ფარაჰ ფეჰლევი

ფარაჰ დიბა ფეჰლევი
ირანის დედოფალი
მმართ. დასაწყისი: 20 მარტი, 1961
მმართ. დასასრული: 11 თებერვალი, 1979
წინამორბედი: სორაია ესფანდიარი ბახთიარი
მემკვიდრე: რეზა ფეჰლევი
სხვა წოდებები: შაჰბანუ
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 14 ოქტომბერი, 1938
დაბ. ადგილი: თეირანი, ირანი
მეუღლე: მუჰამედ რეზა ფეჰლევი
შვილები: რეზა, ფარაჰნაზი, ალი-რეზა, ლეილა
დინასტია: ფეჰლევიანები
მამა: სოჰრაბ დიბა
დედა: ფარიდა ყოთბი
ხელმოწერა:
ფარაჰ ფეჰლევი — შაჰბანუ
შაჰის კორონაცია, 1967

ფარაჰ ფეჰლევი (სპარს. فرح پهلوی, ; დ. 14 ოქტომბერი 1938, თავრიზი) — ირანის შაჰის, მოჰამედ რეზა ფეჰლევის ქვრივი. იმპერატორის სამი ცოლიდან ის იყო ერთადერთი, რომელიც იმპერატრიცად (შაჰბანუ) აკურთხეს.

აზერბაიჯანული წარმოშობის[1][2] ირანელი ფარაჰ დიბა (დიბა — ქალიშვილობის გვარი) დაიბადა ოფიცრის ოჯახში. განათლება მიიღო პარიზსა და თეირანში.

შეხვდა შაჰს 1959 წელს ირანის პარიზის საელჩოში. ქორწილი გაიმართა 1959 წლის 21 დეკემბერს. ტახტის მემკვიდრე რეზა ცირუს ფეჰლევი დაიბადა 1960 წლის 31 ოქტომბერს.

მოჰამდესა და ფარაჰს სულ ოთხი შვილი ჰყავთ:

ბიოგრაფია

ოჯახი და განათლება

წარმოშობით დიბას ოჯახი ირანის აზერბაიჯანიდან იყო და ყაჯართა დინასტიის სასახლის კარზე მსახურობდა. ოჯახის წევრები განათლებას საზღვარგარეთ იღებდნენ. ბაბუა პროფესიით დიპლომატი იყო, რომელიც ირანს რუსეთის იმპერატორის კარზე წარმოადგენდა. მამა სოჰრაბ დიბა 12 წლის ასაკში გაიგზავნა პეტერბურგის კადეტთა სასწავლებელში, სადაც რუსეთში რევოლუციური ქაოსის დაწყებამდე სწავლობდა. მან შემდეგ საფრანგეთის პრესტიჟული სამხედრო აკადემია დაამთავრა.

ექვსი წლის ასაკიდან ფარაჰი თავდაპირველ განათლებას ფრანგული ენის გამო თეირანის იტალიურ სკოლაში იღებდა.[3] შემდგომ იგი ჟანა დარკის სახელობის ფრანგულ სასწავლებელში შევიდა, ბოლოს კი პარიზში მდებარე არქიტექტურულ სკოლაში ჩაირიცხა.

ფარაჰ დიბა აქტიურ ცხოვრებას ეწეოდა. იგი მონაწილეობდა გოგონათა სკაუტურ მოძრაობაში, 15 წლის ასაკში კი კალათბურთში გუნდის კაპიტანი გახდა.[4]

შაჰის გაცნობა

მუჰამედ რეზასთან მისი პირველი შეხვედრა 1959 წლის გაზაფხულზე მოხდა, როცა საფრანგეთში ვიზიტად მყოფი მონარქი საელჩოში მიღებაზე შეხვდა ირანელ სტუდენტთა ჯგუფს. ნოემბერში მათი ნიშნობა შედგა, ხოლო ქორწილი 20 დეკემბერს გაიმართა.

