Haec dies

Haec dies[1] è un responsorio graduale che appartiene alla liturgia dell'Ottava di Pasqua.

Incipit dell'introito pasquale Haec Dies.

Dalla Missa in Die del giorno di Pasqua fino alla Feria sexta infra octava Paschae, il canto interlezionario[2] che "risponde" alla lectio è, nel Graduale Romanum, il Salmo 118 (117). In ogni giorno di questo "unico giorno solenne", infatti, si canta il Responsorium "Haec dies quam fecit " con un Versus diverso per ogni feria. L'attuale distribuzione dei versi di questo graduale con l'invarianza del suo responsum testimonia un processo di evoluzione liturgica dell'uso di questo genere musicale. Originariamente, infatti, si tratta di una forma pienamente responsoriale in cui l'assemblea avrebbe risposto ai versi del solista con il responsum[3].

Mentre l'inizio della liturgia della Messa del giorno di Pasqua è caratterizzato per un tono sobrio e ancora avvolto dal mistero e dalla incomprensione del mattino di Pasqua, sottolineati dal IV modo gregoriano, la gioia vera e propria, musicalmente parlando, esplode nel Responsorio: è il vero jubilus pasquale, esultiamo e ci rallegriamo in questo giorno nuovo poiché Dio è buono, ha svegliato il Figlio dal sonno della morte.

Proprio poiché è stupenda per noi questa mirabile sapienza del Padre[4], questo canto di letizia accompagna tutta l'ottava “quia illi septem dies sunt quasi una dies dominica[5], come commentò Guglielmo di Auxerre.

Come Prepositino da Cremona sottolinea, in questo graduale la Chiesa invita all'esaltazione e alla lode "pro immolatione autem et resurrectione nostri Agni"[6] e si canta per tutta tutta la settimana poiché "quasi unus dies reputato"[7].

Testo

Responsum

(LA)

«Haec dies quam fecit Dominus
exsultemus et laetemur in ea.
(Ps. 118, 24)»

(IT)

«Questo è il giorno che ha fatto il Signore,
esultiamo e rallegriamoci in esso
(Sal 118, 24)»

Versi

Dominica Resurrectionis

Haec dies - Confitemini[8]

(LA)

«Confitemini Domino, quoniam bonus:
quoniam in saeculum misericordia eius.
(Ps. 106,1)»

(IT)

«Celebrate il Signore, perch'egli è buono,
perché la sua bontà dura in eterno.
(Sal 106)»

Feria II infra octavam Pascahe

Haec dies - Dicant nunc, quoniam bonus[9]

(LA)

«Dicat nunc Israel, quoniam bonus:
quoniam in saeculum misericordia eius.
(Ps. 118,2)»

(IT)

«Lo dica Israele poiché Egli è buono
perché la sua misericordia è per sempre.
(Sal 118,2)»

Feria III infra octavam Pascahe

Haec dies - Dicant nunc, qui redempti[10]

(LA)

«Dicant nunc, qui redempti sunt a Domino:
quos redemit de manu inimici,
et de regionibus congregavit eos.
(Ps. 107,2-3a)»

(IT)

«Così dicano i riscattati del Signore,
ch'egli liberò dalla mano dell'avversario
e riunì da tutti i paesi
(Sal 107, 2-3a)»

Feria IV infra octavam Pascahe

Haec dies - Dextera

(LA)

«Dextera Dei fecit virtutem:
dextera Domini exaltavit me.
(Ps 118, 16)»

(IT)

«La destra del Signore si ì innalzata
la destra del Signore ha fatto meraviglie
(Sal 118, 16)»

Feria V infra octavam Pascahe

Haec dies - Lapidem

(LA)

«Lapidem quem reprobaverunt aedificantes,
hic factus est in caput anguli.
A Domino factum est :
et est mirabile in oculis nostris.
(Ps 118, 22-23)»

(IT)

«La pietra scartata dai costruttori
è divenuta testata d'angolo;
ecco l'opera del Signore:
una meraviglia ai nostri occhi.
(Sal 118. 22-23)»

Feria VI infra octavam Pascahe

Haec dies - Benedictus

(LA)

