Ribut api adalah kebakaran yang mencapai keamatan yang mewujudkan dan mengekalkan sistem angin sendiri. Ia adalah fenomena semula jadi yang paling biasa, dicipta antara kebakaran belukar dan kebakaran liar yang terbesar. Walaupun perkataan itu telah digunakan untuk menggambarkan kebakaran besar tertentu,[1] ciri yang menentukan fenomena ini adalah api yang dengan angin kuasa ributnya sendiri dari setiap arah mata angin kompas.[2][3]kebakaran belukar Black Saturday dan Kebakaran Peshtigo Besar adalah contoh kemungkinan kebakaran hutan dengan beberapa bahagian pembakaran disebabkan oleh ribut api. Ribut api juga boleh berlaku di bandar-bandar, biasanya sebagai kesan sasaran letupan seperti yang berlaku akibat daripada pengeboman api udaraHamburg, Dresden, dan pengeboman atom Hiroshima.
Ribut api dicipta sebagai hasil daripada kesan timbunan apabila bahang asal api menarik udara sekeliling ke dalam. Draf atau alir bebas ini boleh cepat meningkat jika aliran jet tahap rendah wujud di atas atau berhampiran api. Apabila udara yang bergerak ke atas membentuk seperti cendawan, angin kencang kuat ke arah dalaman membangun sekitar api, membekalkannya dengan udara tambahan. Ini seolah-olah untuk mengelakkan ribut api daripada merebak pada angin, tetapi pergolakan besar yang diwujudkan juga boleh menyebabkan angin aliran masuk permukaan kuat untuk menukar arah secara tidak menentu.
Ribut api yang disebabkan oleh pengebomankawasan bandar dalam Perang Dunia Kedua secara amnya terhad kepada kawasan-kawasan yang pada mulanya disemai dengan peranti pembakar, dan ribut api tidak merebak keluar dengan ketara.[4] Ribut api juga boleh berkembang menjadi sebuah mesosiklon dan mendorong kewujudan puting beliung/pusaran api. Ini berlaku dengan kebakaran Durango 2002,[5] dan mungkin Kebakaran Peshtigo yang lebih besar.[6][7]
Draf ribut api lebih besar menarik oksigen lebih banyak, yang meningkatkan pembakaran dengan ketara, dengan itu juga meningkat pengeluaran haba dengan ketara. Haba ribut api yang sengit menampakkan sebahagian besarnya sebagai sinaran haba (sinaran inframerah), yang boleh mencucuh bahan mudah terbakar pada jarak yang di hadapan api itu sendiri.[8][9] Ini juga berfungsi untuk memperluaskan kawasan dan keamatan ribut api. Ganas, draf angin tidak menentu menyedut barang bergerak ke dalam api dan seperti yang diperhatikan dengan pergolakan yang hebat, haba dipancarkan dari api itu boleh mencairkan asfalt, beberapa logam dan kaca, dan menjadikan jalan bertar kepada cecair panas mudah terbakar. Suhu yang sangat tinggi mencetuskan apa sahaja yang mungkin boleh membakar, sehingga ribut api kurang menggunakan bahan api.