ამ პერიოდისთვის 40 წლის შაჰი ორგზის განქორწინებული იყო. პირველი ქორწინება ეგვიპტის მეფის ფუად პირველის ქალიშვილთან ფავზიასთან ხანმოკლე აღმოჩნდა, მეორე მეუღლესთან სორაია ესფანდიარი ბახთიარისთან განშორების მიზეზი კი ამ უკანასკნელის უნაყოფობა დასახელდა.[5]

მოღვაწეობა დედოფლის რანგში

ფარაჰმა სახელი გაითქვა, როგორც მოაზროვნემ, სხვადასხვა სოციალურ პროექტებზე მზრუნველმა და კულტურის მოამაგემ. მკაცრი აბსოლუტური მონარქიის პირობებში ის პროგრესულ პიროვნებად მოჩანდა, რაც ცვლილებების მოსურნე საზოგადოების ფენებს იმედებს უღვივებდა.

ფარაჰს მხოლოდ შაჰის მეუღლის სტატუსი არ ჰქონდა. სპარსეთის მონარქიული ტრადიციის საწინააღმდეგოდ, მეუღლის გარდაცვალების შემთხვევაში მან უფლისწულის სრულწლოვნებამდე რეგენტის სახით ქვეყნის მართვის კონსტიტუციური უფლება მიიღო. წინამორბედი დედოფლებისგან განსხვავებით, რომლებიც არაბულენოვან მალაქეს (ملکه) წოდებას ატარებდნენ, 1967 წელს შაჰის კორონაციის ცერემონიალის დროს ფარაჰს შაჰბანუს (شهبانو) სპარსული ტიტული მიენიჭა. იგი აქტიურად მონაწილეობდა ქვეყნის მართვა-გამგებლობის საკითხებში - ხვდებოდა პრემიერ-მინისტრს თუ ჯარის სახეობათა სარდლებს, ეთათბირებოდა მეჯლისის წევრებს.

დედოფალი განსაკუთრებულ ყურადღებას ხელოვნების სფეროს აქცევდა. ირანის ქალაქებში გაიხსნა მუზეუმები, სადაც წარმოდგენილი იყო მისი ინიციატივით შეძენილი ხალიჩები, ნახატები, კერამიკისა და ბრინჯაოს ნაწარმის კოლექციები. საზღვარგარეთ სპარსული ხელოვნების პოპულარიზაციასთან ერთად, ფარაჰი ცდილობდა ირანელებისთვის უცხო ქვეყნების კულტურული მიღწევები ხელმისაწვდომი გამხდარიყო, ამიტომ მუზეუმებში ხშირად იმართებოდა გამოფენები. მას ახლო აღმოსავლეთის ჯეკ კენედის უწოდებდნენ.[6]

1977 წელს შაჰბანუმ თეირანში გახსნა თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი, სადაც განთავსდა პიერ ოგიუსტ რენუარის, პაბლო პიკასოს და სხვათა ნახატები. ზოგი შეფასებით, მათი საერთო ღირებულება დაახლოებით 3 მლრდ. დოლარს შეადგენდა.[7]

საგანმანათლებლო სისტემის რეორგანიზაციის ფარგლებში შირაზში მდებარე ფეჰლევის უნივერსიტეტი ქვეყნის წამყვანი ინსტიტუტი გახდა, სადაც კვლევითი ცენტრები დაფუძნდა. ფარაჰის ორგანიზებით, 1967 წელს შირაზში გაიხსნა ხელოვნების ყოველწლიური ფესტივალი, რომელიც დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის კულტურული ურთიერთობების გაღრმავებას ისახავდა მიზნად.

