PROFILPELAJAR.COM

Eduard Künneke
	Gedenkplaat voor Künneke in de Berlijnse Giesebrechtstraße
Volledige naam	Eduard Künneke
Geboren	27 januari 1885
Overleden	27 oktober 1953
Land	Duitsland
Nevenberoep	dirigent
Instrument	piano
Leraren	Max Bruch
Belangrijkste werken	Robins Ende, Der Vetter aus Dingsda, Glückliche Reise, Tänzerische Suite, Concert nr. 1 As majeur
	Officiële website
	(en) IMDb-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Eduard Künneke (Emmerik, 27 januari 1885 - Berlijn, 27 oktober 1953) was een Duits componist, die vooral door zijn opera's en operettes bekend werd. Künneke was sinds 1920 (zijn tweede huwelijk) getrouwd met de sopraan Katharina Garden (1889 - 1967). Hun gemeenschappelijke dochter was de actrice en zangeres Evelyn Künneke (1921-2001).

Leven

Künneke studeerde van 1903 tot 1905 in Berlijn musicologie en literatuurgeschiedenis. Van 1905 tot 1906 volgde hij een masterclass bij Max Bruch. Van 1907 tot 1909 was hij als correpetitor en koorleider aan het Neues Operettentheater am Schiffbauerdamm werkzaam. Van 1908 tot 1910 werkte hij eveneens als dirigent voor het platenlabel Odeon. Van 1910 tot 1911 was hij kapelmeester bij het Deutsches Theater Berlin.

Nadat zijn opera Robins Ende (1909) na de première-uitvoering bij het Nationaal Theater in Mannheim op 38 Duitse bühnen werd nagespeeld, stopte hij met de functie van koorleider. Tijdens zijn periode als kapelmeester bij Max Reinhardt componeerde Künneke voor de uitvoering van Faust II de toneelmuziek. Künnekes muziek herkent zich door harmonie en ritme. Zijn bekendste werk is de operette Der Vetter aus Dingsda (1921). Veel van zijn liederen zijn heden ten dage nog schlagers.

Hij ligt op het Friedhof Heerstraße in Berlijn begraven, naast zijn dochter Evelyn Künneke.

Zijn nalatenschap bevindt zich in het archief van de Akademie der Künste in Berlijn.

Composities

Werken voor orkest

1919: Jagd-Ouvertüre, op. 8
1919: Flegeljahre, drie orkeststukken naar de gelijknamige roman van Jean Paul, op. 9
1. Passacaglia
2. Andante
3. Tripelfuge
1926: Das Blumenwunder, 1e suite in 4 delen, op. 20
1929: Tänzerische Suite; Concerto grosso voor jazzband en orkest, op. 26
1. Ouvertüre
2. Blues: Andante
3. Intermezzo: Vivace
4. Valse Boston (Valse mélancolique)
5. Finale: Foxtrot
1935: Romantische Ouverture
1935: Concert nr. 1 As majeur, voor piano en orkest, op. 36
1937: Löns-Lieder-Suite, suite in 4 delen naar gedichten van Hermann Löns voor zangstem en orkest
1. Alle Birken grünen in Moor und Heid'
2. Kurz ist der Mai
3. Die roten Blätter rauschen
4. Auf der Straße
1939: Italienische Lustspiel-Ouvertüre (naar: Carlo Goldoni), voor groot orkest, op. 46
1940: Saltarello, op. 44
1951: Bukolische Suite, in 4 delen
1955: Die Wunderbare, concertwals, op. 50
Liebesreigen, op. 51
Biedermeier-Suite, op. 53
1. Polka
2. Mazurka
3. Kleine Liebesszene
4. Ecossaise
5. Lied des Laternenanzünders
6. Ein Biedermeier-Walzer
Das Blumenwunder, 2e suite uit de stomme film
1. Flora
2. Ranken
3. Primeln
4. Maiglöckchen
5. Tulpen
6. Wachsen
7. Blühen
8. Blumen
Serenade, in 5 delen voor groot orkest
Suite, voor groot orkest, op. 4
1. Gefangenenlager
2. Flandern
3. Fridericianischer Marsch
4. Beyram
Tänze in ungarischer Weise, voor klarinet, cimbalom en strijkorkest
Zigeunerweisen, suite voor orkest

Werken voor harmonieorkest

Das Weib des Pharao, voor harmonieorkest, op. 15 - bewerkt door Roman M. Silberer
Tänzerische Suite, Concerto grosso voor jazzband en harmonieorkest, op. 26 - bewerkt door Franz Marszalek