Menurut pakar, ribut api tidak menyalakan bahan yang di hadapannya dengan ketara; lebih tepat lagi, haba mengeringkan bahan-bahan dan membuat mereka lebih terdedah kepada nyalaan oleh bara atau pencucuh, meningkatkan kadar mengesan api. Semasa pembentukan ribut api banyak kebakaran bercantum menjadi ruangan perolakan tunggal gas panas yang semakin meningkat dari kawasan yang terbakar dan kuat, kebakaran yang disebabkan, angin jejarian (arah dalaman) yang berkaitan dengan ruangan perolakan. Oleh itu depan api pada dasarnya tidak bergerak dan penyebaran luar api dihalang oleh angin yang bergegas ke dalam.[10]
Ribut api dicirikan oleh angin berkuasa kuat bertiup ke arah api, di mana-mana sekitar perimeter api, kesan yang disebabkan oleh keapungan tiang kenaikan gas panas di atas api besar yang sengit, mengambil udara sejuk dari pinggir. Angin dari perimeter ini meniup punca kebakaran ke kawasan yang terbakar dan cenderung untuk menyejukkan bahan api tak ternyala luar kawasan api supaya pencucuhan bahan di luar pinggir oleh haba dan pemancaran api bara adalah lebih sukar, dengan itu menghadkan penyebaran api.[4] Di Hiroshima, angin gesa untuk membesarkan api itu dikatakan telah menghalang perimeter ribut api dari mengembangkan, dan dengan itu ribut api terhad kepada kawasan bandar yang rosak akibat letupan.[11]
kebakaran besar adalah berbeza daripada ribut api jika mereka menggerakkan bahagian depan api yang didorong oleh angin persekitaran dan tidak membangunkan sistem angin mereka sendiri seperti mencetuskan malapetaka benar. Tambahan pula, kebakaran bukan ribut api boleh berkembang dari nyalaan tunggal, manakala ribut api hanya diperhatikan di mana sejumlah besar kebakaran membakar secara serentak di kawasan yang agak besar,[13] dengan kaveat penting bahawa ketumpatan kebakaran serentak membakar perlu berada di atas ambang kritikal bagi ribut api untuk membentuk (satu contoh yang ketara sejumlah besar kebakaran pembakaran secara serentak di kawasan yang besar tanpa ribut api membangun adalah kebakaran minyak Kuwait 1991, yang jarak di antara setiap kebakaran terlalu besar).
Suhu tinggi dalam zon ribut api menyalakan kebanyakan yang boleh dibakar, sehingga suatu titik dicapai, iaitu, apabila kehabisan bahan api, yang berlaku selepas ribut api memakan habis begitu banyak bahan api yang ada dalam zon ribut api iaitu ketumpatan bahan api yang diperlukan untuk memastikan sistem angin ribut api aktif ini jatuh di bawah paras ambang, di mana pada masa ribut api berpecah kepada kebakaran terpencil.
Di Australia, kelaziman kayu putih pokok-pokok yang mempunyai minyak dalam daun menyebabkan kebakaran hutan yang terkenal dengan nyalaan hadapan yang sangat tinggi dan kuat. Oleh itu, kebakaran belukar kelihatan lebih sebagai ribut api daripada kebakaran hutan ringkas. Kadang-kadang, pelepasan gas mudah terbakar dari kawasan paya (cth., metana) mempunyai kesan yang sama. Sebagai contoh, letupan metana menguatkuasakan Kebakaran Peshtigo.[6][14]
Kesan cuaca dan iklim
Ribut api akan menghasilkan awan asap apung panas terutamanya wap air yang akan membentuk awan pemeluwapan kerana ia memasuki atmosfera atas lebih sejuk, menjana apa yang dikenali sebagai awan pirokumulus ("awan api")atau, jika cukup besar, awan pirokumulonimbus ("ribut api"). Sebagai contoh, hujan hitam yang mula jatuh pada ~20 minit selepas pengeboman atom Hiroshima dihasilkan dalam jumlah 5-10 cm hujan hitam jelaga yang dipenuhi dalam tempoh 1-3 jam.[15] Selain itu, jika keadaan benar, pirokumulus besar boleh berkembang menjadi pirokumulonimbus dan menghasilkan kilat, yang berpotensi mencetuskan kebakaran lanjut. Selain daripada bandar dan hutan, awan pirokumulus juga boleh dihasilkan oleh letusan gunung berapi kerana jumlah setanding bahan apung panas dibentuk.
