ალბერტ აბრაჰამ მაიკელსონი

ალბერტ აბრაჰამ მაიკელსონი
ინგლ. Albert Abraham Michelson
დაბ. თარიღი 19 დეკემბერი, 1852(1852-12-19)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
დაბ. ადგილი სტრელნო, პოზენის პროვინცია[9] [10] [7]
გარდ. თარიღი 9 მაისი, 1931(1931-05-09)[11] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (78 წლის)
გარდ. ადგილი პასადენა, კალიფორნია, აშშ[12] [13] [14] [7]
დასაფლავებულია უცნობი[15]
მოქალაქეობა აშშ
საქმიანობა ფიზიკოსი, ოფიცერი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი კეიზის დასავლეთ სარეზერვო უნივერსიტეტი, ჩიკაგოს უნივერსიტეტი და კლარკის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი აშშ-ის საზღვაო აკადემია[16] და ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი[17]
განთქმული მოსწავლეები რობერტ მილიკენი
მეუღლე Margaret Hemingway და Edna Stanton
ჯილდოები კოპლის მედალი[18] , ჟიულ ჟანსენის პრემია, ნობელის პრემია ფიზიკაში[19] [20] , ელიოტ კრესონის მედალი[21] , ჰენრი დრეიპერის მედალი[22] , ასტრონომიის სამეფო საზოგადოების ოქროს მედალი, მატეუჩის მედალი, რუმფორდის პრემია[23] , ალბერტის მედალი[24] , ფრანკლინის მედალი, გატრის ლექცია[25] , სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი[26] , Distinguished Nevadan[27] , Dennis Gabor Medal and Prize[28] და doctor honoris causa from the University of Paris[29]
ხელმოწერა

ალბერტ აბრაჰამ მაიკელსონი (ინგლ. Albert Abraham Michelson; დ. 19 დეკემბერი, 1852, სტრელნო — გ. 9 მაისი, 1931, პასადენა) — ამერიკელი ფიზიკოსი.

ბიოგრაფია

ცნობილი ამერიკელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის პირველი ლაურეატი ამერიკაში, ფიზიკური ოპტიკის თვალსაჩინო სპეციალისტი, ალბერტ აბრაჰამ მაიკელსონი დაიბადა 1852 წლის 19 დეკემბერს გერმანია-პოლონეთის სასაზღვრო ქალაქ სტრელნოში (პოლონეთი), წვრილი ვაჭრის ოჯახში. ორი წლის შემდეგ მისი ოჯახი გადასახლდა ჩრდილოეთ ამერიკაში, სან-ფრანცისკოსთან ახლოს მდებარე პატარა ქალაქ მერფის-კემპში. მშობლებმა პატარა ალბერტი სასწავლებლად სან-ფრანცისკოში გაგზავნეს. იგი ცხოვრობდა საშუალო სასწავლებლის დირექტორთან, რომელიც ერთდროულად საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა მასწავლებელიც იყო. მაიკელსონი ბავშვობიდანვე ჩაება შრომაში. გაკვეთილების შემდეგ მას ევალებოდა სასკოლო ლაბორატორიის მეთვალყურეობა. ამ გარემოებამ მაიკელსონს ლაბორატორიული ხელსაწყოები შეაყვარა.

შეუპოვარი დაჟინებით მაიკელსონმა 1870 წელს ჩრდილო ამერიკის XVIII პრეზიდენტი უ. გრანტი აიძულა მისთვის ერთი დამატებითი ადგილი დაეშვათ საზღვაო აკადემიაში. აკადემიის დამთავრების შემდეგ, 1873 წელს მაიკელსონი დანიშნეს ფიზიკისა და ქიმიის მასწავლებლად ანაპოლისში. ამ პერიოდს ეკუთვნის მისი პირველი, მაგრამ შესანიშნავი ექსპერიმენტული გამოკვლევა სინათლის სიჩქარის გაზომვაზე.

1874 წელს მაიკელსონმა მეურლესთან ერთად კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით იმოგზაურა ევროპაში და გაეცნო ჰაიდელბერგის, მერლინისა და პარიზის უნივერსიტეტებს; იგი იმ დროს გამოჩენილ ფიზიკოსებთან იწვრთნებოდა ექსპერიმენტულ ფიზიკაში. პარიზში მან შეადგინა ნახაზები ხელსაწყოსი, რომლის საშუალებითაც შემდეგ განსაკკუთრებით ღირშესანიშნავი შედეგები მიიღო. ამ შედეგებზე დაყრდნობით ა. აინშტაინმა ფარდობითობის თეორია შექმნა.

