សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន [ ស ៤] បដិវត្តភាពថ្លៃថ្នូរ នៅអ៊ុយក្រែន បានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ប្រទេសរុស្ស៊ីក៏បានបញ្ជូនទ័ពចូលកាន់កាប់ និងកាត់តំបន់គ្រីមៀ ពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងថែមទាំងបានគ្រាំទ្រផ្ដល់ជាជំនួយដល់ចលនាផ្ដាច់ខ្លួននិយមនៅអ៊ុយក្រែនក្នុងសង្គ្រាមដុនបាស ផងដែរ។ ក្នុងប៉ុន្មានប្រាំបីឆ្នាំដំបូងនៃជម្លោះនេះក៏មានការប៉ះទង្គិចផ្លូវទឹក និងសង្គ្រាមបច្ចេកវិទ្យាដែរ។ នៅក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ រុស្ស៊ីបានបើកការឈ្លានពានទ្រង់ទ្រាយធំចូលក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលនាំឱ្យរុស្ស៊ីកាន់កាប់ទឹកដីអ៊ុយក្រែនច្រើនបន្ថែមទៀត។ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាជម្លោះយោធាដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបចាប់តាំងពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ មក។ សង្គ្រាមនេះផងដែរបាននាំឱ្យមានវិបត្តិជនភៀសខ្លួន ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយនៅលើទឹកដីអឺរ៉ុប និងបណ្ដាលឱ្យមនុស្សស្លាប់រាប់ម៉ឺននាក់។
នៅដើមឆ្នាំ២០១៤ មហាបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដែលគេស្គាល់ថាអឺរ៉ូម៉ីដាន បានផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែននាពេលនោះដែលស្ថិតនៅក្រោមអំណាចប្រធានាធិបតី វិចទ័រ យ៉ានូកូវិច ដែលមានទំនោរទៅកាន់រុស្ស៊ី។ មិនយូរប៉ុន្មាន ចលនារើបម្រះគាំទ្ររុស្ស៊ីបានផ្ទុះឡើងនៅប៉ែកខាងត្បូង និងខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈទាហានរុស្ស៊ីបានវាតទីចូលកាន់កាប់តំបន់គ្រីមៀ ។ ភ្លាមៗនោះ រុស្ស៊ីបានធ្វើប្រជាមតិកាត់តំបន់គ្រីមៀ ជាទឹកដីកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន នាំឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើនបានបដិសេដមិនទទួលស្គាល់។ នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធគាំទ្រដោយរុស្ស៊ីបានវាយកាន់កាប់ទីក្រុងមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ដុនបាស ភាគខាងកើតនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយបានប្រកាសបង្កើតសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតលូហ្កានស្ក៍ ជារដ្ឋឯករាជ្យដែលជាដើមហេតុនាំឱ្យផ្ទុះសង្គ្រាមតំបន់ដុនបាស ឡើង។ រុស្ស៊ីបានគាំទ្រក្រុមផ្ដាច់ខ្លួននិយមទាំងពីរនេះដោយបញ្ជូនកងទ័ព និងរថក្រោះរបស់ខ្លួនចូលជាសម្ងាត់ ខណៈអ៊ុយក្រែនបានបរាជ័យក្នុងការដណ្ដើមទឹកដីជាយខាងកើតនិងត្បូងរបស់ខ្លួនមកវិញ។ នៅក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ ប្រទេសរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនបានយល់ស្របចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមីនស្កឹទីពីរ ក្នុងគោលបំណងបញ្ចប់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមិនត្រូវបានភាគីទាំងពីរអនុវត្តខ្ជាប់ខ្ជួននោះឡើយ។ សង្គ្រាមដុនបាសបានបន្តវិវត្តទៅជាជម្លោះលេណដ្ឋានរវាងកងកម្លាំងអ៊ុយក្រែន រុស្ស៊ី និងចលនារដ្ឋបំំបែកខ្លួនទាំងពីរ ហើយនៅប៉ុន្មានឆ្នាំបន្ទាប់ បទឈប់បាញ់មួយចំនួនក៏ត្រូវបានចុះ ប៉ុន្តែសុពលភាពនិងប្រសិទ្ធភាពរបស់វាគឺមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរក្សាសន្តិភាពបានស្ថិតស្ថេរយូរប៉ុន្មានទេ។
ចាប់ផ្ដើមនៅឆ្នាំ២០២១ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានប្រមូលផ្ដុំកងទ័ពរបស់ខ្លួន នៅក្បែរព្រំដែនប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងព្រមទាំងនៅក្នុងប្រទេសបេឡារុស ផង។ មន្ត្រីរុស្ស៊ីនាពេលនោះបានប្រកែកម្តងហើយម្តងទៀតថារុស្ស៊ីមិនមានផែនការអ្វីក្នុងវាយប្រហារលើប្រទេសអ៊ុយក្រែននោះទេ។ នៅកំឡុងពេលនោះ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកវ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានបញ្ចេញទស្សនៈជាតិនិយមជ្រុលជ្រើម និងថែមទាំងបានបដិសេធសិទ្ធិអត្ថិភាពរបស់អ៊ុយក្រែនទៀតផង។ លោកបានទាមទារឱ្យអ៊ុយក្រែនហាមមិនចូលរួមជាមួយសម្ព័ន្ធយោធា ណាតូ ជាដាច់ខាត។ នៅដើមឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍ជារដ្ឋឯករាជ្យ។
នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកពូទីនបានប្រកាស"ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស " "ដើម្បីធ្វើវិយោធកម្ម និងវិណាស៊ីកម្ម"ប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដោយអះអាងថា រុស្ស៊ីមិនមានផែនការកាន់កាប់ប្រទេសអ៊ុយក្រែននោះឡើយ។ សកម្មភាពឈ្លានពានរបស់រុស្សីទៅលើអ៊ុយក្រែនត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើនប្រកាសថ្កោលទោស ហើយប្រទេសជាច្រើនផងដែរក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ីដោយបានបញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ និងយោធាទៅឱ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ដោយត្រូវប្រឈមនឹងជួរការពារដ៏ស្អិតរមួតរបស់អ៊ុយក្រែន រុស្ស៊ីក៏បានបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិការវាយយករដ្ឋធានីកៀវ របស់អ៊ុយក្រែននៅអំឡុងដើមខែមេសា។ ចាប់ពីខែសីហាមក កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមវាយដណ្តើមយកទឹកដីរបស់ខ្លួនវិញបន្តិចម្តងៗជាពិសេសនៅតំបន់ភាគឦសាន និងខាងត្បូង។ មកចុងខែកញ្ញា រុស្ស៊ីបានប្រកាសកាត់ខេត្តចំនួនបួនរបស់អ៊ុយក្រែនដែលខ្លួនកំពុងកាន់កាប់ដោយផ្នែកដោយត្រូវរងការថ្កោលទោសជាអន្តរជាតិបន្ថែម។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ស្ថានការណ៍សង្គ្រាមរវាងរដ្ឋទាំងពីរមិនមានការប្រែប្រួលអ្វីច្រើននោះទេ។ ខណៈសង្គ្រាមឈ្លានពានកំពុងតានតឹង កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែនក៏បានឆ្លៀតឱកាសវាយប្រហាររុស្ស៊ីវិញដូចជា ការលុកលុយឆ្លងព្រំដែនចូលទៅក្នុងតំបន់គូស្គិ៍របស់រុស្ស៊ីកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤។ ដោយហេតុឃើញថារុស្ស៊ីបានធ្វើការវាយប្រហារដោយចេតនា និងមិនរើសអើងម្តងហើយម្តងទៀតទៅលើជនស៊ីវិល តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ (ICC) បានបើកការស៊ើបអង្កេតពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ហើយក៏បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោកពូទីន និងមន្ត្រីរុស្ស៊ីមួយចំនួនទៀត។[ ១៨] [ ១៩] [ ២០]
ពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងបេឡូវេហ្សា ដោយប្រមុខរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសបេឡារុស រុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ បន្ទាប់ពីសហភាពសូវៀត បានរំលាយ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេសរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែននូវតែបន្តទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទជាមួយគ្នា។ នៅឆ្នាំ១៩៩៤ អ៊ុយក្រែនបានទទូលយល់ស្របតាមសន្ធិសញ្ញាស្ដីពីការមិនសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងនាមជារដ្ឋគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ[ ២១] [ ២២] អនុស្សរណៈនៃការធានាសន្តិសុខនៅទីក្រុងប៊ុយដាប៉ែស ។[ ២៣] [ ២៤] ធម្មនុញ្ញសម្រាប់សន្តិសុខអឺរ៉ុប ដែល "បញ្ជាក់ឡើងវិញនូវសិទ្ធិសេរីភាពនៃរដ្ឋដែលចូលរួមនីមួយៗក្នុងការជ្រើសរើស ឬផ្លាស់ប្តូរកិច្ចការសន្តិសុខរបស់ខ្លួន រួមទាំងសន្ធិសញ្ញាសម្ព័ន្ធភាព ស្របទៅតាមការវិវត្តន៍របស់ពួកគេនីមួយៗ"។[ ២៥] ប្លុកបូព៌ា ជាច្រើនបានចុះចូលរួមជាមួយអង្គការណាតូ ពិសេសបន្ទាប់ពីមើលឃើញពីការគំរាមកំហែងផ្នែកសន្តិសុខក្នុងតំបន់ពីសំណាក់ប្រទេសរុស្ស៊ី ដូចជា វិបត្តិរដ្ឋធម្មនុញ្ញរុស្ស៊ីឆ្នាំ១៩៩៣ សង្រ្គាមនៅអាប់កាស៊ី (១៩៩២–១៩៩៣) និងសង្រ្គាមឆេឆិនលើកទី១ (១៩៩៤–១៩៩៦) ជាដើម។ លោកពូទីនធ្លាប់បាននិយាយទាក់ទងនឹងរឿងនេះថា មហាអំណាចលោកខាងលិចបានក្បត់ការសន្យារបស់ពួកគេនៅក្នុងការមិនឱ្យបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងកើតចូលរួមក្នុងអង្គការបក្សសម្ព័ន្ធខ្លួនដូចជាណាតូជាដើម។[ ២៦] [ ២៧]
បាតុករនៅឯទីលានឯករាជ្យ នៃរដ្ឋធានីកៀវ នៅអំឡុងបដិវត្តន៍ពណ៌ទឹកក្រូច ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៤ ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០០៤ គឺជាការបោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាស់មួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ នៅអំឡុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតនេះ បេក្ខភាពបក្សប្រឆាំងលោកវិចទ័រ យូស្តឆិនកូ ត្រូវទទួលរងនឹងការបំពុលដោយសារធាតុគីមីម៉្យាង[ ២៨] [ ២៩] [ ៣០] វិចទ័រ យ៉ានូកូវិច ក៏ត្រូវបានប្រកាសជាអ្នកឈ្នះឆ្នោត ទោះត្រូវអ្នកសង្កេតការណ៍ចោទប្រកាន់ពីការក្លែងបន្លំសន្លឹកឆ្នោតក្ដី។[ ៣១] បដិវត្តន៍ពណ៌ទឹកក្រូច ។ តុលាការកំពូល នៃប្រទេសអ៊ុយក្រែនក៏បានលុបលទ្ធផលបោះឆ្នោតនោះចោលបន្ទាប់ពីរកឃើញពីការក្លែងបន្លំសន្លឹកឆ្នោតដូចការចោទពិតប្រាកដមែន ហើយក៏សម្រេចរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយជុំបន្ថែមទៀត ហើយជាលទ្ធផល លោកយូស្តឆិនកូក៏បានឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតី ខណៈលោកយ៉ានូកូវិចបានធ្លាក់មកជាមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងវិញ។[ ៣២] បដិវត្តន៍ពណ៌ ដែលកាលនុះបានផ្ទុះឡើងនៅតាមបណ្ដាប្រទេសនៃអតីតសហភាពសូវៀតជាច្រើន។ រុស្ស៊ីមើលឃើញបដិវត្តន៍ពណ៌ទាំងអស់នោះថាជាការប៉ុនប៉ងរបស់អាមេរិក និងលោកខាងលិចក្នុងការនាំអស្ថិរភាពដល់ប្រទេសជិតខាងរបស់រុស្ស៊ី និងសន្តិសុខប្រទេសរុស្ស៊ីផ្ទាល់។[ ៣៣] វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានចោទប្រកាន់អ្នករៀបចំបាតុកម្មនៅរុស្ស៊ី កាលអំឡុងឆ្នាំ២០១១–២០១៣ ថាជាអតីតទីប្រឹក្សារបស់លោកយូន្តឆិនកូ ហើយជាទង្វើប៉ុនប៉ងនាំយកបដិវត្តន៍ពណ៌ចូលប្រទេសរុស្ស៊ី។[ ៣៤]
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលណាតូ នៅទីក្រុងប៊ុយការែស ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងចចជីបានសម្ដែងនូវការចង់ចូលជាសមាជិកនៃអង្គការណាតូ។ សមាជិកណាតូនីមួយៗមានមតិខុសៗគ្នាចំពោះសំណើនោះ ដោយបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបខាងលិចបានប្រឆាំងនឹងសំណើរបស់អ៊ុយក្រែន និងចចជីដើម្បីជៀសវាងបង្កើតភាពតានតឹងជាមួយរុស្ស៊ី ខណៈអាមេរិកវិញបានបើកសិទ្ធិឱ្យប្រទេសទាំងពីរចូលជាសមាជិកថ្មីនៃណាតូ។[ ៣៥] [ ៣៦] [ ៣៧]
នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩ លោកយ៉ានូកូវិចបានប្រកាសពីបំណងឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីម្តងទៀតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០១០ [ ៣៨] [ ៣៩] កិច្ចព្រមព្រៀងសមាគមន៍សហភាពអឺរ៉ុប ជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែន ដោយផ្ទុយមកវិញ លោកបានជាជ្រើសរើសទៅពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយរុស្ស៊ី និងសហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ាស៊ី ទៅវិញ។ ជាចុងក្រោយនៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ សភាអ៊ុយក្រែនក៏បានអនុម័តលើការបំពេញកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអ៊ុយក្រែនជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប។[ ៤០] ស៊ែរហ្គី ក្លាសយែហ្វ បាននិយាយបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវបានចុះហត្ថលេខានោះ រុស្ស៊ីនឹងមិនអាចធានាប្រទេសអ៊ុយក្រែនជារដ្ឋពេញសិទ្ធិបាននោះឡើយ។[ ៤១] [ ៤២]
បាតុករនៅរដ្ឋធានីកៀវលើកគ្រវីទង់ជាតិអ៊ុយក្រែន និងទង់អឺរ៉ុបក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍អឺរ៉ូម៉ីដាន ឆ្នាំ២០១៣ នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ បន្ទាប់ពីប្រជាជនអ៊ុយក្រែនបានធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលអស់ជាច្រើនខែ (ដែលគេនិយមហៅថាអឺរ៉ូម៉ីដាន នោះ) លោកយ៉ានូកូវិច និងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងក៏បានរួមគ្នាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សះផ្សាមួយដែលនឹងបើកឱ្យមានបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោកយ៉ានូកូវិចក៏បានភៀសខ្លួនចេញពីរដ្ឋធានីកៀវ មុនពេលដំណើរការបោះឆ្នោតដកលោកចេញពីអំណាចជាប្រធានាធិបតីបានប្រព្រឹត្តិទៅ។[ ៤៣] [ ៤៤] [ ៤៥] [ ៤៦] [ ៤៧] [ ៤៨] [ ៤៩]
នៅថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នមួយត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយថ្ងៃបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីក៏បានប្រកាស។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោកយ៉ានូកូវិចបានលេចមុខជាថ្មីនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ហើយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន ដោយលោកបានប្រកាសថាលោកនៅតែជាប្រធានាធិបតីស្តីទីរបស់អ៊ុយក្រែនដដែរ ស្របពេលដែលរុស្ស៊ីកំពុងចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការយោធានៅតំបន់គ្រីមៀ។ មេដឹកនាំនៃតំបន់ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនដែលនិយមនិយាយភាសារុស្ស៊ីនោះបានប្រកាសពីភក្ដីភាពចំពោះយ៉ានូកូវិច[ ៤៤] [ ៥០]
នាវាល្បាតយោធារុស្ស៊ី ម៉ូស្គូ ឆកទីក្រុងសេវ៉ាស្តូប៉ូល ក្នុងឆ្នាំ២០១២ នៅពេលដែលជម្លោះគ្រីមៀ បានផ្ទុះឡើងដំបូង ប្រទេសរុស្ស៊ីបានបញ្ជូនទាហានយោធានៃកងនាវាចរសមុទ្រខ្មៅ ប្រហែល ១២,០០០ នាក់ទៅតាមទីតាំងជាច្រើននៅក្នុងឧបទ្វីបគ្រីមៀ ។[ ៤៩]
យោងតាមសន្ធិសញ្ញាដើមស្តីពីបំណែងចែកកងនាវាចរសមុទ្រខ្មៅរបស់សូវៀតដែលបានចុះកាលពីឆ្នាំ១៩៩៧ បានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសរុស្ស៊ីបន្តមានមូលដ្ឋានយោធានៅក្នុងតំបន់គ្រីមៀហូតដល់ឆ្នាំ២០១៧ រួចបន្ទាប់មក រុស្ស៊ីនឹងត្រូវជម្លៀសអង្គភាពយោធាទាំងអស់រួមទាំងកងនាវាចរសមុទ្រខ្មៅរបស់ខ្លួនផងដែរចេញពីតំបន់ស្វយ័តគ្រីមៀ និងទីក្រុងសេវ៉ាស្តូប៉ូល។ នៅថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១០ អតីតប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកវិចទ័រ យ៉ានូកូវិចបានយល់ព្រមចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីមួយទៀតជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ីដែលគេតែងនិយមស្គាល់ថា កតិកាសញ្ញាទីក្រុងខឺគាវ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះឧស្ម័នរុស្ស៊ី–អ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០០៩ ។ គួរសម្គាល់ផងដែរថា កតិកាសញ្ញាមួយនោះបានពន្យារវត្តមានរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងគ្រីមៀរហូតដល់ឆ្នាំ២០៤២ ព្រមទាំងមានជម្រើសពន្យារបន្តទៀតផងដែរ។[ ៥១]