Sebaliknya, pakar mencadangkan bahawa kerana sifat reka bentuk dan pembinaan bandar moden A.S., ribut api adalah tidak mungkin selepas letupan nuklear.[21]
9,000 orang mati. 24,000 kediaman musnah. Kawasan seluas 23 batu persegi (60 km2) dibakar; peratusan kawasan ini yang telah dimusnahkan oleh kebakaran konvensional dan yang dimusnahkan oleh ribut api tidak dapat ditentukan.[24] Walaupun kawasan yang lebih besar telah dimusnahkan akibat kebakaran besar di Kassel daripada bahkan Tokyo dan Hamburg, api bandar yang disebabkan ribut api kurang luas daripada di Hamburg.[25]
8,000 orang mati. Kawasan seluas 4 batu persegi (10 km2) musnah dalam kebakaran. Sekali lagi peratusan yang telah dimusnahkan oleh ribut api masih tidak ditentukan. 20,000 tempat tinggal dan satu bengkel kimia dimusnahkan dan pengeluaran perindustrian dikurangkan.[24]
Sehingga 25,000 orang mati.[26] Kawasan ribut api kira-kira 8 batu persegi (21 km2) dilaporkan di Dresden.[23] Serangan itu berpusat di stadium sukan Ostragehege yang mudah dikenalpasti,[27] dan mengakibatkan gangguan yang besar kepada pergerakan tentera Jerman dan pengeluaran perindustrian.
Pengeboman Tokyo memulakan banyak kebakaran yang mengalir menjadi kebakaran buruk yang meliputi 16 batu persegi (41 km2). Walaupun sering digambarkan sebagai peristiwa ribut api,[28][29] kebakaran yang tidak menjana ribut api angin permukaan lazim tinggi bertiup pada 17 hingga 28 mph (27 hingga 45 km/j) pada masa kebakaran mengatasi keupayaan api untuk membentuk sistem angin sendiri.[30] Angin kencang ini meningkat kira-kira 50% kerosakan yang dilakukan oleh bom pembakar.[31] Terdapat 267,171 bangunan yang musnah, dan di antara 83,793[32] dan 100,000 terbunuh,[33] menjadikan ini serangan udara paling maut dalam sejarah, dengan kemusnahan lebih besar yang disebabkan oleh pengeboman atom Hiroshima.[34][35] Sebelum serangan itu, bandar mempunyai kepadatan penduduk tertinggi di mana-mana bandar perindustrian di dunia.[36]
Ribut api seketika kira-kira 0.5 batu persegi (1.3 km2) dilaporkan di Ube, Jepun.[23] Laporan bahawa pengeboman Ube menghasilkan ribut api, bersama-sama dengan model komputer, telah menetapkan salah satu daripada empat keadaan fizikal yang kebakaran bandar mesti penuhi untuk mempunyai potensi membangunkan kesan ribut api sebenar. Dari segi saiz, ribut api Ube adalah paling kecil yang pernah disahkan. Glasstone and Dolan:
Keperluan minimum untuk ribut api membangun: no.4 Satu kawasan pembakaran minimum kira-kira 0.5 batu persegi (1.3 km2).
Ribut api meliputi 4.4 batu persegi (11 km2).[38] Tiada anggaran dapat diberikan tentang bilangan kematian kebakaran, kerana kawasan kebakaran itu sebahagian besarnya di dalam kawasan kerosakan letupan.[39]
Pengeboman api
Pengeboman api adalah teknik yang direka untuk merosakkan sasaran, secara umumnya kawasan bandar, melalui penggunaan api, yang disebabkan oleh peranti pembakar, bukannya daripada kesan letupan bom besar. Serangan itu sering menggunakan kedua-dua peranti pembakar dan bahan letupan tinggi. Bahan letupan tinggi memusnahkan bumbung, menjadikannya lebih mudah untuk peranti pembakar menembusi struktur dan menyebabkan kebakaran. Bahan letupan tinggi juga mengganggu keupayaan ahli bomba untuk memadamkan kebakaran.[20]
Walaupun bom pembakar telah digunakan untuk memusnahkan bangunan sejak awal peperangan serbuk letupan, Perang Dunia II menyaksikan penggunaan pertama pengeboman strategik dari udara untuk memusnahkan keupayaan musuh untuk berperang. London, Coventry, dan banyak bandar-bandar British yang lain dibom api semasa the Blitz. Kebanyakan bandar-bandar besar Jerman telah dibom api secara meluas bermula pada tahun 1942, dan hampir semua bandar-bandar besar Jepun dibom api dalam tempoh enam bulan terakhir Perang Dunia II. Seperti yang Sir Arthur Harris, pegawai pemerintah RAF Bomber Command dari tahun 1942 hingga ke akhir perang di Eropah, menegaskan dalam analisis pasca-perang, walaupun ramai yang cuba untuk sengaja mewujudkan ribut api buatan manusia semasa Perang Dunia II, beberapa percubaan berjaya.
