PROFILPELAJAR.COM

Bastiaan Rijpkema
	Rijpkema tijdens een discussie in De Balie, 2019
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Bastiaan Riemer Rijpkema
Geboortedatum	3 november 1987
Geboorteplaats	Zwolle
Nationaliteit	Nederlands
Academische achtergrond
Proefschrift	Weerbare democratie (2015)
Promotor	Paul Cliteur
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Encyclopedie van het recht
Universiteit	Universiteit Leiden
Soort hoogleraar	Gewoon hoogleraar en; Bijzonder hoogleraar
Bekende werken	Weerbare democratie (2015); Een nieuw commentaar op de Grondwet (2022, met Afshin Ellian)
	Website

Bastiaan Riemer Rijpkema (Zwolle, 3 november 1987) is een Nederlands rechtsfilosoof en hoogleraar aan de Universiteit Leiden.

Biografie

Rijpkema studeerde rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en behaalde vervolgens een Master of Laws in Encyclopedie en Filosofie van het Recht aan de Universiteit Leiden. Op 12 december 2015 promoveerde hij te Leiden op het proefschrift Weerbare democratie. De grenzen van democratische tolerantie; promotor was Paul Cliteur. Het boek werd tevens uitgegeven door uitgeverij Nieuw Amsterdam; het won in 2016 de Prinsjesboekenprijs.^[1] In 2017 werd hij uitgeroepen tot New Scientist Wetenschapstalent.^[2] Na zijn promotie was Rijpkema korte tijd werkzaam als docent staatsrecht aan de Universiteit van Amsterdam; in 2016 werd hij universitair docent Encyclopedie van de Rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden, en in 2020 universitair hoofddocent aldaar.

Rijpkema's werk – waaronder zijn proefschrift – richt zich vooral op de theorie van de "weerbare democratie" ("democratische zelfverdediging"): mag een democratische samenleving zich verweren tegen krachten die proberen haar omver te werpen, en zo ja, onder welke omstandigheden en met welke middelen? In het kader daarvan gaf hij in 2014 het boek Wat te doen met antidemocratische partijen? uit, een heruitgave van de oratie De democratische staat en de niet-democratische partijen van George van den Bergh uit 1936; het boek had tevens een voorwoord van Paul Cliteur en een nawoord van René Cuperus. In 2018 redigeerde hij samen met Afshin Ellian en Gelijn Molier De strijd om de democratie. Essays over democratische zelfverdediging en Militant Democracy: Political Science, Law and Philosophy (met Ellian); in 2020 publiceerde hij Lokale weerbare democratie: een normatieve verkenning.

In 2021 werd Rijpkema benoemd tot bijzonder hoogleraar met als leeropdracht "Verdraagzaamheid" aan de Universiteit Leiden op de Uyttenbogaert-leerstoel, een gecombineerde leeropdracht van de faculteiten Geesteswetenschappen en Rechtsgeleerdheid.^[3] Sinds 1 april 2022 is hij tevens gewoon hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap aan de rechtenfaculteit, als opvolger van zijn promotor Cliteur die per die datum met emeritaat ging.^[4] In 2022 gaf hij samen met Afshin Ellian het boek Een nieuw commentaar op de Grondwet uit, waarin verschillende artikelen uit de Nederlandse Grondwet vanuit rechtsfilosofisch perspectief worden becommentarieerd.^[5] Op 9 juni 2023 sprak hij te Leiden zijn oratie uit voor de leerstoelen Verdraagzaamheid en Encyclopedie van de Rechtswetenschap, getiteld Tolerantie als democratisch ethos.^[6]

Naast zijn wetenschappelijke werkzaamheden is hij columnist bij NRC en De Groene Amsterdammer.^[7]

Boeken

2013: Bij de beesten af! Over dierenrecht en onrecht (redactie, met Machteld Zee)
2015: Weerbare democratie: De grenzen van democratische tolerantie (proefschrift)
2018: Militant Democracy: The Limits of Democratic Tolerance
2018: De strijd om de democratie: Essays over democratische zelfverdediging (redactie, met Afshin Ellian en Gelijn Molier)
2018: Militant Democracy: Political Science, Law and Philosophy (redactie, met Afshin Ellian)
2020: Lokale weerbare democratie: een normatieve verkenning
2020: Terrorism and Counterterrorism after the Caliphate (redactie, met Afshin Ellian en Gelijn Molier)
2021: Erkenning, excuses en herstel: Een verkenning van de betekenis van het Nederlands recht en het recht van het Koninkrijk der Nederlanden bij de verwerking van het slavernijverleden (met Arjen van Rijn en Glenn Thodé)
2022: Een nieuw commentaar op de Grondwet (redactie, met Afshin Ellian)