, Kingdom of Prussia, German EmpireNationalityGermanAlma materUniversity of BerlinKnown forFuchs relationFuchs' theoremFuchsian groupsFuchsian modelFuchsian theoryPicard–Fuchs equationScientific careerInstitutionsUniversity of GreifswaldUniversity of HeidelbergUniversity of BerlinUnive...
Former railway station in England WellowWellow station, in private residential use, September 2007General informationLocationWellow, Bath and North East Somerset, SomersetEnglandGrid referenceST739581Platforms2Other informationStatusDisusedHistoryPre-groupingSomerset and Dorset RailwayPost-groupingSR and LMSR Western Region of British RailwaysKey dates20 July 1874Station opened7 March 1966Station closed Wellow railway station was a station on the Somerset and Dorset Joint Railway at Wellow in...
لمعانٍ أخرى، طالع كلايبول (توضيح). كلايبول Los Amigos Square الاسم الرسمي Claypole الإحداثيات 34°48′S 58°20′W / 34.800°S 58.333°W / -34.800; -58.333 تقسيم إداري بلد الأرجنتين محافظات الأرجنتين بوينس آيرس (محافظة) Partido Almirante Brown خصائص جغرافية ارتفاع 17 عدد السكان (2001 إحصاء سك�...
,_tourism.jpg)