«Benedictus qui venit in nomine Domini.
Benediximus vobis de domo Domini :
Deus Dominus, et illuxit nobis.
(Ps. 118, 26-27a)»

(IT)

«Benedetto colui che viene nel nome del Signore.
Vi benediciamo dalla casa del Signore;
Dio, il Signore è nostra luce.
(Sal 118, 26-27a)»

Note

  1. ^ CI 008414, su cantusindex.org.
  2. ^ " Al posto del salmo assegnato nel Lezionario si può cantare o il responsorio graduale tratto dal Graduale romanum, oppure un salmo responsoriale o alleluiatico dal Graduale simplex, così come sono indicati nei rispettivi libri." Institutio Generalis Missale Romanum, n. 61.
  3. ^ Cf. A.G. Catalano, Liturgia. La Messa e l'Ufficio divino, i Alla Scuola del Canto Gregoriano (ed. F. Rampi), Musidora, Parma 2015..
  4. ^ Cf. "mirabilis facta est scientia tua" in Resurrexi.
  5. ^ Summa magistri Guillelmi Autisiodorensis de officiis ecclesiasticis, De die Pasche, 72.38., su guillelmus.uni-koeln.de.
  6. ^ Prepositinus Cremonensis, De officiis (ed. Corbet), Londra 1969, p.175..
  7. ^ Prepositinus Cremonensis, De officiis, 191..
  8. ^ CI 008414a.1 [collegamento interrotto], su cantusindex.org.
  9. ^ CI 008414b, su cantusindex.org.
  10. ^ CI 008414c, su cantusindex.org.

Bibliografia

Libri per il canto liturgico

  • Graduale Triplex, Moines de Solesmes, 1979 p. 196
  • Gregorien.info - Partitions, avec révision de la mélodie, Académie de chant grégorien
  • Graduale Novum de Dominicis et Festis, GÖSCHL, Johannes Berchmans, et alii, 2011 p. 166
  • Graduale restitutum - gregor-und-taube.de, Anton STINGL, jun.

Fonti medievali

  • Bamberg, Staatsbibliothek lit. 6 f. 40v Bavaricon p. 85
  • Bamberg, Staatsbibliothek lit.7 f. 39r Bavaricon p. 80
  • Benevento, Biblioteca Capitolare 33 f. 82v
  • Benevento, Biblioteca Capitolare 34 f. 125
  • Bruxelles, bibliothèque royale 10127-44 - Mont-Blandin AMS 80
  • Chartres, Bibliothèque municipale 47 - Graduel f. 32r
  • Cambrai, Bibliothèque municipale 0075 (0076) - St-Vaast d’Arras f. 85r
  • Cologny (Genève), Bibliotheca Bodmeriana C 74 - St. Cecilia in Trast. f. 79v
  • Graz, Universitätsbibliothek 807 f. 103
  • Laon, Bibliothèque municipale 239 f. 108 Facsimilé p. 103
  • Montpellier, Bibliothèque de l'Ecole de Médecine H 159 f. 83v autre numérotation: 156
  • Monza, Basilica di S. Giovanni Battista - Biblioteca Capitol - Cant. Monza AMS 80
  • Paris, Bibliothèque nationale de France 776 - Albi f. 71v
  • Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 903 - Saint-Yrieix f. 152
  • Paris, Bibliothèque nationale de France lat 9434 - St-Martin de Tours f. 121r
  • Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 12050 - Ant. Corbie AMS 80
  • Paris, Bibliothèque nationale de France lat. 17436 - Compiègne AMS 80
  • Paris, Bibliothèque nationale de France lat 18010 - Gr. Corbie f. 25r
  • Paris, Bibliothèque Sainte-Geneviève 111 - Senlis AMS 80
  • Sankt-Gallen, Stiftsbibliothek 339 f. 107 Facsimilé p. 76
  • Sankt-Gallen, Stiftsbibliothek 359 - Cantatorium f. 107
  • Sankt-Gallen, Stiftsbibliothek 376 p. 199
  • Zürich, Zentralbibliothek Rh. 30 - Gr. Rheinau AMS 80

