יה ריבון עלם

"יָהּ רִבּוֹן עָלַם" הוא פיוט שחיבר רבי ישראל נג'ארה. פיוט זה הוא אחד הנודעים ביותר בקרב קהילות האשכנזים, אשר נוהגים לשיר אותו בסעודת ליל שבת, והספרדים הנוהגים לשיר אותו בשירת הבקשות וגם יש מיהודי תימן שנהגו לשיר אותו. לפיוט זה חוברו עשרות לחנים, ישנים ומודרניים. הפיוט נדפס לראשונה על ידי מחברו, בספרו זמירות ישראל.[1]

מבנה ותוכן

הפיוט נכתב בשפה הארמית, והוא בנוי בצורת אקרוסטיכון, כך שחמש האותיות הראשונות של חמשת בתיו מרכיבות את המילה "ישראל". הרפרן (פזמון חוזר) של המזמור הוא ”יָהּ רִבּוֹן עָלַם וְעַלְמַיָּא אַנְתְּ הוּא מַלְכָּא מֶלֶךְ מַלְכַיָּא”, ובתרגום לעברית: "יהּ ריבון העולם והעולמות, אתה מלך מלכי המלכים". בספר זמירות ישראל מופיעים לאחר הפיוט הפסוקים מספר דניאל[2] ” אָתַיָּא וְתִמְהַיָּא דִּי עֲבַד עִמִּי אֱלָהָא עליא [עִלָּאָה], שְׁפַר קָדָמַי לְהַחֲוָיָה: אָתוֹהִי כְּמָה רַבְרְבִין וְתִמְהוֹהִי כְּמָה תַקִּיפִין, מַלְכוּתֵהּ מַלְכוּת עָלַם וְשָׁלְטָנֵהּ עִם דָּר וְדָר” המהווים מעין מוטו לפיוט.

תרגום השיר לעברית

נוסח הפיוט[א] תרגום לעברית
יָהּ רִבּון עָלַם וְעָלְמַיָּא[ב] // אַנְתְּ הוּא[ג] מַלְכָּא מֶלֶךְ מַלְכַיָּא

עובַד[ד] גְּבוּרְתָּךְ[ה] וְתִמְהַיָּא // שְׁפַר קֳדָמָך[ו] לְהַחֲוָיָּא

יָהּ ריבון עולם ועולמות // אתה הוא מלך מלכי מלכים

מעשה גבורותיך ונפלאותיך // נאה לפניך לאומרם

שְׁבָחִין אֲסַדֵּר צַפְרָא וְרַמְשָׁא // לָךְ אֱלָהָא[ז] קַדִּישָׁא דִּי[ח] בְרָא[ט] כָּל[י] נַפְשָׁא

עִירִין קַדִּישִׁין וּבְנֵי אֱנָשָׁא[י"א] // חֵיוַת בָּרָא וְעוֹפֵי[י"ב] שְׁמַיָּא

שבחים אסדר בוקר וערב // לך אלוה קדוש אשר ברא כל נפש

מלאכים קדושים ובני אנוש // חיות בר ועופות שמיים

רַבְרְבִין עוֹבְדָךְ[י"ג] וְתַקִּיפִין
// מַכִיךְ רָמַיָּא[י"ד] וְזַקֵף[ט"ו] כְּפִיפִין

לוּ יִחֵי[ט"ז] גְּבַר[י"ז] שְׁנִין אַלְפִין // לָא יֵעֹל[י"ח] גְּבוּרְתָּךְ[י"ט] בְּחֻשְׁבְּנַיָא[כ]

גדולים מעשיך ותקיפים // מנמיך רמים וזוקף כפופים

לוּ יחיה אדם שנים אלפים // לא יכניס גבורתך בחשבון

אֱלָהָא דִי לֵהּ[כ"א] יְקַר וּרְבוּתָא // פְּרוֹק יַת עָנָךְ מִפּוּם אַרְיָוָתָא[כ"ב]

