ნოდარ ცინცაძე

ნოდარ ცინცაძე
დაბ. თარიღი 22 თებერვალი, 1930(1930-02-22)
დაბ. ადგილი თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრკ
გარდ. თარიღი 22 ივნისი, 2020(2020-06-22) (90 წლის)
გარდ. ადგილი თბილისი
მოქალაქეობა  სსრკ
 საქართველო
საქმიანობა ფიზიკოსი
მუშაობის ადგილი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ელეფთერ ანდრონიკაშვილის სახელობის ფიზიკის ინსტიტუტი და International Centre for Theoretical Physics
ალმა-მატერი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი და ხარკოვის უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი
ჯილდოები ღირსების ორდენი, ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი და საქართველოს სსრ-ის მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე

ნოდარ ცინცაძე (დ. 22 თებერვალი, 1930, თბილისი — გ. 22 ივნისი, 2020,[1] იქვე) — ქართველი მეცნიერი, ფიზიკოსი. საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (1988), საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (2001). საქართველოს მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე. ჰიროსიმის უნივერსიტეტის საპატიო წევრი.

ადრეული წლები და განათლება

დაიბადა 1930 წლის 22 თებერვალს, თბილისში. აქვე დაამთავრა მე-19 საშუალო სკოლა, ოქროს მედლით. 1955 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფიზიკის ფაკულტეტი.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფიზიკის ფაკულტეტის წარჩინებით დამთავრების შემდეგ, ნოდარ ცინცაძე ჩაირიცხა ხარკოვის უნივერსიტეტის ასპირანტურაში აკადემიკოს ილია ახიეზერის ჯგუფში. 1958 წელს დაიცვა დისერტაცია, საკანდიდატო დისერტაციის თემა იყო - „Сильноточные электронные пучки“.

დისერტაციის დაცვის შემდეგ მუშაობა დაიწყო ხარკოვის ფიზიკა-ტექნიკის ინსტიტუტში, მაგრამ იმავე 1958 წელს, აკადემიკოს ელეფთერ ანდრონიკაშვილის დაჟინებული მოთხოვნით, დაბრუნდა საქართველოში და მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკის ინსტიტუტში სათავეში ჩაუდგა ახალგაზრდა მკვლევართა ჯგუფს. მისი პირველი მოწაფეები იყვნენ: ავთანდილ პატარაია და ჯუმბერ ლომინაძე.

სამეცნიერო მოღვაწეობა

ნოდარ ცინცაძე 1958–1960 წლებში ინსტიტუტის პლაზმის ფიზიკის განყოფილების უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი იყო. 1960–2006 წლებში ის იყო პლაზმური ფიზიკის განყოფილების უფროსი. 1964 წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე - „Нелинейные взаимодействия в неравномерной плазме“.

1960 წლიდან ნოდარ ცინცაძე მოღვაწეობდა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. 1960–1967 წლებში ნოდარ ცინცაძე იყო ფიზიკის ფაკულტეტის, თეორიული ფიზიკის კათედრის დოცენტი.

1965–1993 და 1994-2006 წლებში ნოდარ ცინცაძე იყო თეორიული ფიზიკის კათედრის გამგე იყო. 2010 წლიდან იგი იყო თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და ელეფთერ ანდრონიკაშვილის სახელობის ფიზიკის ინსტიტუტის განყოფილების გამგე. 2006-2010 წლებში ფიზიკის ინსტიტუტის პლაზმის ფიზიკის განყოფილების მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი; 2012 წლიდან - თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პლაზმის ფიზიკის მიმართულების სრული პროფესორი.

ჯუმბერ ლომინაძე, ნოდარ ცინცაძე, ელეფთერ ანდრონიკაშვილი, ალბერტ თავხელიძე და დევი ღარიბაშვილი

1988 გახდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ კორესპონდენტი, 2001 წელს კი საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი.

მეცნიერი წლების განმავლობაში მუშაობდა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში, როგორც მიწვეული პროფესორი. იგი ლექციებს კითხულობდა ამერიკის წამყვან უმაღლეს სასწავლებლებში, მათ შორის: კოლუმბიის, კორნელისა და ბერკლის უნივერსიტეტებში. ნოდარ ცინცაძე 1974-2002 წლებში მოღვაწეობდა პორტუგალიასა და შვედეთში, კერძოდ გეტერბორგისა და უმეოს უნივერსიტეტებში. მეცნიერი არის ხიროსიმის (იაპონია) სინთეზის თეორიის ინსტიტუტის საპატიო წევრი.

ნოდარ ცინცაძე 1987-1993 იყო აბდუს სალამის სახელობის თეორიული ფიზიკის საერთაშორისო ცენტრის (ICTP) დირექტორი (ტრიესტი). სწორედ იქ ჩააკითხა ირანის მინისტრმა და მიიპატიჟა თავის სამშობლოში პლაზმის ფიზიკის სკოლის შესაქმნელად.