Bibliografia generale

  • Ordinamento generale del Messale Romano
  • Prepositinus Cremonensis, De officiis (ed. Corbet), Londra 1969,
  • Guillelmus Autissiodorensis, Summa de Officiis.
  • F. Rampi (a cura), Alla Scuola del Canto Gregoriano, Musidora, Parma 2015.
  • Esthétique grégorienne, FERRETTI, Paolo, 1938 p. 163; p. 173
  • Les plus belles mélodies grégoriennes, GAJARD, Joseph, 1985 p. 145
  • Introduction à l'interprétation du chant grégorien, SAULNIER, Daniel & alii., 2001 nr.204; nr.213
  • Einführung in der Interpretation des Gregorianischen Chorals Band 1: Grundlagen, AGUSTONI, Luigi, GÖSCHL, Johannes Berchmans, 1987 p. 204; p. 213
  • Einführung in der Interpretation des Gregorianischen Chorals Band 2: Ästhetik (Teilband I), AGUSTONI, Luigi, GÖSCHL, Johannes Berchmans, 1992 p. 253; p. 443; p. 597
  • Il Canto Gregoriano -1 Corso fondamentale, TURCO, Alberto, 1991 p. 202
  • Il Canto Gregoriano -2 Toni e Modi, TURCO, Alberto, 1991 p. 94
  • Chant grégorien et musique médiévale, HUGLO, Michel, 2005 p. III 63; p. III 66
  • Sémiologie grégorienne, CARDINE, Eugène, 1970 nr.93
  • Antiphonale missarum sextuplex, HESBERT, René-Jean, 1985 nr.80 M R B C K S
  • Il Canto Gregoriano -2 (Ed.1) Corso fondamentale, TURCO, Alberto, 1987 p. 149; p. 164; p. 178
  • Los modos gregorianos - Historia-Analisis-Estética, JEANNETEAU, Jean, 1985 p. 56; p. 84; p. 96
  • Restitution von Melodien, AGUSTONI, Luigi, et alii. BZG Heft 29, 2000, p. 9
  • Graduel "Haec dies", du jour de Pâques, POTHIER, Joseph. Revue de Chant grégorien, 1896, no.8, p. 113
  • Le Répons et l'Antienne "Haec dies" du jour de Pâques, DAVID, Lucien. Revue de Chant grégorien, 1925, no.2, p. 33
  • Le graduel des défunts et celui de Pâques, DAVID, Lucien. Revue de Chant grégorien, 1939, no.4, p. 97

Voci correlate

Read other articles:

Анджей Ольшовськийпол. Andrzej Olszowski Герб Хелмінський єпископ 1661 — 1674 Конфесія: Католицька церква Церква: римо-католицька Попередник: Адам Косс[pl] Наступник: Ян Малаховський Архієпископ Ґнєзненський Примас Польщі 1674 — 1677 Попередник: Казимир Флоріан Чарторийський

Männer mit Kokarden an der Jakobinermütze Italienische Kokarde am Hut der historischen Uniform eines Carabiniere (wird gegenwärtig so getragen) Kokarden für Mannschaftsdienstgrade, passend für Pickelhauben, Tschakos und Tschapkas an Knopf 91. Oben Deutsches Reich, unten Königreich Preußen Preußischer Helm der Artillerietruppen mit rechtsseitiger Kokarde Eine Kokarde ist ein ursprünglich kreisförmiges Abzeichen, meist mit militärischer oder politischer Bedeutung, zum Beispiel als Aufn

يوسف أفندي السويدي معلومات شخصية الميلاد 1270هـ/1854م الدولة العثمانية/ بغداد الوفاة 1347هـ/1929م المملكة العراقية/ بغداد الإقامة العراق الجنسية عراقي العرق عربي الديانة مسلم الأولاد ناجي، وتوفيق، وعارف، وشاكر السويدي. الأب نعمان بن محمد السويدي منصب أول رئيس لمجلس الأعيان...