ផែនទីបង្ហាញពីដំណើរប្រមូលផ្ដុំរបស់កងកម្លាំងរុស្ស៊ីនៅតាមព្រំដែនប៉ែកខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែននៅរវាងខែកុម្ភៈ–មីនា ឆ្នាំ២០១៤ ការបិទផ្លូវរារាំងអង្គភាពយោធានៃកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធអ៊ុយក្រែន ប្រចាំតំបន់គ្រីមៀក្នុងអំឡុងពេលត្រួតត្រារបស់រុស្ស៊ីនៅរវាងខែកុម្ភៈ–មីនា ឆ្នាំ២០១៤ ទាហានរុស្ស៊ីកំពុងឈរបិទច្រកផ្លូវចូលក្នុងមូលដ្ឋានយោធាអ៊ុយក្រែនមួយនៅក្បែរភូមិប៉េរ៉េវ៉ាល់ណ៍ នៅចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ រុស្ស៊ីបានចូលកាន់កាប់តំបន់គ្រីមៀ ដែលនាំឱ្យសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែននេះផ្ទុះឡើង។[ ៥២] [ ៥៣] [ ៥៤] [ ៥៥] [ ៥៤] [ ៤] [ ៥៦] [ ៤] [ ៥៦] [ ៥៧] [ ៥៨]
ទាហានបក្សពួកនិយមរុស្ស៊ីកំពុងកាន់កាប់អគាររដ្ឋបាលទីក្រុងស្លូវីអានស្កិ៍, ១៤ មេសា ២០១៤ នៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ ចលនាបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលនៅតំបន់ដុនបាសបានវិវត្តទៅជាជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងក្រុមផ្ដាច់ខ្លួននិយមរុស្ស៊ី និងប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ បក្សពួកផ្ដាច់ខ្លួនទាំងនោះភាគច្រើនជាជនជាតិរុស្ស៊ីរស់នៅក្នុងតំបន់ដុនបាស និងតំបន់ក្បែរៗនោះ។ រុស្ស៊ីបានបញ្ជូនកងកម្លាំងរបស់ខ្លួនទៅក្បែរព្រំដែនភាគខាងកើតនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែននៅចុងខែមីនានោះដោយចំនួនកងកម្លាំងបានកើនរហូតទៅដល់ប្រមាណ ៣០,០០០ ទៅ ៤០,០០០ នាក់មកនៅត្រឹមដើមខែមេសា។[ ៥៩] [ ៤៩] [ ៤៩] [ ៤៩]
នៅថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ កងកម្លាំងនិយមរុស្ស៊ីចំនួន ៥០ នាក់បានវាយដណ្ដើមទីក្រុងស្លូវីនអានស្កិ៍ និងក្រាម៉ាតរស្កិ៍។[ ៦០] [ ៦០] [ ៦១] [ ៦២] [ ៦៣] រុស្ស៊ីថ្មី កាលពីសម័យអាណាចក្ររុស្ស៊ី និងមិនគួរត្រូវជារបស់អ៊ុយក្រែនឡើយ។[ ៦៤]
ទាហានអ៊ុយក្រែននៃកងវរសេនាតូចដុនបាសនៅក្នុងតំបន់សង្គ្រាម, សីហា ២០១៤ ជាការឆ្លើយតបទៅវិញ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា រដ្ឋាភិបាលបណ្ដោះអាសន្នអ៊ុយក្រែនក៏បានបើក "ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្ម" ប៉ុន្តែដោយសារកម្លាំងអ៊ុយក្រែននៅមិនទាន់ត្រៀមខ្លួនពេញលេញ ប្រតិបត្តិការនោះក៏នៅជាប់គាំងមួយកន្លែង។[ ៦៥] [ ៦៦] [ ៦៧] [ ៦៨] [ ៦៩] សមរភូមិអាកាសយានដ្ឋានដូណេតស្ក៍ទីមួយ គឺជាជំនួបដំបូងរវាងអ៊ុយក្រែន និងកម្លាំងផ្ដាច់ទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលមានកម្លាំងទ័ព"ស្ម័គ្រចិត្ត"រុស្ស៊ីចូលប្រឡូកអន្តរាគមន៍ច្រើន។[ ៧០] [ ៧១]
ចំពេលជម្លោះកំពុងតែតានតឹង នៅថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ កងកម្លាំងខាងភាគីរុស្ស៊ីបានធ្វើការបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរមួយគ្រឿង (ម៉ាឡេស៊ីអ៊ែរឡាញហ្វ្លាយ ១៧ ) ខណៈវាកំពុងហោះហើរលើប៉ែកខាងលិចប្រទេសអ៊ុយក្រែនដោយបានសម្លាប់ជនស៊ីវិលទាំង ២៩៨ នាក់នៅលើយន្តហោះនោះ។.[ ៧២] [ ៧៣] [ ៧៤] [ ៧៥]
មកត្រឹមខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ អ៊ុយក្រែនបានវាយដណ្ដើមទឹកដីជាច្រើនដែលធ្លាប់ធ្លាក់ក្រោមការកាន់កាប់របស់ក្រុមផ្ដាច់ទឹកអ៊ុយក្រែនមកវិញ។[ ៧៦] [ ៧៧] សមរភូមិអ៊ីឡូវាយស្កិ៍ គេបានសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងចំណោមកងទ័ពផ្ដាច់ទឹកដីប្រមាណពី ២០,០០០ ទៅ ២៥,០០០ នាក់ ក្នុងនោះមានប្រមាណទាហានតែ ៤០ ទៅ ៤៥ ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលមានដើមកំណើតនៅក្នុងតំបន់ដុនបាស។[ ៧៨]
ប្រទេសរុស្ស៊ីបានបញ្ជូនរថយន្តធន់ធ្ងន់ជាច្រើនឆ្លងកាត់តំបន់ព្រំដែននៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយបានសម្ដៅលើវាថាជា "ក្បួនមនុស្សធម៌"។ សេវាសន្តិសុខអ៊ុយក្រែនបានចាត់ទុកសកម្មភាពនោះជា "ការឈ្លានពានដោយផ្ទាល់" ហើយបានថ្លែងថា រថយន្តធំៗទាំងនោះត្រូវបានរុស្ស៊ីប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្លាស់ទីអាវុធ និងនាំយកសាកសពទាហានរុស្ស៊ីចេញពីទឹកដីអ៊ុយក្រែន។[ ៧៩] ណូវ៉ូអាសូហ្វស្កិ៍ ជិតឆ្នេរសមុទ្រអាសូវ ហើយរថយន្តមួយខ្សែនោះហាក់ដូចជាកំពុងធ្វើដំណើរសម្ដៅទៅកាន់ទីក្រុងម៉ារីអ៊ូប៉ូល របស់អ៊ុយក្រែន។[ ៨០] [ ៨១] [ ៨២] [ ៨៣] [ ៨៤] [ ៨៥] [ ៨៦]
កងកម្លាំងគាំទ្ររុស្ស៊ីកំពុងប្រយុទ្ធនៅអ៊ីឡូវាយស្កិ៍ ប្រធានសភាជាន់ខ្ពស់រុស្ស៊ី និងប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍រដ្ឋរុស្ស៊ីបានទទួលស្គាល់ថា ទាហានរុស្ស៊ីគឺពិតជាមានវត្តមានស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនមែន ប៉ុន្តែពួកគេបានសម្ដៅលើទាហានរុស្ស៊ីទាំងនោះថាជា "យុទ្ធជនស្ម័គ្រចិត្ត" ប្រយុទ្ធដើម្បី "ពិភពរុស្ស៊ី "។[ ៨៧] [ ៨៨] ណូហ្វយ៉ាកាសែត បានចេញផ្សាយថា ថ្នាក់ដឹកនាំយោធារុស្ស៊ីបានបង់ប្រាក់ឱ្យទាហានខ្លួនលាលែងពីមុខតំណែងពួកគេ ហើយក៏បានចាប់ផ្ដើមប្ដូរទៅកាន់តួនាទីប្រយុទ្ធ ឬស្ម័គ្រចិត្តនៅអ៊ុយក្រែននៅដើមនិទាឃរដូវនៃឆ្នាំ២០១៤។[ ៨៩]
ផែនទីនៃខ្សែបន្ទាត់គ្រប់គ្រង និងតំបន់ទ្រនាប់ដែលបង្កើតឡើងដោយពិធីសារទីក្រុងមីនស្កឹ ថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ នៅថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកប៉ូរ៉ូស្ហឹនកូបាននិយាយថា រូបលោករួមជាមួយលោកពូទីនបានសម្រេចយល់ស្របលើកិច្ចព្រមព្រៀង "បទឈប់បាញ់ជាអចិន្ត្រៃយ៍" ហើយ។[ ៩០] [ ៩១] [ ៩២]
ស្ថានភាពនៃអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដូណេតស្ក៍នៅកំឡុងពេលប្រយុទ្ធគ្នា ក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ មកដល់ថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ កិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់នៃពិធីសារមីនស្កឹបានគូសខ្សែបន្ទាត់កំណត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងទឹកដីដែលស្ថិតនៅក្រោមការកាន់កាប់របស់ក្រុមផ្ដាច់ខ្លួននៃខេត្តដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍។ ថ្វីបើមានបទឈប់បាញ់ទីក្រុងមីនស្កឹក្ដី ប៉ុន្តែការប៉ះទង្គិចគ្នានៅតែបានបន្តជុំវិញអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដូណេតស្ក៍ ដែលជាទីតាំងចុងក្រោយនៅក្រោមការកាន់កាប់ដោយកងទ័ពអ៊ុយក្រែនក្នុងទីក្រុងដូណេតស្ក៍។ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា កងកម្លាំងគាំទ្រដោយរុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមការវាយប្រហារដើម្បីដណ្តើមយកអាកាសយានដ្ឋានមួយនោះ ខណៈទាហានអ៊ុយក្រែនត្រូវបានឡោមព័ទ្ធជាប់ខ្លួនក្នុងអាកាសយានដ្ឋាន។ ការឡោមព័ទ្ធបានអូសបន្លាយពេញមួយសិសិររដូវ ហើយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាកាសយានដ្ឋានភាគច្រើនត្រូវរងការខូចខាតជាដំណំ។ ទីបំផុតនៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ ទើបក្រុមឧទ្ទាមដែលមានជំនួយពីកងកម្លាំងពិសេសរុស្ស៊ីបានវាយដណ្ដើមអាកាសយានដ្ឋានដូណេតស្ក៍បានដោយជោគជ័យ។[ ៩៣]
ពលទាហានឧទ្ទាមនិយមរុស្ស៊ីនៅដូណេតស្ក៍ក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ នៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ តំបន់ដូណេតស្ក៍ លូហ្កានស្ក៍ និងម៉ារីអ៊ូប៉ូលបានក្លាយជាទីសមរភូមិប្រយុទ្ធទាំងបីទីតាំង។[ ៩៤] វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បានឱ្យដឹងថា ជម្លោះថ្មីៗបានផ្ទុះឡើងនៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា ដោយតាមរបាយការណ៍ពីភាគីអ៊ុយក្រែនបានបង្ហាញថា ទាហានរុស្ស៊ីបន្ថែមជាង ២,០០០ នាក់ រួមទាំងរថក្រោះចំនួន ២០០ គ្រឿង និងរថយន្តប្រដាប់អាវុធផ្សេងៗបានឆ្លងចូលព្រំដែនអ៊ុយក្រែន។[ ៩៥]
ទីតាំងមួយកន្លែងនៅម៉ារីអ៊ូប៉ូលបន្ទាប់ពីរងគ្រាប់មីស៊ីលរុស្ស៊ី, មករា ២០១៥ វិធានការថ្មីជាច្រើនចំណុចដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះដែលគេហៅថា មីនស្កឹទីពីរ ត្រូវបានភាគីទាំងសងខាងព្រមព្រៀងទទួលយកនៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ ដោយបទឈប់បាញ់ថ្មីនឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ។[ ៩៦] ទីក្រុងដេបាល់ត្សេវេ របស់អ៊ុយក្រែន ដែលគេចាត់ទុកថាជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់។ ត្រឹមថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ កងទ័ពអ៊ុយក្រែនប្រមាណ ៨,០០០ នាក់ត្រូវបានសត្រូវឡោមព័ទ្ធស្ទើរទាំងស្រុងក្នុងទីក្រុងនោះ រួចក៏ត្រូវបង្ខំដកថយពីដេបាល់ត្សេវេ ខណៈពួកគេត្រូវរងការបាញ់ប្រហារឥតឈប់ឈរពីសត្រូវដែលនាំឱ្យទាហានស្លាប់និងរបួសជាច្រើននាក់។ មេដឹកនាំនៃក្រុមឧទ្ទាមលូហ្កានស្ក៍គឺលោកអាឡិចសាន់ដឺ ហ្សាកហារឆិនកូ បាននិយាយថា បទឈប់បាញ់ដែលបានព្រមពៀងគ្នាពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននោះគឺមិនប៉ះពាល់ដល់ប្រតិបត្តិការយោធានៅដេបាល់ត្សេវាទេ ហើយលោកបានបន្តអះអាងថាទីក្រុងនោះគឺស្ថិតនៅក្រោមកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមលោកដោយស្របច្បាប់។[ ៩៧] [ ៩៨]
នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥ ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានប៉ាន់ប្រមាណថាមានអ្នកស្លាប់និងរបួសប្រមាណ ៨,០០០ នាក់បានកើតចេញពីជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែនភាគខាងកើតនេះ។[ ៩៩]
ទាហានក្រុមឧទ្ទាមរុស្ស៊ីកំពុងប្រមើលស៊ើបរកសត្រូវពីទីតាំងការពាររបស់គេ បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងមីនស្កឹ ទឹកដីគ្រប់គ្រងដោយភាគីសង្គ្រាមមិនមានការផ្លាស់ប្ដូរអ្វីធំដុំច្រើននោះទេ ខណៈពេលដែលសង្រ្គាមបានវិវត្តទៅជាឋិតិភាព សង្គ្រាមជីកលេណដ្ឋាន នៅជុំវិញខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដែលចែកក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ។ អរិភាពនៅតែបន្ត ប៉ុន្តែក្នុងកម្រិតទាបបំផុត ខណៈភាគីទាំងសងខាងបានបន្តសាងប្រព័ន្ធលេណដ្ឋាន និងរូងក្រោមដីជាដើមដើម្បីពង្រឹងទីឈរជើងរបស់ពួកគេ។[ ១០០] [ ១០១]
រូបថតពីអ្នកឃ្លាំមើលរបស់អង្គការសន្តិសុខ និងសហប្រតិបត្តិការអឺរ៉ុប ដែលបង្ហាញពីការដកថយនូវអាវុធធុនធ្ងន់អ៊ុយក្រែនពីតំបន់សង្គ្រាម, មីនា ២០១៥ មន្ត្រីអាមេរិក និងអន្តរជាតិផ្សេងៗបានបន្តរាយការណ៍ពីវត្តមានដ៏សកម្មរបស់យោធារុស្ស៊ីនៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន រួមទាំងនៅតំបន់ដេបាល់ត្សេវេផងដែរ។[ ១០២] ចារកម្មរុស្ស៊ី ប្រមាណ ១,០០០ ក៏កំពុងមានវត្តមានធ្វើប្រតិបត្តិការនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។[ ១០៣]
ទាហានអ៊ុយក្រែននៅក្នុងលណដ្ឋានខ្លួនក្នុងតំបន់ដុនបាស, ឆ្នាំ២០១៥ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកពេត្រូ ប៉ូរ៉ូស្ហឹនកូ កំពុងត្រួតពិនិត្យទីតាំងឈរជើងរបស់កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែន, មិថុនា ២០១៦ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ អ៊ុយក្រែនបានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ទៅតុលាការមជ្ឈត្តកម្មជុំវិញការប្រើប្រាស់ច្រកសមុទ្រគែតឆ៍ ។ មកដល់ឆ្នាំ២០១៨ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រនោះ និងថែមទាំងបានដាក់កំហិតលើទំហំនៃនាវាឆ្លងកាត់ និយ័តកម្មថ្មីៗ និងបានឃាត់នាវាអ៊ុយក្រែនជារឿយៗ។[ ១០៤] [ ១០៥] [ ១០៦] ច្បាប់អាជ្ញាសឹក នៅតាមតំបន់ឆ្នេររបស់អ៊ុយក្រែនដែលជាប់នឹងរុស្ស៊ី។[ ១០៧]
រថក្រោះ T-៦៤ របស់អ៊ុយក្រែនក្នុងកំឡុងវគ្គសង្គ្រាមឋិតិវត្ត ទាហានអ៊ុយក្រែនជាង ១១០ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់អាយុជីវិតនៅក្នុងសង្គ្រាមក្នុងឆ្នាំ២០១៩។[ ១០៨] វ៉ូឡូឌីមីរ ហ្សេឡេនស្គី បានសន្យាថាលោកនឹងព្យាយាមបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅដុនបាសឱ្យបាន។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អ៊ុយក្រែន និងក្រុមឧទ្ទាមផ្ដាច់ខ្លួននិយមទាំងនោះបានចាប់ផ្តើមផ្ដោះប្តូរឈ្លើយសឹក ដោយក្នុងនោះមានមនុស្សប្រមាណ ២០០ នាក់ត្រូវបានដោះដូរនៅថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩។[ ១០៩] [ ១១០] [ ១១១] [ ១១២]
យោងតាមអាជ្ញាធរអ៊ុយក្រែន ទាហានអ៊ុយក្រែនប្រមាណ ៥០ នាក់ត្រូវបានស្លាប់នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០។[ ១១៣] លិខិតឆ្លងដែនផ្ទៃក្នុងរុស្ស៊ី ជាង ៦៥០,០០០ ក្បាលទៅកាន់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែនក្នុងតំបន់ដុនបាស។[ ១១៤] [ ១១៥]
ចាប់ពីខែមីនាដល់ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្ដុំកងកម្លាំងយោធារបស់គេនៅក្បែរព្រំដែនអ៊ុយក្រែន ហើយបានបន្តផ្ដុំកម្លាំងបន្ថែមទៀតជាលើកទីពីរចាប់ពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ទាំងនៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី និងបេឡារុស។[ ១១៦] សមយុទ្ធយោធា ប៉ុណ្ណោះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតថាខ្លួនមិនមានផែនការអ្វីដើម្បីវាយប្រហារអ៊ុយក្រែននោះទេ។[ ១១៧] [ ១១៨]
រូបភាពផែនទីផ្សព្វផ្សាយដោយកាសែត The Washington Post បង្ហាញពីចលនាបណ្ដុំកម្លាំងយោធារុស្ស៊ីនៅជិតព្រំដែនអ៊ុយក្រែនគិតត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។ ប្រភពពីចារកម្មអាមេរិក។[ ១១៩] នៅដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ បន្ទាប់ពីការបដិសេធដោយរុស្ស៊ីជុំវិញគោលបំណងឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន សហរដ្ឋអាមេរិកបានចេញផ្សាយព័ត៌មានចារកម្មទាក់ទិននឹងផែនការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី រួមទាំងរូបភាពផ្ដិតពីផ្កាយរណបផងដែរ ដែលបានបង្ហាញពីវត្តមានកងទ័ព និងគ្រឿងសព្វាវុធរុស្ស៊ីនៅជិតព្រំដែន។[ ១២០] [ ១២១]
នៅប៉ុន្មានខែមុនការឈ្លានពាន មន្ត្រីរុស្ស៊ីបានចោទប្រកាន់អ៊ុយក្រែនពីបទញុះញង់ឱ្យមានភាពតានតឹង ការរើសអើងជាតិសាសន៍រុស្ស៊ី និងការគាបសង្កត់ប្រជាជនរុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន។ រុស្ស៊ីបានទាមទារនៅសំណើសន្តិសុខជាច្រើនពីអ៊ុយក្រែន ក៏ដូចជាអង្គការណាតូ និងបណ្តាប្រទេសសហភាពអឺរ៉ុបផ្សេងៗទៀត។ នៅថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ លោកពូទីនបាននិយាយថា "ការរើសអើងស្អប់ខ្ពើមជាតិសាសន៍រុស្ស៊ីគឺជាជំហានដំបូងឆ្ពោះទៅរកការប្រល័យពូជសាសន៍ប្រជាជនលោក "។[ ១២២] [ ១២៣] [ ១២៤] [ ១២៥] [ ១២៦] វ្លាឌីមៀ លេនីន ប៉ុណ្ណោះក្នុងនាមជាសាធារណរដ្ឋសូវៀតដាច់ដោយឡែកនៅលើទឹកដីរបស់រុស្ស៊ី ហើយថាលោកនីគីតា គ្រូឆេវ "បានកាត់ទឹកដីគ្រីមៀ ឱ្យទៅអ៊ុយក្រែនដោយគ្មានហេតុផល" នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៤។[ ១២៧]