გაეროში შაჰის წარმომადგენლის ფერეიდუნ ჰოვეიდას თქმით, მას უკვირდა კიდეც, როგორ გრძნობდა თავს განათლებული ფარაჰი იმ სამეფო სასახლეში, სადაც წიგნი და ხელოვნება ღირებულებას არ წარმოადგენდა.[8]

პოლიტიკური კრიზისი

1970-იანი წლების შუახანებისთვის დედოფალი მსოფლიოს კულტურული ელიტისთვის სასურველი სტუმარი იყო, თუმცა 1977 წლის შემდეგ ეკონომიკური დაცემის ფონზე ქვეყანაში ვითარება გაუარესდა. საზოგადოების სხვადასხვა ფენის წარმომადგენლები თავდაპირველად ორი ძირითადი ლოზუნგით გამოვიდნენ: სტუდენტობის და ინტელიგენციის ნაწილი რეჟიმის ლიბერალიზაციის და რეფორმების გატარებისკენ იღვწოდა, კონსერვატორები კი ისლამური სამღვდელოების უფლებების შევიწროების შეწყვეტას მოითხოვდნენ. როდესაც ხელისუფლებამ მათ რეპრესიებით უპასუხა, ყველა ოპონენტი საერთო მიზნის ქვეშ გაერთიანდა და თვით ფეჰლევთა დინასტიის ლიკვიდაციისთვის დაირაზმა.

1978 წლის მანძილზე ირანის სხვადასხვა ქალაქებში არ წყდებოდა სისხლიანი შეტაკებები დემონსტრანტებს და უშიშროების ძალებს შორის. ამ პერიოდში ფარაჰის აქტიურობები მკვეთრად დაეცა. პირადი უსაფრთხოების ინტერესებიდან გამომდინარე, იგი ძირითადად თეირანში ნიავარანის სასახლეში იმყოფებოდა და საკუთარ მძიმე ემოციურ განწყობას დღიურში ასახავდა, რომელიც მოგვიანებით გამოსცა. გამოუვალი მდგომარეობის გამო დეკემბერში გადაწყდა შაჰის და მისი ოჯახის უცხოეთში გამგზავრება.

დევნილობაში

ეგვიპტის პრეზიდენტის ანვარ სადათის მიწვევით, თავდაპირველად ფეჰლევები კაიროში ცხოვრობდნენ, შემდეგ - მაროკოში, მაგრამ შაჰის ონკოლოგიური ავადმყოფობის გამო აუცილებელი გახდა მისი ჰოსპიტალიზაცია. გარკვეული ყოყმანის შემდეგ კარტერის ადმინისტრაციამ მას ოპერაციის ჩატარების მიზნით ქვეყანაში შესვლის ნებართვა მისცა.

ამასობაში ირანის ახალმა ხელისუფლებამ ფეჰლევთა ქონების კონფისკაცია მოახდინა და სასიკვდილო განაჩენი მიუსაჯა შაჰის ოჯახის წევრებს, მათ შორის ფარაჰს. თუმცა დედოფალს ამნისტია და ირანში დაბრუნება შესთავაზეს იმ შემთხვევაში, თუ ის საკუთარ მეუღლეს მოკლავდა.[9]

1980 წლის ივლისში შაჰი ეგვიპტეში გარდაიცვალა. ფორმალურად ფარაჰი რამდენიმე თვით ტახტის მემკვიდრის რეგენტი გახდა. მომდევნი წელს ფეჰლევთა მფარველი პრეზიდენტი სადათი სამხედრო აღლუმის დროს მოკლული იქნა, ხოლო ქვრივმა აშშ-ს ახალი პრეზიდენტისგან რონალდ რეიგანისგან თავშესაფრის შეთავაზება მიიღო.

საბოლოოდ ფარაჰი ვაშინგტონის სიახლოვეს დაფუძნდა. იგი წლების განმავლობაში ხანგამოშვებით მონაწილეობას იღებდა მსოფლიოს სხვადასხვა მონარქთა ღონისძიებებში (ქორწილი, დაკრძალვა), ასევე მოგზაურობდა ევროპაში საკუთარი შვილების სანახავად.

შვილები

მუჰამედ რეზას და ფარაჰს ოთხი შვილი შეეძინათ: რეზა, ფარაჰნაზი, ალი-რეზა და ლეილა. მათგან რეზა (დ.1960 წ.) მამის მემკვიდრედ ითვლება. ლეილა ფეჰლევი 2001 წელს ლონდონში გარდაიცვალა, ხოლო ათი წლის შემდეგ ბოსტონში ალი-რეზამ ჩაიდინა სუიციდი.

