אשת פוטיפר

אשת פּוֹטִיפַר
יוֹסֵף מואשם על ידי אשת פּוֹטִיפַר, רמברנדט, 1655
יוֹסֵף מואשם על ידי אשת פּוֹטִיפַר, רמברנדט, 1655
כינוי זְלִיכָה
בן זוג פּוֹטִיפַר
צאצאים אָסְנַת (מאומצת)

אשת פּוֹטִיפַר, הידועה בספר הישר בשם זְלִיכָה[1] היא דמות מקראית הנזכרת בפרשת וישב שבספר בראשית, כמי שניסתה לפתות את יוֹסֵף בן יַעֲקֹב לנאוף עימה, ומשלא הצליחה, העלילה עליו עלילת שקר שהוא ניסה לאנוס אותה, ועקב כך הושלך יוֹסֵף, על ידי פּוֹטִיפַר אדוניו, לבית הסוהר, שם זכה לברכת ה' במעשה ידיו עד שעלה לגדולה והפך למשנה למלך מצרים.

ניסיון הפיתוי

ערך מורחב – יוסף ואשת פוטיפר

על פי המסופר במקרא, פּוֹטִיפַר קנה את יוֹסֵף לעבד מיד הישמעאלים שקנו אותו במכירת יוֹסֵף. לאחר תקופה שבה ראה פּוֹטִיפַר שיוֹסֵף עושה עבודתו נאמנה, וזוכה לברכת ה' בכל מעשה ידיו, החליט שיוֹסֵף ינהל לבדו את ענייני הבית. אשתו, שנתנה עיניה ביוֹסֵף, ניצלה את העובדה שבעלה השאיר את יוֹסֵף לבדו בביתו כדי לפתותו לשכב עימה, אך יוֹסֵף סרב. לבסוף ניצלה הזדמנות שביתה היה ריק מאנשים לזמן ממושך, ותפסה את יוֹסֵף בבגדו כדי לשדלו לשכב עימה. משראה זאת יוסף מיהר לפשוט את הבגד שאחזה בו, וברח החוצה.

אשת פּוֹטִיפַר אוחזת בבגדו של יוסף בניסיון לשדלו לשכב עימה. סימון קנטריני (1612-1648)

על פי מדרש תנחומא, אשת פּוֹטִיפַר חשקה ביוֹסֵף בשל יופיו וכישרונותיו.[2] לאחר בריחתו של יוֹסֵף מניסיון הפיתוי שלה, היא נעלבה וכעסה על יוֹסֵף, וגם חששה שיספר את שעשתה ובעלה יעניש אותה קשות, לכן צעקה בקול רם כדי שבני ביתה ישובו, ואז סיפרה להם סיפור-כיסוי שיוֹסֵף ניסה לאנוס אותה, ובשעה שהחל לפשוט את בגדיו היא צעקה לעזרה, וכששמע זאת נמלט מהמקום. כך, סברה, יוֹסֵף ייענש והיא תצא נקייה.

פּוֹטִיפַר האמין לאשתו, ובחמתו דאג ללכידתו של יוֹסֵף והשלכתו לבית הסוהר שהיה תחת אחריותו כשר הטבחים (האחראי על ההוצאה להורג). לפי גרסה אחרת פּוֹטִיפַר ידע שאשתו משקרת, אך לא רצה להפליל את אשתו והחליט להשאיר את יוֹסֵף בכלא בזמן שיחשוב על כך.[3] אמנם גם בבית הסוהר המשיך ה' להשגיח על יוֹסֵף, והוא זכה ליחס מועדף מאת שר בית הסוהר, שהפקיד בידו את האחריות על האסירים.

מטרותיה

במדרשי חז"ל ישנן דעות שונות האם אשת פּוֹטִיפַר הייתה מרשעת שבגדה בבעלה וניסתה לפתות את עבדו לנאוף עימה, או שמעשיה היו לשם מטרות חיוביות, אם כי מעשיה אינם רצויים. ישנם מדרשים שאפיינו אותה כדמות שלילית: ”'ויכירה ויאמר כתנת בני'... אמר ר' חוניה: נצנצה בו רוח הקודש, חיה רעה אכלתהו - זו אשת פוטיפר” (בראשית רבה, פרשה פ"ד, פסקה י"ט).

ויש שאפיינו אותה כדמות חיובית עם כוונות טובות ואף בחינה של רוח הקודש:

מה כתוב למעלה מן העניין: 'והמדנים מכרו אותו אל מצרים... ויהי בעת ההיא'. לא היה צריך קריא למימר אלא 'ויוסף הורד מצרימה'!... ר' שמואל בר נחמן אמר: כדי לסמוך מעשה תמר למעשה אשת פוטיפר, מה זו [תמר] לשום שמים, אף זו [אשת פוטיפר] לשום שמים, דאמר ר' יהושע בן לוי: רואה היית [אשת פוטיפר] באיסטרולוגיאה שלה [כוכבי המזלות] שעתידה להעמיד ממנו [מיוסף] בן, ולא הייתה יודעת או ממנה או מבתה.

