დონის მონასტერი

დონის მონასტერი

დონის მონასტერი — რუსული მართლმადიდებელი ეკლესიის სტავროპიგიალური (ადგილობრივი ეპარქიული ხელისუფლებისაგან დამოუკიდებელი) მამათა მონასტერი, მდებარეობს დღევანდელი მოსკოვის საზღვრებში, ისტორიული ქალაქის სამხრეთ-დასავლეთით, დონის მოედანზე. უახლოესი მეტრო სადგურია — „შაბოლოვსკაია“.

ისტორია

დიდი ტაძარი

დონის მონასტერი დაარსდა 1591 წლის ივლისში იმ ადგილზე, სადაც რუსეთის ჯარმა ყირიმის ხანის ყაზი-გირეის ლაშქარი დაამარცხა და სადაც რუს მეომართა მფარველი დონის (ივერიის) ღვთისმშობლის ხატი იყო დასვენებული.

მცირე ტაძარი

1591–1593 წლებში მონასტერში მცირე ტაძარი ააშენეს, რომელსაც შესწირეს სოფლები. 1675–1678 წლებში აშენდა სატრაპეზო, 1679 წელს — სამრეკლო, 1684–1693 წლებში — დიდი ტაძარი. 1686–1711 წლებში ქვის გალავანი შემოავლეს. 1801–1827 წლებში აქ განთავსებული იყო სასულიერო ცენზურის მოსკოვის განყოფილება, პატრიარქის რეზიდენცია. იგი ადრიდანვე იქცა რუს არისტოკრატთა განსასვენებლად.

1685 წლიდან მონასტრით დაინტერესდა რუსეთში ემიგრირებული მეფე არჩილ II. აქედან დაწყებული დონის მონასტერმა მნიშვნელოვანი ადგილი დაიჭირა მოსკოვის ქართული ახალშენის ცხოვრებაში. XVIII საუკუნეში დასაწყისიდან დონის მონასტერში კრძალავდნენ მოსკოვში გარდაცვლილ ქართველებს.

1705 წელს მონასტერში არქიმანდრიტად დაინიშნა ქართველი საეკლესიო მოღვაწე და დიპლომატი ლავრენტი (გაბაშვილი). მის დროს გაფართოვდა მონასტრის მეურნეობა, კულტურული საქმიანობა. 1711 წელს დონის მონასტრის მთავარი ტაძრის ქვედა სართული მან არჩილ II-ს გადასცა და იქ შვედეთიდან გადმოსვენებული მისი ვაჟი ალექსანდრე ბატონიშვილი დააკრძალვინა; ნოვოდევიჩის მონასტრიდან დონის მონასტერში გადაასვენებინა არჩილის ვაჟები — დავითი და მამუკა, აგრეთვე რძალი ფ. მილოსლავსკაია.

1712 წლის სექტემბერში არჩილმა უფლის მირქმის საყდარი ააშენებინა და აკურთხებინა, ასევე საფუძველი ჩაუყარა პანთეონს, სადაც შემდგომში დაიკრძალნენ თავად მეფე არჩილი, ქეთევან დედოფალი, დარეჯან ბატონიშვილი (არჩილ II-ის ასული). იმავე საყდარში არქიმანდრიტ ლავრენტის დაკრძალვის შემდეგ (1720) მთავარი ტაძრის ქვედა სართულზე არსებული ქართველთა პანთეონი გაფართოვდა. 1730 წელს საყდრის კედელთან დამარხეს არჩილ II-ის თანამებრძოლი, მწერალი მათე.

მონასტერში დარეჯან ბატონიშვილის აღმშენებლობითი სამუშაოების ჩატარების შედეგად მირქმის ტაძარი კიდევ უფრო გაფართოვდა. აქ დაკრძალეს მეფისწული ბაქარი (1750), ასევე ვახტანგ VI-ის ამალის წევრები, მ. ი. დავითაშვილი (არითმეტიკის სახელმძღვანელოს შემდგენელი), გიორგი ბატონიშვილი (ვახტანგ VI-ის ძე), XIX საუკუნეში რუსეთში გარდაცვლილი მრავალი სხვა ქართველი საერო და სასულიერო პირი.

1918 წელს საბჭოთა ხელისუფლებამ მონასტერი ოფიციალურად დახურა, საბოლოოდ ღვთისმსახურება 1920-იან წლებში შეწყდა. მონასტერი აღდგა 1991 წელს.