ស្ថានការណ៍សង្គ្រាមនៅដុនបាសបានវិវត្តកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗ ពិសេសចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ទៅ។[ ១២៨] [ ១២៩] [ ១៣០] [ ១៣១]
នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ម៉ោង ២២:៣៥ (UTC+៣) ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកពូទីនបានប្រកាសថារដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីនឹងទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍ជាផ្លូវការ។[ ១៣២] [ ១៣៣] ក្រុមប្រឹក្សាសហព័ន្ធ បានអនុញ្ញាតជាឯកច្ឆ័ន្ទឱ្យលោកពូទីនប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធានៅខាងក្រៅប្រទេសរុស្ស៊ី។[ ១៣៤] [ ១៣៥] [ ១៣៦] [ ១៣៧] [ ១៣៨]
នៅយប់ថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកហ្សេឡេនស្គីបានថ្លែងសុន្ទរកថាជាភាសារុស្សី ដោយលោកបានអំពាវនាវដល់ប្រជាជននៅប្រទេសរុស្ស៊ីឱ្យចូលរួមទប់ស្កាត់សង្គ្រាមគ្រប់បែបយ៉ាងដែលអាចកើតមានរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។[ ១៣៩] [ ១៤០] [ ១៤១]
ផែនទីបង្ហាញពីការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីចូលទឹកដីប្រទេសអ៊ុយក្រែន (ចុចលើផែនទីដើម្បីឃើញពីដំណើរការឈ្លានពាន) ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន បានចាប់ផ្ដើមនៅពេលព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២[ ១៤២] [ ១៤៣] កៀវ ផងដែរ ខណៈកងទ័ពរុស្ស៊ីបានដើរឆ្លងព្រំដែនជាន់ទឹកដីអ៊ុយក្រែនពីគ្រប់ទិសនៅប៉ែកខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន។[ ១៤៤] ច្បាប់អាជ្ញាសឹក និងកែនប្រជាជនអ៊ុយក្រែនជាៗបុរសទាំងអស់ដែលមានអាយុចន្លោះពី ១៨ ទៅ ៦០ ឆ្នាំត្រៀមចូលបម្រើយោធា និងហាមឃាត់ពួកគេមិនឱ្យចាកចេញពីប្រទេសជាដាច់ខាត។[ ១៤៥] [ ១៤៦]
ការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីគឺបានផ្តើមឡើងពីទិសខាងជើង ចេញពីប្រទេសបេឡារុស ឆ្ពោះទៅរករដ្ឋធានីកៀវរបស់អ៊ុយក្រែន បន្ទាប់មកគឺទិសខាងត្បូង ចេញពីតំបន់គ្រីមៀ និងទិសអាគ្នេយ៍ ចេញពីតំបន់លូហ្កានស្ក៍ និងដូណេតស្ក៍ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងខាគីវ ។[ ១៤៧] [ ១៤៨] [ ១៤៩] ការវាយប្រហារជាថ្មី ចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលមានប្រវែង ៥០០ គីឡូម៉ែត្រលាតសន្ធឹងពីទីក្រុងខាគីវដល់ទីក្រុងដូណេតស្ក៍ និងលូហានស្ក៍។[ ១៥០] ម៉ារីអ៊ូប៉ូល ត្រូវបានធ្លាក់ទៅក្រោមការកាន់កាប់របស់កងទ័ពរុស្ស៊ីបន្ទាប់ពីកម្លាំងរុស្ស៊ីបានធ្វើការឡោមព័ទ្ធ ទីក្រុងនេះអស់ជាច្រើនខែ។[ ១៥១] សង្គ្រាមយូហ្គោស្លាវី នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ បានបញ្ចប់មក[ ១៥២] [ ១៥៣] [ ១៥៤] [ ១៥៥]
សង្គ្រាមមួយនេះត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើនថ្កោលទោស និងបានចាត់ទុកវាជាសង្គ្រាមបំពានឈ្លានពាន។[ ១៥៦] សេចក្តីសម្រេចមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានទាមទារឱ្យរុស្ស៊ីដកកងកម្លាំងខ្លួនទាំងស្រុងចេញពីទឹកដីអ៊ុយក្រែន ខណៈតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ បានបញ្ជាឱ្យរុស្ស៊ីផ្អាកប្រតិបត្តិការយោធាខ្លួនជាបន្ទាន់ ចំណែកឯក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប វិញបានដកសមាជិកភាពរុស្ស៊ីចេញពីស្ថាប័នរបស់ខ្លួន។ ប្រទេសជាច្រើនផងដែរបានប្រកាសដាក់ទណ្ឌកម្មថ្មីៗ ជាច្រើន ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទាំងសេដ្ឋកិច្ច រុស្ស៊ី និងពិភពលោក[ ១៥៧] [ ១៥៨]
សំណល់នៃរថប្រយុទ្ធរុស្ស៊ីនៅទីក្រុងប៊ូតឆា , ២៧ កុម្ភៈ នៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ អ៊ុយក្រែនបានបើកការវាយបកទៅលើកងទ័ពរុស្ស៊ីវិញនៅភាគខាងត្បូង ហើយនិងនៅភាគឦសាន ក្នុងខែកញ្ញា។ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា រុស្ស៊ីបានកាត់ខេត្តប៉ែកខាងកើតរបស់អ៊ុយក្រែនចំនួនបួនបញ្ចូលជាទឹកដីរបស់ខ្លួនជាផ្លូវការ[ ១៥៩] [ ១៦០] [ ១៦១]
គិតមកត្រឹមខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ចំនួនទាហានរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនដែលស្លាប់និងរបួសសរុបក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមឈ្លានពានបានឈានដល់ជិត ៥០០,០០០ នាក់។[ ១៦២] [ ១៦៣]
នៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែនបានបើកការវាយប្រហារចូលទៅក្នុងខេត្តគូស្គិ៍ របស់រុស្ស៊ី ហើយបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់អ៊ុយក្រែនបានឱ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលត្រឹមពីរបីថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ពួកគេបានកាន់កាប់ទឹកដីរុស្ស៊ីរហូតដល់ ៣៥០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។[ ១៦៤] [ ១៦៥]
នៅចុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថាខ្លួនបានរកឃើញភស្តុតាងជុំវិញរឿងកូរ៉េខាងជើង បញ្ជូនទាហានប្រមាណ ៣,០០០ នាក់មកជួយរុស្ស៊ីច្បាំងនៅអ៊ុយក្រែន។ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ប្រធានអង្គការណាតូ លោកម៉ាក រូត បានបញ្ជាក់តាមរយៈព័ត៌មានចារកម្មអ៊ុយក្រែនថា ទាហានកូរ៉េខាងជើងត្រូវបានបញ្ជូនច្បាំងនៅខេត្តគូស្គិ៍ ខណៈមន្ទីរបញ្ចកោណនៃសហរដ្ឋអាមេរិកបានរាយការណ៍ថា ចំនួនទាហានកូរ៉េខាងជើងប្រមាណ ១០,០០០ នាក់បន្ថែមត្រូវបានបញ្ជូនមកហ្វឹកហាត់នៅរុស្ស៊ី ហើយជាបន្តបន្ទាប់ក៏ត្រូវបានបញ្ជូនមកប្រយុទ្ធក្នុងសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។[ ១៦៦] [ ១៦៧] [ ១៦៨]
សពប្រជាជនស៊ីវិលអ៊ុយក្រែនជាប់នឹងខ្នោះដៃប្លាស្ទិកនៅក្នុងបន្ទប់ក្រោមដីមួយកន្លែងក្នុងក្រុងប៊ូតឆា , ៣ មេសា ២០២២ សកម្មភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ឃោរឃៅជាច្រើនបានកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមរវាងអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ី។ ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ២០២១ ប្រជាជនស៊ីវិលជាង ៣,០០០ នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត ដែលភាគច្រើនកើតឡើងនៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៤ និងឆ្នាំ២០១៥។[ ១៦៩] [ ១៧០] [ ១៧១] [ ១៧២] [ ១៧៣]
សពប្រជាជនស៊ីវិលអ៊ុយក្រែននៅជាយក្រុងហ្សាប៉ូរីហ្ស៊ីយ៉ាក្រោយការវាយប្រហារដោយមីស៊ីលពីកងទ័ពរុស្ស៊ី ចាប់តាំងពីរុស្ស៊ីបានចូលឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែនមក អាជ្ញាធរនិងព្រមទាំងកងកម្លាំងរុស្ស៊ីបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមជាច្រើនក្នុងរូបភាពវាយប្រហារដោយចេតនាពិសេសសម្ដៅលើជនស៊ីវិល[ ១៧៤] [ ១៧៥] [ ១៧៦] [ ១៧៧] [ ១៧៨] [ ១៧៩] ប៊ូតឆា ដែលភស្តុតាងសាកសពប្រជាជនស៊ីវិលបានបង្ហាញឱ្យឃើញពីការសម្លាប់រង្គាលដោយទាហានរុស្ស៊ីដូចជា ការធ្វើទារុណកម្ម ការសម្លាប់ដោយវិកលកម្ម ការរំលោភ លួចប្លន់ និងការសម្លាប់ជនស៊ីវិលដោយចេតនាជាដើម។[ ១៨០] [ ១៨១] អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានរាយការណ៍ថាមានការវាយប្រហារមន្ទីរពេទ្យអ៊ុយក្រែនចំនួន ១,៤២២ ករណីគិតត្រឹមថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។[ ១៨២]
ក្រៅពីរុស្ស៊ី កងកម្លាំងអ៊ុយក្រែនក៏ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ផងដែរថាបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមផ្សេងៗរួមមានការធ្វើទុក្ខទោស និងធ្វើបាបអ្នកជាប់ឃុំឃាំងជាដើម (ដែលភាគច្រើនជាទាហានរុស្ស៊ី)។[ ១៨៣] [ ១៨៤]
សពប្រជាជនស៊ីវិលដេកស្លាប់នៅស្ថានីយ៍រថភ្លើងក្រាម៉ាថូស្ក៍ក្រោយពីត្រូវរងគ្រាប់មីស៊ីលរបស់រុស្ស៊ី នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានរាយការណ៍ថា ប្រទេសរុស្ស៊ីកំពុងប្រព្រឹត្តអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងទឹកដីប្រទេសអ៊ុយក្រែនដែលខ្លួនកំពុងកាន់កាប់ ដោយក្នុងនោះរួមមាន៖ ការចាប់ឃុំខ្លួនដោយមជ្ឈន្តកម្ម ការបង្ខំឱ្យបាត់ខ្លួន ការធ្វើទារុណកម្មផ្សេងៗ ការបង្រ្កាបបាតុកម្មនិងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការបង្ខំធ្វើរុស្ស៊ីនីយកម្ម លាងខួរកុមារ ហើយនិងការគាបសង្កត់លើភាសានិងវប្បធម៌អ៊ុយក្រែន។[ ១៨៥] [ ១៨៥] [ ១៨៦]
ស្ថានភាពទឹកដីអ៊ុយក្រែនបច្ចុប្បន្ន និងតំបន់ជុំវិញ តាំងពីជម្លោះបានផ្ទុះឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ មក ភាគីទាំងសងខាងមិនដែលបានចេញសេចក្ដីប្រកាសសង្គ្រាមផ្លូវការជាមួយនឹងគ្នានោះទេ។ នៅពេលដែលពូទីនបានប្រកាសការឈ្លានពានទៅលើអ៊ុយក្រែន កាលពីឆ្នាំ២០២២ លោកបានសម្ដៅលើសកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ីថាជា "ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស" ដោយមិនបាននិយាយអ្វីពីការប្រកាសសង្រ្គាមជាផ្លូវការនោះឡើយ។[ ១៨៧] [ ១៨៨] [ ១៨៩] [ ១៩០] [ ១៩១]
ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែនគឺជាការរំលោភបំពានលើច្បាប់អន្តរជាតិ (ព្រមទាំងរំលោភលើធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ផងដែរ)។[ ១៩២] [ ១៩៣] [ ១៩៤] [ ១៩៥] [ ១៩៦] [ ១៩៧] [ ១៩៨]
បន្ទាប់រុស្ស៊ីបានកាត់តំបន់គ្រីមៀជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានបិទព្រែកជីកគ្រីមៀខាងជើង ដែលជាប្រភពផ្ដល់ទឹកស្អាតនិងជាប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹក ៨៥% ទៅក្នុងតំបន់គ្រីមៀ ប្រធានាធិបតីស្ដីទីនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាលនុះគឺលោកអូឡិចសាន់ដឹ ទួរឈីណូហ្វ បានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ីថា "កំពុងតែបង្កជម្លោះ" តាមរយៈគោលជំហរគាំទ្ររបស់ពួកគេចំពោះការរឹបអូសអគារសភាគ្រីមៀ និងការិយាល័យរដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងឧបទ្វីបគ្រីមៀ។ លោកបានប្រៀបធៀបសកម្មភាពយោធារបស់រុស្ស៊ីទៅនឹងសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-ចចជី កាលពីឆ្នាំ២០០៨ នៅពេលដែលកងទ័ពរុស្ស៊ីបានចូលកាន់កាប់ទឹកដីមួយផ្នែកតូចនៃសាធារណរដ្ឋចចជី ហើយទឹកដីក្រោមរុស្ស៊ីទាំងនោះក៏ត្រូវបានរៀបចំកែប្រែទៅជារដ្ឋអាប់កាស៊ី និងអូសេទីខាងត្បូង ដោយមានរដ្ឋបាលគាំទ្រដោយរុស្ស៊ី។ លោកបានបន្តអំពាវនាវឱ្យប្រធានាធិបតីពូទីនដកកងទ័ពរុស្ស៊ីចេញពីតំបន់គ្រីមៀ ហើយបាននិយាយបន្ថែមទៀតថា អ៊ុយក្រែននឹង "រក្សាទឹកដីខ្លួន" និង "ការពារឯករាជ្យភាពខ្លួន" ឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព។[ ១៩៩] [ ២០០] [ ២០១]
ក្បួនកងទ័ពអាមេរិកនៅវីលសេក ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ កំឡុងប្រតិបត្តិការអាត្លង់ទិករីសូលហ្វ៍ ។ នៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្ដេជ្ញាគាំទ្រអ៊ុយក្រែនតាមរយៈជំនួយជាទឹកប្រាក់សរុប ១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។[ ២០២] [ ២០៣] [ ២០៤] អង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង (ចំពោះប្រទេសជារដ្ឋសមាជិកស្រាប់)។[ ២០៣] [ ២០៤] [ ២០៥] [ ២០៦]
អត្រាប្ដូរប្រាក់ អឺរ៉ូ /រូប របស់រុស្ស៊ីអត្រាប្ដូរប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក /រូបរបស់រុស្ស៊ី ប្រតិកម្មដំបូងៗចំពោះកំណើនភាពតានតឹងនៅគ្រីមៀគឺការធ្លាក់ចុះនូវទីផ្សារភាគហ៊ុនរុស្ស៊ី និងអឺរ៉ុប។[ ២០៧] [ ២០៨] [ ២០៩] [ ២១០] [ ២១១] [ ២១២]
បាតុកម្មគាំទ្ររុស្ស៊ីនៅទីក្រុងដូណេតស្ក៍ , ២០ ធ្នូ ២០១៤ ការស្ទង់មតិសាធារណជនអ៊ុយក្រែនជុំវិញការកាត់ឧបទ្វីបគ្រីមៀដោយរុស្ស៊ីនោះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤។[ ២១៣] [ ២១៣] [ ២១៣]
ការស្ទង់មតិសាធារណជនមួយទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងនៅគ្រីមៀក្រោយតំបន់នេះត្រូវបានកាត់ចូលជាទឹកដីរុស្ស៊ី។ ការស្ទង់មតិនោះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ GfK ដែលជាអង្គការស្រាវជ្រាវទីផ្សារដ៏ធំបំផុតរបស់អាល្លឺម៉ង់ នៅថ្ងៃទី១៦–២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥។ យោងតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនោះ៖ "ប្រជាជនគ្រីមៀ ៨២% បានសម្ដែងការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះការបញ្ចូលឧបទ្វីបគ្រីមៀក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី ហើយ ១១% បានសម្តែងនូវការគាំទ្រខ្លះៗ ខណៈតែ ៤% ប៉ុណ្ណោះដែលប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពរបស់រុស្ស៊ី។[ ២១៤] [ ២១៥] [ ២១៦]
ដំណើរព្យុហយាត្រាសន្តិភាពនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ , ២១ កញ្ញា ២០១៤ ការស្ទង់មតិនៃខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឡេវ៉ាដា បានបង្ហាញថា ប្រជាជនរុស្ស៊ីតែ ១៣% ទេដែលបង្ហាញការគាំទ្រដល់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមបើកចំហជាមួយអ៊ុយក្រែន។[ ២១៧] [ ២១៨] [ ២១៩] [ ២២០]
ជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែន នៅទីក្រុងក្រាកូវី ប្រទេសប៉ូឡូញ កំពុងបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន, ៦ មីនា ២០២២នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ រយៈពេលមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីការរុស្ស៊ីចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ជនជាតិអ៊ុយក្រែន ៩៨% និងព្រមទាំងជនជាតិរុស្សីដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ៨២% បានមានមតិមិនជឿថារុស្ស៊ីគ្មានសិទ្ធិទាមទារ ឬកាន់កាប់ទឹកដីផ្នែកណាមួយរបស់អ៊ុយក្រែនឡើយ។ នេះបើយោងតាមការស្ទង់មតិរបស់លោកម៉ៃឃើល អ្សាសក្រូហ្វត៍ ដោយមិនមានរាប់បញ្ចូលប្រជាជនក្នុងតំបន់គ្រីមៀ និងតំបន់ដុនបាសដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមផ្ដាច់ខ្លួននិយម។[ ២២១]
នៅចុងឆ្នាំ២០២១ ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ៧៥% បាននិយាយថាពួកគេមានគំនិតវិជ្ជមានចំពោះជនជាតិរុស្ស៊ីទូទៅ ខណៈពេលមកដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន ៨២% បានប្រែមកប្រកាន់គំនិតអវិជ្ជមានចំពោះជនជាតិរុស្ស៊ីទូទៅវិញ។[ ២២២]
យោងតាមការស្ទង់មតិមតិរបស់អង្គការហ្កាល់លូប ជុំវិញសំណួរថា តើប្រជាជនអ៊ុយក្រែនចង់ឱ្យមានការចរចាបញ្ចប់សង្រ្គាមឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ឬក៏ចង់តស៊ូប្រយុទ្ធរហូតដល់អ៊ុយក្រែនឈ្នះសង្គ្រាម ក្នុងនោះមានមនុស្សតែ ២២% ប៉ុណ្ណោះដែលបានចង់តស៊ូប្រយុទ្ធរហូតដល់ឈ្នះសង្គ្រាម (ចម្លើយពេលសង្គ្រាមឈ្លានពានទើបចាប់ផ្ដើម) តែមកដល់ឆ្នាំ២០២៥ ចម្លើយនោះបានកើនឡើងរហូតដល់ ៦៩%។[ ២២៣] [ ២២៤]