זיהויה כאמה של אָסְנַת

בשל הדמיון המילולי בין פּוֹטִיפַר לפּוֹטִיפֶרַע, יש מחז"ל המזהים את פּוֹטִיפַר כאביה של אָסְנַת, שהייתה עתידה להיות אשתו של יוֹסֵף: ”פוטי פרע - הוא פוטיפר, ונקרא פוטיפרע על שנסתרס מאליו, לפי שלקח את יוסף למשכב זכר.” (רש"י, ספר בראשית, פרק מ"א, פסוק מ"ה). המקור לדברי רש"י בתלמוד הבבלי:

ויקנהו פוטיפר סריס פרעה - אמר רב: שקנאו לעצמו. בא גבריאל ופירעו [סרס אותו], מעיקרא כתיב פוטיפר, ולבסוף פוטיפרע.

לפי מדרש זה, מובא במדרש טעם לפיתוי שפיתתה אשת פּוֹטִיפַר את יוֹסֵף: ”אמר ר' יהושע בן לוי: רואה היית [אשת פוטיפר] באיסטרולוגיאה שלה [כוכבי המזלות] שעתידה להעמיד ממנו [מיוסף] בן, ולא הייתה יודעת או ממנה או מבתה [אסנת, שילדה ליוסף את מנשה ואפרים]” (בראשית רבה, פרשה פ"ה, פסקה ב').

זיהוי שמה

ערך מורחב – זוליכה

אגדה מוסלמית גורסת כי שמה של אשת פּוֹטִיפַר הוא 'זוליכה'. אמנם לאגדה זו אין אשרור במקורות היהודיים מלבד בספר הישר, שמשייך שם זה לאשת פּוֹטִיפַר.[א] אך דבריו לא התקבלו בקרב פרשני המקרא.[ב]

קישורים חיצוניים

ויקישיתוף מדיה וקבצים בנושא אשת פוטיפר בוויקישיתוף

ביאורים

  1. ^ בספר הישר השם הוא אינו זהה לחלוטין, אלא דומה (זליכה).
  2. ^ בספר שם הגדולים, מובאות דעות שלא מקבלות את דברי ספר הישר ואת מהימנותו. ניתן לראות את הדברים בקובץ המצורף תחת האות י'.

הערות שוליים

  1. ^ ספר הישר, וישב, עמ' 143
  2. ^ יוסף ואשת פוטיפר, באתר "אספקלריא - קובץ אנציקלופדי למחשבת היהדות", ‏26 במאי 2018.
  3. ^ איל כהן, ימי בראשית, הוצאה שנייה, ספרי א.ש, 2020, האוצרות האבודים, עמ' 537

Read other articles:

Katedral KaragandaKatedral Bunda Maria dari FatimaСобор Пресвятой Девы Марии ФатимскойKatedral KaragandaNegaraKazakhstanDenominasiGereja Katolik RomaSejarahDidirikan2012DedikasiBunda dari FatimaArsitekturStatusKatedralStatus fungsionalAktifGayaNeo-GotikAdministrasiKeuskupanKeuskupan KaragandaKlerusUskupYang Mulia Mgr. Adelio Dell’Oro Katedral Bunda Maria dari Fatima (Rusia: Собор Пресвятой Марии Фатимской) adalah sebuah gereja kate...

 

Lambang Kota Ternate, Provinsi Maluku Utara. Berikut ini adalah daftar kecamatan dan kelurahan di Kota Ternate, Provinsi Maluku Utara, Indonesia. Kota Ternate terdiri atas 7 kecamatan dan 77 kelurahan dengan luas wilayah 111,39 km² dan jumlah penduduk 215.524 jiwa (2017). Kode Wilayah Kota Ternate adalah 82.71.[1][2][3][4][5] Kode Wilayah Nama Kecamatan Ibu kota Jumlah Kelurahan Daftar Kelurahan 82.71.01 Pulau Ternate Jambula 13 lbsKecamatan Pulau Tern...

 

Ramandeep Singh Informasi pribadiTanggal lahir 27 Juni 1991 (umur 32)Tempat lahir Amritsar, Punjab, IndiaTinggi 1,87 m (6 ft 1+1⁄2 in)Posisi bermain BekInformasi klubKlub saat ini Trau FCKarier junior2008–2010 Tata FA2010–2011 MumbaiKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2011–13 Air India 29 (0)2013-14 Eagles FC 18 (2)2014–15 Kerala Blasters 1 (0)2016−18 Minerva Punjab 20 (0)2019- Trau FC 5 * Penampilan dan gol di klub senior hanya dihitung dari liga domestik...