შესწავლის ისტორია

დონის მონასტრის შესწავლა XVIII საუკუნიდან დაიწყო. 1792 წელს ლ. მაქსიმოვიჩმა გამოაქვეყნა მისი აღწერილობა. ქართველ მოღვაწეთა ეპიტაფიები გამოსცა მარი ბროსემ. ი. ზაბელინმა, რომელიც სარესტავრაციო სამუშაოებსაც ხელმძღვანელობდა, მონასტერს მიუძღვნა ვრცელი გამოკვლევა 1860-იან წლებში.

XX საუკუნის დამდეგს ქართულ პრესაში წამოიჭრა საკითხი პანთეონის დაცვის, ვახუშტის საფლავის ქვის განახლების, ეპიტაფიების ახალი წარწერებით შეცვლის შესახებ. 1912 წელს მწერალმა კ. თათარაშვილმა მონასტერში მოაწყო ექსპედიცია. 1930-იანი წლებიდან განსაკუთრებული ყურადღება მიექცა მოსკოვში არსებულ ქართულ ძეგლებს (ივ. ჯავახიშვილი, ს. ჯანაშია, ნ. ბერძენიშვილი, ა. სვანიძე). II მსოფლიო ომის შემდეგ დონის მონასტერში ჩატარდა სარესტავრაციო სამუშაო და მოეწყო გამოფენა „ქართველთა კოლონია მოსკოვში". 1983 წელს ქართულ-რუსულმა ექსპედიციამ დონის მონასტრის მირქმის ტაძარში რამდენიმე ათეული აკლდამა გახსნა. მათი შესწავლის შემდეგ ყველა ნეშტი ხელახლა დაკრძალეს. აქ მოპოვებული სამარხეული მასალა ინახება საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ფონდებში.

ქართველთა საძვალე

ქართველთა ნეკროპოლისი 1913 წელს.

მონასტერი წარმოადგენდა იმ ქართველ მეფეთა, ბატონიშვილთა, დიდებულთა და თავადაზნაურთა საძვალეს, რომლებიც თავისი ნებით, ან რუსეთის იმპერიის ბრძანებით საქართველოდან გადასახლებულნი იყვნენ მოსკოვში და მის შემოგარენში.

დონის მონასტერში დაკრძალულები არიან:

  1. ბატონიშვილი ალექსანდრე არჩილის ძე (გ. 20 თებერვალი, 1711, 38 წლის)
  2. სასანა ამილახვარი (გ. 22 მარტი, 1789, 99 წლის)
  3. ევგენი ვასილის ძე ამილახვარი (გ. 11 დეკემბერი, 1786)
  4. ეგორი ვასილის ძე ამილახვარი (გ. 16 ივლისი, 1779, 55 წლის)
  5. ანა ვასილის ასული ამილახვარი - ცოლი, ბატონიშვილ ათანასე ლევანის ძისა (დ. 10 აპრილი, 1720 — გ. 6 მარტი, 1794)
  6. ანა გიორგის ასული ერისთავი - ცოლი, ბატონიშვილ ბაქარი ვახტანგის ძისა (გ. 18 თებერვალი, 1780, 74 წელი)
  7. მარია ალექსანდრეს ასული დადიანი-არსენიევისა (დ. 8 აგვისტო, 1840 — გ. 8 იანვარი, 1894)
  8. არჩილ ვახტანგის ძე - იმერეთის მეფე (გ. 16 აპრილი, 1713)
  9. დონის მონასტრის არქიმანდრიტი ათანასე (პეტრიევი/პეტრიაშვილი) (დ. 28 სექტემბერი, 1774, ყიზლარი — გ. 17 ოქტომბერი, 1832)
  10. ბატონიშვილი ათანასე ლევანის ძე (დ. 15 ნოემბერი, 1707 — გ. 31 მარტი, 1784)
  11. ალექსანდრა ბაგრატიონი - ვახუშტი ვახტანგის ძის ასული (გ. 8 აპრილი, 1789, 68 წელი)
  12. ალექსანდრა ბაგრატიონი ივანეს ასული (გ. 18 თებერვალი, 1853, 75 წელი)
  13. ბარბარე ბაგრატიონი ალექსის ასული - ცოლი, კირილე ალექსანდრეს ძე ბაგრატიონისა (გ. 18 აპრილი, 1788)
  14. დარია ბაგრატიონი კირილეს ასული (დ. 9 დეკემბერი, 1809 — გ. 6 აპრილი, 1831)
  15. კირილე ალექსანდრეს ძე ბაგრატიონი (გ. 19 აპრილი, 1828, 79 წელი)
  16. ბატონიშვილი ბაქარი ვახტანგის ძე (დ. 7 აპრილი, 1700 — გ. 1 თებერვალი, 1750)
  17. ელისაბედ სიმონის ასული ბარათაშვილი-მანსუროვისა (გ. 22 ოქტომბერი, 1814, 32 წელი)
  18. ვასილი ეგორის ძე ამილახვარი (დ. 21 ოქტომბერი, 1750 — გ. მაისი, 1764)
  19. ბატონიშვილი ვახუშტი ვახტანგის ძე (გ. 6 დეკემბერი, 1784, 55 წელი)
  20. ანა პეტრეს ასული დადიანი-ვასილჩიკოვისა (გ. 14 ივნისი (ივლისი?), 1803, 57 წელი)
  21. ბატონიშვილი გიორგი ვახტანგის ძე (გ. 19 დეკემბერი, 1786, 74 წელი)
  22. ელისაბედ ბოგდანეს ასული გიგაური (დ. ნოემბერი, 1810 — გ. 22 მარტი, 1835)
  23. გლიკერია ილიას ასული - ცოლი, ბატონიშვილ ალექსანდრე არჩილის ძისა (გ. 28 ივლისი, 1720, 58 წელი)
  24. გიორგი ბატონიშვილის ასული - ცოლი, ალექსი ბორისის ძე გოლიცინისა (დ. 14 მაისი, 1754 — გ. 12 მაისი, 1779, 25 წელი)
  25. არქიმანდრიტი გიორგი (წინამძღვრიშვილი) (დ. 25 იანვარი, 1777)
  26. ალექსანდრა იაკობის ასული სიბირსკაია - ცოლი, ბატონიშვილ ლეონ ბაქარის ძისა (დ. 1 აპრილი, 1728 — გ. 26 მაისი, 1793, 65 წელი)
  27. ანა გრუზინსკაია - ასული, ვახუშტი ვახტანგის ძისა (გ. 6 მაისი, 1779, 34 წელი)
  28. ანა გიორგის ასული გრუზინსკაია-ტოლსტაია (დ. 31 იანვარი, 1798 — გ. 17 ივლისი, 1889)
  29. დედოფალი ეკატერინე (ქეთევან) დავითის ასული ბაგრატიონი - მეფე არჩილ ვახტანგის ძის მეუღლე (გ. 16 აპრილი, 1719)