וְאַפֵּיק יַת[כ"ג] עַמָּךְ מִגּוֹ גָּלוּתָא // עַמָּא דִּי בְחַרְתְּ מִכָּל אֻמַּיָּא[כ"ד]

אלוה אשר לו יקר וגדולה // פדה את צאנך מפי אריות[3]

והוצא את עמך מתוך גלות // עם אשר בחרת מכל אומות

לְמַקְדְּשָׁךְ תּוּב וּלְקֹדֶשׁ קֻדְשִׁין[כ"ה] // אֲתַר דִּי בֵּיהּ יֶחֱדוּן[כ"ו] רוּחִין וְנַפְשִׁין

וִיזַמְּרוּן[כ"ז] לָךְ שִׁירִין וְרַחֲשִׁין // בִּירוּשְׁלֵם קַרְתָּא דְשׁוּפְרַיָּא

למקדשך שוב ולקודש קדשים // מקום אשר בו ישמחו רוחות ונפשות

ויזמרו לך שירים ושבחים // בירושלים קריית היופי

שינויי נוסחאות על פי נוסח המחבר

  1. ^ הנוסח כפי המקובל כיום. בהערות שוליים שינויי נוסח על פי הנוסח שנדפס בספרו של המחבר "זמירות ישראל" ונציה
  2. ^ עַלַּם וְעַלְמַיָּא
  3. ^ אַנְתְּה
  4. ^ עוֹבָדֵי
  5. ^ גִיבַרְתָּךְ
  6. ^ קָדָמַי
  7. ^ אֱלָהּ
  8. ^ המילה לא מופיעה
  9. ^ בָרֵא
  10. ^ ה
  11. ^ נַשָׁא
  12. ^ וְעוֹף
  13. ^ עוֹבָדָךְ
  14. ^ רַמַיָּא
  15. ^ זְקִיף
  16. ^ יְחֵי
  17. ^ גְבַר
  18. ^ יֵעוּל
  19. ^ גִיבַרְתָּךְ
  20. ^ בְּחוּשְׁבְּנַיָּא
  21. ^ דִילֵיהּ
  22. ^ אַרְיְוָתָא
  23. ^ המילה לא מופיעה
  24. ^ אוּמַיָּא
  25. ^ קוּדְשִׁין
  26. ^ יִיחְדוּן
  27. ^ יְזַמְּרוּן

לחנים

בספר זמירות ישראל מופיע לפיוט לחן ערבי, במקאם ראשט, ובמהלך השנים הולחנו לחנים רבים נוספים. בין הלחנים המפורסמים: ניגון עממי בעל 2 בתים, לחן עיראקי, ניגונו של רבי בן ציון מבאבוב, ניגון ויז'ניץ, לחנו של ישראל גולדפרב, ניגונו של רבי צבי אלימלך מדינוב (המושר בתולדות אהרן ונדבורנה), ניגון מעליץ-ספינקא, ניגון חב”ד, וניגון פיטסבורג. הרב שלמה קרליבך הלחין לפיוט לחן שהפך לנפוץ גם לפיוט לכה דודי. כמו כן, זמרים בני זמננו כגון יצחק פוקס, אהרן רזאל, יאיר דלאל ורונן שטרן הלחינו לו לחנים חדשים. כמו כן, הפיוט הושר בשפות יהודיות אחרות, כמו יידיש[4] ולאדינו[5].

לפיוט לחן נוסף מאת חיים בנט בביצוע של שלמה כהן באלבום א שבת טיש.

