יהודי המזרח בארץ ישראל (ספר)

יהודי המזרח בארץ ישראל
מידע כללי
מאת משה דוד גאון
הוצאה
תאריך הוצאה תרפ"ח–תרצ"ח, 1928–1938
מהדורות נוספות
מספר כרכים 2

יהודי המזרח בארץ ישראל (או יהודי המזרח בא"י) הוא ספר עברי מאת ההיסטוריון והסופר משה דוד גאון, אשר ראה אור בירושלים בשני חלקים בשנים תרפ"ח (1928) ותרצ"ח (1938), ומביא את תולדות חייהם של יהודי ספרד ועדות המזרח מאז ומעולם, ובעיקר של אלו שפעלו ביישוב הישן וביישוב היהודי בארץ ישראל בין המאה ה-18 למאה ה-20. הספר מהווה מקור חשוב לקורות יהודי ספרד והמזרח בתקופות אלו.

הספר מביא את תמצית תולדות חייהם של יהודי המזרח הידועים, בהם בעיקר רבנים, אישי ציבור, חלוצים, אנשי רוח, הוגים ומדינאים בעיקר מהיישוב היהודי בירושלים, בצפת, בחברון, בטבריה, בחיפה, שמוצאם בארצות אוזבקיסטן, איטליה, אלג'יריה, בולגריה, בוסניה, גאורגיה, טורקיה, יוון, לוב, מצרים, מרוקו, סוריה, ספרד, סרביה, עיראק, רודוס, רומניה, תוניסיה, תימן ועוד.

העבודה על הספר וההוצאה לאור

כתיבת הספר החלה בשנת 1920, ופסקה והמשיכה לסירוגין במשך כעשור[1], עד להדפסתו בירושלים, בחודש אלול ה'תרפ"ח (1928) בדפוס עזריאל. החלק השני של הספר הודפס גם הוא בדפוס עזריאל, בשנת 1938.

תחילה התכוון גאון לחבר ספר קצר שיכיל מידע על עדות המזרח, מנהגיהן ותרבותן, אך כשהחל באיסוף החומר, נוכח לדעת כי ישנו חומר רב, ואין בידיו ברירה אלא לכלול בספר את כל המידע שאסף. עם זאת, כפי שמציין גאון, לעיתים הוא מצא לנכון להאריך בפרטי חייו של אדם מסוים, ולקצר בפרטים אצל אדם אחר.[1]

במבוא לספר, ציין גאון כי חלק מהמידע לספר נאסף מוועד העדה הספרדית בירושלים, בצפת, בטבריה, בחברון, בחיפה וביפו, מהאוניברסיטה העברית, מהספרייה הלאומית, וממספר אישים, בהם הרב חנוך חסון, שמואל בן-שבת והרב ברוך טולידאנו.

את המימון להוצאות הספר סיפקו נדיבים וגופים מירושלים ומארצות המזרח.

במהלך השנים, יצאו לאור מהדורות נוספות של הספר, בהן של הוצאת מורשת, ירושלים תשמ"ב, ומכון אוצרות גאוני ספרד, אשדוד תשנ"ח.

בריאיון לישראל היום בספטמבר 2018, אמר בנו של גאון, יהורם גאון, כי הוא שואף ליצור סרטים דוקומנטריים על האישים שעליהם נכתב בספר, ולהכניס את תוכן הספר לתוכנית הלימודים של מערכת החינוך בישראל. עוד הוסיף כי הספר היה מפעל חייו של אביו, בשל העובדה שהשקיע בו שנים רבות של עבודת מחקר.[2]

ייעוד הספר

כפי שמעיד גאון במבוא לספר, מטרתו היא להאיר את חיי עדות המזרח בארץ ישראל במאות האחרונות, ו"להציב ציון-עד לראשוני בני גזעי, אלה שמדינת ספרד הקיאתם למען יתגלגלו הנה, בשביל להחיות את ארץ האבות משממונה". גאון גם סייג וכתב שאין מטרתו להפחית ממעמדם ופועלם של יהודי אירופה האשכנזים ביישוב היהודי, אך מכורח המציאות, האחרונים יכלו להתיישב בארץ ישראל ולפעול בה רק הודות לתשתית ולבסיס שכבר פיתחו בה עדות המזרח.

גאון כתב במבוא כי התנועות המשיחיות שפעלו בארצות האסלאם מעידות כי יהודי ארצות אלו ראו תמיד את עצמם ארעיים במקום מושבם, וניסו בכל כוחם ומרצם לעלות ארצה, בניגוד ליהודי אירופה, שהתרגלו לחיים בארצותיהם. כך גם ציין את מאמצי יהודי עדות המזרח לשחרור עמם מהגלות במשך המאות האחרונות, כעדות לגעגועיהם לארץ ישראל.

