Túpac Amaru

Modelo:BiografíaTúpac Amaru

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento1545 Editar o valor en Wikidata
Vilcabamba, Perú (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Morte24 de setembro de 1572 Editar o valor en Wikidata (26/27 anos)
Cuzco, Perú Editar o valor en Wikidata
Causa da mortepena de morte, decapitación Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónmonarca Editar o valor en Wikidata
Familia
PaiManco Cápac II o Manco Inca Editar o valor en Wikidata
IrmánsTitu Cusi Yupanqui
Sayri Túpac Editar o valor en Wikidata
ParentesTúpac Amaru II, great-great-great-grandchild Editar o valor en Wikidata
Descrito pola fonteAppletons' Cyclopædia of American Biography, (sec:Tupac-Amaru) Editar o valor en Wikidata

Túpac Amaru ou Thupa Amaro (en quechua: Thupaq Amaru) nado en Cuzco en 1545 e finado ibídem o 24 de setembro de 1572, foi o derradeiro monarca indíxena (Sapa Inca) do Novo estado inca, os restos do Imperio Inca en Vilacamba. Fillo de Manco Inca, foi feito sacerdote e gardián do corpo do seu pai. Foi executado polos conquistadores españois.[1]:11

En quechua, túpaq amaru significa ‘víbora brava’.

Ascensión como inca

Túpac Amaru asumiu como Inca de Vilcabamba despois de que o seu medio irmán, o inca Titu Cusi, morrese en 1570. Os incas consideraron que o seu medio irmán fora obrigado a admitir misioneiros agostiños en Vilcabamba e que os españois o envelenaron. Nestes tempos, os españois aínda non foran avisados da morte do ex-Inca e enviaran, como facían habitualmente, embaixadores para continuar as negociacións en curso. Un deles foi o conquistador Atilano de Anaya, que, despois de atravesar a ponte de Chuquisaca, foi capturado e executado xunto coa súa escolta polo xeneral inca Curi Paucar.[2] Ó ser informado desa nova polo sacerdote de Amaybamba, o novo vicerrei do Perú, Francisco de Toledo, decidiu someter, pola forza, o reino de Vilcabamba, apelando para a xustificación que "os incas quebrantaron a lei inviolábel de tódalas nacións do mundo: o respecto ós embaixadores". O vicerrei declarou formalmente a guerra o 14 de abril de 1572.

Notas

  1. ↑ Titu Cusi Yupanqui, 2005, An Inca Account of the Conquest of Peru, Boulder: University Press of Colorado, ISBN 9780870818219
  2. ↑ Redden, Andrew (22 de febreiro de 2016). The Collapse of Time: The Martyrdom of Diego Ortiz (1571) by Antonio de la Calancha [1638] (en inglés). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. p. 87. ISBN 9783110468298. 

Véxase tamén

Bibliografía

  • Beverley, John, "Tupac Amaru Rebellion", in Prem Poddar et al. Historical Companion to Postcolonial Literatures—Continental Europe and its Colonies, Edinburgh University Press, Edinburgh, 2008.
  • Cobo, Bernabé, Historia del Nuevo Mundo, bk 12.
  • Colección de documentos inéditos relativos al descubrimiento, conquista y organización de las antiquas posesiónes españoles de Ultramar, ed. Angel de Altolaguirre y Duvale and Adolfo Bonilla y San Martin, 25 vols., Madrid, 1885–1932, vol. 15. In Hemming.
  • Flores-Ochoa, Jorge and Abraham Valencia E., Rebeliones indigenas, quechuas y aymaras : homenaje al bicentenario de la rebelion campesina de Thupa Amaro, 1780-1980, Cuzco, Peru : Centro de Estudios Andinos Cuzco, 1980.
  • Picouto, Millán (2021). Túpac Amaru é o protagonista da obra en tres actos A traxedia de Willkapanpa, inserida na súa obra completa "O macrocosmos". Linteo.