ბიბლიოგრაფია

2004 წელს ფარაჰმა გამოსცა მემუარები An Enduring Love, My life with the Shah, რომელიც მსოფლიოს ბესტსელერად იქცა.

2018 წელს მისი წინასიტყვაობით გამოქვეყნდა წიგნი Iran Modern: The Empress of Art, რომელშიც მოთხრობილია ფეჰლევთა ზეობის დროს თეირანის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის შექმნის და მისი ექსპონატების შესახებ.

გალერეა

სქოლიო

  1. Shakibi, Zhand. Revolutions and the Collapse of Monarchy: Human Agency and the Making of Revolution in France, Russia, and Iran. I.B.Tauris, 2007. ISBN 1-84511-292-X; p. 90
  2. Taheri, Amir. The Unknown Life of the Shah‎. Hutchinson, 1991. ISBN 0-09-174860-7; p. 160
  3. Farah Pahlavi, An Enduring Love, My life with the Shah, 2004, გვ. 21. 
  4. From Persia with love: how an empress transformed Iran with art smh.com.au, 11 December 2018
  5. გიორგი გელაძე, ირანის უკანასკნელი შაჰი, 2009, გვ. 9. 
  6. The Astonishing Art Collection of Farah Pahlavi, Former Empress of Iran, Finally Comes to Light wmagazine.com, 2 May 2019
  7. The 3 bn art collection hidden in vaults bbc.com, 7 December 2018
  8. Fereydoun Hoveyda, The fall of the shah, 1979, გვ. 103. 
  9. Farah Pahlavi, An Enduring Love My life with the Shah, 2004, გვ. 316. 

რესურსები ინტერნეტში

Read other articles:

Ungu Terung Buah terungCommon connotationsTerung     Koordinat warnaTriplet hex#614051sRGBB    (r, g, b)(97, 64, 81)CMYKH   (c, m, y, k)(0, 34, 16, 62)HSV       (h, s, v)(329°, 34%, 38%)SumberDaftar Istilah Warna[1]CrayolaB: Dinormalkan ke [0–255] (bita)H: Dinormalkan ke [0–100] (ratusan) Ungu terung (bahasa Inggris: Bluish violet, Eggplant) adalah suatu corak warna lembayung yang menyerupai warna kulit buah terung terutama yan...

 

 

Perang Han–Xiongnu 漢匈戰爭Kaisar Wu menugaskan Zhang Qian ke Asia Tengah, lukisan Gua Mogao, abad ke-8Tanggal133 SM – 89 M 90–91 M (ekspedisi hukuman)LokasiTiongkok, Mongolia, Siberia, dan Asia TengahHasil Kemenangan besar HanPihak terlibat Xiongnu Dinasti HanTokoh dan pemimpin Chanyu Junchen Chanyu Yizhixie Raja Hunye  Raja Xiutu † Chanyu Zhizhi † ...dan lainnya Kaisar Wu Jenderal Wei Qing Jenderal Huo Qubing Jenderal Dou Gu Jenderal Ban Chao Jenderal Dou Xian ....

 

 

FélixUskup Anglia TimurFélix dari Bourgogne, seperti yang digambarkan di St Peter Mancroft, NorwichTakhtaUskup DunwichPenunjukanskt. 630Masa jabatan berakhirskt. 648PenerusThomasInformasi pribadiLahirBourgogneWafat8 Maret 647 atau 648DunwichOrang kudusHari heringatan8 MaretVenerasiGereja Inggris,[1] Gereja Ortodoks Timur, Gereja KatolikAtributuskup dengan tiga cincin di tangan kanannya Ikon ortodoks yang menggambarkan Santo Félix Félix dari Bourgogne, juga dikenal sebagai Félix d...

本條目存在以下問題,請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目,无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者:请搜索一下条目的标题(来源搜索:羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像),以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源(判定指引)。 �...

 

 

This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Marty Mason – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2009) (Learn how and when to remove this template message) Baseball player Marty M...