ლიტერატურა

  • სიხარულიძე ფ., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. ?.
  • სიხარულიძე ფრ., მოსკოვში ქართველ მოღვაწეთა პანთეონის ისტორიისათვის, «საბჭოთა ხელოვნება », 1981, №12;
  • ტატიშვილი ვ., ქართველები მოსკოვში, გამოც. მე-2, თბ., 1959;
  • Забелин И., Историческое описание Московского ставропигиального Донского монастыря, М., 1893;
  • Эсадзе Б. С. «Летопись Грузии Юбилейный сборник к 300-летию Дома Романовых 1613-1913». - Б.М., 1913. Вып. 1. გვ. 358-365.

Read other articles:

Julian dari Norwich

Gereja Santa Julian di Norwich Julian dari Norwich (8 November 1342- 1416) adalah seorang mistikus Kristen perempuan yang berasal dari Inggris.[1] Dia dilahirkan pada tanggal 8 November 1342 dan meninggal pada tahun 1416. Menurut Julian, misteri kehadiran Allah dapat dirasakan manusia melalui kontemplasi jiwa.[1] Julian banyak menerima penglihatan.[1] Berbagai penglihatan yang dia dapatkan ini sangat membantunya ketika ia membuat buku yang berisikan refleksi-refleksi t...

 

WWUH

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (May 2007) (Learn how and when to remove this template message) Radio station in West Hartford, ConnecticutWWUHWest Hartford, ConnecticutBroadcast areaHartfordFrequency91.3 (MHz)ProgrammingFormatAlternativeOwnershipOwnerUniversity of HartfordSister stationsWDJWHistoryFirst air d...

 

Imagerie à grande gamme dynamique

Pour les articles homonymes, voir HDR. Ne doit pas être confondu avec Bracketing ou High Dynamic Range (formats). Photo réalisée à partir d'une image à grande gamme dynamique après mappage ton local. L'imagerie à grande gamme dynamique (ou imagerie large-gamme) (high-dynamic-range imaging ou HDRI) regroupe un ensemble de techniques numériques permettant de présenter une image fixe ou animée d'une scène qui présente, dans ses diverses parties, des niveaux très différents de lumi...