បញ្ជីប្រទេសអមិត្ត "របស់រុស្ស៊ី។ បញ្ជីនោះបានរាប់បញ្ចូលប្រទេសដែលបានដាក់ទណ្ឌកម្មលើរុស្ស៊ីក្រោយការឈ្លានពានទៅលើអ៊ុយក្រែន។ការស្ទង់មតិមួយក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលឡេវ៉ាដាបានបង្ហាញឱ្យឃើញថាប្រមាណ ៧៤% នៃប្រជាជនរុស្ស៊ីបានគាំទ្រ "ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស" នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលចំនួននេះបានបង្ហាញពីបម្លាស់ប្ដូរមតិសាធារណជនរុស្ស៊ីបើប្រៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៤។[ ២២៥] [ ២២៦] [ ២២៧] [ ២២៨] [ ២២៩] [ ២៣០]
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកចូ បៃដិន កំពុងពរក្មេងភៀសសឹកអ៊ុយក្រែនម្នាក់នៅក្នុងជំនួបជួបជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែននៅកីឡដ្ឋានជាតិវ៉ាសូរី ប្រទេសប៉ូឡូញ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកចូ បៃដិន បានស្នើសុំរដ្ឋសភា ឱ្យផ្ដល់នូវជំនួយថវិកាដល់អ៊ុយក្រែនបន្ថែម ៣៣ ពាន់លានដុល្លារដោយ ២០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងនោះគឺសម្រាប់ជំនួយសព្វាវុធយោធា។[ ២៣១] ដេនីស ស្មីហាល បានប្រកាសថា អ៊ុយក្រែនបានទទួលអាវុធ និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុជាង ១២ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកពីបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃសង្គ្រាមឈ្លានពានដោយរុស្ស៊ីនៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ កន្លងមក។[ ២៣២] [ ២៣៣] [ ២៣៤]
នៅក្រោមរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំលើកទីពីរ ការគាំទ្ររបស់អាមេរិកចំពោះអ៊ុយក្រែនបានធ្លាក់ចុះ ហើយនៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្អាកជំនួយយោធាដល់អ៊ុយក្រែនមួយរយៈបន្ទាប់ពីជំនួបអវិជ្ជមានរវាងត្រាំ និងប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោកហ្សេឡេនស្គី។[ ២៣៥] ប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទាំងប្រាំពីរ បានប្រកាសថ្កោលទោសជារួមលើសង្រ្គាមដ៏ឃោរឃៅរបស់រុស្ស៊ីប្រឆាំងនឹងអ៊ុយក្រែន។ ក្រុមប្រទេសមហាអំណាចទាំងប្រាំពីរនោះក៏បានប្រកាសពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការបន្តជួយអ៊ុយក្រែនបន្ថែមដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី និងសិទ្ធិក្នុងការរស់នៅរបស់អ៊ុយក្រែន ក៏ដូចជាសេរីភាព អធិបតេយ្យភាព និងឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន ដោយទាំងនេះក្នុងគោលបំណងនៃសន្តិភាពដ៏ត្រឹមត្រូវយុត្តិធម៌ និងយូរអង្វែង។[ ២៣៦]
ជំនួបរវាងគីម ជុងអ៊ុន និងពូទីននៅកូស្មូដ្រុមវ៉ូស្តូឈ្នី ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ បន្ទាប់ពីចំណាយលើអាវុធធុនធ្ងន់ និងគ្រាប់កាំភ្លើងមីស៊ីលអស់ជាច្រើនខែមក សហព័ន្ធរុស្ស៊ីក៏បានទទួលដ្រូន សម្ភារៈសឹកផ្សេងៗ និងកាំភ្លើងធំជាច្រើនពីប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ក៏ដូចជាការនាំចូលនូវរថក្រោះនិងរថពាសដែកផ្សេងៗពីប្រទេសបេឡារុស ផងដែរ ហើយថែមទាំងគ្រោងធ្វើពាណិជ្ជកម្មគ្រាប់កាំភ្លើងមីស៊ីលពីកូរ៉េខាងជើង និងមីស៊ីលបាលីស្ទីកពីអ៊ីរ៉ង់ទៀតផង។[ ២៣៧] [ ២៣៨] [ ២៣៩] [ ២៤០] [ ២៤១]
សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាប់បានចោទប្រទេសចិនថាផ្តល់ជំនួយបច្ចេកវិទ្យាយោធាដល់រុស្ស៊ី ខណៈចិនបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះជាច្រើនលើក។ អាមេរិកក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុនចិនមួយដែរ ដែលបានផ្តល់រូបភាពផ្កាយរណបដល់កងកម្លាំងស៊ីឈ្នួលរុស្ស៊ីដែលកំពុងប្រយុទ្ធនៅអ៊ុយក្រែន។[ ២៤២]
ជំនួបរវាងអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកអាន់តូនីអូ ហ្គូតេរ៉េស និងគណៈប្រតិភូប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោកវ៉ូឡូឌីមីរ ហ្សេឡេនស្គី ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ បានបរាជ័យក្នុងការអនុម័តសេចក្ដីសម្រេចព្រាងមួយដែលនឹង "បង្ហាញពីការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការឈ្លានពានដោយសហព័ន្ធរុស្ស៊ី" លើអ៊ុយក្រែន។ ក្នុងចំណោមរដ្ឋសមាជិកទាំង ១៥ រដ្ឋនៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ក្នុងនោះមាន ១១ រដ្ឋបានបោះសំឡេងគាំទ្រ ខណៈពេលដែលប្រទេសចំនួន ៣ បានបោះសំឡេងអនុប្បវាទ។ សេចក្តីសម្រេចព្រាងនោះត្រូវបានបរាជ័យដោយសារការបោះឆ្នោតវេតូដោយប្រទេសរុស្ស៊ីផ្ទាល់។[ ២៤៣] [ ២៤៤] មហាសន្និបាត បើកសម័យប្រជុំអាសន្នពិសេសលើកទី១១ ។[ ២៤៥] [ ២៤៦] [ ២៤៦] ស៊ីរី កូរ៉េខាងជើង និងអេរីត្រេ ។[ ២៤៧]
នៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអនុម័តសេចក្ដីសម្រេចមួយដោយមានសំឡេងគាំទ្រ ៣២ ទល់នឹងសំឡេងប្រឆាំង ២ និង ១៣ អនុប្បវាទ ដោយអំពាវនាវឱ្យមានការដកកងទ័ពរុស្ស៊ី និងក្រុមប្រដាប់អាវុធដែលគាំទ្រដោយរុស្ស៊ីពីទឹកដីអ៊ុយក្រែន និងការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅដល់ប្រជាជនដែលត្រូវការជំនួយ។ សេចក្ដីសម្រេចមួយនេះផងដែរក៏បានបង្កើតគណៈកម្មាការមួយឡើងដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើការរំលោភសិទ្ធិនានាក្នុងអំឡុងពេលការវាយប្រហារយោធាពីរុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន។[ ២៤៨]
នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេចថ្កោលទោសលើប្រជាមតិរុស្ស៊ីកាត់ទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលខ្លួនកំពុងកាន់កាប់ ដោយមានសំឡេងគាំទ្រ ១៤៣ សំឡេងប្រឆាំង ៥ (បេឡារុស កូរ៉េខាងជើង នីការ៉ាក្វា រុស្ស៊ី ស៊ីរី) និងសំឡេងអនុប្បវាទ ៣៥។[ ២៤៩]
↑ កាលបរិច្ឆេទនៃសង្គ្រាមនិងការកាន់កាប់ឧបទ្វីបគ្រីមៀគឺមាន "បដិវាទកម្ម និងបញ្ហាចោទជាច្រើន"។[ ១] តុលាការសិទ្ធិមនុស្សអឺរ៉ុប បានយល់ស្របគ្នា និងចាត់ទុកថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ ជាថ្ងៃដែលរុស្ស៊ីបានត្រួតត្រាគ្រីមៀ[ ២] [ ៣] [ ៤] រដ្ឋសភាអ៊ុយក្រែន បានកំណត់ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ ជាផ្លូវការថាជា "ថ្ងៃចាប់ផ្ដើមនៃការកាន់កាប់បណ្ដោះអាសន្ននៃតំបន់គ្រីមៀ និងសេវ៉ាស្តូប៉ូលដោយរុស្ស៊ី"[ ៥] មេដាយ "សម្រាប់ការត្រឡប់មកវិញនៃគ្រីមៀ" របស់រុស្ស៊ី។[ ៦] ក្រុមប្រឹក្សាកំពូលគ្រីមៀ លោកវ៉្លាឌីមៀរ ឃនស្តានទីណូហ្វ បាននិយាយថាតំបន់គ្រីមៀកំពុងនឹងត្រៀមខ្លួនចុះចូលជាមួយរុស្ស៊ី។[ ៧] [ ៨] ភាពយន្តរុស្ស៊ីអំពីការកាត់ទឹកដីគ្រីមៀ នោះបានបង្ហាញឱ្យឃើញថាលោកប្រធានាធិបតីពូទីនបានបញ្ជាឱ្យផ្ដើមប្រតិបត្តិការ "ស្ដារ" តំបន់គ្រីមៀមករុស្ស៊ីវិញនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់ពេញមួយយប់មួយនៅថ្ងៃទី២២ ឈានចូលថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤។[ ១] [ ៩]
↑ ២,០ ២,១ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍គឺជារដ្ឋអាយ៉ងរបស់រុស្ស៊ីដែលបានប្រកាសឯករាជ្យពីប្រទេសអ៊ុយក្រែននៅអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ នៅឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋទាំងពីរនេះបានប្រកាសទទួលស្គាល់គ្នាទៅវិញទៅមក និងព្រមទាំងត្រូវទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិបន្ថែមពីប្រទេសរុស្ស៊ី ស៊ីរី កូរ៉េខាងជើង និងបណ្ដារដ្ឋគ្នីគ្នាដែលមានការទទួលស្គាល់តិចតួចប៉ុន្មានទៀត។ មកដល់ថ្ងទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានប្រកាស់កាត់ផ្តាច់រដ្ឋទាំងពីរចូលជាទឹកដីរបស់ខ្លួន។
↑ កាលពីឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសបេឡារុសបានអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពរុស្ស៊ីវាយចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនចេញពីទឹកដីរបស់ខ្លួន[ ១២] [ ១៣] [ ១៤] [ ១៥]
↑ ភាសារុស្ស៊ី ៖ российско-украинская война; និងជាភាសាអ៊ុយក្រែន ៖ російсько-українська війна។
↑ ១,០ ១,១ McDermott, Roger N. (2016). "Brothers Disunited: Russia's use of military power in Ukraine" . ជា Black, J.L.. The Return of the Cold War: Ukraine, the West and Russia . London: Routledge . pp. 99–129. អ.វ.ល. :10.4324/9781315684567-5 . ល.ស.ប.អ. 978-1-138-92409-3 . ម.ប.គ.ល. 909325250 . https://www.academia.edu/11853815 . ↑ "Ukraine v. Russia (re Crimea) (decision)" . European Court of Human Rights . January 2021.↑ Sasse, Gwendolyn (2023). Russia's War Against Ukraine . Wiley & Sons. p. 2004. ↑ ៤,០ ៤,១ ៤,២ DeBenedictis, Kent (2022). Russian 'Hybrid Warfare' and the Annexation of Crimea . Bloomsbury Publishing. p. 140. ↑ "(ជាភាសាអ៊ុយក្រែន) 'Няша' Поклонська обіцяє бійцям 'Беркута' покарати учасників Майдану" . www.segodnya.ua . Retrieved 15 August 2025 .↑ "7683rd meeting of the United Nations Security Council. Thursday, 28 April 2016, 3 p.m. New York" .↑ "(ជាភាសាអ៊ុយក្រែន) Спікер ВР АРК вважає, що Крим може відокремитися від України" . Українська правда . Retrieved 15 August 2025 .↑ "Russia's Orwellian 'diplomacy' . unian.info . 15 January 2018. Retrieved 15 August 2025 .↑ "Putin describes secret operation to seize Crimea" . Yahoo News . 8 March 2015. https://news.yahoo.com/putin-describes-secret-operation-seize-crimea-212858356.html . ↑ MacFarquhar, Neil (17 March 2024). "Five Takeaways From Putin's Orchestrated Win in Russia" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2024/03/17/world/europe/russia-election-putin-takeaways.html . ↑ Graham-Harrison, Emma; McCurry, Justin (10 October 2024). "North Koreans deployed alongside Russian troops in Ukraine, sources say" . United Kingdom. https://www.theguardian.com/world/2024/oct/10/north-korea-engineers-deployed-russia-ukraine . ↑ Lister, Tim; Kesa, Julia (24 February 2022). "Ukraine says it was attacked through Russian, Belarus and Crimea borders" . Kyiv: CNN. https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/h_82bf44af2f01ad57f81c0760c6cb697c . ↑ Murphy, Palu (24 February 2022). "Troops and military vehicles have entered Ukraine from Belarus" . CNN. https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/h_d115a65e9b6348752422ad427fa83b95 . ↑ "Why is Belarus admitting Wagner leader and backing Russia against Ukraine?" . BBC . 26 June 2023. Retrieved 25 April 2025 .↑ "Missiles launched into Ukraine from Belarus" . BBC News . 27 February 2022. https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60542877?pinned_post_locator=urn:asset:4b1fae66-d68a-4ba0-9cb3-bf962c5a10d2 . ↑ "'Terrible toll': Russia's invasion of Ukraine in numbers" . Euractiv . 14 February 2023. https://www.euractiv.com/section/global-europe/news/terrible-toll-russias-invasion-of-ukraine-in-numbers/ . ↑ Hussain, Murtaza (9 March 2023). "The War in Ukraine Is Just Getting Started" . The Intercept . https://theintercept.com/2023/03/09/ukraine-war-russia-iran-iraq/ . ↑ "Chernihiv: Are these Russia's weapons of war?" . BBC News . 9 April 2022. https://www.bbc.com/news/world-europe-61036880 . ↑ Gall, Carlotta; Kramer, Andrew E. (3 April 2022). "In a Kyiv Suburb,'They Shot Everyone They Saw'" . The New York Times . ល.ត.ម.អ. 0362-4331 . https://www.nytimes.com/2022/04/03/world/europe/ukraine-russia-war-civilian-deaths.html . ↑ Bogner, Matilda (25 March 2022). "Situation in Ukraine. Statement delivered by the Head of Human Rights Monitoring Mission in Ukraine on the situation in Ukraine" . Office of the High Commissioner for Human Rights. ↑ Budjeryn, Mariana (21 May 2021). "Revisiting Ukraine's Nuclear Past Will Not Help Secure Its Future" . Lawfare . Archived from the original on 13 January 2024. Retrieved 23 October 2024 . ↑ Budjeryn, Mariana. "Issue Brief #3: The Breach: Ukraine's Territorial Integrity and the Budapest Memorandum" (PDF) . Woodrow Wilson International Center for Scholars. Archived (PDF) from the original on 5 March 2022. Retrieved 23 October 2024 . ↑ Vasylenko, Volodymyr (15 December 2009). "On assurances without guarantees in a 'shelved document'" . The Day . https://www.day.kiev.ua/en/article/close/assurances-without-guarantees-shelved-document . ↑ Harahan, Joseph P. (2014). "With Courage and Persistence: Eliminating and Securing Weapons of Mass Destruction with the Nunn-Luger Cooperative Threat Reduction Programs" (PDF) . DTRA History Series . Defense Threat Reduction Agency. ASIN B01LYEJ56H . Archived from the original (PDF) on 28 February 2022. Retrieved 10 October 2024 . ↑ "Istanbul Document 1999" . Organization for Security and Co-operation in Europe. 19 November 1999. Archived from the original on 1 June 2014. Retrieved 23 October 2024 .↑ Wiegrefe, Klaus (15 February 2022). "NATO's Eastward Expansion: Is Vladimir Putin Right?" . Der Spiegel . ល.ត.ម.អ. 2195-1349 . https://www.spiegel.de/international/world/nato-s-eastward-expansion-is-vladimir-putin-right-a-bf318d2c-7aeb-4b59-8d5f-1d8c94e1964d . ↑ Hall, Gavin E. L. (14 February 2022). "Ukraine: the history behind Russia's claim that Nato promised not to expand to the east" . The Conversation . Archived from the original on 15 March 2022. Retrieved 23 October 2024 . ↑ Leung, Rebecca (11 February 2009). "Yushchenko: 'Live And Carry On'" . CBS News (CBS). https://www.cbsnews.com/news/yushchenko-live-and-carry-on/ . ↑ "Study: Dioxin that poisoned Yushchenko made in lab" . Kyiv Post . Associated Press (London: Businessgroup). 