 

 

American sports drama television series Friday Night LightsIntertitle, seasons 4–5Genre Sports drama Teen drama Family drama Inspired byFriday Night Lights: A Town, a Team, and a Dreamby H. G. BissingerDeveloped byPeter BergStarring Kyle Chandler Connie Britton Gaius Charles Zach Gilford Minka Kelly Adrianne Palicki Taylor Kitsch Jesse Plemons Scott Porter Aimee Teegarden Michael B. Jordan Jurnee Smollett Matt Lauria Madison Burge Grey Damon Theme music composerW. G. Snuffy WaldenComposers ...

Cet article concerne la préfecture du Haut-Rhin. Pour la commune des Alpes-de-Haute-Provence, voir Colmars. Pour les articles homonymes, voir Colmar (homonymie). Colmar De haut en bas, de gauche à droite : Musée Unterlinden ; Collégiale Saint-Martin ; Théâtre municipal ; Petite Venise ; Maison des Têtes ; Réplique de la statue de la Liberté. Blason Logo Administration Pays France Région Grand Est Collectivité territoriale Collectivité européenne...

 

 

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Adriatma Dwi Putra – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Adriatma Dwi Putra Wali Kota Kendari ke-3Masa jabatan2017–2018PresidenJoko WidodoGubernurSaleh Lasata Teguh Setyabudi (Pj.)Wak...

 

 

Letak Faridabad di Haryana Faridabad merupakan sebuah kota di India. Kota ini letaknya di bagian utara. Tepatnya di distrik Faridabad di negara bagian Haryana. Pada tahun 2001, kota ini memiliki jumlah penduduk sebesar 2.193.276 jiwa dan memiliki luas wilayah 2.151 km². Kota ini memiliki angka kepadatan penduduk 1.020 jiwa/km². Demografi Agama Agama di kota Faridabad (2011)[1]   Hindu (89.01%)  Islam (7.29%)  Sikhisme (2.04%)  Kristen (0....

Ambassador of the United States to MexicoEmbajador de Estados Unidos en MéxicoSeal of the United States Department of StateIncumbentKen Salazarsince September 14, 2021NominatorThe President of the United StatesAppointerThe Presidentwith Senate advice and consentInaugural holderJoel Roberts Poinsettas MinisterFormationJune 1, 1825WebsiteU.S. Embassy - Mexico City The United States has maintained diplomatic relations with Mexico since 1823, when Andrew Jackson was appointed Envoy Extraor...

 

 

Japanese light transport aircraft Ki-56 Role Light transportType of aircraft Manufacturer Kawasaki Kōkūki Kōgyō K.K. Designer Takeo Doi Introduction 1940 Produced 1940-1943 Number built 121 Developed from Lockheed Model 14 Super Electra The Kawasaki Ki-56 (Japanese: 一式貨物輸送機, Type 1 Freight Transport) was a Japanese two-engine light transport aircraft used during World War II. It was known to the Allies by the reporting name Thalia. 121 were built between 1940 and 1943. Desig...

 

 

Ballon d'or 2006 Fabio Cannavaro.Généralités Sport Football Organisateur(s) France Football Éditions 51e Catégorie Trophée mondial Date 2006 Participants 50 joueurs nommés Site web officiel Site officiel Palmarès Vainqueur Fabio Cannavaro (1) Deuxième Gianluigi Buffon Troisième Thierry Henry Navigation Édition précédente Édition suivante modifier Le Ballon d'or 2006, qui récompense le meilleur footballeur de l'année évoluant en Europe, a été attribué à Fabio Cannavar...

Maison centrale de Clairvaux Localisation Pays France Région Grand Est Département Aube Localité Ville-sous-la-Ferté DISP Strasbourg Coordonnées 48° 08′ 38″ nord, 4° 47′ 43″ est Géolocalisation sur la carte : Aube Maison centrale de Clairvaux Géolocalisation sur la carte : Champagne-Ardenne Maison centrale de Clairvaux Géolocalisation sur la carte : Grand Est Maison centrale de Clairvaux Géolocalisation sur la carte : Franc...

