Bern (kanton)

**Bern**
Kanton Bern/Canton de Berne
Kanton in Zwitserland
	(Details)
Coördinaten	46°50'24"NB, 7°36'0"OL
Algemeen
Oppervlakte	5959 km²
Inwoners ; (31-12-2013)	1.001.281 ; (159 inw./km²)
Hoofdstad	Bern
Politiek
Lid Zwitsers Eedgenootschap sinds	1353
Overig
Afkorting/kenteken	BE
Talen	Duits, Frans
Website	Kanton Bern
Detailkaart
	Districten van kanton Bern
Portaal	Zwitserland

Bern (Duits: Bern; Frans: Berne; Italiaans Berna; Reto-Romaans: Berna) is een kanton in het midden van Zwitserland.

De gelijknamige stad Bern is de hoofdstad van het kanton en tevens de bondsstad van Zwitserland.

De inwoners van het kanton zijn hoofdzakelijk gereformeerd.

Geschiedenis

De geschiedenis van het kanton begon met de stichting van de stad door Hertog Berchtold V van Zähringen in 1191. De expansie van de stad begon in de 14e eeuw en in 1353 sloot Bern zich aan bij de Zwitserse Eedgenootschap. In 1415 veroverde het samen met de eedgenoten Aargau op de Habsburgers. Tijdens de Bourgondische oorlogen veroverde het kanton gebieden in Romandië. In 1528 vond de Reformatie plaats en in 1536 werd Vaud aan het grondgebied toegevoegd. Het oude Bern ging ten onder na het uitroepen van de Helvetische Republiek in 1798. Na deze tijd werden Aargau en Vaud onafhankelijke kantons in de nieuwe bondsstaat, waarvan in 1848 de stad Bern tot hoofdstad werd gekozen. In 1979 scheidden de districten Delémont, Porrentruy en Franches-Montagnes zich van Bern af om een eigen kanton te vormen: Jura. In 1994 sloot het district Laufental zich aan bij het kanton Basel-Landschaft.

Geografie

Het Kanton Bern grenst (met de klok mee) aan: Jura, Solothurn, Aargau, Luzern, Obwalden, Nidwalden, Uri, Wallis, Vaud, Fribourg en Neuchâtel. Kanton Bern ligt midden in Zwitserland en wordt door geen ander land begrensd.

In het noorden van het kanton ligt de Berner Jura (het Franstalige deel) met als hoofdstad Moutier.

Reliëf

In het zuiden van het kanton is er duidelijk meer reliëf: het hooggebergte van de Berner Alpen. Het hoogste punt binnen het kanton is de Finsteraarhorn met 4274 meter.

Andere bekende toppen:

Belangrijke meren

Natuurkundige gebergten en streken

Talen

Bern is grotendeels Duitstalig. In het noordwesten spreekt men in enkele gemeenten Frans in de Berner Jura.

Moedertaal (2003):

Duits: 83,8%
Frans: 7,8%
Italiaans: 2,8%
andere talen: 5,6%

12,3% van de bevolking van het kanton heeft geen Zwitsers paspoort (2002).

Plaatsen en gebieden

Belangrijkste plaatsen in kanton Bern (2002):

Bern, 122.707 inwoners
Biel/Bienne, 50.210 inwoners
Thun, 40.597 inwoners
Köniz, 36.993 inwoners
Ostermundigen, 15.220 inwoners
Burgdorf, 14.672 inwoners
Steffisburg, 14.667 inwoners
Langenthal, 14.443 inwoners
Muri bei Bern, 12.394 inwoners
Spiez, 12.031 inwoners
Worb, 11.033 inwoners
Ittigen, 10.817 inwoners
Lyss, 10.817 inwoners
Münsingen, 10.727 inwoners

Wintersportplaatsen in Bern zijn o.a. Wengen, Adelboden, Hasliberg en Gstaad.

Transport

Er is een kleine internationale luchthaven in hoofdstad Bern, Flughafen Bern-Belp. Verder is er een goed netwerk van spoorwegen, rivieren (Saane en Aare) en verharde wegen. Belangrijke wegen zijn de A1 en de A6, de belangrijkste spoorwegverbindingen, waaronder de spoorlijn Spiez - Brig die Bern met de Rhonevallei en Italië verbindt, worden beheerd door de BLS AG.

Toerisme

De oude binnenstad van Bern is een werelderfgoed. De grootste verzameling van werken van Paul Klee bevindt zich in Bern. Rondom de meren zijn mogelijkheden voor ontspanning, op de meren voor de watersport. Het Berner Oberland heeft mogelijkheden voor wintersport en wandelingen.

Districten

Op 1 januari 2010 heeft er een bestuurlijke herindeling van de districten van het kanton Bern plaatsgevonden. Sinds die tijd is het kanton onderverdeeld in 10 districten (Verwaltungskreis) in plaats van 26 districten (Amtsbezirk), die op hun beurt weer deel uitmaken van 5 regio's (Verwaltungsregion).

Nieuwe district (Verwaltungskreis)	Hoofdstad	Regio (Verwaltungsregion)	Voormalige districten (Amtsbezirk)
Bern-Mittelland	Ostermundigen	Bern-Mittelland	geheel Bern, Konolfingen, Laupen en Schwarzenburg en delen van Aarberg, Burgdorf, Fraubrunnen en Seftigen
Biel/Bienne	Biel/Bienne	Seeland	geheel Biel en delen van Büren en Nidau
Emmental	Langnau im Emmental	Emmental-Oberaargau	delen van Burgdorf, Signau en Trachselwald
Frutigen-Niedersimmental	Frutigen	Oberland	geheel Frutigen en delen van Niedersimmental
Interlaken-Oberhasli	Interlaken	Oberland	geheel Interlaken en Oberhasli
Jura bernois	Courtelary	Jura Bernois	geheel Courtelary, Moutier en La Neuveville
Oberaargau	Wangen an der Aare	Emmental-Oberaargau	geheel Aarwangen en Wangen en een deel van Trachselwald
Obersimmental-Saanen	Saanen	Oberland	geheel Obersimmental en Saanen
Seeland	Aarberg	Seeland	geheel Erlach en delen van Aarberg, Büren, Fraubrunnen en Nidau
Thun	Thun	Oberland	geheel Thun en delen van Niedersimmental en Seftigen