აკადემიკოსი ნოდარ ცინცაძე 300-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომის ავტორია, რომელთა უმეტესობა ფართოდ არის ცნობილი საერთაშორისო სამეცნიერო საზოგადოებისათვის, მათ შორის საინტერესოა ორი მონოგრაფია: „Релятивистские нелинейные эффекты в плазме“ (1989) [2] და „10th European School on Plasma Physics“ (1990)[3]

პლაზმის ფიზიკა პაკისტანში

თეირანის მათემატიკისა და ფიზიკის კვლევით ინსტიტუტში მუშაობის პერიოდში ნოდარ ცინცაძემ შვიდი მეცნიერი აღზარდა. უნდა აღინიშნოს, რომ მანამდე ირანში საერთოდ არ იყო პლაზმის მეცნიერება. სწორედ იგივე მდგომარეობა იყო პაკისტანშიც. მიუხედავად იმისა, რომ ნობელიანტი ფიზიკოსი მოჰამედ აბდუს სალამი წარმოშობით პაკისტანიდან იყო, მის სამშობლოში პლაზმური ფიზიკის სკოლის ფუძემდემდებლად, სწორედ ქართველი მეცნიერი ნოდარ ცინცაძე მოგვევლინა.

აბდუს სალამი - ნობელიანტი ფიზიკოსი

2004-2011 წლებში ნოდარ ცინცაძე მოღვაწეობდა აბდუს სალამის კათედრაზე ლაჰორის უნივერსიტეტში (პაკისტანი), სადაც მისი ხელმძღვანელობით ექვსი მეცნიერი აღიზარდა.

ინოვატორი მეცნიერი

დიდია აკადემიკოს ნოდარ ცინცაძის დამსახურება პლაზმის ფიზიკის განვითარების საქმეში არამარტო საქართველოში, არამედ მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში. ნოდარ ცინცაძე იყო პლაზმის ფიზიკის ქართული სამეცნიერო სკოლის ფუძემდებელი. მეცნიერის მიერ პირველად იყო შემუშავებული სრულიად ახალი იდეა რელატივისტური პლაზმის ფიზიკაში, რომლითაც სწორედ საფუძველი ჩაეყარა ძლიერი ლაზერების გამოყენებას. ნოდარ ცინცაძეს აგრეთვე ეკუთვნის ახალი ამაჩქარებლის შექმნის იდეაც. მის მიერ შექმნილი ახალი კვანტური კინეტიკური განტოლება კი, ინტენსიურად გამოიყენება დღეს საქართველოშიც და საზღვარგარეთ კვანტური პლაზმის ფიზიკური მოვლენების შესწავლისას. 1970 წელს პროფესორ ნოდარ ცინცაძის მიერ შეიქმნა „ელექტრონების მასის რელატივისტური ოსცილაციით (რხევით) გამოწვეული პარამეტრული მოვლენების თეორია“. ეს შრომა მოხსენიებული იქნა საერთაშორისო კონფერენციაზე [4].

აღიარება

2015 წელს მეცნიერების განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის და აგრეთვე ქართული მეცნიერების საერთაშორისო არენაზე ღირსეულად წარმოჩენისათვის, აქტიური პედაგოგიური და საზოგადოებრივი მოღვაწეობისათვის, ნოდარ ცინცაძეს გადაეცა ჩვენი ქვეყნის უმაღლესი ჯილდო – ბრწყინვალების ორდენი [5].

სამეცნიერო ინტერესის სფეროები

  • მაკროსკოპიული სისტემების კინეტიკური თეორია;
  • პლაზმაში არაწრფივი მოვლენების თეორია;
  • ძლიერი ლაზერული გამოსახულების მოქმედება გარემოზე;
  • კვანტური ფერმი;
  • ბოზეს გაზის თვისებების დადგენა.

გარდაცვალება

ნოდარ ცინცაძე გარდაიცვალა თბილისში, 2020 წლის 22 ივნისს, 90 წლის ასაკში. დაკრძალულია თბილისში, მახათას მთის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში.