Menurut ahli fizik David Hafemeister, ribut api berlaku selepas kira-kira 5% semua serangan api pengeboman semasa Perang Dunia II (tetapi beliau tidak menjelaskan jika ini adalah peratusan berdasarkan kedua-dua serangan Bersekutu dan Paksi, atau serangan Bersekutu digabungkan, atau serangan AS bersendirian).[40] Pada tahun 2005, Persatuan Perlindungan Kebakaran Kebangsaan Amerika menyatakan dalam satu laporan bahawa tiga ribut api besar berpunca daripada kempen pengeboman konvensional Bersekutu semasa Perang Dunia II: Hamburg, Dresden, dan Tokyo.[28] Mereka tidak termasuk ribut api agak kecil di Kassel, Darmstadt atau Ube ke dalam kategori ribut api besar. Walaupun kemudian memetik dan membenarkan Glasstone dan Dolan dan data yang dikumpul daripada ribut api yang lebih kecil ini.
Bandar-bandar abad ke dua puluh pertama berbanding dengan bandar-bandar Perang Dunia II
Satu jadual Tentera Udara Amerika Syarikat yang menunjukkan jumlah bilangan bom digugurkan oleh pihak Berikat di tujuh bandar terbesar di Jerman semasa keseluruhan Perang Dunia II.[41]
Tidak seperti bandar Perang Dunia II yang sangat mudah terbakar oleh ribut api daripada senjata konvensional dan nuklear, pakar-pakar api mencadangkan bahawa kerana sifat reka bentuk bandar dan pembinaan moden AS, ribut api tidak mungkin berlaku walaupun selepas letupan nuklear.[21] Penjelasan untuk ini adalah bahawa bangunan tinggi tidak meminjamkan diri kepada pembentukan ribut api kerana kesan sesekat struktur,[1] bukan juga ribut api besar kemungkinan untuk berlaku di kawasan di mana bangunan-bangunan moden telah betul-betul runtuh, dengan Hiroshima sebagai pengecualian kerana sifat pembinaan kayu "rapuh" padat di bandar pada tahun 1945.[39][42] Terdapat juga perbezaan yang cukup besar antara memuatkan bahan api bandar Perang Dunia II yang mewujudkan ribut api, termasuk Hiroshima, dan bandar-bandar moden, di mana kuantiti bahan mudah terbakar bagi satu meter persegi di kawasan kebakaran yang terkemudian di bawah kriteria yang perlu bagi ribut api untuk membentuk (40 kg/m²).[43][44] Oleh itu, ribut api berikutan letupan nuklear tidak akan dijangka di Amerika moden atau bandar-bandar Kanada, ia juga di bandar-bandar Eropah moden.[45]
Begitu juga, salah satu sebab bagi kekurangan kejayaan dalam mewujudkan ribut api sebenarnya di dalam pengeboman Berlin dalam Perang Dunia II adalah bahawa ketumpatan bangunan, atau faktor binaan, di Berlin adalah terlalu rendah untuk menyokong penyebaran api mudah dari bangunan ke bangunan. Satu lagi sebab ialah bahawa banyak pembinaan bangunan itu lebih baru dan lebih baik daripada di kebanyakan lama pusat bandar Jerman. Amalan bangunan moden di Berlin semasa Perang Dunia II membawa kepada tembok api lebih berkesan dan pembinaan tahan api. Ribut api besar tidak pernah terbukti untuk mungkin berlaku dalam Berlin. Tidak kira berapa berat serbuan atau apa jenis bom api digugurkan, tiada ribut api sebenar pernah dicipta.[49]
Senjata nuklear berbanding dengan senjata konvensional