ალბერტ აბრაჰამ მაიკელსონის შრომები

1892 წელს მაიკელსონი მიიწვიეს ჩიკაგოში, ახლადგახსნილ უნივერსიტეტში - ასპირანტების ხელმძღვანელად, მაგრამ მალე გამოირკვა, რომ კოლექტივში მუშაობა, ახალგაზრდა დისერტანტების ხელმძღვანელობა, მათი მეცნიერული აღზრდა მოითხოვდა იდეების გაზიარებას. დროის დახარჯვას და მათგან დროდადრო „უსიამოვნო“ საუბრის მოსმენას. ამიტომ, როგორც ეს იმ დროს ბურჟუაზიულ მეცნიერებს ჩვევოდათ, მაიკელსონმა კარჩაკეტილი და ინდივიდუალური მუშაობა ირჩია. ალბათ ეს ასეც გაგრძელდებოდა, რომ მას ასისტენტის თანამდებობაზე სამუშაოდ რობერტ მილიკენი არ მიეწვია. მაკლეინმა ასპირანტთა მოვლა-პატრონობა მილიკენს გადააბარა, თვითონ კი მხოლოდ სამეცნიერო - კვლევით საქმიანობას მიჰყო ხელი და თან ლექციებსაც კითხულობდა, სამუშაოს დამთავრების შემდეგ მისდევდა სპორტს, გგანსაკუთრებით ჩოგბურთს, იგი შესანიშნავად ხატავდა და უკრავდა ვიოლინოზე.

მაიკელსონს სიცოცხლის ბოლო დღემდე არ მიუნებებია თავი სინათლის სიჩქარის გამზომ მეთოდებზე მუშაობისათვის. 1926 წელს, 74 წლის მაიკელსონმა კვლავ ახალი გაუმჯობესება შეიტანა თავის მეთოდში. მაიკელსონი ზუსტი ხელსაწყოების უბადლო შემქმნელი იყო. სინათლის სიჩქარის პირველი გაზომვიდან 2 წლის შემდეგ 1880 წელს, 28 წლის მაიკელსონმა შექმნა ხელსაწყო — რეფრაქტომეტრი, რომლის საშუალებით იზომებოდა სინათლის უმცირესი ტალღის სიგრძისა და ისეთი ვარსკვლავის დიამეტრიც, რომელიც მზეზე 250 ჯერ დიდი იყო.

1881 წელს თავის მიერ გამოგონებული ინტერფერომეტრით იგი სხივებს ორი სხვადასხვა მიმართულებით უშვებდა. არეკვლის შემდეგ სხივები ხელსაწყოში ბრუნდებოდა. მაიკელსონის მოსაზრებები სავსებით დაადასტურა 1905 წელს ა. აინშტაინის მიერ გამოქვეყნებულმა ფარდობითობის თეორიამ.

ალბერტ მაიკელსონი გარდაიცვალა 1931 წლის 9 მაისს, 79 წლის ასაკში.

ლიტერატურა

  • პარკაძე ვ., პარკაძე მ., მსოფლიოს ფიზიკოსები, ტ. II, თბ., 1973, გვ., 320-325

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. 2.0 2.1 Asimov I. Encyclopædia Britannica
  3. 3.0 3.1 SNAC — 2010.
  4. 4.0 4.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  5. 5.0 5.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  6. 6.0 6.1 Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 www.accademiadellescienze.it
  8. 8.0 8.1 Annuaire prosopographique : la France savante / B. Delmas, R. Mathis — 2009.
  9. http://www.aip.org/history/gap/Michelson/Michelson.html
  10. http://www.telegram.com/article/20101014/COLUMN21/10140824/1017
  11. Майкельсон Альберт Абрахам // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  12. http://www.lib.uchicago.edu/e/scrc/findingaids/view.php?eadid=ICU.SPCL.MICHELSON
  13. http://www.sciencemuseum.org.uk/onlinestuff/people/albert%20abraham%20michelson%2018521931.aspx
  14. http://adsabs.harvard.edu/full/1931MWOAR...3..171H
  15. Find a Grave — 1996.
  16. https://books.google.com/books?id=K0U-AQAAMAAJ&pg=PA42
  17. Millikan R. A. Albert Abraham Michelson (1852-1931) // Proceedings of the American Academy of Arts and SciencesBoston: 1937. — Vol. 71, Iss. 10. — P. 530–1931. — ISSN 0199-9818; 2327-9478
  18. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  19. The Nobel Prize in Physics 1907Nobel Foundation.
  20. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  21. https://web.archive.org/web/20090201034538/http://www.fi.edu/winners/show_results.faw?gs=&ln=&fn=&keyword=&subject=&award=CRESS&sy=&ey=&max=300&name=Submit
  22. https://www.nasonline.org/programs/awards/henry-draper-medal.html
  23. https://www.amacad.org/rumford-prize-recipients
  24. https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners
  25. https://www.scientificlib.com/en/Physics/Info/GuthrieMedalAndPrize.html
  26. List of Royal Society Fellows 1660-2007ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 244.
  27. https://nshe.nevada.edu/leadership-policy/board-of-regents/distinguished-nevadans/
  28. https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients
  29. Liste des docteurs honoris causa de l'Université de Paris de 1918 à 1933 inclus — 1934. — Vol. 9, გამ. 1. — P. 90–95. — ISSN 0041-9176