საინტერესო ცნობები

ორგანიზაციები და ასოციაციები

ჯილდოები და წოდებები

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ გარდაიცვალა საქართველოში პლაზმის ფიზიკის ფუძემდებელი, პროფესორი ნოდარ ცინცაძე. imedinews.ge (22 ივნისი, 2020). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-06-27. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი, 2020.
  2. ↑ Цинцадзе Н. „Релятивистские нелинейные эффекты в плазме“, Тбилиси, Мецниереба, 1989.
  3. ↑ Tsintsadze N. „10th European School on Plasma Physics“, Tbilisi, September 2-15, 1990
  4. ↑ Tsintsadze L. JETP 32,684 (1971). `IV European Conf. on Cont Fusion and Plasma Phys. Rome, Italy 1970
  5. ↑ მეცნიერი ნოდარ ცინცაძე თამარ სანიკიძემ ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენით დააჯილდოვა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-10-03. ციტირების თარიღი: 2021-10-03.
  6. ↑ „მოშინაურებული მზე“.
  7. ↑ საქართველოში პლაზმის ფიზიკის ფუძემდებელი, აკადემიკოსი ნოდარ ცინცაძე თსუ-ს საიუბილეო მედლით დაჯილდოვდა.

Read other articles:

Fagolisosom

Proses fagositosis menunjukkan pembentukan phagolysosome. Lisosom (ditunjukkan dengan warna hijau) bergabung dengan fagosom untuk membentuk fagolisosom. Dalam biologi, fagolisosom atau endolisosom adalah suatu badan sitoplasma yang dibentuk oleh perpaduan dari fagosom dengan lisosom dalam suatu proses yang terjadi selama fagositosis. Pembentukan fagolisosom sangat penting untuk penghancuran mikroorganisme dan patogen intraseluler. Hal itu terjadi ketika membran fagosom dan lisosom 'bertemu', ...

 

 

John Charles

John Charles Informasi pribadiNama lengkap William John Charles, CBETanggal lahir (1931-12-27)27 Desember 1931Tempat lahir Swansea, WalesTanggal meninggal 21 Februari 2004(2004-02-21) (umur 72)Tempat meninggal Wakefield, InggrisTinggi 6 ft 2 in (1,88 m)Posisi bermain Centre Half, Centre ForwardKarier junior1946–1948 Swansea TownKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol) 1948–19571957–196219621962–19631963–19661966–19711972–1974 Leeds UnitedJuventusLeeds UnitedRoma...

 

 

1910 Georgia gubernatorial election

Georgia gubernatorial election 1910 Georgia gubernatorial election ← 1908 5 October 1910 1912 (Special) →   Nominee Hoke Smith Joseph Mackey Brown Party Democratic Independent Democrat Popular vote 95,000 17,000 Percentage 84.77% 15.17% Governor before election Joseph Mackey Brown Democratic Elected Governor Hoke Smith Democratic Elections in Georgia Federal government Presidential elections 1788–89 1792 1796 1800 1804 1808 1812 1816 1820 1824 1828 1832 1836 ...

Saint-Romain-la-Motte

Pour les articles homonymes, voir Saint-Romain. Saint-Romain-la-Motte Blason Administration Pays France Région Auvergne-Rhône-Alpes Département Loire Arrondissement Roanne Intercommunalité Roannais Agglomération Maire Mandat Gilbert Varrenne 2020-2026 Code postal 42640 Code commune 42284 Démographie Gentilé Saint-Romanais Populationmunicipale 1 411 hab. (2021 ) Densité 51 hab./km2 Géographie Coordonnées 46° 05′ 07″ nord, 3° 58′ 56″&...

 

 

منتخب بيلاروس لكرة القدم للسيدات

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس 2016) روسيا البيضاء معلومات عامة بلد الرياضة بيلاروس  الفئة كرة القدم للسيدات  رمز الفيفا BLR  الاتحاد اتح�...

 

 

I'm Like a Bird

Cover single I'm Like a Bird Lagu I'm Like a Bird dinyanyikan oleh Nelly Furtado dan didistribusikan sebagai single pada akhir tahun 2000 di Amerika Serikat dan Kanada dan awal 2001 di Eropa Barat. Di Eropa, single ini merupakan yang pertama, tetapi di Amerika Utara, ini adalah yang kedua. Lagu ini mengenai melepaskan seseorang yang dicintai karena tidak cocok, walaupun ia masih sangat sayang sekalipun. Lagu ini sungguh melankolik tetapi sekaligus sangat indah karena sangat menyentuh perasaan.

Hidesaburō Ueno

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

 

2004 AFC Cup

Inaugural edition of secondary club football tournament organized by the AFC 2004 AFC CupTournament detailsDates10 February – 26 November 2004Teams18 (from 11 associations)Final positionsChampions Al-Jaish (1st title)Runners-up Al-WahdaTournament statisticsMatches played61Goals scored178 (2.92 per match)Top scorer(s) Indra Sahdan Daud Egmar Gonçalves(7 goals each)2005 → International football competition The 2004 AFC Cup was the first edition of the AFC Cup, played by ...