The PavilionHalifax PavilionJoel Plaskett and The Emergency playing The PavilionAddress5816 Cogswell St.Halifax, Nova ScotiaCanadaTypeMusic venueOpened1998 (1998)Closed2014 The Pavilion, also known as the Halifax Pavilion, was an all-ages music venue in Halifax, Nova Scotia. It ran from 1998 until its official close in 2014. Following the close, the Pavilion Youth Association maintained use of the space until 2022, when it became a temporary shelter for unhoused persons in Halifax. Histo...

 

Roger WatersWaters membawakan In the Flesh dalam konser Dark Side of the Moon di Stadion Viking, Stavanger, 26 Juni 2006Informasi latar belakangNama lahirGeorge Roger WatersLahir6 September 1943 (umur 80)Surrey, InggrisGenreProgressive rock Psychedelic rock Folk-rockPekerjaanPemusikInstrumenVokalGitar bassGitarSynthesizerTahun aktif1964 - sekarangLabelCapitol ColumbiaSonyEMI HarvestArtis terkaitPink FloydSigma 6The Screaming AbdabsThe Bleeding Hearts BandSitus webRoger-Waters.net George ...

 

Joi ItoIto pada 2007Lahir19 Juni 1966 (umur 57)Kyoto, JepangKebangsaanJepangAlmamaterUniversitas TuftsUniversitas ChicagoThe New SchoolUniversitas KeioDikenal atasBlogging, Moblogging, Creative Commons, MIT Media Lab, Safecast, hubungan dengan Jeffrey EpsteinSitus webJoi.Ito.com Joichi Joi Ito (伊藤 穰一code: ja is deprecated , Itō Jōichi, lahir 19 Juni 1966) adalah seorang wirausahawan asal Jepang. Ia adalah mantan direktur MIT Media Lab, mantan profesor praktek seni dan ilmu med...

Formula 3000 InternasionalBerkas:International Formula 3000 logo.svgKategoriPengemudi tunggalNegara atau daerahInternasionalMusim pertama1985Musim terakhir2004KonstruktorLolaPemasok mesinJudd (dilabeli sebagai Zytek)Pemasok banAvonJuara pembalap terakhir Vitantonio LiuzziJuara tim terakhir Arden International The Formula 3000 International Championship (biasa disebut ajang Formula 3000 atau F3000) adalah sebuah ajang balapan junior yang diciptakan oleh Fédération Internationale de l'Automo...

 

Contract giving a buyer the right to buy a security from the seller at a set price This article is about financial options. For call options in general, see Option (law). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Call option – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2011) (Learn how and wh...

 

Fundamental law of Republican Mexico from 1857 to 1917 Federal Constitution of the United Mexican StatesOriginal front of the 1857 ConstitutionOverviewJurisdictionMexicoCreated1856–1857Ratified5 February 1857; 167 years ago (1857-02-05)SystemConstitutional presidential republicGovernment structureBranches3ChambersUnicameral, amended in 1874 to reestablish the Senate.ExecutivePresidentElectoral collegeYes, presidential elections are validated by the Deputies.HistoryFirs...

SukorejoKecamatanPeta lokasi Kecamatan SukorejoNegara IndonesiaProvinsiJawa TimurKabupatenPonorogoPemerintahan • Camat-Populasi • Total52.340 jiwaKode Kemendagri35.02.15 Kode BPS3502160 Luas59,58 km²[1]Desa/kelurahan18 Sukorejo adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Ponorogo, Provinsi Jawa Timur, Indonesia. Kecamatan ini berjarak sekitar 17 kilometer[2] dari ibu kota Kabupaten Ponorogo ke arah barat laut. Pusat pemerintahannya berada di desa Sukorej...

 

Lennart JohanssonLennart Johansson pada Oktober 2013 Presiden Kehormatan UEFAMasa jabatan26 Januari 2007 – 4 Juni 2019PresidenMichel PlatiniÁngel María Villar (penjabat)Aleksander ČeferinPresiden UEFA ke-5Masa jabatan19 April 1990 – 26 Januari 2007 PendahuluJacques GeorgesPenggantiMichel Platini Informasi pribadiLahirNils Lennart Johansson(1929-11-05)5 November 1929Stockholm, SwediaMeninggal4 Juni 2019(2019-06-04) (umur 89)Moskwa, RusiaKebangsaanSwediaPekerjaanAd...