Kesan pembakar daripada letupan nuklear tidak menunjukkan apa-apa ciri-ciri khusus. Pada dasarnya, hasil keseluruhan yang sama berkenaan dengan kemusnahan akibat kebakaran dan letupan boleh dicapai dengan penggunaan bom pembakar dan bahan letupan konvensional.[50] Dianggarkan, sebagai contoh, bahawa keganasan api dan kerosakan sama dihasilkan di Hiroshima selepas pengguguran senjata nuklear Little Boy (yang mana menghasilkan/mengeluarkan jumlah tenaga yang sama seperti 16 kilotan TNT) dapat sebaliknya dihasilkan oleh kira-kira 1200 tan/1.2 kilotan bom daripada pembakar diedarkan ke bandar.[50][51][52]
Ia mungkin kelihatan bertentang bahawa jumlah kerosakan kebakaran yang sama yang disebabkan oleh senjata nuklear dapat dihasilkan oleh jumlah hasil bom pembakar konvensional yang lebih kecil; Walau bagaimanapun, pengalaman Perang Dunia II menyokong dakwaan ini. Sebagai contoh, walaupun bukan klon yang sempurna kota Hiroshima pada tahun 1945, dalam pengeboman Dresden konvensional, gabungan RAF dan USAAF menggugurkan sejumlah 3441.3 tan (kira-kira 3.4 kilotan) kelengkapan (kira-kira separuh daripadanya adalah bom pembakar) pada malam 13-14 Februari 1945, dan ini menyebabkan "lebih daripada" 2.5 batu persegi (6.5 km2) bandar yang dimusnahkan oleh api dan ribut api kesan menurut satu sumber yang berwibawa,[53] or approximately 8 batu persegi (21 km2) by another.[23] Dalam jumlah kira-kira 4.5 kilotan daripada kelengkapan konvensional telah dijatuhkan di bandar selama beberapa bulan dalam tahun 1945 dan ini mengakibatkan kira-kira 15 batu persegi (39 km2) bandar dimusnahkan oleh kesan letupan dan kebakaran.[54] Sebaliknya, selepas pengeboman atom Hiroshima di mana satu bom nuklear 16-kilotan digugurkan, 4.5 batu persegi (12 km2) bandar telah dimusnahkan oleh kesan letupan, kebakaran dan ribut api.[39] Begitu juga, Mejar Cortez F. Enloe, seorang pakar bedah dalam USAAF yang bekerja dengan Kajian Strategik Pengeboman Amerika Syarikat (USSBS), berkata, 22 kilotan bom digugurkan di Nagasaki tidak melakukan kebakaran sebanyak serangan udara konvensional lanjutan pada Hamburg.[55]
^ abcAmerican National Fire Protection Association (2005), Scawthorn, Charles; Eidinger, John M.; Schiff, Anshel J. (penyunting), Fire Following Earthquake, Issue 26 of Monograph (American Society of Civil Engineers. Technical Council on Lifeline Earthquake Engineering), American Society of Civil Engineers Technical Council on Lifeline Earthquake Engineering (ed. illustrated), ASCE Publications, m/s. 68, ISBN978-0-7844-0739-4
^Alexander Mckee's Dresden 1945: The Devil's Tinderbox
^"PROBLEMS OF FIRE IN NUCLEAR WARFARE (1961)"(PDF). Dtic.mil. Dicapai pada 2016-05-11. A fire storm is characterized by strong to gale force winds blowing toward the fire everywhere around the fire perimeter and results from the rising column of hot gases over an intense, mass fire drawing in the cool air from the periphery. These winds blow the fire brands into the burning area and tend to cool the unignited fuel outside so that ignition by radiated heat is more difficult, thus limiting fire spread.
