Tevgera civakî

Tevgera civakî an jî tevgera girseyî hewildaneke bi rêkûpêk e ku ji aliyê komek mezin a mirovan ve ji bo bidestxistina mafên rewa têne lidarxistin.[1][2] Tevgerên civakî dibe ku ji bo pêkanîna guhertinek civakî, berxwedan an jî hilweşandina rêveberiyeke otorîter be.[3] Tevgerên civakî wekî "lidarxistinên rêxistinî û stratejiyên ku dikarin gelên bindest bi hêztir bikin ku li hember dewletên kolonyalîzm sûda wan zêde bikin" hatiye binav kirin.

Tevgerên civakî ji aliyê zanistên civakî ve wekê tevgerên komeke kolektîv e ku cûreyên cûda yên rêziknameyan vedihewîne û hewl dide ku bi seferberî û stratejiyên tevgerên cihêreng bileztir bike ku pêşî lê bigire an berevajî bike hatiye ravekirin. Bi vê awayê tevgera civakî di guhertina civak û pirsgirêkan de roleke hevpar werdigire. Tevgerên civakî hewl dide ku mirovan ji bo xayeyek hevpar li hev kom bike. Analîzên tevgera civakî ku li ser çalakiyên van kesan lêkolîn dike, dikare ji aliyê zanyarên siyasî, civaknas, psîkolog û dîrokzanan ve were analîz kirin. Kesên wekî Charles Tilly, Sidney Tarrow, Donatella della Porta, Alain Touraine, Alberto Melucci akademîsyenên girîng in ku di vî warî de xebatan dimeşînin. Teoriya tevgera civakî ya ku di vê çarçoveyê de hatiye avakirin, bi lihember-derketinan û daxwazên ku ji aliyê lêkolînên bûyerên mînakên nû ve têne derxistin pêşde diçe.

Zanista siyasî û civaknasî li ser tevgerên civakî gelek teorî û lêkolînên ampîrîk pêş xistine.[4] Wek mînak hinek lêkolînên di warê zanista siyasî de têkiliya di navbera tevgerên girseyî û damezrandina partiyên siyasî yên nû de tîne ber çavan û her weha li ser fonksiyona tevgerên civakî di derbarê danîna rojevê û bandora li ser siyasetê de nîqaşan dikin.[5] Civaknas di navbera çend celebên tevgera civakî de ku tiştên wekî vegir (çarçove) lêkolîn dikin ku cureya guherînê, rêbaza xebatê, rêgez û çarçoveya demê ji hev cihê dikin.[6]

Hinek lêkolîneran angaşt kirine ku tevgerên civakî yên rojavayî yên nûjen bi rêya perwerdehiyê (berfirehtir belavkirina wêjeyê) û zêdebûna tevgera kedê ji ber pîşesazîbûn û bajarîbûna civakên sedsala 19an mimkun bûn. Carinan tê nîqaşkirin ku azadiya raderbirînê, perwerdehiyê û serxwebûna aborî ya qismî ya ku di çanda nûjen a rojavayî de serdest in. Ev jî ji ber sedema tevgera hejmareke nediyar a civakî û bi berferehiya tevgerên cihêreng pêk hatiye. Gelek tevgerên civakî yên sed salên dawî mezin bûne. Yek ji van tevgerên civakî yên mezin tevgera civakî ya Mau Mau ya li Kenyayê bû ku li dijî kolonyalîzma rojavayî pêk hatiye. Tevgerên civakî ji nêz ve bi sîstemên siyasî yên demokratîk ve girêdayî ne û berdewam dikin. Carinan tevgerên civakî di demokratîkkirina neteweyan de cih girtine lê pir caran piştî demokratîkbûnê pêş ketine. Di van 200 salên borî de tevgerên civakî bûne beşek ji bertekên nerazîbûnê ya opozisyonên welatan.

Tevgerên nûjen bi gelemperî teknolojî û înternetê bikar tînin da ku mirovan li seranserên cîhanê seferber bikin. Veguheztina bi meylên ragihandinê di nav tevgerên serkevtî de mijarek hevpar e.[7]

Danasîn

Mario Diani amaje dike ku hema hema hemî pênase sê pîvanan hatine parve kirin: "toreke têkiliyên nefermî yên di navbera gelek kes, kom û/an rêxistinan de ku li ser bingeha nasnameyeke hevpar a kolektîv di nav nakokiyeke siyasî an çandî de ne."[8]