Read other articles:

Duyun 都匀市TuyunKota setingkat countyKoordinat (Pemerintah kota Duyun): 26°15′34″N 107°31′07″E / 26.2594°N 107.5186°E / 26.2594; 107.5186Koordinat: 26°15′34″N 107°31′07″E / 26.2594°N 107.5186°E / 26.2594; 107.5186NegaraRepublik Rakyat TiongkokProvinsiGuizhouPrefektur otonomQiannanDivisi daerah administrasi kota praja5 subdistrik4 kota praja1 daerah administrasi kota praja etnisLuas • Total2.274 km...

 

Hyattella hancocki Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Upakerajaan: Parazoa Filum: Porifera Kelas: Demospongiae Ordo: Dictyoceratida Famili: Spongiidae Genus: Hyattella Spesies: Hyattella hancocki Hyattella hancocki adalah spesies spons yang tergolong dalam kelas Demospongiae. Spesies ini juga merupakan bagian dari genus Hyattella dan famili Spongiidae. Nama ilmiah spesies ini pertama kali diterbitkan pada tahun 1945 oleh Dickinson. Seperti spons pada umumnya, spesies ini memiliki tubuh ya...

 

HO2

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Lu Ting (kiri) dan Feng Xinduo (kanan), dua anggota dari HO2. HO2 (Healthy Oranges) adalah sebuah sub-unit dari SNH48. Para anggotanya terdiri dari Lu Ting dan Feng Xinduo yang dipilih oleh para penggemar dalam acara SNH48 REQUEST TIME 4th Edition BEST...

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Yahya Khan – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTORYahya KhanNama dalam bahasa asli(ur) آغا محمد یحیی خان BiografiKelahiran4 Februari 1917 Chakwal (en) Kematian10 Agustus 1980 (6...

 

خريطة دول الاتحاد الأوروبي، والمراحل التي وصلت إليها الفرق في تاريخ البطولة.   دول من الاتحاد الأوروبي مُثِّلت بفرق فائزة باللقب   دول من الاتحاد الأوروبي مُثِّلت بفرق شاركت في النهائي   دول من الاتحاد الأوروبي مُثِّلت بفرق شاركت في نصف النهائي   دول من...

 

News/talk radio station in Santa Barbara, California KTMSSanta Barbara, CaliforniaFrequency990 kHzBrandingNews Talk AM 990ProgrammingFormatNews/talkNetworkFox News RadioAffiliationsPremiere NetworksRadio AmericaSalem Radio NetworkOwnershipOwnerRincon Broadcasting(Rincon License Subsidiary LLC)Sister stationsKIST-FM, KOSJ, KSBL, KSPE, KTYDHistoryFirst air dateOctober 31, 1937; 86 years ago (October 31, 1937) (on 1220 AM)Former call signs990 kHzKFMC (CP)KGUD (1963–1973)KTYD (1973...

Political party in Poland National Party Stronnictwo Narodowe (Polish)AbbreviationSNLeaderJan Matłachowski (1989)Adam Krajewski (1989-1990)Stefan Jarzębski (1990-1991)Maciej Giertych (1991-2001)FounderJan Ostoja MatłachowskiFounded8 July 1989Registered21 August 1990Dissolved30 May 2001Preceded byNational Party (Poland)Succeeded byLeague of Polish FamiliesHeadquartersPiekarska 6,00-288 Warszawa[1]NewspaperNational Review(Polish: Przegląd Narodowy)[2]Membershi...

 

Pologneau Concours Eurovision 2022 Données clés Pays  Pologne Chanson River Interprète Ochman Langue Anglais Sélection nationale Radiodiffuseur TVP Type de sélection Tu bije serce Europy! Wybieramy hit na Eurowizję Date 19 février 2022 Concours Eurovision de la chanson 2022 Position en demi-finale 6e (198 points, qualifiée) Position en finale 12e (151 points) 2021 2023 modifier La Pologne est l'un des quarante pays participant au Concours Eurovision de la chanson 2022,...