5 August 2009. ល.ត.ម.អ. 1563-6429 . https://www.kyivpost.com/article/content/ukraine-politics/study-dioxin-that-poisoned-yushchenko-made-in-lab-46417.html . ↑ "Yushchenko to Russia: Hand over witnesses" . Kyiv Post (Businessgroup). 28 October 2009. ល.ត.ម.អ. 1563-6429 . https://archive.kyivpost.com/article/content/ukraine-politics/yushchenko-to-russia-hand-over-witnesses-49610.html . ↑ "The Supreme Court findings" . Supreme Court of Ukraine. 3 December 2004. Archived from the original on 25 July 2013. Retrieved 24 October 2024 .↑ "Ukraine-Independent Ukraine" . Encyclopædia Britannica Online . Encyclopædia Britannica. 15 January 2008. Archived from the original . Retrieved 24 October 2024 .↑ Cordesman, Anthony H. (28 May 2014). "Russia and the 'Color Revolution' . Center for Strategic and International Studies. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 October 2024 . ↑ "Putin calls 'color revolutions' an instrument of destabilization" . Kyiv Post . Interfax Ukraine. 15 December 2011. https://www.kyivpost.com/post/9182 . ↑ Brown, Colin (3 April 2008). "EU allies unite against Bush over Nato membership for Georgia and Ukraine". The Independent : p. 24. ↑ Evans, Michael (5 April 2008). "President tells summit he wants security and friendship". The Times : p. 46. ↑ Wong, Edward; Jakes, Lara (13 January 2022). "NATO Won't Let Ukraine Join Soon. Here's Why." . The New York Times . https://www.nytimes.com/2022/01/13/us/politics/nato-ukraine.html . ↑ "Yanukovych tops list of presidential candidates in Ukraine – poll" . Ukrainian Independent Information Agency. 2 June 2009. https://www.unian.net/eng/news/news-318868.html . ↑ Harding, Luke (8 February 2010). "Yanukovych set to become president as observers say Ukraine election was fair" . The Guardian (Kyiv). ល.ត.ម.អ. 1756-3224 . ម.ប.គ.ល. 60623878 . https://www.theguardian.com/world/2010/feb/08/viktor-yanukovych-ukraine-president-election . ↑ "Parliament passes statement on Ukraine's aspirations for European integration" . Kyiv Post . Interfax-Ukraine. 22 February 2013. https://www.kyivpost.com/post/6963 . ↑ Dinan, Desmond; Nugent, Neil, រៀs. The European Union in Crisis . Palgrave Macmillan. pp. 3, 274. ↑ Walker, Shaun (22 September 2013). "Ukraine's EU trade deal will be catastrophic, says Russia" . The Guardian . ល.ត.ម.អ. 0261-3077 . https://www.theguardian.com/world/2013/sep/22/ukraine-european-union-trade-russia . ↑ "Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25" . Interfax-Ukraine . 24 February 2014. https://en.interfax.com.ua/news/general/192030.html . ↑ ៤៤,០ ៤៤,១ "Ukraine President Yanukovich impeached" . Al Jazeera. 22 February 2014. https://www.aljazeera.com/news/europe/2014/02/ukraine-parliament-ousts-president-yanukovich-2014222152035601620.html . ↑ Sindelar, Daisy (23 February 2014). "Was Yanukovych's Ouster Constitutional?" . Radio Free Europe/Radio Liberty. Archived from the original on 29 July 2020. Retrieved 26 October 2024 . ↑ Feffer, John (14 March 2014). "Who Are These 'People,' Anyway?" . The Huffington Post . https://www.huffingtonpost.com/john-feffer/who-are-these-people-anyw_b_4964526.html . ↑ Traynor, Ian (24 February 2014). "Western nations scramble to contain fallout from Ukraine crisis" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2014/feb/23/ukraine-crisis-western-nations-eu-russia . ↑ Ayres, Sabra (28 February 2014). "Is it too late for Kyiv to woo Russian-speaking Ukraine?" . The Christian Science Monitor . https://www.csmonitor.com/World/Europe/2014/0228/Is-it-too-late-for-Kiev-to-woo-Russian-speaking-Ukraine . ↑ ៤៩,០ ៤៩,១ ៤៩,២ ៤៩,៣ ៤៩,៤ Kofman, Michael (2017). Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine. ល.ស.ប.អ. 978-0-8330-9617-3 . ម.ប.គ.ល. 990544142 . https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1400/RR1498/RAND_RR1498.pdf ។ បានយកមក 26 October 2024 . ↑ Polityuk, Pavel; Robinson, Matt (22 February 2014). "Ukraine parliament removes Yanukovich, who flees Kyiv in 'coup'" . Reuters . https://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-parliament-idINDEEA1L04L20140222 . ↑ "(ជាភាសាអ៊ុយក្រែន) Янукович віддав крим російському флоту ще на 25 років" . Ukrainska Pravda . Archived from the original on 4 March 2022. Retrieved 29 October 2024 .↑ *"Ukraine v. Russia (re Crimea) (decision)" . European Court of Human Rights. January 2021. Archived from the original on 22 February 2024. Retrieved 10 October 2024 .Sasse, Gwendolyn (2023). Russia's War Against Ukraine . Wiley & Sons. p. 2004. Käihkö, Ilmari (2023). Slava Ukraini!: Strategy and the Spirit of Ukrainian Resistance 2014–2023 . Helsinki University Press. p. 72. ↑ Cathcart, Will (25 April 2014). "Putin's Crimean Medal of Honor, Forged Before the War Even Began" . The Daily Beast . https://www.thedailybeast.com/articles/2014/04/25/putin-s-crimean-medal-of-honor-forged-before-the-war-even-began . ↑ ៥៤,០ ៥៤,១ "The Russian Invasion of the Crimean Peninsula 2014–2015" (PDF) . Johns Hopkins University. Archived (PDF) from the original on 6 February 2022. Retrieved 10 October 2024 .↑ Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine Archived 17 February 2022 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន ., p. 19, published by RAND Corporation in 2017. "Ukraine's government was in transition following the ouster of Yanukovych. As a result, it did not react to the Russian operation when launched. Russia's task was made relatively easy by the confusion and chaos that generally follows an uprising, such as what happened in Kyiv. Moscow capitalized on the tensions and uncertainty in Crimea, as well as on the inexperience of Ukraine's provisional government. Meeting notes of the discussion among Ukrainian leadership reveal a great deal of anxiety, uncertainty, and unwillingness to take action for fear of escalation."↑ ៥៦,០ ៥៦,១ "Armed men seize two airports in Ukraine's Crimea, Russia denies involvement" . Yahoo News. 28 February 2014. https://news.yahoo.com/armed-standoff-pro-russian-region-raises-ukraine-tension-033318395.html . ↑ Jen Weedon, FireEye (2015). "Beyond 'Cyber War': Russia's Use of Strategic Cyber Espionage and Information Operations in Ukraine" . ជា Geers, Kenneth. Cyber War in Perspective: Russian Aggression against Ukraine . Tallinn: NATO CCD COE Publications. ល.ស.ប.អ. 978-9949-9544-5-2 . https://ccdcoe.org/multimedia/cyber-war-perspective-russian-aggression-against-ukraine.html ។ បានយកមក 1 November 2024 . Archived 16 August 2016 at the វេយប៊ែខ ម៉ាស៊ីន .↑ "Russian parliament approves use of armed forces in Crimea" . Deutsche Welle. 26 February 2014. https://www.dw.com/en/russian-parliament-approves-use-of-armed-forces-in-crimea/a-17467100 . ↑ "Russia's buildup near Ukraine may reach 40,000 troops: U.S. sources" . Reuters . 28 March 2014. https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-usa-military-idUSBREA2R1U720140328 . ↑ ៦០,០ ៦០,១ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Unnamed War Sloviansk
↑ Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). . https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1400/RR1498/RAND_RR1498.pdf ។ បានយកមក 25 April 2025 . ↑ "Strelkov/Girkin Demoted, Transnistrian Siloviki Strengthened in 'Donetsk People's Republic'" . https://jamestown.org/program/strelkovgirkin-demoted-transnistrian-siloviki-strengthened-in-donetsk-peoples-republic/ . ↑ "Pushing locals aside, Russians take top rebel posts in east Ukraine" . Reuters . 27 July 2014. https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-rebels-insight-idUSKBN0FW07020140727 . ↑ Freedman, Lawrence (2 November 2014). "Ukraine and the Art of Limited War". Survival 56 (6). ISSN 0039-6338 . DOI :10.1080/00396338.2014.985432 . ↑ Holcomb, Franklin (2017). The Kremlin's Irregular Army . https://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Separatist%20ORBAT%20Holcomb%202017_Final.pdf ។ បានយកមក 8 May 2025 . ↑ "Ukraine reinstates conscription as crisis deepens" . BBC News . 2 May 2017. https://www.bbc.com/news/world-europe-27247428 . ↑ Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). . https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1400/RR1498/RAND_RR1498.pdf ។ បានយកមក 8 May 2025 . ↑ Fedorov, Yury E. (2019). "Russia's 'Hybrid' Aggression Against Ukraine" (ជាen). Routledge Handbook of Russian Security . Routledge. ល.ស.ប.អ. 978-1-351-18122-8 . https://books.google.com/books?id=7vODDwAAQBAJ ។ បានយកមក 8 May 2025 . ↑ Karber, Phillip A. (29 September 2015). . https://www.researchgate.net/publication/316122469 ។ បានយកមក 8 May 2025 . ↑ Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). . https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1400/RR1498/RAND_RR1498.pdf ។ បានយកមក 8 May 2025 . ↑ (2 January 2016)"Radicalization of Russians in Ukraine: from 'accidental' diaspora to rebel movement". Southeast European and Black Sea Studies 16 (1): 71–90. ISSN 1468-3857 . DOI :10.1080/14683857.2016.1149349 . ↑ Higgins, Andrew; Clark, Nicola (9 September 2014). "Malaysian Jet Over Ukraine Was Downed by 'High-Energy Objects,' Dutch Investigators Say" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2014/09/10/world/europe/malaysian-airliner-ukraine.html . ↑ "Raw: Crews begin moving bodies at jet crash site" . USA Today . Associated Press. 19 July 2014. https://www.usatoday.com/videos/news/nation/2014/07/19/12883715/ . ↑ Miller, Nick (19 July 2014). "MH17: 'Unknown groups' use body bags" . The Sydney Morning Herald . https://www.smh.com.au/world/mh17-unknown-groups-use-body-bags-20140719-3c8dl.html . ↑ Grytsenko, Oksana. "MH17: armed rebels fuel chaos as rotting corpses pile up on the roadside" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2014/jul/19/mh17-armed-rebels-chaos-corpses-ukraine . ↑ Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). . https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1400/RR1498/RAND_RR1498.pdf ។ បានយកមក 9 May 2025 . ↑ Dolgov, Anna (21 November 2014). "Russia's Igor Strelkov: I Am Responsible for War in Eastern Ukraine" . The Moscow Times . https://www.themoscowtimes.com/2014/11/21/russias-igor-strelkov-i-am-responsible-for-war-in-eastern-ukraine-a41598 . ↑ Wilson, Andrew (20 April 2016). "The Donbas in 2014: Explaining Civil Conflict Perhaps, but not Civil War". Europe-Asia Studies 68 (4). ISSN 0966-8136 . DOI :10.1080/09668136.2016.1176994 . ↑ Luhn, Alec; Roberts, Dan (23 August 2014). "Ukraine condemns 'direct invasion' as Russian aid convoy crosses border" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2014/aug/22/russian-convoy-crosses-border-ukraine-without-permission . ↑ Heintz, Jim (25 August 2014). "Ukraine: Russian Tank Column Enters Southeast" . ABC News. Archived from the original on 25 August 2014. Retrieved 5 August 2025 . ↑ "Ukraine crisis: 'Column from Russia' crosses border" . BBC News . 25 August 2014. https://www.bbc.com/news/world-europe-28924945 . ↑ Nelson, Soraya Sarhaddi (26 August 2014). "Russian Separatists Open New Front in Southern Ukraine" . National Public Radio (NPR). https://www.npr.org/2014/08/26/343352054/russian-separatists-open-new-front-in-eastern-ukraine . ↑ Kramer, Andrew. "Ukraine Says Russian Forces Lead Major New Offensive in East" . CNBC. https://www.cnbc.com/id/101951821 . ↑ "Captured Russian troops 'in Ukraine by accident'" . BBC News . 