Civaknas Charles Tilly tevgerên civakî wekê rêzek performans, xwepêşandan û kampanyayên nakokdar pênase dike ku mirovên ji rêzê bi wan re îdîayên kolektîv li yên din dikin. Li gorî Tilly tevgerên civakî ji bo beşdarbûna mirovên ji rêzê ya di siyaseta giştî de hewlên sereke ne. Wî diyar kiriye ku sê hêmanên sereke yên tevgera civakî hene:

1. Kampanya: hewldaneke gelemperî ya domdarî û rêxistinkirî ye ku îdîayên kolektîv ên otorîteran xaye dike;

2. Repertuwar (repertuwara nakokiyê): îstihdamkirina hevgirtinên ji nav awayên jêrîn ên çalakiya siyasî ye ku di nav de avakirina komele û koalîsyonên taybet, civînên gel, pêvajoyên cidî, nobet, mitîng, xwepêşandan, kampanyayên daxwaznameyan, daxuyanî û belavokên ji bo weşandina medyaya giştî heye.

3. WUNC: nûnertiya giştî ya hevgirtî ya beşdaran a hêjayî, yekîtî, jimar û pabendbûna ji aliyê wan û/an jî pêkhateyên wan nîşan dide.

Sidney Tarrow tevgerên civakî wekê "kêşeyên kolektîv [ji bo elîtan, rayedar, komên din an kodên çandî] ji aliyê kesên xwedî mebestên hevpar û hevgirtinê di danûstendinên domdar ên bi elîtan dijber û desthilatdar re pênase dike." Ew bi taybetî tevgerên civakî ji partiyên siyasî û komên parêzvaniyê cuda dike.

Civaknas John McCarthy û Mayer Zald tevgerên civakî wekê "komek bîr û baweriyên nifûsê ku tercîhên ji bo guhertina hinek hêmanên pêkhateya civakî û/an dabeşkirina xelatê ya civakê temsîl dike pênase kiriye."[9]

Çavkanî

  1. ^ Scott, John; Marshall, Gordon (2009). social movements (bi îngilîzî). Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780199533008.001.0001/acref-9780199533008-e-2148. ISBN 978-0-19-953300-8.
  2. ^ "social movement | Definition of social movement by Webster's Online Dictionary". www.webster-dictionary.org. Roja gihiştinê 16 kanûna pêşîn 2024.
  3. ^ Opp, Karl-Dieter (8 nîsan 2009). Theories of Political Protest and Social Movements: A Multidisciplinary Introduction, Critique, and Synthesis (bi îngilîzî). Routledge. ISBN 978-1-134-01439-2.
  4. ^ Antje (8 nîsan 2024). "How to Map a Movement". The Commons (bi Australian English). Roja gihiştinê 16 kanûna pêşîn 2024.
  5. ^ Leon, Cedric de (2014). Party & society: reconstructing a sociology of democratic party politics. Political sociology series. Cambridge, UK Malden, MA: Polity. ISBN 978-0-7456-5369-3.
  6. ^ Antje (12 kanûna pêşîn 2023). "What is a Social Movement? Social Movement Definitions". The Commons (bi Australian English). Roja gihiştinê 16 kanûna pêşîn 2024.
  7. ^ Obar, Jonathan A.; Zube, Paul; Lampe, Clifford (1 kanûna paşîn 2012). "Advocacy 2.0: An Analysis of How Advocacy Groups in the United States Perceive and Use Social Media as Tools for Facilitating Civic Engagement and Collective Action". Journal of Information Policy. 2: 1–25. doi:10.5325/jinfopoli.2.2012.0001. ISSN 2381-5892.
  8. ^ Diani, Mario (1 sibat 1992). "The Concept of Social Movement". The Sociological Review (bi îngilîzî). 40 (1): 1–25. doi:10.1111/j.1467-954X.1992.tb02943.x. ISSN 0038-0261.
  9. ^ McCarthy, John D.; Zald, Mayer N. (1977). "Resource Mobilization and Social Movements: A Partial Theory". American Journal of Sociology. 82 (6): 1212–1241. doi:10.1086/226464. ISSN 0002-9602.

Read other articles:

Arthur Evans

Arthur EvansPatung perunggu Sir Arthur Evans di Istana KnossosLahir8 Juli 1851Nash MillsMeninggal11 Juli 1941Boars HillKebangsaanKerajaan SerikatAlmamaterOxfordDikenal atasKnossosKarier ilmiahBidangArkeologi Sir Arthur John Evans (8 Juli 1851 – 11 Juli 1941) adalah arkeolog Britania yang terkenal karena menemukan istana Knossos di pulau Kreta, Yunani. Dia juga mengembangkan konsep Peradaban Minoa dari bangunan dan artifak yang ditemukan di sana serta di tempat-tempat lainnya di Mediterania...