 

 

Francia ai Giochi olimpici Codice CIOFRA Comitato nazionaleComité National Olympique et Sportif Français Cronologia olimpicaGiochi olimpici estivi 1896 · 1900 · 1904 · 1908 · 1912 · 1920 · 1924 · 1928 · 1932 · 1936 · 1948 · 1952 · 1956 · 1960 · 1964 · 1968 · 1972 · 1976 · 1980 · 1984 · 1988 · 1992 · 1996 · 2000 · 2004 · 2008 · 2012 ...

 

 

2013 film by Zack Snyder Man of SteelTheatrical release posterDirected byZack SnyderScreenplay byDavid S. GoyerStory by David S. Goyer Christopher Nolan Based onCharacters appearing in comic books publishedby DC EntertainmentProduced by Charles Roven Christopher Nolan Emma Thomas Deborah Snyder Starring Henry Cavill Amy Adams Michael Shannon Kevin Costner Diane Lane Laurence Fishburne Antje Traue Ayelet Zurer Christopher Meloni Russell Crowe CinematographyAmir MokriEdited byDavid BrennerMusic...

Asian Sailing Federation (ASAF)Formation1981[1]PresidentMalav ShroffWebsitehttp://www.asiansailing.org Asian Sailing Federation (ASAF) is the Asia's governing body for the sport of sailing recognised by the Olympic Council of Asia (OCA) and the World Sailing (WS). Events Asian Sailing Championship Sailing at the Asian Games References ^ ASAF About Us. ASAF. Retrieved 24 November 2020. External links Official website vteInternational sailing World Sailing Olympic Games Youth Olympic Ga...

 

 

City in Illinois, United StatesPontiac, IllinoisCityPontiac City Hall and Fire StationLocation of Pontiac in Livingston County, Illinois.PontiacShow map of IllinoisPontiacShow map of the United StatesCoordinates: 40°52′50″N 88°37′49″W / 40.88056°N 88.63028°W / 40.88056; -88.63028[1]CountryUnited StatesStateIllinoisCountyLivingstonGovernment • MayorBill Alvey[2]Area[3] • Total8.65 sq mi (22.40 k...

 

 

1-Deoxy-d-xylulose 5-phosphate Names IUPAC name (2,3-dihydroxy-4-oxopentyl) dihydrogen phosphate Other names DOXP Identifiers CAS Number 190079-18-6 Y 3D model (JSmol) Interactive image ChEBI CHEBI:16493 Y ChemSpider 391473 Y DrugBank DB02496 Y KEGG C11437 Y MeSH 1-deoxy-D-xylulose+5-phosphate PubChem CID 443201 UNII I4C288B3TN Y CompTox Dashboard (EPA) DTXSID90940547 InChI InChI=1S/C5H11O7P/c1-3(6)5(8)4(7)2-12-13(9,10)11/h4-5,7-8H,2H2,1H3,(H2,9,10,11)/t4-,5-/m1...

Family of true bugs Not to be confused with Gerreidae. Water skipper redirects here. For the butterfly with this common name, see Parnara monasi. For the tracked vehicle, see Snowmobile skipping. GerridaeTemporal range: Eocene–Recent PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N mating in Cyprus Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta Order: Hemiptera Suborder: Heteroptera Superfamily: Gerroidea Family: GerridaeLeach, 1815 Subfamilies[1] Rha...

 

 

Sungai Berezinabahasa Belarus: БярэзінаSungai Berezina di BelarusLokasiNegaraBelarusCiri-ciri fisikHulu sungai  - lokasiBelarus Muara sungai  - lokasiDnieperPanjang561 km (349 mi)[1]Daerah Aliran SungaiLuas DAS24.500 km2 (9.500 sq mi)[1] Sungai Berezina[2] (bahasa Belarus: Бярэ́зіна; pronounced [bʲaˈrɛzʲinɐ]) adalah sebuah sungai di Belarus dan merupakan anak sungai dari Sungai Dn...