Read other articles:

Estefania

Makam Estefania di Santa María la Real, Nájera, La Rioja. Estefania (wafat setelah 1066) merupakan seorang Permaisuri Navarra melalui pernikahannya dengan García Sánchez III. Referensi

 

Tyrolean Airways

Tyrolean AirwaysBerkas:Logo Tyrolean.png IATA ICAO Kode panggil VO TYR TYROLEAN Didirikan1978PenghubungBandar Udara Internasional ViennaKota fokusBandar Udara Innsbruck, Bandar Udara Graz, Bandar Udara SalzburgProgram penumpang setiaMiles & MoreLounge bandaraSenator LoungeAliansiStar AllianceArmada38Tujuan74Perusahaan indukAustrian Airlines AGKantor pusatInnsbruck, AustriaTokoh utamaChristian Fitz, CEOSitus webwww.tyrolean.at Tyrolean Airways — Tiroler Luftfahrt GesmbH adalah maska...

 

Minhag America

Rabbi Isaac Mayer Wise, from The Cosmic God, 1876 Minhag America is a siddur created in 1857 by Rabbi Isaac Mayer Wise that was intended to address conflict between sides supporting and opposing traditionalism in early Reform Judaism in the United States. The prayer book was accepted by the majority of Reform congregations in the western and southern United States.[1] The roots of the prayer book date back to a program he laid out in The Occident (vol. 5, p. 109) in which Wise de...

Hen harrier

Species of bird Hen harrier Adult male An adult female from Pangolakha Wildlife Sanctuary, East Sikkim, India Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Accipitriformes Family: Accipitridae Genus: Circus Species: C. cyaneus Binomial name Circus cyaneus(Linnaeus, 1766) Range of C. cyaneus   Breeding summer visitor  Breeding resident  Winter vis...

 

Monastère de Kovilj

Cet article est une ébauche concernant un monastère et un monument culturel serbe. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Monastère de Kovilj L'église du monastère Présentation Nom local Манастир КовиљManastir Kovilj Culte Orthodoxe serbe Type Monastère Rattachement éparchie de Bačka Début de la construction XIIIe siècle Autres campagnes de travaux 1705-1707 (reconstruction)...

 

MCD Productions

Irish Concert & Festival Promoter This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (July 2009) (Learn how and when to remove this message) MCD ProductionsCompany typeConcert promotionsFounderEamonn McCann, Denis DesmondHeadquartersDún Laoghaire, Dublin, IrelandOwnerDenis DesmondParentLive NationWebsitehttp://mcd.ie/ MCD Productions is an Irish co...

Bright's disease

Historical classification of kidney diseases Medical conditionBright's diseaseDiseased kidney from Richard Bright's Reports of Medical Cases Longman, London (1827–1831); Wellcome Library, LondonSpecialtyNephrology Bright's disease is a historical classification of kidney diseases that are described in modern medicine as acute or chronic nephritis.[1] It was characterized by swelling and the presence of albumin in the urine, and was frequently accompanied by high blood pressure and h...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

ميثاق مملكة الأراضي المنخفضة

ميثاق مملكة الأراضي المنخفضةمعلومات عامةجزء من Law of the Netherlands (en) (1954 – ) الاسم الأصل Statuut voorhet Koninkrijk der Nederlanden (بالهولندية) العنوان Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (بالهولندية) البلد مملكة هولندا لغة العمل أو لغة الاسم الهولندية مواقع الويب arubaforeignaffairs.com… wetten.overheid.nl… تعديل - تعديل مصدر�...

Maxim Litvinov

Soviet diplomat and foreign minister (1876–1951) In this name that follows Eastern Slavic naming customs, the patronymic is Maximovich and the family name is Litvinov. This article may contain excessive or inappropriate references to self-published sources. Please help improve it by removing references to unreliable sources where they are used inappropriately. (March 2023) (Learn how and when to remove this message) This article may benefit from being shortened by the use of summary sty...

 

Scolari's Food and Drug

American supermarket chain Scolari's Food and DrugThe former Scolari's location in Tonopah, NevadaCompany typePrivateIndustryRetail (Supermarket)Founded1947HeadquartersSparks, NevadaNumber of locations2ProductsDeli, bakery, produce, snacks, pharmacy, frozen foods, floral, video rentals, health and beauty Scolari's Food and Drug is an independently owned supermarket chain based in Sparks, Nevada. The company currently operates two stores in northern Nevada, but previously operated more locatio...