 

Bulu tangkis pada Pesta Olahraga Asia 1962

Bulu tangkis untuk pertama kalinya diadakan di Asian Games, tepatnya pada tahun 1962 di Jakarta, Indonesia. Nomor-nomor yang dipertandingkan adalah nomor tunggal, ganda, dan beregu, baik putra dan putri. Namun, belum dipertandingkan nomor ganda campuran pada ajang bulu tangkis di Asian Games ini. Peraih Medali Tunggal Putra Med NOC/Names Med NOC/Names Med NOC/Names 01  Emas  Indonesia 02  Perak  Malaysia 03  Perunggu  Indonesia Tan Joe Hock Teh Kew San Ferry Sonn...

 

Resolusi 510 Dewan Keamanan Perserikatan Bangsa-Bangsa

Resolusi 510Dewan Keamanan PBBZona buffer UNFICYPTanggal15 Juni 1982Sidang no.2,378KodeS/RES/510 (Dokumen)TopikSiprusRingkasan hasil15 mendukungTidak ada menentangTidak ada abstainHasilDiadopsiKomposisi Dewan KeamananAnggota tetap Tiongkok Prancis Britania Raya Amerika Serikat Uni SovietAnggota tidak tetap Spanyol Guyana Irlandia Yordania Jepang Panama Polandia Togo Uganda Zaire Resolusi 510 Dewan Keamanan Pe...

Susan Wojcicki

Pour les articles homonymes, voir Wojcicki. Susan Wojcicki Susan Wojcicki en 2013. Données clés Nom de naissance Susan Diane Wojcicki Naissance 5 juillet 1968 (55 ans) Santa Clara, Californie (États-Unis) Nationalité Polonaise Américaine Diplôme MBA Profession Dirigeante d'entreprise CEO de YouTube (2014 - 16 février 2023) Formation Harvard Université de Californie à Santa Cruz Anderson School of Management Famille Anne Wojcicki (sœur) modifier Susan Wojcicki, née le 5 juille...

 

Charles Washington

American planter and politician For other people named Charles Washington, see Charles Washington (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Charles Washington – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2009) (Learn how and when to remove this template message) Charles Was...

 

Astrophysique

AstrophysiqueNébuleuse de la Lyre ou de l'Anneau (M57, NGC 6720, GC 4447), située dans la constellation de la Lyre.Partie de Astronomie, physiquePratiqué par Astrophysicien ou astrophysicienne (d)Champs PlanétologieObjets Trou noirévolution stellaireétoile à neutronsmatière noireénergie noirechamp magnétique stellairechamp magnétique planétairemodifier - modifier le code - modifier Wikidata Les Pléiades sont un amas ouvert, situé dans la constellation du Taureau. L’astrophysiq...

Brock Badgers

Brock BadgersUniversityBrock UniversityAssociationU SportsConferenceOntario University AthleticsAthletic directorMelissa KristLocationSt. Catharines, OntarioArenaCanada Games ParkBaseballGeorge Taylor FieldOther venuesBob Davis GymnasiumMascotBoomer the BadgerNicknameBadgersColoursBlue     Websitewww.gobadgers.ca The Brock Badgers are the athletics teams that represent Brock University in St. Catharines, Ontario. To date, the Badgers have won 47 National Championships...

 

Little Pamet River

Little Pamet River The Little Pamet River is a 1.5-mile-long (2.4 km)[1] river in Truro, Massachusetts on Cape Cod. The river arises in wetlands, flows west for about one mile, and drains into Cape Cod Bay. The nearby Pamet River lies a few miles to the south. References ^ U.S. Geological Survey. National Hydrography Dataset high-resolution flowline data. The National Map Archived 2012-03-29 at the Wayback Machine, accessed April 1, 2011 vteRivers of Massachusetts by drainage sys...

 

Sanctuary (band)

American metal band This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Sanctuary band – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2010) (Learn how and when to remove this message) SanctuarySanctuary at Wacken Open Air 2017Background informationOriginSeattle, Washington, U.S.GenresThrash metal&#...

أتراك

هذه المقالة عن المجموعة العرقية الأتراك وليس عن من يحملون جنسية الجمهورية التركية أتراكTürkler (بالتركية) التعداد الكليالتعداد 70~83 مليون نسمةمناطق الوجود المميزةالبلد  القائمة ... تركياألمانياسورياالعراقبلغارياالولايات المتحدةفرنساالمملكة المتحدةهولنداالنمساأسترالي�...

 

Decompression (comics)

For other uses, see Decompression (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Decompression comics – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2012) (Learn how and when to remove this message) ComicsSpeech balloon Comics studies Education Glossary History by country Method...