^Hemphill, Stephanie (27 November 2002). "Peshtigo: A Tornado of Fire Revisited". Minnesota Public Radio. Dicapai pada 22 July 2015. Pekan ini adalah di tengah-tengah puting beliung api. Api itu datang dari semua arah pada satu masa, dan angin telah menderu pada 100 batu sejam.
^Glasstone, Samuel; Dolan, Philip J., penyunting (1977), ""Chapter VII — Thermal Radiation and Its Effects", The Effects of Nuclear Weapons (ed. Third), United States Department of Defense and the Energy Research and Development Administration, m/s. 229, 200, § "Mass Fires" ¶ 7.58 Unknown parameter |chapterurl= ignored (bantuan)
^Glasstone, Samuel; Dolan, Philip J., penyunting (1977), ""Chapter VII — Thermal Radiation and Its Effects", The Effects of Nuclear Weapons (ed. Third), United States Department of Defense and the Energy Research and Development Administration, m/s. 229, 200, § "Mass Fires" ¶ 7.59 Unknown parameter |chapterurl= ignored (bantuan)
^Fromm, M.; Tupper, A.; Rosenfeld, D.; Servranckx, R.; McRae, R. (2006). "Violent pyro-convective storm devastates Australia's capital and pollutes the stratosphere". Geophysical Research Letters. 33 (5). Bibcode:2006GeoRL..33.5815F. doi:10.1029/2005GL025161.
^"Archived copy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-03-03. Dicapai pada 23 April 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)CS1 maint: archived copy as title (link)
^"Archived copy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-05. Dicapai pada 7 December 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)CS1 maint: archived copy as title (link)
^Rodden, Robert M.; John, Floyd I.; Laurino, Richard (May 1965). Exploratory analysis of Firestorms., Stanford Research Institute, pp. 39, 40, 53–54. Office of Civil Defense, Department of the Army, Washington, D.C.
^Werrell, Kenneth P (1996). Blankets of Fire. Washington and London: Smithsonian Institution Press. m/s. 164. ISBN1-56098-665-4.
^Michael D. Gordin (2007). Five days in August: how World War II became a nuclear war. Princeton University Press. m/s. 21. ISBN0-691-12818-9.
^"Canadian cities fuel loading from Validation of Methodologies to Determine Fire Load for Use in Structural Fire Protection"(PDF). Nfpa.org. 2011. m/s. 42. Dicapai pada 2016-05-11. (Inggeris)The mean fire load density in buildings, from the most accurate weighing method, was found to be 530 MJ/m^2. The fire load density of a building can be directly converted into building fuel load density as outlined in the document with Wood having a specific energy of ~18 MJ/kg. Thus 530/18 = 29 kg/m^2 of building fuel loading. This, again, is below the necessary 40kg/m^2 needed for a firestorm, even before the open spaces between buildings are included/before the corrective builtupness factor is applied and the all-important fire area fuel loading is found
^"Determining Design Fires for Design-level and Extreme Events, SFPE 6th International Conference on Performance-Based Codes and Fire Safety Design Methods"(PDF). Fire.nist.gov. 14 June 2006. m/s. 3. Dicapai pada 2016-05-11. (Inggeris) The .90 fractile of buildings in Switzerland (that is 90% of buildings surveyed fall under the stated fire loading figure) had 'fuel loadings below the crucial 8 lb/sqft or 40 kg/m^2 density'. The .90 fractile is found by multiplying the mean value found by 1.65. Keep in mind, none of these figures even take the builtupness factor into consideration, thus the all-important fire area fuel loading is not presented, that is, the area including the open spaces between buildings. Unless otherwise stated within the publications, the data presented is individual building