Robert Wakeham PilotMBE, RCABorn(1898-10-09)9 October 1898St. John's, NewfoundlandDied17 December 1967(1967-12-17) (aged 69)Montreal General Hospital, Quebec, CanadaNationalityNewfoundlander (until confederation); CanadianAlma materAcadémie JulianOccupationPainterSpousePatricia Dawes War Scene Robert Wakeham Pilot MBE RCA (October 9, 1898 – December 17, 1967) was a Canadian artist, who worked mainly in oil on canvas or on panel,[1] and as an etcher[2] and mura...

The Alan Parsons ProjectAsalBritania rayaGenreProgressive rock, soft rock, pop rockTahun aktif1975–1990[1]LabelCharisma RecordsArista RecordsArtis terkaitPilotLenny ZakatekMantan anggotaEric WoolfsonAlan Parsonsvarious session musicians The Alan Parsons Live Project 2017 The Alan Parsons Project adalah sebuah kelompok musik progressive rock dan pop Inggris yang aktif antara 1975 dan 1987 yang didirikan oleh Alan Parsons, seorang Inggris dan Eric Woolfson, orang Skotlandia. Sejarah b...

Rui Patrício Rui Patrício (2018) Personalia Voller Name Rui Pedro dos Santos Patrício Geburtstag 15. Februar 1988 Geburtsort Marrazes, Portugal Größe 189 cm Position Tor Junioren Jahre Station 2001–2006 Sporting Lissabon Herren Jahre Station Spiele (Tore)1 2006–2018 Sporting Lissabon 327 (0) 2018–2021 Wolverhampton Wanderers 112 (0) 2021– AS Rom 73 (0) Nationalmannschaft Jahre Auswahl Spiele (Tore)2 2003–2004 Portugal U16 5 (0) 2004–2005 Portugal U17 11 (0) 2005

А́ккрські Конфере́нції — конференції народів Африки, що відбулись у столиці Гани Аккрі 1958. Перша Аккрська Конференція незалежних країн Африки — ОАР, Судану, Лівії, Ефіопії, Марокко, Ліберії, Гани і Тунісу (15—22 квітня) підтвердила резолюції Бандунгської та Каїрської к�...

This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (April 2019) (Learn how and when to remove this template message) 1994 Italian TV series or program The Dragon RingDVD coverWritten byGianni RomoliDirected byLamberto BavaStarringAnna FalchiFranco NeroMusic byAmedeo MinghiCountry of originItalyOriginal languageItali...

Canadian curler Jessica AmundsonCurlerBornJessica Mair (1984-05-14) May 14, 1984 (age 39)Edmonton, Alberta, CanadaCurling career Hearts appearances2 (2012, 2013)World Championshipappearances1 (2012) Medal record Curling Representing  Canada World Championships 2012 Lethbridge Representing  Alberta Scotties Tournament of Hearts 2012 Red Deer Jessica Amundson (born May 14, 1984 as Jessica Mair) is a Canadian curler. She played second for the 2012 national champion Heather Nedohin...

جي-ديفيلوب (GDevelop)الشعارمعلومات عامةنوع محرك ثلاثي الأبعاد game creation system (en) نظام التشغيل مايكروسوفت ويندوزلينكس[1]ماك أو إس[1] النموذج المصدري حقوق التأليف والنشر محفوظة موقع الويب gdevelop-app.com… (العربية) معلومات تقنيةلغة البرمجة تجميع الويب[2] الإصدار الأول 11 أغسطس 2...

Suburb of Melbourne, Victoria, AustraliaParkvilleMelbourne, VictoriaTerrace houses in ParkvilleParkvilleLocation in metropolitan MelbourneCoordinates37°47′17″S 144°57′04″E / 37.788°S 144.951°E / -37.788; 144.951Population7,074 (2021 census)[1] • Density1,770/km2 (4,600/sq mi)Established1861Postcode(s)3052, 3010Elevation41 m (135 ft)Area4 km2 (1.5 sq mi)Location3 km (2 mi) N of MelbourneLGA(s) ...