Torneo Rio-San Paolo 2001

Torneo Rio-San Paolo 2001Torneio Rio-São Paulo 2001 Competizione Torneo Rio-San Paolo Sport Calcio Edizione 24ª Date dal 17 gennaio 2001al 7 marzo 2001 Luogo  Brasile Partecipanti 8 Risultati Vincitore  San Paolo(1º titolo) Secondo  Botafogo Statistiche Miglior marcatore França (San Paolo), 6 gol Incontri disputati 22 Gol segnati 68 (3,09 per incontro) Cronologia della competizione 2000 2002 Manuale Il Torneo Rio-San Paolo 2001 (ufficialmente in portoghes...

 

Sinema Britania Raya

Sinema Britania RayaBioskop Vue, Lapangan LeicesterJumlah layar3,767 (2011)[1] • Per kapita6.8 per 100,000 (2011)[1]Distributor utamaWarner Bros 18.2%Paramount 16.3%20th Century Fox 12.1%[2]Film fitur yang diproduksi (2011)[3]Fiksi239 (79.9%)Animasi4 (1.3%)Dokumenter56 (18.7%)Jumlah admisi (2011)[5]Total171,600,000 • Per kapita2.7 (2012)[4]Keuntungan Box Office (2011)[5]Total£1.13 miliarFilm n...

 

Concours Eurovision de la chanson 1958

Concours Eurovision de la chanson 1958 Dates Finale 12 mars 1958 Retransmission Lieu AVRO StudiosHilversum, Pays-Bas Présentateur(s) Hannie Lips Directeur musical Dolf van der Linden Télédiffuseur hôte NTS Entracte Metropole Orkest Participants Nombre de participants 10 Débuts Suède Retrait Royaume-Uni Pays participants Pays ayant participé dans le passé Résultat Chanson gagnante Dors, mon amour par André Claveau France Système de vote Un jury par pays, composé de 10 membres. Cha...

Formula 4 Amerika Serikat

Formula 4 Amerika SerikatKategoriFIA Formula 4Negara atau daerahAmerika Serikat dan KanadaDaerahAmerika UtaraMusim pertama2016KonstruktorOnroak AutomotivePemasok mesinHondaPemasok banPirelliSitus webOfficial website Musim saat ini Formula 4 Amerika Serikat merupakan sebuah ajang balap mobil roda terbuka kelas Formula 4 yang diselenggarakan di Amerika Serikat dan Kanada. Ajang balap ini ditujukan untuk para pembalap muda lulusan balap gokart yang ingin naik kelas dan menapaki ajang balap profe...

 

Unione Sportiva Foggia & Incedit 1958-1959

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Unione Sportiva Foggia. Unione Sportiva Foggia & InceditStagione 1958-1959Sport calcio Squadra Foggia & Incedit Allenatore Vincenzo Marsicopoi Osvaldo Iannantuonipoi Leonardo Costagliola All. in seconda Osvaldo Iannantuoni Presidente Armando Piccapane Ser...

 

National Defense Act of 1920

American law to reorganize the Army National Defense ActLong titleAn Act To amend an Act entitled An Act formaking further and more effectual provision for the national defense, and for other purposes, approved June 3, 1916, and to establish military justiceEnacted bythe 66th United States CongressEffectiveJune 4, 1920CitationsPublic law66-242Legislative historyIntroduced in the House as H.R. 12775 Rep. Julius Kahn, Sponsor of the National Defense Act of 1920 The National Defense A...

Robert Bork

American lawyer and judge (1927–2012) Robert BorkBork in 2005Judge of the United States Court of Appeals for the District of Columbia CircuitIn officeFebruary 9, 1982 – February 5, 1988Appointed byRonald ReaganPreceded byCarl E. McGowanSucceeded byClarence ThomasUnited States Attorney GeneralActingOctober 20, 1973 – January 4, 1974PresidentRichard NixonPreceded byElliot RichardsonSucceeded byWilliam B. Saxbe35th Solicitor General of the United StatesIn officeMarch 21, ...

 

Sheep

Domesticated ruminant bred for meat, wool, and milk This article is about the domesticated species of sheep. For other species, see Ovis. For other uses, see Sheep (disambiguation). Domestic sheep Conservation status Domesticated Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Artiodactyla Family: Bovidae Subfamily: Caprinae Tribe: Caprini Genus: Ovis Species: O. aries Binomial name Ovis ariesLinnaeus, 1758 Synonyms Ovis guineensis Li...