26 August 2014. https://www.bbc.com/news/world-europe-28934213 . ↑ Gowen, Annie; Gearan, Anne (28 August 2014). "Russian armored columns said to capture key Ukrainian towns" . The Washington Post . https://www.washingtonpost.com/world/russian-and-ukraine-troops-battle-in-south-prompting-fears-of-widescale-invasion/2014/08/28/04b614f4-9a6e-40f4-aa21-4f49104cf0e4_story.html . ↑ "(ជាភាសាប៉ូឡូញ) NATO: 1000 rosyjskich żołnierzy działa na Ukrainie. A Rosja znów: Nie przekraczaliśmy granicy [NA ŻYWO]" . gazeta.pl . 28 August 2014. Archived from the original on 3 September 2014. Retrieved 5 August 2025 .↑ Morgan, Martin (5 September 2014). "Russia 'will react' to EU sanctions" . BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe-29078465 . ↑ "Russian TV shows funeral of soldier killed 'on leave' in Ukraine" . The Guardian . Agence France-Presse. 5 September 2014. ល.ត.ម.អ. 0261-3077 . https://www.theguardian.com/world/2014/sep/05/russia-tv-funeral-soldier-killed-ukraine-on-leave . ↑ Alfred, Charlotte (6 September 2014). "Russian Journalist: 'Convincing Evidence' Moscow Sent Fighters To Ukraine" . The Huffington Post. https://www.huffingtonpost.com/2014/09/06/elena-racheva_n_5774138.html . ↑ "(ជាភាសារុស្ស៊ី) В Кремле и Киеве разъяснили заявление о прекращении огня в Донбассе" . Interfax. 3 September 2014. https://www.interfax.ru/world/394762 . ↑ "Ukraine crisis: Putin hopes for peace deal by Friday" . BBC News . 3 September 2014. https://www.bbc.com/news/world-europe-29042561 . ↑ "Kremlin denies that Poroshenko and Putin agreed on ceasefire" . Kyiv Post. 3 September 2014. https://www.kyivpost.com/content/ukraine/poroshenko-and-putin-agree-on-ceasefire-363171.html . ↑ Fox, Amos C. (May 2019). "Cyborgs at Little Stalingrad: A Brief History of the Battles of the Donetsk Airport, 26 May 2014 to 21 January 2015 ". Land Warfare Paper . ↑ Miller, Michael Weiss (26 January 2015). "Putin Is Winning the Ukraine War on Three Fronts" . The Daily Beast . https://www.thedailybeast.com/articles/2015/01/26/ukraine-is-losing-the-war-on-3-fronts.html . ↑ Lacqua, Francine (21 January 2015). "Ukraine Talks Start as Poroshenko Warns of an Escalation" . Bloomberg News . https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-21/ukraine-s-poroshenko-sees-grave-danger-of-escalating-violence . ↑ "Ukraine crisis: Leaders agree peace roadmap" . BBC News . 12 February 2015. https://www.bbc.com/news/world-europe-31435812 . ↑ Luhn, Alec (18 February 2015). "Ukraine troops withdrawing from key town of Debaltseve" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2015/feb/18/ukraine-debaltseve-troops-withdraw-fighting-rebels-russia . ↑ Kramer, Andrew E.; Gordon, Michael R. (13 February 2015). "U.S. Faults Russia as Combat Spikes in East Ukraine" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2015/02/14/world/europe/ukraine-fighting-escalates-ahead-of-truce.html . ↑ "UN News – Close to 8,000 people killed in eastern Ukraine, says UN human rights report" . UN News Service Section . Archived from the original on 8 February 2018. Retrieved 6 August 2025 .↑ Brown, Daniel. "Here's what it's like inside the bunkers Ukrainian troops are living in every day" . Business Insider . https://www.businessinsider.com/heres-what-the-bunkers-ukrainian-troops-dig-for-protection-look-like-2017-8 . ↑ "(ជាភាសាអ៊ុយក្រែន) Місяць тиші на Донбасі. Що відбувається на фронті" . Ukrainska Pravda . 7 September 2020. https://www.pravda.com.ua/articles/2020/09/7/7265424/ . ↑ Bender, Jeremy (11 February 2015). "US Army commander for Europe: Russian troops are currently fighting on Ukraine's front lines" . Business Insider . https://www.businessinsider.com/russian-troops-fighting-on-ukraines-front-lines-2015-2 . ↑ "Preserving Ukraine's Independence, Resisting Russian Aggression: What the United States and NATO Must Do" (PDF) . Chicago Council on Global Affairs. 2015. Archived from the original (PDF) on 7 February 2015. Retrieved 7 February 2015 .↑ Larter, David B.; Bodner, Matthew (28 November 2018). "The Sea of Azov won't become the new South China Sea (and Russia knows it)" . Defense News . https://www.defensenews.com/global/europe/2018/11/28/the-sea-of-azov-wont-become-the-new-south-china-sea-and-russia-knows-it/ . ↑ "Russia-Ukraine sea clash in 300 words" . BBC News . 30 November 2018. https://www.bbc.com/news/world-europe-46345697 . ↑ "The Kerch Strait incident" . International Institute for Strategic Studies . https://www.iiss.org/publications/strategic-comments/2018/the-kerch-strait-incident . ↑ "Kiev declares martial law after Russian seizure of Ukrainian ships in Black Sea" . The Independent . https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-ukraine-live-latest-update-martial-law-black-sea-ships-navy-crisis-a8651736.html . ↑ "Two Ukrainian Soldiers Killed Over Bloody Weekend In Donbas" . Radio Free Europe/Radio Liberty . 3 February 2020. https://www.rferl.org/a/two-ukrainian-soldiers-killed-over-bloody-weekend-in-donbas/30413810.html . ↑ Betz, Bradford (29 December 2019). "Ukraine, pro-Russian separatists swap prisoners in step to end 5-year war" . Fox News . Archived from the original on 26 December 2021. Retrieved 6 August 2025 . ↑ "Ukraine and pro-Russian separatists exchange prisoners" . BBC News . 29 December 2019. https://www.bbc.com/news/world-europe-50938894 . ↑ "France's Macron, Germany's Merkel welcome prisoner swap in Ukraine" . Reuters . 29 December 2019. https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-france-germany-idUSKBN1YX0F7 . ↑ "Ukraine and Russia agree to implement ceasefire" . BBC. 10 December 2019. https://www.bbc.com/news/world-europe-50713647 . ↑ "Ukraine conflict: Moscow could 'defend' Russia-backed rebels" . BBC News . 9 April 2021. https://www.bbc.com/news/world-europe-56678665 . ↑ "Zelenskiy: Russian passports in Donbass are a step towards 'annexation'" . Reuters . 20 May 2021. https://www.reuters.com/world/ukraine-sees-russias-issuance-passports-eastern-ukraine-step-towards-annexation-2021-05-20/ . ↑ "Conflict-related civilian casualties in Ukraine" (PDF) . OHCHR . Retrieved 6 August 2025 .↑ Schogol, Jeff (22 February 2022). "Here's what those mysterious white 'Z' markings on Russian military equipment may mean" . Task & Purpose . North Equity. Archived from the original on 27 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Taylor, Adam (24 February 2022). "Russia's attack on Ukraine came after months of denials it would attack" . The Washington Post (Nash Holdings). ល.ត.ម.អ. 0190-8286 . ម.ប.គ.ល. 2269358 . https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/ukraine-russia-denials/ . ↑ "Putin attacked Ukraine after insisting for months there was no plan to do so. Now he says there's no plan to take over." . CBS News (Kharkiv: CBS). 24 February 2022. 22 February 2022. https://www.cbsnews.com/news/russia-ukraine-putin-invasion-after-denials-now-says-no-occupation-plan . ↑ Harris, Shane; Sonne, Paul (3 December 2021). "Russia planning massive military offensive against Ukraine involving 175,000 troops, U.S. intelligence warns" . Washington Post . https://www.washingtonpost.com/national-security/russia-ukraine-invasion/2021/12/03/98a3760e-546b-11ec-8769-2f4ecdf7a2ad_story.html . ↑ Harris, Shane; Sonne, Paul (3 December 2021). "Russia planning massive military offensive against Ukraine involving 175,000 troops, U.S. intelligence warns" . The Washington Post (Nash Holdings). https://www.washingtonpost.com/national-security/russia-ukraine-invasion/2021/12/03/98a3760e-546b-11ec-8769-2f4ecdf7a2ad_story.html . ↑ Merchant, Normaan (25 February 2022). "US intel predicted Russia's invasion plans. Did it matter?" . Associated Press (Washington, D.C.). https://apnews.com/article/russia-ukraine-vladimir-putin-business-europe-8acc2106b95554429e93dfee5e253743 . ↑ "Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide'" . The Moscow Times . 10 December 2021. https://www.themoscowtimes.com/2021/12/10/putin-says-conflict-in-eastern-ukraine-looks-like-genocide-a75780 . ↑ "(ជាភាសារុស្ស៊ី) Путин заявил о геноциде на Донбассе" . Rossiyskaya Gazeta . 9 December 2021. https://rg.ru/2021/12/09/putin-zaiavil-o-genocide-na-donbasse.html . ↑ Stanley, Jason (26 February 2022). "The antisemitism animating Putin's claim to 'denazify' Ukraine" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/vladimir-putin-ukraine-attack-antisemitism-denazify . ↑ Hinton, Alexander (24 February 2022). "Putin's claims that Ukraine is committing genocide are baseless, but not unprecedented" . The Conversation . Archived from the original on 26 February 2022. Retrieved 8 August 2025 .↑ Düben, Björn Alexander (1 July 2020). " . LSE International History . London School of Economics. Archived from the original on 19 December 2020. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Perrigo, Billy (22 February 2022). "How Putin's Denial of Ukraine's Statehood Rewrites History" . Time . Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ MacKinnon, Mark; Morrow, Adrian (18 February 2022). "Biden 'convinced' Putin will invade Ukraine as Donbas region ordered evacuated" (ជាen-CA). The Globe and Mail . https://www.theglobeandmail.com/world/article-sirens-wail-in-southeast-ukraine-as-civilians-told-to-evacuate-pro/ . ↑ Khurshudyan, Isabelle; Hendrix, Steve (19 February 2022). "In Ukraine's war-weary east, intensifying shelling and battered homes signal attempts at provocation by Russia" . Washington Post . https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/19/ukraine-russia-war-donbas/ . ↑ Volvach, Yaroslava (18 February 2022). "How Russian proxy forces are attempting to provoke the Ukrainian army and are lying about a new Ukrainian offensive" . NV.UA. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ "Russian-backed separatists announce civilian evacuation from eastern Ukraine as escalation stokes Russian invasion fears" . NBC News . 18 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 8 August 2025 .↑ "Extracts from Putin's speech on Ukraine" . Reuters . 21 February 2022. Archived from the original on 27 February 2022. Retrieved 8 August 2025 .↑ Kottasová, Ivana; Qiblawi, Tamara; Regan, Helen (21 February 2022). "Putin orders troops into separatist-held parts of Ukraine" . CNN. https://cnn.com/2022/02/21/europe/russia-ukraine-tensions-monday-intl/index.html . ↑ Hodge, Nathan (26 February 2022). "Russia's Federation Council gives consent to Putin on use of armed forces abroad, Russian agencies report" . CNN . Moscow. Archived from the original on 26 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Zinets, Natalia; Williams, Matthias (22 February 2022). "Ukrainian president drafts reservists but rules out general mobilisation for now" . Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-calls-up-reservists-launches-programme-economic-patriotism-2022-02-22/ . ↑ Kingsley, Thomas (23 February 2022). "Ukraine to introduce a state of emergency and tells its citizens to leave Russia immediately" . The Independent . https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-sanctions-ukraine-reservists-west-b2021165.html . ↑ D'agata, Charlie; Redman, Justine; Ott, Haley (23 February 2022). "Ukraine calls up reservists, declares national emergency as U.S. and allies hit Russia with new sanctions" . CBS News . Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Litvinova, Dasha (23 February 2022). "Russia evacuates embassy in Ukraine as crisis escalates" . Associated Press . https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1 . ↑ Sonne, Paul (24 February 2022). "Ukraine's Zelensky to Russians: 'What are you fighting for and with whom?'" . The Washington Post . https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/02/23/ukraine-zelensky-russia-address/ . ↑ "Zelensky's Last-Ditch Plea for Peace" . Foreign Policy . 