 

Teri PoloPolo pada April 2014LahirTheresa Elizabeth Polo1 Juni 1969 (umur 54)Dover, Delaware, Amerika SerikatPekerjaanAktrisTahun aktif1986–sekarangSuami/istriAnthony Moore ​ ​(m. 1997; c. 2005)​PasanganJamie Wollam (2007–2012)Anak2 Theresa Elizabeth Teri Polo (lahir 1 Juni 1969) adalah seorang aktris Amerika Serikat. Dia bermain sebagai Pam Byrnes-Focker dalam trilogi Meet the Parents. Dia adalah salah satu bintang sitkom berjudu...

James Charles Burnett is commemorated with street art in Burnett Lane, Brisbane, 2015 James Charles Burnett (1815—1854) a.k.a. John[1] was a surveyor and explorer in New South Wales (including Queensland), Australia. He was the head of the first Survey Office established at Brisbane in 1844.[2] Note, the separation of Queensland from New South Wales did not occur until 1859 and so the name Queensland was not used in Burnett's lifetime. Early life James Charles Burnett was b...

 

Дмитрий Юрьевич Горицкий Член Совета Федерации Федерального собрания Российской Федерации от законодательного органа государственной власти - Тюменской областной Думы с 27 мая 2021 Предшественник Михаил Николаевич Пономарёв Рождение 28 октября 1970(1970-10-28) (53 года)Красно�...

 

2016 Labour Party leadership election ← 2015 22 August – 24 September 2016 (2016-08-22 – 2016-09-24) 2020 → Turnout506,438 (77.6%) 1.3 pp[1]   Candidate Jeremy Corbyn Owen Smith Popular vote 313,209 193,229 Percentage 61.8% 38.2% Leader before election Jeremy Corbyn Elected Leader Jeremy Corbyn The 2016 Labour Party leadership election was called when a challenge to Jeremy Corbyn as Leader of the Labour Party arose fol...

Rumah di pinggir kali di Jakarta. (2004) Kemiskinan, kemelaratan, kefakiran[1], kepapaan[2], kekedanaan, kerudinan[3], kegembelan[4], kebansatan[5], atau prasejahtera adalah keadaan saat ketidakmampuan untuk memenuhi kebutuhan dasar seperti makanan, pakaian, tempat berlindung, pendidikan, dan kesehatan. Kemiskinan dapat disebabkan oleh kelangkaan alat pemenuh kebutuhan dasar, ataupun sulitnya akses terhadap pendidikan dan pekerjaan. Kemiskinan merupakan...

 

U.S. national forest located in the states of South Dakota and Wyoming Black Hills National ForestThe Needles from Black Elk Peak in Black Hills National ForestLocationSouth Dakota and Wyoming, U.S.Nearest cityRapid City, South DakotaCoordinates43°56′11″N 103°43′40″W / 43.93639°N 103.72778°W / 43.93639; -103.72778Area1,253,308 acres (5,071.96 km2)[1]EstablishedFebruary 22, 1897[2]Governing bodyU.S. Forest ServiceWebsiteBlack H...

 

Chiesa di Santa Maria NuovaEsternoStato Italia RegioneToscana LocalitàCortona Coordinate43°16′45.26″N 11°59′21.73″E43°16′45.26″N, 11°59′21.73″E Religionecattolica di rito romano TitolareMaria Diocesi Arezzo-Cortona-Sansepolcro ArchitettoGiorgio Vasari Inizio costruzione1550 Completamento1610 Modifica dati su Wikidata · Manuale La chiesa di Santa Maria Nuova è un luogo di culto cattolico che si trova a Cortona, in provincia di Arezzo e diocesi di Arezzo-Cortona...

Bilateral relationsBrazil - Philippines relations Brazil Philippines Brazil–Philippines relations are the bilateral relations between Brazil and the Philippines. Brazil has an embassy in Manila and the Philippines maintain an embassy in Brasilia. Both nations were conquered by the Iberian powers, namely by Spain and Portugal, in the 16th century. Bilateral relations Brazilian President Luiz Inácio Lula da Silva with then-Philippine President Gloria Macapagal Arroyo in 2009, during the latt...

 

German Lutheran reformer and theologian (1497–1560) Melanchthon redirects here. For the Indian Lutheran priest, see G. D. Melanchthon. For other uses, see Melancthon (disambiguation). Philip MelanchthonPortrait by Lucas Cranach the Elder, 1543BornPhilipp Schwartzerdt16 February 1497Bretten, Electoral PalatinateDied19 April 1560(1560-04-19) (aged 63)Wittenberg, Electoral SaxonyAlma materUniversity of HeidelbergUniversity of TübingenTheological workEraReformationLanguageGermanTradi...