«Miña terra galega» é unha canción do grupo galego Siniestro Total, gravada e publicada en 1984. É unha versión da canción «Sweet Home Alabama» do grupo estadounidense Lynyrd Skynyrd, un dos favoritos dos membros de Siniestro Total.[2] A letra, principalmente en lingua castelá agás o verso que lle dá nome, foi composta por Julián Hernández, por aquel entón batería do grupo. Como o resto dos temas de Menos mal que nos queda Portugal, a canción gravouse nos estudos Trak de Madrid, con Paco Trinidad como produtor, en setembro de 1984.[3] Os arranxos foron do propio Hernández e do resto de compoñentes do grupo, Miguel Costas (guitarra e voz) e Alberto Torrado (baixo). «Miña terra galega» é un dos temas máis coñecidos do grupo e, segundo Julián Hernández, unha das cancións de Siniestro Total con máis repercusión,[4] cualificada en diversas ocasións na prensa coma un himno.[5][6][7]
Composición
A letra da canción compúxoa Julián Hernández, por aquel entón batería do grupo. Segundo contou o propio Hernández, a orixe da canción estivo nunha festa no Colexio de Camiños de Madrid na que un dos grupos versionaba a Lynyrd Skynyrd. Alí Pepo Fuentes, amigo de Hernández, e posteriormente axente de xira, portadista e axudante de produción de Siniestro, decatouse de que a expresión «Miña terra galega» tiña un número de sílabas e unha acentuación idéntica á de «Sweet Home Alabama». Iso motivou a Hernández a escribir unha canción para tocar no Rock Ola de Madrid nun concerto programado para unhas semanas despois, co propósito de "molestar aos modernos que odiaban esa clase de rock americano dos setenta".[2] Pouco despois, Hernández atopábase no recibidor do hotel Riazor da Coruña, e aproveitou para escribir a letra da canción nun pano de papel.[2] Fíxoo en apenas un cuarto de hora.[8]
A única similitude explícita entre as letras de «Miña terra galega» e «Sweet Home Alabama» atópase no refrán, no que a Alabama «onde o ceo é sempre azul» (where the sky is always blue) substitúese por Galicia «onde o ceo é sempre gris».
Temática
O xornalista musical Jesús Ordovás, autor de Siniestro Total. Apocalipsis con grelos, describiu a canción como "o canto a Galicia máis belo dende o Nós de Castelao".[8] Tamén foi definida como o "himno non oficial de Galicia".[9] O propio Hernández dixo do tema que "era como unha postal de Galicia, [..] como unha desas fotos coa Torre de Hércules, gaiteiros e empanadas", con diversos símbolos de Galicia.
A estrutura da canción consiste en dúas partes unidas por un refrán. A primeira parte inclúe fundamentalmente mencións a estereotipos dos galegos. A segunda consiste nunha lista de cousas que o emigrante galego bota en falta, estruturada en pares de elementos contrapostos.[10] Así, Miña terra galega inclúe mencións á emigración (personificada nun emigrante galego "nunha illa do Caribe"), a choiva, a "dor" de Breogán (o mítico rei celta de Gallaecia), a morriña, as muiñeiras (composicións musicais populares de Galicia e a súa danza correspondente), as gaitas, a literatura do Rexurdimento galego (coa mención a Eduardo Pondal, autor da letra do himno de Galicia, o poema «Os pinos», da súa obra Queixumes dos pinos, á que se refire a frase Onde se queixan os pinos,[10]), os alalás (un ritmo popular galego de orixe medieval), as zanfonas (instrumentos musicais que contan cun forte arraigo en Galicia dende o medievo) de Ortigueira, en referencia ao festival de música celta que se celebra na localidade, a Liga Armada Galega (un grupo terrorista galeguista de extrema esquerda activo nos primeiros anos oitenta en Galiza) e o pazo de Meirás (o pazo propiedade da familia Franco na provincia da Coruña, entregado ao ditador trala guerra civil). A canción tamén menciona uns descoñecidos "kafkianos do Xaxán". Hernández explicou que esta mención é unha broma. Aínda que o monte Xaxán está na beira oposta da ría de Vigo, en Moaña, a expresión provén dun aprendiz do taller do pai de Hernández, que a utilizaba sen saber quen era Kafka.[2]
A canción ofrece algunhas características de indefinición e contraposición. Por unha parte, aínda que toca case todos os elementos da galeguidade, non ofrece unha directriz clara sobre como reaccionar ante esta enumeración: non se sabe se debe producir emoción, orgullo, fervor patriótico ou sinxela hilaridade, ante os elementos humorísticos da canción.[10] Por outra banda a mención a elementos tradicionais, como a música tradicional ou a natureza, xunto a elementos modernos e, nalgúns casos contrapostos, como o franquismo ou os kafkianos, mostra a división de Galicia en dous modelos identitarios diferentes.[10]
«Miña terra galega» na obra de Siniestro Total
A pesar do seu posterior éxito, «Miña terra galega» non foi ningún dos sinxelos de Menos mal que nos queda Portugal, si que o foron «Tipi dulce tipi», en 1984; «Te quiero», no mesmo ano; e «Si yo canto», en 1985, aínda que si que apareceu nun dobre sinxelo publicado co grupo Os Resentidos en 1985 que incluía, ademais de «Miña terra galega», «Hey, hey, resistiré» de Os Resentidos e «O tren», tamén de Siniestro Total.[11]
A canción mantivo a súa vixencia dentro do repertorio do grupo e, así, apareceu en todos os álbums en directo:
Tamén apareceu no recompilatorio publicado por DRO en 1992, Trabajar para el enemigo[16] e en Gato por liebre, o recompilatorio de todas as versións que Siniestro fixera durante a súa etapa con DRO publicado por esta discográfica en 1997.[17]
↑Estévez, José Luis (2 de abril de 2011). "Un superviviente al borde de la autopista". El País (Madrid). Consultado o 8 de xullo de 2011. Cancións como «Ayatollah!», «Bailaré sobre tu tumba» ou «Miña terra galega» son algúns dos himnos que permanecerán na memoria colectiva de polo menos un par de xeracións
↑Cangas, David (10 de novembro de 2010). ""Aún tengo caña para rato"". Faro de Vigo. Consultado o 8 de xullo de 2011. Si que é como un himno, non sei se oficioso ou oficial [de Galicia]