Hjaltadalur er dalur í austanverðum Skagafirði og tilheyrði áður Hólahreppi. Hann er að mestu luktur 1000–1200 m háum fjöllum og inn í þau skerast ýmsir afdalir.[1]Hjaltadalsá rennur um dalinn og á upptök í Hjaltadalsjökli í dalbotninum. Í hana falla ýmsar þverár og lækir.[2]
Hjalti son Þórðar skálps kom til Íslands og nam Hjaltadal að ráði Kolbeins og bjó að Hofi; hans synir voru þeir Þorvaldur og Þórður, ágætir menn.
Biskupssetrið og síðar skólasetrið Hólar í Hjaltadal er í miðjum dalnum og setur mikinn svip á hann. Fjallið fyrir ofan Hóla heitir Hólabyrða og er 1244 m hátt.[4] Innsti bærinn í dalnum er Reykir. Þar er jarðhiti og þar er gömul laug sem nefnist Biskupslaug. Hún er nú upphlaðin.[5]
Fornar þjóðleiðir úr Hjaltadal
Af því að Hólar í Hjaltadal voru miðstöð kirkjuvalds og skólastarfs á Norðurlandi var tíðförult þangað. Helstu þjóðleiðir voru:
