Het gebied van Elze was al bewoond voor het jaar 800. Karel de Grote stichtte een bisdom in Oostfalen onder het beschermheerschap van de apostelen Petrus en Paulus[3], dat aanvankelijk gevestigd was in Elze (dat toen Aulica heette), maar in 822 naar Hildesheim werd verplaatst.[4] De plaatsnaam is afgeleid ofwel van het Latijnse aula (zaal, ook zaal van de prinsen) of Germaanse ulin (rot, vochtig, muf).[5]
Het dorp Mehle had vanaf 1694 een steenkoolmijn. Wanneer deze gesloten werd, is onbekend. Op 18 november 1824 brandde driekwart van de stad af.
De wagonfabriek werd in 1914 opgericht, hij is onderdeel van marktleider VTG AG. Het is de belangrijkste in de stad gevestigde onderneming. Een in 1898 opgerichte gieterij werd in 2019 gesloten.
Op 1 maart 1974 werden de omliggende dorpen Esbeck, Mehle, Sehlde, Sorsum, Wittenburg en Wülfingen in de gemeente opgenomen.[6]
Bezienswaardigheden
De Petrus-en-Pauluskerk die staat op het hoogste punt van het stadje Elze dateert uit 1827. Eerdere kerken op deze plek dateren uit de 8e eeuw en van 1744.
De gotische, evangelisch-lutherse Mariakerk te Wülfingen, met aan de gevel een bijzondere zonnewijzer (1998; maker: Erich Pollähne uit Wennigsen (Deister)), dateert uit 1501
Gotische kloosterkerk van Wittenburg uit 1497, restant van een in 1328 gesticht klooster der Augustijner koorheren. Dit op een heuveltop gelegen klooster stond weer op de plaats van een sedert de tijd van Karel de Grote bestaand kasteel, dat in de 12e eeuw enige tijd door roofridders werd bewoond.
De evangelisch-lutherse St.-Urbanuskerk in Mehle (1774)
Vakwerkhuizen in de binnenstad, onder andere aan de winkelstraat Hauptstraße
Natuurschoon:
Ten noordwesten van Elze ligt een heuvelrug met de naam Finie.
Natuurreservaat Leineaue unter dem Rammelsberg, op, en gedeeltelijk over de gemeentegrens met Gronau (Leine), is een ecologisch zeer waardevol, beperkt toegankelijk, rivierdal-reservaat met wetlands en ooibos langs de rivier de Leine.[7]
Ten oosten van Wülfingen, gedeeltelijk op grondgebied van buurgemeente Nordstemmen, ligt natuurgebied Leineaue zwischen Gronau und Burgstemmen (NSG HA 129). Dit gebied meet 312 hectare. De flora en fauna is er zeer gevarieerd. Er zijn o.a. stukken ooibos, verschillende typen wetlands , stukken weidevogel en -plantenreservaat en diverse meertjes. Enkele daarvan zijn ondergelopen voormalige klei- en grindgroeven langs de Leine, maar de meeste (Wülfinger Teiche, ten oosten van Wülfingen) zijn voormalige slibdepots en slib-bezinkingsvijvers van de suikerfabriek van Nordstemmen.
Afbeeldingen
Elze, evang.-lutherse Petrus-en-Pauluskerk
R.K. St.-Petrus-Bandenkerk (1936, vernieuwd in 1953)
Kloosterkerk Wittenburg
Mariakerk, Sehlde ( 14e-eeuws, in de 18e eeuw gerenoveerd)
Mariakerk, Wülfingen
De evang.-lutherse St.-Urbanuskerk in Mehle (1774)
↑Statistisches Bundesamt: Historisches Gemeindeverzeichnis für die Bundesrepublik Deutschland. Namens-, Grenz- und Schlüsselnummernänderungen bei Gemeinden, Kreisen und Regierungsbezirken vom 27.5.1970 bis 31.12.1982. W. Kohlhammer, Stuttgart/Mainz 1983, ISBN 3-17-003263-1, p. 205. (de)