קישורים חיצוניים

הערות שוליים

  1. ^ 1 2 המבוא לחלק א' של הספר
  2. ^ דרור אידר, חשוב שיידעו: היינו פה לפנֵי, באתר ישראל היום, 17 בספטמבר 2018.

Read other articles:

Kedungbanteng, Bakung, Blitar

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Kedungbanteng, Bakung, Blitar – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR KedungbantengDesaNegara IndonesiaProvinsiJawa TimurKabupatenBlitarKecamatanBakungKode pos66163Kode Kemendagri35.05.0...

 

بورت ريبابليك (نيوجيرسي)

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2021) بورت ريبابليك     الإحداثيات 39°32′04″N 74°28′37″W / 39.5344°N 74.477°W / 39.5344; -74.477  [1] تاريخ التأسيس 1 مارس 1905  تقسيم إداري  البلد الولايات ال�...

 

Athletics at the 2023 Jeux de la Francophonie

International athletics championship eventAthletics at the 9thJeux de la FrancophonieDates31 July – 4 August 2023Host city Kinshasa, DR CongoVenueStade des MartyrsEvents43 + 10 para-athleticsParticipation303 athletes from 26 nations← Abidjan 2017 TBD 2025 → The athletics competition at the 2023 Jeux de la Francophonie took place in Stade des Martyrs in Kinshasa from 31 July to 4 August 2023.[1][2] Medal table   *   Host nation (DR Congo)R...

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Gian Battista Magaraggia

Questa voce sull'argomento calciatori italiani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Gian Battista Magaraggia Gian Battista Magaraggia con la maglia del Monza (1967) Nazionalità  Italia Altezza 174 cm Peso 63 kg Calcio Ruolo Difensore Carriera Squadre di club1 1960-1966 Marzotto Valdagno139 (?)1966-1970 Monza104 (1) 1 I due numeri indicano le presenze e le reti segnate, per le...

 

Emmanuel Macron

Emmanuel Jean-Michel Frédéric MacronMacron pada tahun 2021 Presiden Prancis ke-25PetahanaMulai menjabat 26 Oktober 2017Perdana MenteriÉdouard PhilippeJean CastexÉlisabeth BornePendahuluFrançois HollandePenggantiPetahanaMenteri Ekonomi, Industri dan Urusan DigitalMasa jabatan26 Agustus 2014 – 30 Agustus 2016Perdana MenteriManuel VallsPendahuluArnaud MontebourgPenggantiMichel Sapin Informasi pribadiLahirEmmanuel Jean-Michel Frédéric Macron21 Desember 1977 (umur 46)Ami...

Jewish political movements

Part of a series onJews and Judaism Etymology Who is a Jew? Religion God in Judaism (names) Principles of faith Mitzvot (613) Halakha Shabbat Holidays Prayer Tzedakah Land of Israel Brit Bar and bat mitzvah Marriage Bereavement Baal teshuva Philosophy Ethics Kabbalah Customs Rites Synagogue Rabbi Texts Tanakh Torah Nevi'im Ketuvim Talmud Mishnah Gemara Rabbinic Midrash Tosefta Targum Beit Yosef Mishneh Torah Tur Shulchan Aruch Zohar History General Timeline Land of Israel...

 

List of Kat & Alfie: Redwater characters

Kat & Alfie: Redwater (also known as Redwater) is a British-Irish drama series that started on RTÉ One on 14 May 2017 and BBC One on 18 May 2017. It is based around two characters from EastEnders, Kat (Jessie Wallace) and Alfie Moon (Shane Richie), who travel to the village of Redwater in Ireland, where the Kelly and Dolan families have lived for generations. Cast table Character Portrayed by Main Lance Byrne Ian McElhinney Padraig Kelly Stephen Hogan Peter Dolan Stanley Townsend Andrew...

 

List of speakers of the United States House of Representatives

This article is part of a series on theUnited States Houseof RepresentativesGreat Seal of the United States House of Representatives History of the House Members Current members (by senioritynon-votingwomen) Former members Hill committees (DCCCNRCC) Speaker of the House (list of speakerslist of elections) Party leaders Democratic Caucus Republican Conference Congressional districts Apportionment (Huntington–Hill method) RedistrictingGerrymandering General ticketPlural district Politics and...

Hendrik Willem Mesdag

Dutch painter You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Dutch. (September 2015) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Do not translate text that appears un...

 

الشرق الأوسط الكبير

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها.   التعريف التقليدي للشرق الأوسط.   تعريف الشرق الأوسط في قمم مجموعة الثماني.   دول تقترن أحياناً بالشرق الأوسط (سياسياً واجتماعياً ودينياً). الشرق الأوسط الكبي�...

