Það er stórt, keilulaga fjall með gíg á efsta tindi, sem samsvarar nákvæmlega þeirri mynd sem mörgum kemur í hug þegar talað er um eldfjall.
Hugtakið eldkeila er haft um hring- eða sporöskjulagað, uppmjótt eldfjall. Gos í eldkeilum eru tíð og stundum langvinn.[1]
Staðsetning
Mörg eldfjöll af þessu tagi eru til í heiminum og meirihluti þeirra er á flekaskilum þar sem stórir jarðskorpuflekar rekast á og annar fer undir hinn. Dæmi um slíkt er eldfjallið Fuji í Japan.
Á Íslandi rekur jarðskorpuflekana hins vegar hvorn frá öðrum og þar eru því ekki margar eldkeilur til. Þær finnast þó og þekktastar þeirra eru Snæfellsjökull, Öræfajökull og Eyjafjallajökull.[2] Og svo er Hekla að þróast úr eldhrygg í átt til eldkeilu, eins og goshegðun hennar sýnir, en hún er enn mjög ungt eldfjall .[1][2]
Eldgos í eldkeilum eru stundum í toppgíg. En líka er algengt að hliðarsprungur opnist, auk þess sem gosið getur utan megineldstöðvanna, úti í eldstöðvakerfum þeirra.[1] Stundum storknar gasríkt hraunið í gígnum og myndar tappa eða svokallaða hraungúla í gosrásinni. Þegar tapparnir springa, æða eldský eða gusthlaup niður hlíðarnar [1]og geta orðið mörgum að bana. Það gerðist t.d. í eldgosinu við Krakatá í Indónesíu árið 1883.