 

Cek Toko Sebelah

Untuk kegunaan lain, lihat Cek Toko Sebelah (disambiguasi). Cek Toko SebelahPoster filmSutradaraErnest PrakasaProduserChand Parwez ServiaFiaz ServiaSkenarioErnest PrakasaJenny Jusuf (konsultan naskah)CeritaErnest PrakasaJenny JusufMeira AnastasiaPemeran Ernest Prakasa Dion Wiyoko Chew Kinwah Adinia Wirasti Gisella Anastasia Tora Sudiro Asri Welas Awwe Adjis Doa Ibu Arafah Rianti Kaesang Pangarep Penata musikAndhika TriyadiSinematograferDicky R. MalandPenyuntingCesa David LuckmansyahPeru...

Rose is a rose is a rose is a rose

Famous sentence This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Rose is a rose is a rose is a rose – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2016) (Learn how and when to remove this message) Gertrude Stein, 1935 The sentence Rose is a rose is a rose is a rose was written by Gertrude Stein as pa...

 

Ayub 11

Ayub 11Kitab Ayub lengkap pada Kodeks Leningrad, dibuat tahun 1008.KitabKitab AyubKategoriKetuvimBagian Alkitab KristenPerjanjian LamaUrutan dalamKitab Kristen18← pasal 10 pasal 12 → Ayub 11 (disingkat Ayb 11) adalah bagian dari Kitab Ayub di Alkitab Ibrani dan Perjanjian Lama dalam Alkitab Kristen. Kitab ini menceritakan riwayat Ayub, seorang yang saleh, dan pencobaan yang dialaminya.[1][2] Teks Naskah sumber utama: Masoretik, Septuaginta dan Naskah Laut Mati. Pas...

 

Сити

У этого термина существуют и другие значения, см. Сити (значения). Лондонский ситиангл. City of London Вид на восточную часть Сити с южного берега Темзы 51°30′55″ с. ш. 00°05′31″ з. д.HGЯO Город Лондон Административный округ города Сити Дата основания около 47 года н. э. Н�...

CRIP1

CRIP1 معرفات أسماء بديلة CRIP1, CRHP, CRIP, CRP-1, CRP1, cysteine rich protein 1 معرفات خارجية الوراثة المندلية البشرية عبر الإنترنت 123875 MGI: MGI:88501 HomoloGene: 37465 GeneCards: 1396 علم الوجود الجيني وظائف جزيئية • peptide binding• DNA binding, bending• ربط أيون فلزي• minor groove of adenine-thymine-rich DNA binding• ربط أيون الزنك مكونات خلوية • سيت�...

 

Luis IX de Francia

Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada. Busca fuentes: «Luis IX de Francia» – noticias · libros · académico · imágenesEste aviso fue puesto el 12 de octubre de 2021. Para otros usos de este término, véase Luis IX, duque de Baviera. Luis IX de Francia Rey de Francia Luis IX el Santo, por El GrecoRey de Francia 8 de noviembre de 1226 - 25 de agosto de 1270(43 años y 290 días)Predecesor Luis VIIISuces...

 

Bengt C.W. Carlsson

Bengt C.W. Carlsson nel 2014 Bengt Carl Wilhelm Carlsson, più noto come Bengt C.W. Carlsson (Kristianstad, 1º gennaio 1948), è un attore svedese.[1] Indice 1 Biografia 2 Filmografia 2.1 Cinema 2.2 Televisione 3 Note 4 Altri progetti 5 Collegamenti esterni Biografia Bengt C.W. Carlsson è nato a Kristianstad, comune della provincia di Scania, e ha studiato presso l'Accademia Teatrale di Stoccolma dal 1973 al 1976.[1] Il suo debutto è stato il film del 1976 Långt borta och ...

French–German enmity

1500s–1940s hostile relations between Germans and French John Tenniel: Au Revoir!, Punch 6 August 1881 French–German (Franco-German) enmity[1] (French: Rivalité franco-allemande, ‹See Tfd›German: Deutsch–französische Erbfeindschaft) was the idea of unavoidably hostile relations and mutual revanchism between Germans (including Austrians) and French people that arose in the 16th century and became popular with the Franco-Prussian War of 1870–1871. It was an important fact...

 

Foulques V d'Anjou

Pour les articles homonymes, voir Foulques. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Certaines informations figurant dans cet article ou cette section devraient être mieux reliées aux sources mentionnées dans les sections « Bibliographie », « Sources » ou « Liens externes » (août 2010). Vous pouvez améliorer la vérifiabilité en associant ces informations à des références à l'aide d'appels de notes. Foulque...