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1909	Robins Ende, op. 1	2 bedrijven	5 mei 1909 Mannheim, Nationaltheater	Maximilian Moris
1913	Coeur As, op. 2	3 bedrijven	november 1913, Dresden, Hofopera	Emil Tschirch, Carl Berg naar Eugène Scribe en Ernest Legouvé
1931	Nadja, op. 28	4 taferelen	1931, Kassel	Rolf Lauckner
1935	Die große Sünderin, op. 37		31 december 1935, Berlijn, Staatsoper Unter den Linden	Katharina Stoll, Hermann Roemmer
	Walther von der Vogelweide, op. 39	3 bedrijven	niet uitgevoerd	Ursel-Renate Hirt

Zangspelen

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1916-1917	Tobias Knopp, op. 5	4 bedrijven		Emil Ferdinand Malkowsky, Julius Winkelmann naar Wilhelm Busch
1919	Das Dorf ohne Glocke, op. 10	3 bedijven	1 april 1919, Berlijn, Friedrich-Wilhelmstädtisches Theater	August Neidhart naar een Hongaarse legende van Árpád Pásztor
1932	Klein Dorrit, op. 30	3 bedrijven	1932, Den Haag	Richard Kessler naar Franz von Schönthan en Charles Dickens
1932	Liselott, op. 24a herwerking van de operette Die blonde Liselott, op. 24	6 taferelen	17 februari 1932, Berlijn, Admiralspalast	Richard Kessler, Gustaf Gründgens
1933	Die lockende Flamme, op. 32	8 taferelen	25 december 1933, Berlijn, Theater des Westens	Paul Knepler, Ignaz Michael Welleminsky
1937	Zauberin Lola, op. 40	3 bedrijven	1937, Dortmund	Alfred Brieger, Sigmund Graff
1948-1950	Ein Liebeslied, op. 57	Voorspel en 3 bedrijven		Ludwig Metzger

Operettes

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1919	Der Vielgeliebte, op. 11	3 bedrijven	november 1919, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Herman Haller en Rideamus naar Jean-François-Alfred Bayard en Dumanoir «Le Vicomte de Létorières»
1920	Wenn Liebe erwacht, op. 12	3 bedrijven	3 september 1920, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Herman Haller en Rideamus naar Franz von Schönthan, Franz Koppel-Ellfeld "Renaissance"
1921	Der Vetter aus Dingsda, op. 13	3 bedrijven	15 april 1921, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Herman Haller en Rideamus naar het blijspel van Max Kempner-Hochstädt
1921	Die Ehe im Kreise, op. 14	3 bedrijven	1921, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Herman Haller en Rideamus erg vrij naar Molière
1922	Verliebte Leute, op. 16	3 bedrijven	15 april 1922, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Herman Haller en Rideamus naar Franz von Schönthan en Franz Koppel-Ellfeld
1923	Casinogirls, op. 17	3 bedrijven	1923, Berlijn, Metropool-Theater	Fritz Friedmann-Frederich en Georg Okonkowski
1923	Lovers Lane, op. 18	3 bedrijven	1923, Londen	Arthur Wimperis, Harry M. Vernon
1925	The love Song^[1]	3 bedrijven	februari 1925, New York, Century-Theater	Harry B. Smith naar Jenö Ferago, Mihály Nador, James Klein en Carl Bretschneider
1925	Die hellblauen Schwestern, op. 19	3 bedrijven	1925, Berlijn, Theater am Nollendorfplatz	Albrecht Salfeld, Franz Richthoff
1925	Mayflowers, op. 21	proloog en 2 bedrijven	1925, New York	Clifford Grey naar Arthur Richman "Not So Long Ago"
1925	Riki-Tiki, op. 22	3 bedrijven	1926, Londen, Gaiety Theatre	Leslie Stiles
1926	Lady Hamilton, op. 23 herwerking als: Song of the Sea	3 bedrijven	25 september 1926, Breslau, Schauspielhaus; herwerkte versie: 1928, Londen	Richard Bars, Leopold Jacobson; herwerkte versie: Arthur Wimperis en Lauri Wylie
1927	Die blonde Liselott, op. 24; herwerkt als zangspel Liselott	3 bedrijven	25 december 1927, Altenburg	Richard Kessler naar het blijspel van Heinrich Stobitzer
1928	Die singende Venus, op. 25	3 bedrijven	1928, Breslau	Gustav Beer, Fritz Lunzer
1930	Der Tenor der Herzogin, op. 27	3 bedrijven	1930, Praag, Deutsches Theater (Německé divadlo)	Richard Kessler naar Heinrich Ilgenstein
1932	Glückliche Reise, op. 29^[2]	3 bedrijven, 7 taferelen	23 november 1932, Berlijn, Theater am Kurfürstendamm	Max Bertuch, Kurt Schwabach
1933	Die Fahrt in die Jugend, op. 31	3 bedrijven, 7 taferelen	1933, Zürich	Béla Jenbach, Ludwig Hirschfeld
1935	Herz über Bord, op. 33	4 taferelen	30 maart 1935, Zürich en Düsseldorf	Max Bertuch, Kurt Schwabach, Eduard van der Becke
1938	Hochzeit in Samarkand, op. 42	3 bedrijven; 10 taferelen	1938, Berlijn, Großes Schauspielhaus	Richard Kessler
1938	Der große Name, op. 43	3 bedrijven	1938, Düsseldorf	Ursel-Renate Hirt, Ferdinand Julius
1941	Traumland, op. 49	3 bedrijven	1941, Dresden	Eduard Rhein
1941	Die Wunderbare, op. 50	3 bedrijven	1941, Fürth	Kurt Adalbert, Just Scheu
1949	Hochzeit mit Erika, op. 59	3 bedrijven	1949, Düsseldorf, Opernhaus	Willi Webels