23 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 8 August 2025 .↑ Cruz Bustillos, Dominic (24 February 2022). "Full Translation: Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy's Feb. 23 Speech" . Lawfare . Archived from the original on 26 February 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Nikolskaya, Polina; Osborn, Andrew (24 February 2022). "Russia's Putin authorises 'special military operation' against Ukraine" . Reuters . https://www.reuters.com/world/europe/russias-putin-authorises-military-operations-donbass-domestic-media-2022-02-24/ . ↑ Waxman, Olivia B. (3 March 2022). "Historians on What Putin Gets Wrong About 'Denazification' in Ukraine" . Time . Archived from the original on 3 March 2022. Retrieved 8 August 2025 . ↑ Kirby, Paul (9 March 2022). "Why is Russia invading Ukraine and what does Putin want?" . BBC News . https://www.bbc.com/news/world-europe-56720589 . ↑ "Ukrainian president signs decree on general mobilisation of population -Interfax" . Reuters . 24 February 2022. https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-signs-decree-general-mobilisation-population-interfax-2022-02-24/ . ↑ "Zelensky signs decree declaring general mobilization" . Interfax-Ukraine . 25 February 2022. Archived from the original on 25 February 2022. Retrieved 8 August 2025 .↑ "Ukraine rejects Russian demand to surrender port city of Mariupol in exchange for safe passage" . CBS News. 20 March 2022. https://www.cbsnews.com/news/ukraine-mariupol-russia-surrender-reject/ . ↑ "Ukraine refuses to surrender Mariupol as scope of human toll remains unclear" . Canadian Broadcasting Corporation . 21 March 2022. https://www.cbc.ca/news/world/ukraine-russia-war-march21-1.6391709 . ↑ "Trending news: BBC: Putin replaces military commander in Ukraine – The Moscow Times" . Hindustan News Hub . 8 April 2022. Archived from the original on 9 April 2022. Retrieved 10 August 2025 .↑ Arraf, Jane; Nechepurenko, Ivan; Landler, Mark (19 April 2022). "Ukraine Says Russia Begins Assault in the East After Raining Missiles Nationwide" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2022/04/18/world/europe/ukraine-russia-missiles-lviv-donbas.html . ↑ Sommerville, Quentin (11 May 2022). "Ukraine war: Russia pushed back from Kharkiv – report from front line" . BBC . https://www.bbc.com/news/world-europe-61378196 . ↑ Rutter, Jill (7 March 2022). "Protecting Ukrainian refugees: What can we learn from the response to Kosovo in the 90s?" . British Future . Archived from the original on 7 March 2022. Retrieved 10 August 2025 . ↑ Beaumont, Peter (6 March 2022). "Ukraine has fastest-growing refugee crisis since second world war, says UN" . The Guardian . Archived from the original on 9 March 2022. Retrieved 10 August 2025 . ↑ "Situation Ukraine Refugee Situation" . ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន Archived from the original on 10 March 2022. Retrieved 10 August 2025 .↑ "Liz Truss mulls seizure of Russian assets in UK to give to Ukraine" . the Guardian . 3 July 2022. Archived from the original on 9 July 2022. Retrieved 10 August 2025 .↑ {{cite news|date=2 March 2022|title=UN resolution against Ukraine invasion: Full text|publisher=[[Al Jazeera|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/3/unga-resolution-against-ukraine-invasion-full-text%7Caccess-date=10 August 2025|archive-date=3 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220303234448/https://www.aljazeera.com/news/2022/3/3/unga-resolution-against-ukraine-invasion-full-text%7Curl-status=live}}
↑ Chernova, Anna; Cotovio, Vasco; Thompson, Mark (28 February 2022). "Sanctions slams Russian economy" . CNN. https://edition.cnn.com/2022/02/28/business/russia-ruble-banks-sanctions/index.html . ↑ "House approves $40B in Ukraine aid, beefing up Biden request" . Associated Press . 11 May 2022. https://apnews.com/article/russia-ukraine-putin-biden-europe-0ac5c758d32dbea64c437b50e829bbb2 . ↑ Dickson, Janice (30 September 2022). "Putin signs documents to illegally annex four Ukrainian regions, in drastic escalation of Russia's war" . The Globe and Mail . https://www.theglobeandmail.com/world/article-putin-signs-documents-to-unlawfully-claim-4-ukrainian-regions-in/ . ↑ "Ukraine war latest: Putin declares four areas of Ukraine as Russian" . BBC News . https://www.bbc.com/news/live/world-63077272 . ↑ Beaumont, Peter; Sauer, Pjotr; Koshiw, Isobel; Harding, Luke (11 November 2022). "Ukraine troops enter centre of Kherson as Russians retreat in chaos" . The Guardian . Retrieved 11 August 2025 . ↑ Cooper, Helene; Gibbons-Neff, Thomas; Schmitt, Eric; Barnes, Julian E. (18 August 2023). "Troop Deaths and Injuries in Ukraine War Near 500,000, U.S. Officials Say" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2023/08/18/us/politics/ukraine-russia-war-casualties.html . ↑ "More than 10,000 civilians killed in Ukraine since Russia invasion, UN says" . Al Jazeera . 21 November 2023. https://www.aljazeera.com/news/2023/11/21/more-than-10000-civilians-killed-in-ukraine-since-russia-invasion-un-says . ↑ "Kursk region is partially out of Russia's control" . RBC-Ukraine . Retrieved 11 August 2025 .↑ Tokariuk, Olga (19 August 2024). "Ukraine's gamble in Kursk restores belief it can beat Russia – it requires a Western response" . Chatham House . Retrieved 11 August 2025 . ↑ Phil Stewart, Andrew Gray (28 October 2024). "No new limits on Ukraine's use of US arms if North Korea joins fight, Pentagon says" . Reuters . Retrieved 11 August 2025 . ↑ "NATO, Pentagon confirm deployment of North Korean troops to Russia" . Al Jazeera . 28 October 2024. Retrieved 11 August 2025 .↑ "Russia confirms North Korean troops are in Ukraine and claims Kursk region is retaken" . NBC News . 26 April 2025. Retrieved 11 August 2025 .↑ "Conflict-related civilian casualties in Ukraine" (PDF) . ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស Archived (PDF) from the original on 2 February 2022. Retrieved 12 August 2025 .↑ "Report on the human rights situation in Ukraine 1 August 2021 – 31 January 2022" (PDF) . ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស Archived (PDF) from the original on 28 March 2022. Retrieved 12 August 2025 .↑ "Address by Ms. Nada Al-Nashif, Deputy High Commissioner for Human Rights 47th session of the Human Rights Council Item 10: Oral report on Ukraine" . ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស . 9 July 2021. Archived from the original on 2 April 2022. Retrieved 12 August 2025 .↑ "Report on the human rights situation in Ukraine 1 August 2021 – 31 January 2022" (PDF) . ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស . p. 2. Archived (PDF) from the original on 28 March 2022. Retrieved 1 April 2022 .↑ "Ukraine 2021" . Amnesty International . Archived from the original on 25 March 2022. Retrieved 12 August 2025 .↑ Goodman, Jack; Devlin, Kayleen; Korenyuk, Maria; Cheetham, Joshua; Tauschinski, Jana (9 April 2022). "Chernihiv: Are these Russia's weapons of war?" (ជាen-GB). BBC News . https://www.bbc.com/news/world-europe-61036880 . ↑ Gall, Carlotta; Kramer, Andrew E. (3 April 2022). "In a Kyiv Suburb,'They Shot Everyone They Saw'" . The New York Times . ល.ត.ម.អ. 0362-4331 . https://www.nytimes.com/2022/04/03/world/europe/ukraine-russia-war-civilian-deaths.html . ↑ Cumming-Bruce, Nick (23 September 2022). "U.N. Experts find that war crimes have been committed in Ukraine" . The New York Times . https://www.nytimes.com/2022/09/23/world/europe/russia-ukraine-war-crimes-united-nations.html . ↑ Macias, Amanda (28 October 2022). "UN report details horrifying Ukrainian accounts of rape, torture and executions by Russian troops" . CNBC . Archived from the original on 25 March 2023. Retrieved 12 August 2025 . ↑ "Russian Federation Launches One of Biggest Air Attacks on Ukraine Since Full-Scale Invasion Began, Killing Over 30 Civilians, Top UN Official Tells Security Council" . United Nations . 29 December 2023. Retrieved 12 August 2025 .↑ "Russia commits indiscriminate attacks during the invasion of Ukraine" . Amnesty International . 25 February 2022. Retrieved 12 August 2025 .↑ Bearak, Max; Loveluck, Louisa (7 April 2022). "In Bucha, the scope of Russian barbarity is coming into focus" . The Washington Post . https://www.washingtonpost.com/world/2022/04/06/bucha-barbarism-atrocities-russian-soldiers/ . ↑ Callaghan, Louise (2 April 2022). "Bodies of mutilated children among horrors the Russians left behind" . The Times . https://www.thetimes.com/uk/politics/article/bodies-of-mutilated-children-among-horrors-the-russians-left-behind-5ddnkkwp2 . ↑ "Situation reports (Ukraine-specific)" . www.who.int . Archived from the original on 10 November 2023. Retrieved 12 August 2025 .↑ Hinnant, Lori; Keaten, Jamey (16 March 2023). "UN-backed inquiry accuses Russia of war crimes in Ukraine" . AP News . https://apnews.com/article/ukraine-russia-war-crimes-un-human-rights-c52676801b588a95a8410bc71b62d568 . ↑ "War crimes, indiscriminate attacks on infrastructure, systematic and widespread torture show disregard for civilians, says UN Commission of Inquiry on Ukraine" ។ Press release។ 16 March 2023។ https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/03/war-crimes-indiscriminate-attacks-infrastructure-systematic-and-widespread ។ បានយកមក 12 August 2025 ។ ↑ ១៨៥,០ ១៨៥,១ "UN report details 'climate of fear' in Russian occupied areas of Ukraine" . UN News . 20 March 2024. https://news.un.org/en/story/2024/03/1147776 . ↑ "Takeaways into AP investigation into Russian system to force its passports on occupied Ukraine" . Associated Press . 15 March 2024. https://apnews.com/article/russia-ukraine-war-occupation-passports-citizenship-fa49f7f348f6283ab06db0512fd23eda . ↑ Pullen, R.; Frost, C. (3 March 2022). "Putin's Ukraine invasion – do declarations of war still exist?" . The Conversation . Archived from the original on 17 April 2022. Retrieved 30 October 2024 . ↑ "Ukraine's envoy says Russia 'declared war'" . The Economic Times . Associated Press. 24 February 2022. https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/ukraine-envoy-to-un-says-russia-declared-war/articleshow/89790558.cms . ↑ "'No other option': Excerpts of Putin's speech declaring war" . Al Jazeera . 24 February 2022. https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/putins-speech-declaring-war-on-ukraine-translated-excerpts . ↑ Sheftalovic, Zoya (24 February 2022). "Battles flare across Ukraine after Putin declares war Battles flare as Putin declares war" . Politico Europe . https://www.politico.eu/article/putin-announces-special-military-operation-in-ukraine/ . ↑ "Verkhovna Rada recognized Russia as a terrorist state" . ukrinform.net . 15 April 2022. Archived from the original on 18 April 2022. Retrieved 10 October 2024 .