Vagalume foi unha publicación infantil e xuvenil de periodicidade quincenal, escrita en galego baixo a supervisión do Instituto da Lingua Galega. Foi editada en Santiago de Compostela pola editorial Lumeiro S.A., cidade na cal foi publicado o seu primeiro número en xaneiro de 1975. Despois do suplemento Axóuxere (1974) foi a primeira publicación infantil en galego do tardofranquismo.[1]
Nun primeiro momento, foi dirixida nominalmente por Marta Isabel García Leániz se ben o director real e inspirador do proxecto foi Xosé María Méndez Doménech, quen debido ó seu pasado antifranquista non aparecía como tal, e que para levalo adiante contou coa participación de varios estudantes ligados na súa maioría á Federación Socialista Galega do PSOE, pero no ano 1978 é Xosé Fortes Bouzán o que se encarga desta actividade.
A partir do número 13 (xaneiro 1976), a revista inicia unha nova etapa formal e temática: elabórase en papel satinado, de maior calidade e desaparecen moitas das seccións e historietas, para dar paso ás colaboracións dos escolares galegos de EXB, que adquiren un maior protagonismo na publicación. Co nº 25 a redacción trasladouse a Pontevedra e en xaneiro de 1978, baixo a dirección de Xosé Fortes Bouzán, iníciase unha nova etapa en Vagalume; amplía o seu capital en dous millóns e medio de pesetas mediante accións de mil pesetas, tírase nunha nova imprenta a offset, aumenta o número de páxinas de 20 a 24 páxinas e convértese nunha publicación de periodicidade mensual. Pero a pesar destas melloras citadas a revista desaparece en abril-maio de 1978 co seu último número extra 45/46 adicado ao Día das Letras Galegas.
Dirección
Baixo a coordinación nominal da mestra rural e monxa Marta García de Leániz (galega de devoción), diplomada en publicacións infantís pola Escola de Periodismo da Universidade de Barcelona, o 1 de xaneiro de 1975 saía o primeiro número da publicación.
Desde o Nadal de 1977 e até a súa fin a publicación aséntase definitivamente en Pontevedra, tendo á fronte o profesor Xosé Fortes.
Características
- Título Facial: Vagalume.
- Subtítulo: Publicación infantil e xuvenil.
- Formato: Caderno.
- Encadernación: Grampa.
- Dimensións: 31,3 x 21,6 cm.
- PVP: 30 pts.
- Números: 46.
- Numeracións: 1 a 46.
- Páxinas: 16-20.
- Idioma: Orixinal en galego.
- Carácter: Didáctico.
- Temática: Infantil, humor.
- Xénero: Humorístico, costumismo, mitolóxico, deportivo.
- Finalidade: Poñer nas mans dos educadores material educativo en galego que interesase aos lectores e lles brindase a oportunidade de ler na súa lingua.
Temática
Contaba con diferentes seccións: historia, xeografía, ciencias naturais, matemáticas, temática de iniciación literaria, contos, historias educativas, debuxos e historietas.
Autores
- Portada: Miguel Docampo, Xiráldez, Pablo Oitabén, Lázaro (Ricardo)
- Humor gráfico: Saavedra Pita
- Debuxos: Madorell, Xirinius, Miguel Docampo, Pepe Ferreiro, Pepe Barro
- Guións: Joaquim Carbo
- Historietas: Gonzalo Navaza, Lázaro (Ricardo), Oitabén, Picanyol, Madorell, Xiráldez, Navarro
- Ilustracións: Picanyol, Siro, Xiráldez, Miguel Docampo
- Deseño gráfico e maquetación: Miguel Docampo, Siro, Ana Romero Masiá
- Poesías e Contos: Dora Vázquez, Pura Vázquez, Paz López Facal, Anisia Miranda, Xosé Neira Vilas, Xoán Babarro, Francisco López Peña, Xosé María Méndez, Ana María Fernández, e varios nenos
- Seccións educativas: Luis Miguel Fernández (creador do raposo Pillabán), Xosé María Méndez
Notas
Véxase tamén
Bibliografía
Ligazóns externas