fuel loadings and not the essential fire area fuel loadings. As a point of example, a city with buildings of a mean fuel loading of 40kg/m^2 but with a builtupness factor of 70%, with the rest of the city area covered by pavements, etc., would have a fire area fuel loading of 0.7*40kg/m^2 present, or 28 kg/m^2 of fuel loading in the fire area. As the fuel load density publications generally do not specify the builtupness factor of the metropolis where the buildings were surveyed, one can safely assume that the fire area fuel loading would be some factor less if builtupness was taken into account
^ abGlasstone, Samuel; Dolan, Philip J., penyunting (1977), ""Chapter VII — Thermal Radiation and Its Effects", The Effects of Nuclear Weapons (ed. Third), United States Department of Defense and the Energy Research and Development Administration, m/s. 300, § "Mass Fires" ¶ 7.61 Unknown parameter |chapterurl= ignored (bantuan)
^"United States Strategic Bombing Survey, Summary Report". Marshall.csu.edu.au. Dicapai pada 2016-05-11. (Inggeris)The Survey has estimated that the damage and casualties caused at Hiroshima by the one atomic bomb dropped from a single plane would have required 220 B-29s carrying 1,200 tons of incendiary bombs, 400 tons of high-explosive bombs, and 500 tons of anti-personnel fragmentation bombs, if conventional weapons, rather than an atomic bomb, had been used. One hundred and twenty-five B-29s carrying 1,200 tons of bombs (Page 25 ) would have been required to approximate the damage and casualties at Nagasaki. This estimate pre-supposed bombing under conditions similar to those existing when the atomic bombs were dropped and bombing accuracy equal to the average attained by the Twentieth Air Force during the last 3 months of the war
Angell (1953) The number of bombers and tonnage of bombs are taken from a USAF document written in 1953 and classified secret until 1978. Also see Taylor (2005), front flap, which gives the figures 1,100 heavy bombers and 4,500 tons.
American National Fire Protection Association (2005), Scawthorn, Charles; Eidinger, John M.; Schiff, Anshel J. (penyunting), Fire Following Earthquake, Issue 26 of Monograph (American Society of Civil Engineers. Technical Council on Lifeline Earthquake Engineering), American Society of Civil Engineers Technical Council on Lifeline Earthquake Engineering (ed. illustrated), ASCE Publications, m/s. 68, ISBN978-0-7844-0739-4
De Bruhl, Marshall (2006), Firestorm: Allied Airpower and the Destruction of Dresden, Random House, ISBN978-0679435341
Gess, Denise; Lutz, William (2003) [2002], Firestorm at Peshtigo: A Town, Its People, and the Deadliest Fire in American History, ISBN978-0-8050-7293-8
Glasstone, Samuel; Dolan, Philip J., penyunting (1977), ""Chapter VII — Thermal Radiation and Its Effects", The Effects of Nuclear Weapons (ed. Third), United States Department of Defense and the Energy Research and Development Administration, m/s. 299, 300, § "Mass Fires" ¶ 7.58 Unknown parameter |chapterurl= ignored (bantuan)
Frankland, Noble; Webster, Charles (1961), The Strategic Air Offensive Against Germany, 1939–1945, Volume II: Endeavour, Part 4, London: Her Majesty's Stationery Office, m/s. 260–261
Hafemeister, David W, penyunting (1991), Physics and Nuclear Arms Today, Issue 4 of Readings from Physics Today (ed. illustrated), Springer, m/s. 24, ISBN978-0-88318-640-4
Harris, Arthur (2005), Bomber Offensive (ed. First, Collins 1947), Pen & Sword military classics, m/s. 83, ISBN1-84415-210-3
Kartman, Ben; Brown, Leonard (1971), Disaster!, Essay Index Reprint Series, Ayer Publishing, m/s. 48, ISBN978-0-8369-2280-6