 

NGC 4138

NGC 4138   الكوكبة السلوقيان[1]  رمز الفهرس NGC 4138 (الفهرس العام الجديد)PGC 38643 (فهرس المجرات الرئيسية)2MASX J12092978+4341071 (Two Micron All-Sky Survey, Extended source catalogue)UGC 7139 (فهرس أوبسالا العام)MCG+07-25-035 (فهرس المجرات الموروفولوجي)SDSS J120929.59+434109.9 (مسح سلون الرقمي للسماء)Z 1207.0+4357 (فهرس المجرات وعناقيد �...

2011 Louisiana Attorney General election

Louisiana Attorney General election, 2011 ← 2007 October 22, 2011 2015 →   Nominee Buddy Caldwell Party Republican Parish resultsCaldwell:      100% Elections in Louisiana Federal government Presidential elections 1812 1816 1820 1824 1828 1832 1836 1840 1844 1848 1852 1856 1860 1864 1868 1872 1876 1880 1884 1888 1892 1896 1900 1904 1908 1912 1916 1920 1924 1928 1932 1936 1940 1944 1948 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 ...

 

American Booksellers Foundation for Free Expression v. Strickland

Judgment on Constitutional issue Am. Booksellers Found. for Free Expression v. StricklandCourtUnited States Court of Appeals for the Sixth CircuitFull case nameAmerican Booksellers Foundation for Free Expression, et al. v. Ted Strickland, Richard Cordroy, et al.DecidedMarch 19, 2009Citation(s)560 F.3d 443Case historyPrior history512 F. Supp. 2d 1082 (S.D. Ohio 2007)Subsequent history121 Ohio St. 3d 1496 (2009) (questions certified);2010 Ohio 149 (January 27, 2010) (certified questions answere...

 

Mô hình khách – chủ

Sơ đồ mô hình khách - chủ qua [[Internet]] Tổng quan Chương trình máy chủ và máy khách nói chuyện với nhau bằng các thông điệp (messages) thông qua một cổng truyền thông liên tác IPC (Interprocess Communication). Để một chương trình máy chủ và một chương trình máy khách có thể giao tiếp được với nhau thì giữa chúng phải có một chuẩn để nói chuyện, chuẩn này được gọi là giao thức. Nếu một c...

Alabama Senate

Upper house of the Alabama legislature This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Alabama Senate – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2014) (Learn how and when to remove this message) 32°22′36″N 86°17′56″W / 32.37667°N 86.29889°W / 32.37667; -86.29889 ...

 

Nottebohm case

Nottebohm Case (Liechtenstein v. Guatemala)CourtInternational Court of JusticeFull case nameNottebohm Case (second phase), Judgment of April 6, 1955 DecidedApril 6, 1955 (1955-04-06)Citation(s)[1955] ICJ 1Court membershipJudges sittingGreen Hackworth, Abdel Badawi Pasha, Jules Basdevant, Milovan Zoričić, Helge Klæstad, John Read, Hsu Mo, Enrique Armand-Ugón, Fyodor Kozhevnikov, Muhammad Zafrulla Khan, Lucio Moreno Quintana, Roberto Cordova, Paul Guggenheim (ad hoc), and Car...

 

American Progress

Painting by John Gast For the newspaper, see American Progress (newspaper). For the 1937 mural, see Josep Maria Sert. American ProgressArtistJohn GastYear1872 (1872)MediumOil on canvasSubjectManifest destiny, Settler colonialismDimensions11 1/2 in × 15 3/4 in. (29.2 cm × 40 cm)LocationAutry Museum of the American West, Los Angeles, CaliforniaOwnerAutry Museum of the American WestAccession92.126.1WebsiteExhibit website American Progress is an 1872 painting by John Gast, a Prussian-born ...

Guido Fubini

Disambiguazione – Se stai cercando il giurista, vedi Guido Fubini (giurista). Guido Fubini Ghiron Guido Fubini Ghiron[1] (Venezia, 19 gennaio 1879 – New York, 6 giugno 1943) è stato un matematico italiano, noto soprattutto per il teorema che porta il suo nome.[2] È considerato, insieme a Eduard Čech, il fondatore della moderna geometria proiettiva differenziale, ma ha dato contributi importanti anche all'analisi e alla fisica matematica, in particolare occupandosi di g...

 

Водоканал Санкт-Петербурга

Водоканал Санкт-Петербурга Тип Государственное унитарное предприятие Основание 1858 Расположение Санкт-Петербург Санкт-Петербург Ключевые фигуры Сергей Николаевич Волков (генеральный директор) Отрасль холодное водоснабжение и водоотведение Продукция холодное водо...