לקריאה נוספת

קישורים חיצוניים

  • ויקיטקסט יה ריבון, באתר ויקיטקסט

    • הערות שוליים

    1. ^ זמירות ישראל - נג’רה, ישראל בן משה (page 12 of 340), באתר hebrewbooks.org
    2. ^ פרק ג, פסוקים לב-לג
    3. ^ האריות בפסוק זה הם משל לאומות העולם. המשורר רומז ללשון הפסוק בספר דניאל, פרק ו', פסוק כ"ג, בו מספר דניאל לדריוש שסגר הקב"ה את פי האריות באירוע של דניאל בגוב האריות.
    4. ^ לדוגמה:https://youtu.be/OgxozwVh004
    5. ^ למשל: https://youtu.be/mYxcgdo-OQU

    Read other articles:

    The Home Depot

    The Home Depot, Inc.JenisPublic (NYSE: HD)IndustriRetail (Home Improvement)Didirikan1978 (Atlanta, Georgia, AS)KantorpusatAtlanta, Georgia, ASTokohkunciFrank Blake, CEO & ChairmanProdukHome improvement products such as appliances, tools, hardware,lumber, building materials, paint, plumbing, flooring and garden supplies & plants.Pendapatan$90.837 miliar USD (2006)Laba bersih$5.761 miliar USD (2006)Karyawan355,000Situs webwww.homedepot.com The Home Depot (NYSE: HD), atau secara sederhan...

     

    Kelin Rivera

    Kelin RiveraKelin Rivera Kroll Miss Peru 2019LahirKelin Poldy Rivera Kroll1 Oktober 1993 (umur 30) Arequipa, PeruAlmamaterUniversidad San Ignacio de LoyolaTinggi177 m (580 ft 8+1⁄2 in)Pemenang kontes kecantikanGelarWorld Miss University 2016Miss Perú 2019KompetisiutamaWorld Miss University 2016(Pemenang)Miss Peru 2013(2nd Runner-up)Reina Hispanoamericana 2013(Peserta)Reinado International de la Ganaderia 2014(1st Runner-up)World Miss University 2016(Pemenang)Miss E...

     

    JurisPedia

    Logo de JurisPedia (fr) JurisPedia est un projet encyclopédique d'initiative universitaire consacré aux droits du monde et aux sciences juridiques et politiques. Développement Jurispedia est développé à l'initiative de : la faculté de droit de l'université de Cần Thơ, au Viêt Nam ; la faculté de droit de l'université de Groningue, aux Pays-Bas l'équipe JURIS de l'Université du Québec à Montréal, Québec, Canada ; l'Institut für Rechtsinformatik (de) de ...

    Karl von Prantl

    German philosopher and philologist (1820–1888) For the German botanist (1849–1893), see Karl Anton Eugen Prantl. Karl von PrantlBorn(1820-01-28)28 January 1820Landsberg on the LechDied14 September 1888(1888-09-14) (aged 68)Oberstdorf Karl von Prantl (aka Carl von Prantl) (28 January 1820 – 14 September 1888) (after 1872: Karl, Ritter von Prantl) was a German philosopher and philologist. Biography He was born at Landsberg on the Lech. In 1843, he became doctor of philosophy at Munic...

     

    University of Hamburg

    Public university in Hamburg, Germany University of HamburgUniversität HamburgLatin: Universitas HamburgensisMottoDer Forschung, der Lehre, der BildungMotto in EnglishFor research, for teaching, for educationTypePublicEstablished1919; 105 years ago (1919)Academic affiliationEUA, Campus Europae, German U15Budget€700 million[1]ChancellorMartin HechtPresidentHauke Heekeren [de]Academic staff15,331[1]Administrative staff8,896[1]Studen...

     

    Archana Mencari Cinta

    Pavitra RishtaLogo Pavitra RishtaGenreDramaBerdasarkanThirumathi Selvam - S. KumaranPengembangEkta KapoorDitulis olehCerita AsliS Kumaran Cerita dan SkenarioR M JoshiAnil NagpalGitangshu DeyVikas TiwariNidhi SinghNeha ShrivastavaVed RajShweta BhardwajDialogShirish Latkar[1]SutradaraRavindra GautamMujammil DesaiKushal ZaveriJignesh VaishnavV.G.RoyAjay VeermalJafar SheikhSangieta RaoPartho MitraSameer KulkarniBhavin ThakkarVicky ChauhanPengarah kreatifDoris DeyTanushree DasguptaSukriti...