 

 

Eureka (2006 TV series)

American comedy drama science fiction television series (2006–2012) This article is about the science-fiction television series. For other uses, see Eureka (disambiguation). EurekaAlso known asA Town Called EurekaGenreScience fictionComedy dramaCreated byAndrew CosbyJaime PagliaStarringColin FergusonSalli Richardson-WhitfieldJoe MortonDebrah FarentinoJordan DangerEd QuinnErica CerraNeil GraystonNiall MatterMatt FrewerTembi LockeJames CallisTheme music composerMark MothersbaughJohn Enro...

Lene Hara cave

Cave and archaeological site in East Timor Lene HaraPaintings in Lene Hara caveLocation in East TimorShow map of East TimorLene Hara cave (Asia)Show map of AsiaLocationLautém DistrictRegioneastern tip of East TimorCoordinates8°23′32″S 127°17′25″E / 8.39222°S 127.29028°E / -8.39222; 127.29028 A carved face The Lena Hara cave is the main cave of a system of solutional caves in the Lautém District at the eastern tip of East Timor (Timor-Leste), close to the ...

 

 

Chinatown, Ottawa

Business Improvement Area in Ontario, CanadaChinatownBusiness Improvement Area (BIA)Country CanadaProvince OntarioCity Ottawa Ottawa's Chinatown is located along Somerset Street west of downtown Ottawa. It runs from Bay Street in the east to Preston Street in the west (according to the Chinatown BIA). Signs for Chinatown continue along Somerset until Preston Street, and Chinese/Asian restaurants can be found even farther west. The BIA was designated in 1989 and was named Somerset H...

 

 

Stoic (film)

This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (August 2022) (Learn how and when to remove this message) 2009 Canadian filmStoicDVD box artDirected byUwe BollWritten byUwe BollProduced byDaniel Cla...

Oru Veedu Iru Vaasal

1990 film by K. Balachander Oru Veedu Iru VaasalTheatrical release posterDirected byK. BalachanderScreenplay byK. BalachanderStory byAnuradha Ramanan (story 1)Ananthu (story 2)Produced byRajam BalachanderStarringYamini Ganesh Kumaresh Livingston Surya VaishnaviCinematographyR.Raghunatha ReddyEdited byGanesh–KumarMusic byV. S. NarasimhanProductioncompanyKavithalayaa ProductionsRelease date 7 September 1990 (1990-09-07) CountryIndiaLanguageTamil Oru Veedu Iru Vaasal (transl....

 

 

ヨハネス12世 (ローマ教皇)

ヨハネス12世 第130代 ローマ教皇 教皇就任 955年12月16日教皇離任 964年5月14日先代 アガペトゥス2世次代 レオ8世個人情報出生 937年スポレート公国（中部イタリア）スポレート死去 964年5月14日 教皇領、ローマ原国籍 スポレート公国親 父アルベリーコ2世（スポレート公）、母アルダその他のヨハネステンプレートを表示 ヨハネス12世（Ioannes XII、937年 - 964年5月14日）は、ロ...

 

 

ملكة جمال العالم 2010

ملكة جمال العالم 2010 ألكسندريا ميلس ، حاملة لقب مسابقة ملكة جمال العالم 2010 تاريخ العرض 30 أكتوبر 2010 مقدم الحفل ستيف دوغلاسأنجيلا تشاو ضيف شرف شاين واردديف كوزكارلوس أبونتي مكان مسرح تاج الجمال، سانيا، الصين البث التلفيزيوني إي!سي سي تي في مشاركين 115 المراكز 25 إنقطاع عن النمس...

Hymno Patriótico

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Hymno Patriótico – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2013) (Learn how and when to remove this message) Hino PatrióticoEnglish: Patriotic HymnNational anthem of PortugalMusicMarcos António Portugal, 1808Adopted13 May 1809RelinquishedMay 1...

 

 

20th Field Artillery Regiment (United States)

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: 20th Field Artillery Regiment United States – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2012) (Learn how and when to remove this message)20th Field Artillery RegimentActive1916Country United States of AmericaBranch United States ArmyT...

 

 

ぜんざい

「善哉」はこの項目へ転送されています。幼名を善哉という鎌倉時代の人物については「公暁」をご覧ください。 汁のあるぜんざい（餅入り） 汁のないぜんざい（関東） ぜんざい（善哉）は、豆（主に小豆）を砂糖で甘く煮た日本の食べ物である。 餅や白玉団子、栗の甘露煮などと共に供されることが多い。一般的には豆の原形が存在するものを指して用いられるが...

Student

Learner, or someone who attends an educational institution This article is about learners. For other uses, see Student (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Student – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2021) (Learn how and when to remove this message) Students ...

 

 

Heptapyrgion (Thessaloniki)

Fortress of Thessaloniki, Greece This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (June 2010) (Learn how and when to remove this message)The location of the Heptapyrgion in the old city (Ano Poli) of Thessaloniki. The Heptapyrgion (Medieval Greek: Ἑπταπύργιον, [heptaˈpyrgion]), modern Eptapyrgio (Greek: Ε...