Toneelmuziek

1911: Faust II - tekst: Johann Wolfgang von Goethe
1912: Circe - tekst: Georg Fuchs, naar Pedro Calderón de la Barca
1912: So ist das Leben - tekst: Frank Wedekind
1922: Das Weib des Pharao - drama in 6 bedrijven - tekst: Norbert Falk en Hanns Kräly (Reconstructie uit de film van 1922)

Vocale muziek

Liederen

1919: Vier Lieder, voor sopraan en piano, op. 9
1. Wellentanzlied - tekst: Richard Dehmel
2. Der Frühlings-Kasper - tekst: Richard Dehmel
3. Toskanisches Mädchenlied - tekst: Otto Julius Bierbaum
4. Tralala - tekst: Emil Ferdinand Malkowski
1940: Blaue Jungs Fahren zur See - tekst: Klaus S. Richter
Ballade vom verrosteten Ritter, voor zangstem en orkest
Es gibt nur eine Liebe - tekst: Martin Cremer
Lieder des Pierrot, op. 3 - tekst: Arthur Kahane
1. Pierrots Lied
2. Auf weissen Rosen
3. Ständchen
4. Pierrots Traum
5. Colombine
Maikaterlied, voor zangstem en orkest - tekst: Otto Julius Bierbaum
Pierrot-Lieder, op. 48 - tekst: Ursel-Renate Hirt

Kamermuziek

Sonate, voor klarinet, viool en cello

Filmmuziek

1922: Das Weib des Pharao
1930: Der Walzerkönig
1930: El amor solfeando
1930: L'amour chante
1931: Die Marquise von Pompadour
1932: Der schwarze Husar
1933: Tambour battant
1933: Was wissen denn Männer
1933: Heimkehr ins Glück
1933: Drei blaue Jungs, ein blondes Mädel
1933: Es gibt nur eine Liebe
1933: Der Page vom Dalmasse-Hotel
1933: Glückliche Reise
1933: Des jungen Dessauers große Liebe
1934: Lisetta
1934: Die Stimme der Liebe
1934: Das Blumenmädchen vom Grand-Hotel

1934: Der Vetter aus Dingsda
1934: Abenteuer eines jungen Herrn in Polen
1934: Da stimmt was nicht
1934: Der Fall Brenken
1936: Ein Lied klagt an
1936: Dahinten in der Heide
1936: Der lachende Dritte
1936: Till Eulenspiegel: Wie Eulenspiegel sich einmal erbot, zu fliegen
1937: Wie der Hase läuft
1938: Der nackte Spatz
1938: Peter spielt mit dem Feuer
1939: Tanzendes Herz
1943: Wenn der junge Wein blüht
1950: Hochzeit mit Erika
1953: Der Vetter aus Dingsda
1954: Glückliche Reise

Literatuur

Otto Schneidereit: Eduard Künneke, der Komponist aus Dingsda. Berlin: Henschel 1978
Viola Karl: Eduard Künneke [1885-1953]. Komponistenportrait und Werkverzeichnis, Ries und Erler, Berlin 1995, ISBN 3-87676-000-3