    Live at the Olympia (R.E.M. album)

    Live album by R.E.M. Live at The OlympiaLive album by R.E.M.ReleasedOctober 27, 2009 (2009-10-27)RecordedJune 30 – July 5, 2007VenueOlympia Theatre, Dublin, IrelandGenreAlternative rockLength150:41LanguageEnglishLabelWarner Bros.ProducerJacknife LeeR.E.M. chronology Live from London(2008) Live at The Olympia(2009) R.E.M. Live from Austin, TX(2010) R.E.M. live album chronology Live from London(2008) Live at The Olympia(2009) R.E.M. Live from Austin, TX(2010) R.E.M....

     

    Banjar Malaysia

    Banjar Malaysia Musa Hassan, Saloma, Mohamed Khaled Nordin, Jalaluddin Hassan, Sarimah Ibrahim dan Jamal AbdillahDaerah dengan populasi signifikanJohor, Perak, Selangor dan minoritas kecil dalam negara bagian SabahBahasaBahasa Melayu, Bahasa BanjarAgamaIslamKelompok etnik terkaitSuku Melayu Banjar Malaysia (Melayu: Banjar Malaysia; Jawi/Pegon: بنجر مليسيا) adalah keturunan diaspora suku Banjar yang terdapat di negara Malaysia.[1][2][3] [4][5&#...

     

    Bangalore

    Capital of Karnataka, India This article is about the city in Karnataka, India. For other uses, see Bangalore (disambiguation). Megacity in Karnataka, IndiaBangaloreMegacityBengaluruSkyline of Central Business DistrictDharmaraya Swamy TempleBangalore PalaceHalasuru Someshwara TempleBagmane Tech ParkInfosys pyramidVidhana SoudhaNicknames: Silicon Valley of India, IT Capital of India, Garden City of IndiaBangaloreLocation in BangaloreShow map of BengaluruBangaloreLocation in KarnatakaShow ...

    Fungisida

    Struktur 3-dimensi salah satu contoh fungisida, diiodometil-p-tolilsulfon Fungisida atau pengawajamur adalah pestisida yang secara spesifik membunuh atau menghambat cendawan penyebab penyakit.[1] Fungisida dapat berbentuk cair (paling banyak digunakan), gas, butiran, dan serbuk.[1] Perusahaan penghasil benih biasanya menggunakan fungisida pada benih, umbi, transplan akar, dan organ propagatif lainnya, untuk membunuh cendawan pada bahan yang akan ditanam dan melindungi tanaman ...

     

    Malin Larsson

    Swedish politician Malin LarssonLarsson in 2022Member of the RiksdagIncumbentAssumed office 24 September 2018ConstituencyVästernorrland County Personal detailsBornMalin Lindberg1980 (age 43–44)Political partySocial Democratic PartyAlma materMid Sweden University Malin Larsson (née Lindberg; born 1980) is a Swedish politician and member of the Riksdag, the national legislature. A member of the Social Democratic Party, she has represented Västernorrland County since September ...

     

    Henri Guaino

    Henri Guaino Henri Guaino en 2012. Fonctions Député français 20 juin 2012 – 20 juin 2017(5 ans) Élection 17 juin 2012 Circonscription 3e des Yvelines Législature XIVe (Cinquième République) Groupe politique UMP (2012-2015)LR (2015-2017) Prédécesseur Christian Blanc Successeur Béatrice Piron Conseiller spécial du président de la République française 16 mai 2007 – 15 mai 2012(4 ans, 11 mois et 29 jours) Président Nicolas Sarkozy Prédécesseur Jérôme Mo...

    Daftar duta besar Rusia untuk Brunei

    Duta Besar Federasi Rusia untuk Brunei DarussalamLambang Kemenlu RusiaPetahanaVladimir Goncharenko [ru]sejak 26 Juni 2019Kementerian Urusan Luar NegeriKedutaan Besar Rusia di Bandar Seri BegawanAtasanMenteri Urusan Luar NegeriKantorBandar Seri BegawanDitunjuk olehPresiden RusiaMasa jabatanAtas keinginan PresidenSitus webKedubes Rusia di Brunei Darussalam Duta Besar Luar Biasa dan Berkuasa Penuh Federasi Rusia untuk Brunei Darussalam adalah perwakilan resmi Presiden dan Pemer...