 

Louise Brooks

Louise Brooks FöddMary Louise Brooks14 november 1906Cherryvale, Kansas, USADöd8 augusti 1985 (78 år)Rochester, New York, USAAktiva år1925–1938MakeA. Edward Sutherland (1926–1928) Deering Davis (1933–1938)Betydande rollerLulu i Pandoras askIMDb SFDb Louise Brooks, född 14 november 1906 i Cherryvale, Kansas, död 8 augusti 1985 i Rochester i New York, var en amerikansk dansös, skådespelare och författare. Biografi Louise Brooks far var advokat. Som femtonåring började ...

Bruno Gissoni

Bruno Gissoni Bruno GissoniO ator em 2011 Nome completo Bruno Sang Gissoni Nascimento 9 de dezembro de 1986 (37 anos)Rio de Janeiro, RJ Nacionalidade brasileiro Parentesco Meio-irmão: Rodrigo Simas Meio-irmão: Felipe Simas Padrasto: Beto Simas Cônjuge Yanna Lavigne (c. 2018) Filho(a)(s) 2 Ocupação ator Período de atividade 2006-presente Prêmios Lista Bruno Sang Gissoni (Rio de Janeiro, 9 de dezembro de 1986) é um ator e ex-futebolista brasileiro. Ele ficou mais co...

 

My Big Fat American Gypsy Wedding

Television series My Big Fat American Gypsy WeddingGenreRealityStarring Sondra Celli Mellie Stanley York Nettie Stanley Kayla Williams Laura Johnston Narrated byEllen KCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons6No. of episodes48ProductionProduction locationUnited StatesRunning time40 to 43 minutesProduction companyFirecracker FilmsOriginal releaseNetworkTLCReleaseApril 29, 2012 (2012-04-29) –September 4, 2016 (2016-09-04)RelatedBig Fat Gypsy Weddings...

 

قائمة أطول الهياكل في تركمانستان

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (ديسمبر 2020) هذه قائمة من أطول المباني في تركمانستان . تحتوي هذه القائمة على جميع الأبراج والمباني والمنشآت الأخرى في تركمانستان بناءً على الارتفاع القياسي. أطول الهياك...

Ilya Muromets Waterfall

Waterfall in Iturup IslandIlya Muromets Waterfall Rakkibetsu WaterfallShow map of Sakhalin OblastShow map of RussiaLocationIturup Island (Kuril Islands)Coordinates45°31′0″N 148°53′20″E / 45.51667°N 148.88889°E / 45.51667; 148.88889TypeHorsetail ribbonTotal height459 feet (140 meters)Number of drops1?Watercourseunnamed creekWorld height ranking≥652[1] Ilya Muromets (Илья Муромец), named after the East Slavic folk hero, is a very steep ve...

 

Roberto Chiappara

Questa voce o sezione sugli argomenti calciatori italiani e allenatori di calcio italiani non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Commento: la voce è infarcita di commenti senza fonti, e come note sono presenti link a... Wikipedia Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti dei progetti di riferimento 1, 2. Roberto ChiapparaNazionalità Italia Altezza173 cm Peso6...

 

Palestine Airways

Zionist-founded airline of British Palestine Not to be confused with Palestinian Airlines. Palestine Airways airplanePalestine Airways ticket, 1937 Palestine Airways (Hebrew: נתיבי אוויר ארץ ישראל, romanized: Netivéy Avír Éretz Yisraél, lit. 'Land of Israel Airways'; Arabic: شركة الطرق الجوية بفلسطين, romanized: Šarikat aṭ-Ṭuruq al-Jawwiyya bi-Filasṭīn, lit. 'Airline Company in Palestine') was an airline...

Campionato europeo di calcio Under-19 2015

Campionato europeo Under-19 20152015 Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Κ-19 Logo della competizione Competizione Campionato europeo di calcio Under-19 Sport Calcio Edizione LXIII Organizzatore UEFA Date 6-19 luglio 2015 Luogo  Grecia Partecipanti 8 (54 alle qualificazioni) Risultati Vincitore Spagna(10º titolo) Secondo Russia Semi-finalisti Francia Grecia Statistiche Miglior giocatore Marco Asensio Miglior marcatore Borja Mayoral (3 gol) Incontri...

 

Niccolò de' Niccoli

Italian humanist (1364-1437) Sample of Niccoli's cursive script, which developed into Italic type Niccolò de' Niccoli (1364 – 22 January 1437) was an Italian Renaissance humanist. He was born and died in Florence, Italy, and was one of the chief figures in the company of learned men which gathered around the patronage of Cosimo de' Medici. Niccoli's chief services to classical literature consisted in his work as a copyist and collator of ancient manuscripts; he corrected the text, introduc...