↑ Wilmhurst, Elizabeth (24 February 2022). "Ukraine: Debunking Russia's legal justifications" . Chatham House . Archived from the original on 1 March 2022. Retrieved 30 October 2024 . ↑ Ranjan, Prabhash; Anil, Achyuth (1 March 2022). "Debunking Russia's international law justifications" . The Hindu . https://www.thehindu.com/opinion/lead/debunking-russias-international-law-justifications/article65094642.ece . ↑ Troconis, Jesus Eduardo (24 February 2022). "Rusia está fuera de la ley internacional" . Cambio16 . https://www.cambio16.com/rusia-esta-fuera-de-la-ley-internacional/ . ↑ Gross, Judah Ari (27 February 2022). "Israeli legal experts condemn Ukraine invasion, say it's illegal under international law" . Times of Israel . https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israeli-legal-experts-condemn-ukraine-invasion-say-its-illegal-under-international-law/ . ↑ McIntyre, Juliette; Guilfoyle, Douglas; Paige, Tamsin Phillipa (24 February 2022). "Is international law powerless against Russian aggression in Ukraine? No, but it's complicated" . The Conversation . https://theconversation.com/is-international-law-powerless-against-russian-aggression-in-ukraine-no-but-its-complicated-177905 . ↑ Dannenbaum, Tom (10 March 2022). "Mechanisms for Criminal Prosecution of Russia's Aggression Against Ukraine" . Just Security. Archived from the original on 16 April 2022. Retrieved 30 October 2024 . ↑ Colangelo, Anthony J. (4 March 2022). "Putin can be prosecuted for crimes of aggression – but likely not any time soon" . The Hill . https://thehill.com/opinion/international/596894-putin-can-be-prosecuted-for-crimes-of-aggression-but-likely-not-any . ↑ "Turchynov: Russia starts aggression in Crimea" . Kyiv Post . 28 February 2014. https://www.kyivpost.com/content/ukraine-abroad/turchynov-russia-waging-war-of-aggression-in-crimea-337972.html . ↑ Henderson, Barney (1 March 2014). "Ukraine live: Prime Minister of Ukraine says Russian military invasion would lead to war" . The Daily Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/ukraine/10669670/Ukraine-live-Crimea-leader-appeals-to-Putin-to-help-as-Obama-warns-of-costs-to-Moscow.html . ↑ Coker, Margaret; Kolyandr, Alexander (1 March 2014). "Ukraine Puts Military on Full Alert After Russian invasion Threat" . The Wall Street Journal . https://www.wsj.com/news/articles/SB10001424052702303801304579413443251173188 . ↑ "U.S. pledges $1 billion in aid to Ukraine" . Los Angeles Times . Associated Press. 4 March 2014. https://www.latimes.com/world/worldnow/la-fg-wn-ukraine-us-aid-20140304-story.html . ↑ ២០៣,០ ២០៣,១ Scislowska; Pablo Gorondi; Karel Janicek; Jovana Gec; Corneliu Rusnac (12 March 2014). "Russian aggression unnerves other neighbours" . The Chronicle Herald . Associated Press. https://thechronicleherald.ca/world/1193466-russian-aggression-unnerves-other-neighbours . ↑ ២០៤,០ ២០៤,១ "Russia's Neighbors Want Stronger Defenses After Ukraine Incursion" . Global Security Newswire . 7 March 2014. https://www.nti.org/gsn/article/baltic-states-want-stronger-defenses-face-russian-incursion-ukraine/ . ↑ Gearan, Anne (1 April 2014). "NATO chief recommits to defending Eastern European, Baltic nations" . The Washington Post . https://www.washingtonpost.com/world/europe/nato-sees-no-evidence-russia-pulling-back-troops-from-ukrainian-border/2014/04/01/eea9b6fe-b99f-11e3-96ae-f2c36d2b1245_story.html . ↑ "How U.S. Military Aid Has Helped Ukraine Since 2014" . NPR . December 2019. https://www.npr.org/2019/12/18/788874844/how-u-s-military-aid-has-helped-ukraine-since-2014 . ↑ Wearden, Graeme (3 March 2014). "Ukraine crisis sends stock markets sliding; Russia's MICEX tumbles 11% – as it happened" . The Guardian . https://www.theguardian.com/business/2014/mar/03/ukraine-crisis-hits-stock-markets-as-russia-hikes-interest-rates-business-live . ↑ Chua, Ian (3 March 2014). "Yen holds ground as Ukraine jitters keep risk at bay" . Reuters . https://www.reuters.com/article/us-markets-forex/yen-holds-ground-as-ukraine-jitters-keep-risk-at-bay-idUKBREA2211320140303 . ↑ "What is Russia doing in Ukraine, and what can West do about it?" . CNN . https://www.cnn.com/2014/08/31/opinion/chance-analysis-russia-ukraine/ . ↑ "Ukraine Crisis Sends Russian Markets, Ruble Plummeting" . NBC News . 3 March 2014.↑ Tim Sullivan (4 March 2014). "Putin: troops to bases; warning shots in Crimea" . Associated Press. https://www.yahoo.com/news/putin-troops-bases-warning-shots-crimea-075823391.html?ref=gs . ↑ Dreibus, Tony (3 March 2014). "Wheat, Corn Prices Surge on Ukraine Crisis" . The Wall Street Journal . https://www.wsj.com/news/articles/SB10001424052702304815004579417112576465126 . ↑ ២១៣,០ ២១៣,១ ២១៣,២ International Republican Institute (14 October 2014)។ "IRI Ukraine pre-election poll shows strong opposition to Russian aggression, support for Kyiv Government" ។ Press release។ បានដាក់ទុកឯកសារ ពី[១] នៅថ្ងៃ 16 តុលា 2014។ https://web.archive.org/web/20141016232411/https://www.iri.org/news-events-press-center/news/iri-ukraine-pre-election-poll-shows-strong-opposition-russian-aggressi ។ បានយកមក 13 August 2025 ។ ↑ Bershidsky, Leonid (6 February 2015). "One Year Later, Crimeans Prefer Russia" . Bloomberg News. https://www.bloombergview.com/articles/2015-02-06/one-year-later-crimeans-prefer-russia . ↑ "(ជាភាសារុស្ស៊ី) Социально-политические настроения жителей Крыма" (PDF) . GfK Ukraine . Archived from the original (PDF) on 29 October 2015. Retrieved 13 August 2025 .↑ "Poll: 82% of Crimeans support annexation" . UNIAN. 4 February 2015. https://www.unian.info/politics/1040281-poll-82-of-crimeans-support-annexation.html . ↑ Antonova, Natalia (5 September 2014). "Putin walks a tightrope as evidence mounts of Russians dying in Ukraine" . The Guardian . https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/sep/05/vladimir-putin-russians-dying-ukraine . ↑ "Dozens Arrested at Moscow Anti-war Protest" . Voice of America . 2 March 2014. Archived from the original on 23 September 2020. Retrieved 13 August 2025 .↑ "Russian anti-war protesters detained in Moscow" . Agence France-Presse . 2 March 2014. https://www.channelnewsasia.com/news/world/russian-anti-war/1017688.html . ↑ Demirjian, Karoun (21 September 2014). "Russian peace march draws tens of thousands in support of Ukraine" . The Washington Post . https://www.washingtonpost.com/world/russian-peace-march-draws-tens-of-thousands-in-support-of-ukraine/2014/09/21/c5a45f35-b07c-4e7b-81ae-8c7d8fcaa0bd_story.html . ↑ "Ukrainians want to stay and fight, but don't see Russian people as the enemy. A remarkable poll from Kyiv" . European Leadership Network . 14 March 2022. https://www.europeanleadershipnetwork.org/commentary/ukrainians-want-to-stay-and-fight-but-dont-see-russian-people-as-the-enemy-a-remarkable-poll-from-kyiv/ . ↑ "Perception index of the Russian-Ukrainian war: results of a telephone survey conducted on May 19–24, 2022" . Kyiv International Institute of Sociology . May 2022. https://www.kiis.com.ua/?lang=eng&cat=reports&id=1113&page=1 . ↑ Cleave, Iona (7 August 2025). "Only a quarter of Ukrainians want to fight to the end against Russia" . London. https://www.telegraph.co.uk/world-news/2025/08/07/poll-ukrainians-fight-to-the-end-russia-results/ . ↑ Vigers, Benedict (7 August 2025). "Ukrainian Support for War Effort Collapses" . Gallup . Retrieved 14 August 2025 . ↑ "Russians with Ukrainian Relatives Trust Their TVs More Than Their Family" . Newsweek . 12 May 2022. https://www.newsweek.com/russians-ukrainian-relatives-trust-their-tvs-more-their-family-1705942 . ↑ "'Pure Orwell': how Russian state media spins invasion as liberation" . The Guardian . 25 February 2022. https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/pure-orwell-how-russian-state-media-spins-ukraine-invasion-as-liberation . ↑ "Russians in the dark about true state of war amid country's Orwellian media coverage" . CNN . 3 April 2022. https://edition.cnn.com/2022/04/03/media/russia-media-ukraine-cmd-intl/index.html . ↑ "In Russia, opinion polls are a political weapon" . openDemocracy . 9 March 2022. https://www.opendemocracy.net/en/odr/russia-opinion-polls-war-ukraine/ . ↑ Yaffa, Joshua (29 March 2022). "Why Do So Many Russians Say They Support the War in Ukraine?" . The New Yorker . ↑ "Russian Public Accepts Putin's Spin on Ukraine Conflict" . Chicago Council on Global Affairs . 12 April 2022. https://www.thechicagocouncil.org/research/public-opinion-survey/russian-public-accepts-putins-spin-ukraine-conflict . ↑ "War in Ukraine: U.S. dramatically upgrades its aid package to Kyiv" . Le Monde . 29 April 2022. https://www.lemonde.fr/en/international/article/2022/04/29/war-in-ukraine-u-s-dramatically-upgrades-its-aid-package-to-kyiv_5981990_4.html . ↑ "Ukraine gets over $12 billion in weapons, financial aid since start of Russian invasion- Ukraine's PM" . Reuters . 5 May 2022. https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-gets-over-12-billion-weapons-financial-aid-since-start-russian-invasion-2022-05-05/ . ↑ Fram, Alan (11 May 2022). "House approves $40B in Ukraine aid, beefing up Biden request" . Associated Press . https://apnews.com/article/russia-ukraine-putin-biden-europe-0ac5c758d32dbea64c437b50e829bbb2 . ↑ Pallaro, Bianca; Parlapiano, Alicia (20 May 2022). "Four Ways to Understand the $54 Billion in U.S. Spending on Ukraine" . The New York Times . ល.ត.ម.អ. 0362-4331 . https://www.nytimes.com/interactive/2022/05/20/upshot/ukraine-us-aid-size.html . ↑ Kottasová, Ivana (4 March 2025). "Why has Trump halted military aid to Ukraine and what will it mean for the war? Here's what to know" . CNN . ↑ Rappeport, Alan (22 May 2025). "G7 Finance Ministers Show Unity in Support of Ukraine Against Russia" . The New York Times . ↑ Wintour, Patrick (18 October 2022). "Iran agrees to supply missiles as well as drones to Russia" . The Guardian . Retrieved 14 August 2025 . ↑ Nissenbaum, Dion; Faucon, Benoit (24 April 2023). "Iran Ships Ammunition to Russia by Caspian Sea to Aid Invasion of Ukraine" . The Wall Street Journal . ល.ត.ម.អ. 0099-9660 . https://www.wsj.com/articles/iran-ships-ammunition-to-russia-by-caspian-sea-to-aid-invasion-of-ukraine-e74e8585 . ↑ "British Defense Ministry: Russia loses 40 armored assault vehicles a day in Ukraine" . Meduza . 3 November 2022. Retrieved 14 August 2025 .↑ Parfonov, Hlib (9 November 2022). "Grouping of Russian Units in Belarus Continues to Swell ". Eurasia Daily Monitor 19 (167). ↑ "North Korean ammo will stretch Russia's supply, but with clear limits and drawbacks" . NPR . Associated Press. 7 September 2022. https://www.npr.org/2022/09/07/1121477374/north-korean-ammo-will-stretch-russias-supply-but-with-clear-limits-and-drawback . ↑ "Ukraine war: What support is China giving Russia?" (ជាen-GB). BBC News . https://www.bbc.com/news/60571253 . ↑ "Security Council Fails to Adopt Draft Resolution on Ending Ukraine Crisis, as Russian Federation Wields Veto" . United Nations . 25 February 2022.↑ "Ukraine: Vote on Draft Resolution" . Security Council Report . 25 February 2022.↑ Nichols, Michelle (27 February 2022). "U.N. Security Council calls rare General Assembly session on Ukraine" . Reuters . Archived from the original on 28 February 2022. ↑ ២៤៦,០ ២៤៦,១ Borger, Julia (2 March 2022). "UN votes to condemn Russia's invasion of Ukraine and calls for withdrawal" . The Guardian . https://www.theguardian.com/world/2022/mar/02/united-nations-russia-ukraine-vote . ↑ "UN General Assembly, including Israel, votes overwhelmingly to condemn Russia" . The Times of Israel . 2 March 2022. https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/un-general-assembly-including-israel-votes-overwhelmingly-to-condemn-russia/ . ↑ "Human Rights Council to establish Commission of Inquiry on Ukraine" . UN News . 4 March 2022. https://news.un.org/en/story/2022/03/1113292 . ↑ "With 143 Votes in Favour, 5 Against, General Assembly Adopts Resolution Condemning Russian Federation's Annexation of Four Eastern Ukraine Regions" . United Nations . 12 October 2022.
ជាភាសាអង់គ្លេស
ជាភាសាអង់គ្លេស
_-_EN_01.png)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(38568992225).jpg)
_(27773607903).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_01-res.jpg)
_(27843153986).jpg)
.webp)
.jpg)
.jpg)
