Quattro Provinse
![]() L'area de Quattro Provinse a l'è 'na zöna coltûralmenti omogennea c'a comprende e valle montann-e de provinse de:
StöjaA l'è stæta storicamenti 'na zona de transcito pe mercanti, ezèrciti, pellegrîn e viâgiatoî, donde ghe passâvan di camîn antighi comme a via Postumia (disegnâ da Aulo Postumio Albin into 148 a.C., c'a colegâva Zena e Aquileia), a via Francigena (c'a portâva inte l'Etæ de Mëzo i pellegrîn da-a Fransa a Roma e a Gerusalemme) e a dïta Via da Sâ (c'a portâva verso a cianûa padann-a a sâ da Liguria). GeografiaO l'è diffiçile marcâ i confin de 'sta región perchè a l'è 'n àrea coltûrâ tradissionâ, legâ a-a çiviltæ contadinn-a de l'Appennin. Antigamenti quell'area a l'êa ben ben ciû larga, comprendendo scinn-a a Cianûa padann-a a nòrd e a-o Mâ Ligure a sûd, e arivando a-a provinsa de Parma a est. Però i cangiamenti soçio-econommici g'han totalmenti modificòu o mòddo de vitta tradissionâ e a sêu sûperfiçie a s'è redûta co-e migrassioin verso e çittæ insemme a-o spopolamento de campagne, co-e tecnologîe da modernitæ c'àn fæto scordâse da vitta difiçile e pòvia de 'na vòtta, e co-a dificoltæ de tegní vivi i abitûdine do passòu diverse da quelle da vitta soçiâle d'anchêu. L'estension attuâle a l'è marcâ da l'àrea da val Borbéia e val Curón (provinsa de Lisciandria), ærta val Trebbia, val d'Aìto, val Fontan-a bon-a (çitæ metropolitann-a de Zêna), valle Staffora (provinsa de Pavia), val Trebbia, val Boreca, val Tidone, val Luretta, e ærta val Nure (E Ferrër, provinsa de Piaçensa). Son stæti o sciûmme Trebbia e i torrenti Aìto, Besagno, Borbéia, Boreca, Curón, Lavagna, Staffora, Tidone, quelli che g'han scavòu e valli dove a difficoltæ de comûnicassion e e stradde stréite, insemme a-a tenaxitæ di contadin de 'sti monti, han contribûio a preservâ da-o rischio d'estinsion ûn tòcco importante do patrimònnio coltûrâ italian. ColtûaAnchêu se conscidera comme teritöjo d'e Quattro Provinse quelle regioin dove l'è diffûzo 'n çerto repertöjo mûxicâle collegòu con l'ûso speçifego de 'n strûmento: o dïto Piffero de Quattro Provinse. MûxicaO strûmento prinçipe o l'è o piffero, accompagnòu anchêu da-a fisarmonega ma scin a-i anni 30 da-a müsa appenninica. A cobbia de mûxicisti che sûnnan piffero e fisarmonega a l'anima tûtte e feste e o no se balla sensa mûxica da-o vivo. O mòddo de cantâ do coo tippico o l'è inflûensòu da-o Trallallero zeneise, e o repertöjo d'e mûxiche da piffero e e danse popolâri d'e Quattro Provinse son testimonianse de 'n'antiga coltûa sorvevisciûa miacösamenti scin a-i nostri giórni. Danse tradissionâliTra i balli gh'é i valzer, a mazurca, a polka (co-o tippico passo de Quattro Provinse), a piana, a lisciandrinn-a, a monferrinn-a, a giga a quattro, a bisagna e a pòvia donna. Se son persi çerti âtri comme o perigordin e a sestrinn-a. LengoaI dialetti che se parlan ancon into teritöio de Quattro Provinse son de varietæ lenguistiche gallo-italiche, e particolarmente dialetti da lengua ligûre e dialetti de tranxición da-o ligûre verso l’emilian, o lombardo e o piemonteise. In linia de mascima ognidûn ch'o parla in dialetto de 'na valadda de Quattro Provinse o riesce a acapî bastante bén quelli che parlan i dialetti de atre valadde confinanti[1]. FesteSon tippiche tra e feste e "questue" pe-o Calendimaggio, o Carlevà e i festezamenti di Santi patroin. BibliografîaPublicaçioîn
Videocascétte
Discografia
Colegaménti estèrni |