 

American journalist This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Lawrence Lipton – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2020) (Learn how a...

Spring Basin WildernessIUCN category Ib (wilderness area)The Spring Basin WildernessLocationWheeler County, Oregon, United StatesNearest cityFossil, ORCoordinates44°54′N 120°24′W / 44.9°N 120.4°W / 44.9; -120.4Area6,382 acres (2,583 ha)EstablishedUnited States Bureau of Land Management Spring Basin Wilderness is a 6,382-acre (2,583 ha) wilderness area located near the town of Clarno in the U.S. state of Oregon. It was created by the Omnibus Publi...

 

Chronologies Données clés 1786 1787 1788  1789  1790 1791 1792Décennies :1750 1760 1770  1780  1790 1800 1810Siècles :XVIe XVIIe  XVIIIe  XIXe XXeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies géographiques Afrique Afrique du Sud, Algérie, Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameroun, Cap-Vert, République centrafricaine, Comores, République du Congo, République démocratique du Congo, Côte d'Ivoire, Djibouti, Égyp...

 

German orthodox Lutheran theologian This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (May 2014) (Learn how and when to remove this message) Valentin Ernst Löscher Valentin Ernst Löscher (born at Sondershausen 29 December 1673; died at Dresden 12 December 1749) was a German orthodox Lutheran theologian. At the University of W...

Do 132 Do 132 mockup Role Utility helicopterType of aircraft Manufacturer Dornier Status Canceled project The Dornier Do 132 was a utility helicopter under development in Germany in the late 1960s. While the design was a conventional pod-and-boom layout, the propulsion system was unusual in that it used a turbine engine, not to drive the rotor directly, but to provide a source of hot gas that was fed through the rotor shaft, along the blades, and out through tip jets. The intention was to el...

 

American actor, game show host and comedian (born 1963) For the Australian metallurgist, see John Michael Higgins (metallurgist). For other people, see John Higgins (disambiguation). This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: ...

 

Chen Ding-nan陳定南Potret Chen Ding-nan, diambil dari situs web Yuan Legislatif. Menteri Kehakiman Republik TiongkokMasa jabatan20 Mei 2000 – 1 Februari 2005PendahuluYeh Chin-fongPenggantiShih Mau-linAnggota Yuan LegislatifMasa jabatan1 Februari 1990 – 19 Mei 2000Daerah pemilihanKabupaten YilanMagistrat Kabupaten YilanMasa jabatan20 Desember 1981 – 20 Desember 1989PendahuluLee Feng-mingPenggantiYu Shyi-kun Informasi pribadiLahir(1943-09-29)29 September 1943...

Identity or sense of belonging to one state or one nation See also: Nation and Nationalism Part of a series onNationalism Nation forming Nationalism in the Middle Ages Anthem Church Colours Emblem Father Flag Epic God Identity Language Myth Sport State Symbol Treasure Core values Allegiance Independence Patriotism Self-determination Solidarity Types African Anarchist Blind Bourgeois Business Welfare Civic American French Irish Communist Constitutional patriotism Corporate Cyber- Ecological Ec...

 

Political office in the United Kingdom In the United Kingdom there are at least six Lords Commissioners of His Majesty's Treasury, serving as a commission for the ancient office of Treasurer of the Exchequer. The board consists of the First Lord of the Treasury, the Second Lord of the Treasury, and four or more junior lords acting as whips in the House of Commons[1] to whom this title is usually applied. It is commonly thought that the Lords Commissioners of HM Treasury serve as commi...

 

Pour les autres articles nationaux ou selon les autres juridictions, voir Congrès (homonymie). Congrès des États-Unis(en) United States Congress 118e congrès des États-Unis Congrès de la Confédération Sceau du Congrès des États-Unis.Présentation Type Bicaméral Chambres SénatChambre des représentants Création 1789 Lieu Washington, D.C. Durée du mandat 2 ans Présidence Sénat Kamala Harris (D) Élection 20 janvier 2021 Présidente pro tempore du Sénat Patty Murray&#...

مونتشي كايوكس    شعار الاسم الرسمي (بالفرنسية: Monchy-Cayeux)‏    الإحداثيات 50°26′16″N 2°16′36″E / 50.437777777778°N 2.2766666666667°E / 50.437777777778; 2.2766666666667 [1]  [2] تقسيم إداري  البلد فرنسا[3]  التقسيم الأعلى باد كاليه  خصائص جغرافية  المساحة 6.22 كيلومتر مر�...

 

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) الدوري البلجيكي الدرجة الأولى الموسم 1976–77 البلد بلجيكا  المنظم الاتحاد الملكي البلجيكي لكرة القدم ...