     

    Two and a Half Men

    Two and a Half MenPembuatChuck LorreLee AronsohnPengembangWarner Brothers TelevisionPemeranCharlie SheenJon CryerAngus T. JonesMarin HinkleHolland TaylorMelanie LynskeyConchata FerrellRyan StilesApril BowlbyPenggubah lagu temaChuck LorreNegara asalAmerika SerikatJmlh. musim12Jmlh. episode262ProduksiLokasi produksiMalibu, California, USAPengaturan kameraMulti-cameraDurasi22 menitRilis asliJaringanCBSFormat gambar480i (SDTV),1080i (HDTV)Rilis22 September 2003 –19 Februari 2015 Two and a...

     

    دائرة أحواز فاس

    دائرة أحواز فاس تقسيم إداري البلد  المغرب الجهة فاس مكناس الإقليم فاس السكان التعداد السكاني وسيط property غير متوفر. إجمالي السكان 22758 نسمة (2004)[1]   • عدد الأسر 3795 أسرة معلومات أخرى التوقيت الصيفي +1 غرينيتش تعديل مصدري - تعديل   دائرة أحواز فاس هي إحدى دوائر عمالة فا�...

    أحمد نواورة

    أحمد نواورة أحمد نواورة خلال الثورة التحريرية معلومات شخصية الميلاد 1920غسيرة، باتنة، الجزائر الوفاة مارس 1959تونس الجنسية جزائري الحياة العملية المهنة قائد ولاية عسكرية إبان الثورة التحريرية تعديل مصدري - تعديل   أحمد نواورة مناضل ومجاهد ثوري ولد في غسيرة بباتنة سنة 1920، ...

     

    Sambhal district

    This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (September 2019) (Learn how and when to remove this message) District of Uttar Pradesh in IndiaSambhal districtDistrict of Uttar PradeshLocation of Sambhal district in Uttar PradeshCountry IndiaStateUttar PradeshDivisionMoradabadAdministrative HeadquartersBahjoiJudicial HeadquartersChandausiTehsils...

     

    海外領土・自治領の一覧

    「離島」、「飛地」、あるいは「自治州」とは異なります。 海外領土・自治領の一覧（かいがいりょうど・じちりょうのいちらん）は、世界に存在する「独立国家以外の地域」の一覧である。 海外領土・自治領を示した世界地図       豪       智       丁       仏     ...

    Chaidier Patonnory

    Chaidier Patonnory Mayor Jenderal TNI Marinir (Purnawirawan) Informasi pribadiLahir26 Juni 1956 (umur 67)MakasarAnak1. M. Bayu Setiyaki , SH., MH.2. Kapten Laut (P). M. Chandra Ramadhani, S.Tr. Han3. Letda Laut (P) M. Afandy Febrianto, S.Tr.Han.Alma materAkademi Angkatan Laut (1981)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan LautMasa dinas1981 – 2014Pangkat Mayor Jenderal TNISatuanKorps Marinir (Taifib)Sunting kotak info • L • B Mayor Jenderal TNI Mar...

     

    National Bank of Romania

    Central Bank of Romania Not to be confused with Bank of Romania. National Bank of RomaniaBanca Națională a RomânieiLogoBNR Palace on Doamnei StreetHeadquartersBucharestEstablishedApril 1880Ownership100% state ownership[1]GovernorMugur IsărescuCentral bank ofRomaniaCurrencyRomanian leuRON (ISO 4217)Reserves €59.77 billion (December 2023)[2]Bank rate1.25[3]Websitewww.bnro.ro The National Bank of Romania (Romanian: Banca Națională a României, BNR) ...