Defunct flying squadron of the Royal Air Force No. 137 Squadron RAFActive1 Apr 1918 – 4 Jul 1918 20 Sep 1941 – 25 Aug 1945Country United KingdomBranch Royal Air ForcePart ofRAF Fighter CommandMotto(s)Do right, fear naught[1][2]InsigniaSquadron Badge heraldryA horse's head couped[1][2]Squadron CodesSF (Feb 1941 – Aug 1945)[3][4]Military unit No. 137 Squadron RAF existed briefly as a day bomber unit in World War I but never became opera...

Popcaan discographyPopcaan performing at Summerjam in 2013Studio albums5Music videos26EPs5Singles151Mixtapes3 The discography of Jamaican singer Popcaan consists of five studio albums, three mixtapes, five extended plays, 151 singles, 15 singles as a featured artist, and 26 music videos. Studio albums List of studio albums, with selected chart positions Title Album details Peak chart positions CAN[1] BEL(FL)[2] NLD[3] SWI[4] US[5] US Reggae[6] B...

Polish actress and director Ida KamińskaBorn(1899-09-18)September 18, 1899Odessa, Russian Empire (now Ukraine)DiedMay 21, 1980(1980-05-21) (aged 80)New York City, U.S.Years active1904–1970Spouse(s)Zygmunt Turkow (divorced)Meir Melman (his death)ChildrenRuth Kaminska (1919–2005)Victor Melman Ida Kamińska (September 18, 1899 – May 21, 1980) was a Polish actress and director. Known mainly for her work in the theatre, she was the daughter of Avrom Yitshok Kaminski (Abrah...

Дослідна станція тютюнництва ННЦ ІЗ НААН Основні дані Засновано 1914 Приналежність ННЦ «Інститут землеробства НААН»Сфера Селекція Розташування Умань Дослідна станція тютюнництва Національного Наукового Центру «Інститут землеробства Національної Академії Аграрних На...

American mathematician and author (born 1945) John Allen PaulosBorn (1945-07-04) July 4, 1945 (age 78)NationalityAmericanAlma materUniversity of Wisconsin–MadisonKnown forAuthor of books and articles on a variety of topics, especially the combatting of innumeracyAwardsIn 2003 AAAS Award, in 2013 JPBM AwardScientific careerFieldsMathematicsInstitutionsTemple UniversityDoctoral advisorJon Barwise The voice of John Allen Paulos recorded July 2015 at TAM13 Websitemath.temple.edu/...

Professional wrestling gimmick This article is about the professional wrestling persona. For the cause of death, see Suicide. For other uses, see Suicide (disambiguation). SuicideSuicide in January 2010Professional wrestling careerRing name(s)SuicideManikBilled height5 ft 10 in (1.78 m)[1]Billed weight200 lb (91 kg)[1]Billed fromParts UnknownDebut2008 Suicide is a professional wrestling persona, used by multiple wrestlers in Impact Wrestling (formerly ...

Political policy encouraging violent struggle The interior of the Banca Nazionale dell'Agricoltura in Piazza Fontana, Milan, after it was bombed in 1969 A strategy of tension (Italian: strategia della tensione) is a political policy wherein violent struggle is encouraged rather than suppressed. The purpose is to create a general feeling of insecurity in the population and make people seek security in a strong government. The strategy of tension is most closely identified with the Years of Lea...

District of Sindh in PakistanSujawal District سجاول ضلعوضلع سجاولDistrict of SindhMangrove plantation near ShahbandarMap of Sindh with Sujawal District highlightedCountry PakistanProvince SindhDivisionBanbhoreEstablished12 October 2013HeadquartersSujawalGovernment • TypeDistrict Administration • Deputy CommissionerN/A • District Police OfficerN/A • District Health OfficerN/AArea • Total8,785 km2 (3,392...

Sports season 1997 BTCC season Previous 1996 Next 1998 The 1997 Auto Trader RAC British Touring Car Championship was won by Alain Menu of the Williams Renault Dealer Racing team, driving a Renault Laguna. Menu dominated the year, setting a record of 12 wins during the season. The runner up was Frank Biela of Audi Sport UK in an Audi A4 Quattro. Third place was Menu's teammate, Jason Plato. In the independent class the championship was won by Robb Gravett in a Honda Accord. Season Review 1997 ...