 

Mariano II Torchitorio II

Mariano II Torchitorio II, o Mariano Torchitorio di Lacon Gunale,[1] anche detto Torcotore, Torcotorio, Torgodorio o Dorgodorio (anni 1070 – dopo il 1121), è stato Giudice di Cagliari all'incirca dal 1102 al 1130.[1] Indice 1 Biografia 2 Note 3 Bibliografia 4 Voci correlate Biografia La reale durata del suo regno è poco chiara, a causa dei pochi documenti storici, che non testimoniano la fine del governo di suo padre Costantino I Salusio II e documentano altresì un period...

Dipa Nusantara Aidit

Questa voce o sezione sull'argomento politici indonesiani non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Questa voce sugli argomenti politici indonesiani e comunismo è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Dipa Nusantara Aidit Vicepresidente dell'Assemblea...

 

Simone Boldini

Simone BoldiniBoldini con la maglia dell'Ascoli nel 1980Nazionalità Italia Calcio RuoloAllenatore (ex difensore) Squadra Olginatese Termine carriera1990 - giocatore CarrieraGiovanili 1964-1971 Milan Squadre di club1 1971-1972 Milan0 (0)1972-1973→  Spezia24 (0)1973-1976 Como59 (2)1976-1979 Milan26 (1)1979-1983 Ascoli108 (4)1983-1985 Napoli38 (0)1985-1987 Atalanta28 (0)1987-1989 Pistoiese? (?)1989-1990 Saronno34 (3) Carriera da alle...

 

Denebola brachycephala

Extinct species of mammal This article is about an extinct whale. For other uses, see Denebola (disambiguation). Denebola brachycephalaTemporal range: Late Miocene PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N D. brachycephala and Praekogia Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Artiodactyla Infraorder: Cetacea Family: Monodontidae Genus: †DenebolaBarnes, 1984 Species: †D. brachycephala Binomial name †Denebola brachycephalaBa...

Euverte d'Orléans

Euverte d'OrléansReprésentation de saint Euverte sur une vitre de l'hôtel Groslot d'OrléansFonctionÉvêque d'OrléansAignan d'OrléansBiographieDécès 7 septembreOrléansNom de naissance EvurtiusActivité PrélatAutres informationsÉtape de canonisation SaintFête 7 septembremodifier - modifier le code - modifier Wikidata Euverte d'Orléans ou saint Euverte (ou Evurtius, Evortius ou Eortius) est le quatrième évêque d'Orléans au IVe siècle. À cette époque, la Cenabum de Césa...

 

Paul Féval padre

Questa voce o sezione sull'argomento scrittori francesi non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Paul Henri Corentin Féval Paul Henri Corentin Féval, detto anche Féval padre (Rennes, 29 settembre 1816 – Parigi, 8 marzo 1887), è stato uno scrittore francese. Indice 1 Biografia 2 Opere 3 Voci c...

 

東海大学丸二世

東海大学丸二世 　東海大学丸二世基本情報船種 練習船船籍 日本所有者 東海大学運用者 東海大学 海洋学部建造所 石川島播磨重工業 東京第二工場船級 JGIMO番号 6809422経歴起工 1967年4月進水 1967年8月竣工 1968年1月就航 1968年1月引退 1993年その後 東海大学海洋科学博物館で陸上保存2016年12月、老朽化により解体要目総トン数 701.14 トン全長 50.60 m幅 9.20 m深さ 4.90 m機関方式 デ...

名古屋港イタリア村

名古屋港イタリア村 名古屋港イタリア村入口施設情報前身 日本通運倉庫跡地事業主体 名古屋港イタリア村株式会社面積 31,000m2開園 2005年（平成17年）4月2日閉園 2008年（平成20年）5月7日所在地 〒455-0033愛知県名古屋市港区港町1-15位置 北緯35度05分24.01秒 東経136度53分04.24秒 / 北緯35.0900028度 東経136.8845111度 / 35.0900028; 136.8845111テンプレートを表示 名古屋港...

 

燃えよ剣

燃えよ剣著者 司馬遼太郎発行日 1964年3月発行元 文藝春秋新社ジャンル 歴史小説国 日本言語 日本語ページ数 326 ウィキポータル 文学 [ ウィキデータ項目を編集 ]テンプレートを表示 『燃えよ剣』（もえよけん）は、司馬遼太郎の歴史小説。『週刊文春』誌上で、1962年（昭和37年）11月から1964年（昭和39年）3月にかけて連載、文藝春秋新社から1964年（昭和39年）3月に刊�...