As eleccións xerais de Chile de 1949 celebráronse o 13 de marzo. Elixíronse 147 deputados e renováronse 20 dos 45 senadores. As anteriores eleccións foran en 1945 e as posteriores foron en 1953.
O FRAS, ou Falanxe Radical Agrario Socialista, un dos varios conglomerados de oposición ao goberno radical, logrou asegurar unha maioría, representando máis ou menos o 25% do Congreso Nacional, en ambas as cámaras, converténdose nunha coalición próspera electoralmente.
O Partido Comunista de Chile mantivo a súa clandestinidade e non adoptou nestas eleccións o nome de Partido Progresista Nacional, aínda que presentou algúns candidatos a nome do Partido Socialista, sen resultar electos.
Eleccións á Cámara dos Deputados
| Pacto |
Siglas |
Número de votos |
Porcentaxe |
Deputados electos
|
|
Partido Radical
|
PR
|
100.869
|
21,52%
|
35
|
|
Partido Socialista Popular
|
PSP
|
22.631
|
4.82%
|
6
|
|
Partido Democrático do Pobo
|
PDP
|
8.536
|
1,82%
|
1
|
|
Acción Renovadora de Chile
|
AR
|
4.424
|
0,94%
|
1
|
|
Partido Radical Doutrinario
|
PRDo
|
1.985
|
0,42%
|
0
|
|
Falanxe Nacional
|
FN
|
18.221
|
3,88%
|
3
|
|
Partido Radical Democrático
|
PRDe
|
23.248
|
4,96%
|
6
|
|
Partido Agrario Laborista
|
PAL
|
38.742
|
8,26%
|
14
|
|
Partido Socialista
|
PS
|
15.676
|
3,34%
|
5
|
|
Partido Socialista Auténtico
|
PSA
|
5.125
|
1,09%
|
2
|
|
Partido Conservador
|
PC
|
83.582
|
17,83%
|
30
|
|
Partido Conservador Tradicionalista
|
PCT
|
7.485
|
1,59%
|
3
|
|
Partido Conservador Social Cristián
|
PCSC
|
1.148
|
0,24%
|
0
|
|
Partido Liberal
|
PL
|
98.118
|
20,93%
|
33
|
|
Partido Liberal Progresista
|
PLP
|
6.431
|
1,37%
|
2
|
|
Partido Democrático
|
PDo
|
20.682
|
4,41%
|
6
|
|
Movemento Social Cristián
|
MSC
|
2.018
|
0,43%
|
0
|
|
Partido Demócrata
|
PDa
|
1.994
|
0,42%
|
0
|
|
Independentes sen pacto
|
ind.
|
2.191
|
0,46%
|
0
|
| Nulos e brancos
|
N / B
|
5.504
|
1,17%
|
|
| Total
|
|
468.610
|
100%
|
147
|
| Poboación total
|
|
5 962 000
|
|
| Total de electores habilitados
|
|
591.994
|
|
| Validamente emitidos
|
|
463.106
|
78,22%
|
| Abstención electoral
|
|
128.888
|
21,78%
|
Presidentes da Cámara dos Deputados
(1) Carlos Souper Maturana faleceu o 22 de xaneiro de 1950. Levouse a cabo unha elección complementaria onde triunfou Lisandro Cruz Ponce (PS), vencendo ao seu contrario liberal, Arturo Estay Aravena. Incorporouse á Cámara dos Deputados o 5 de xullo de 1950.
(2) Pedro Cárdenas Núñez faleceu en maio de 1952. Ao restar menos dun ano para o inicio do novo período lexislativo, non correspondeu por norma a elección complementaria, quedando a vacante sen ocupar.
(3) Roberto Bravo Santibáñez faleceu en decembro de 1950. O 24 de abril de 1951 incorporouse no seu posto Ramón Noguera Prieto (PCT), que venceu nas eleccións complementarias onde superou ao socialista, Carlos Venegas.
(4) Lucio Aníbal Concha Molina faleceu o 24 de xuño de 1952. Ao quedar menos dun ano para o inicio do novo período lexislativo, non correspondeu por norma a elección complementaria, ficando a vacante sen ocupar.
(5) Ángel Muñoz García faleceu o 11 de xaneiro de 1951. O 24 de abril de 1951 incorporouse no seu sitio Inés Leonor Enríquez Frödden (PR), a primeira muller parlamentaria de Chile, quen venceu nunha elección complementaria contra Esteban Bedoya (PDN) e Óscar Waiss Band (PSP).
(6) Fernando Maira Castellón foi escolleito Senador o 18 de xullo de 1950. O 25 de outubro de 1950 incorporouse no seu sitio José Ruperto Puga Fisher (PDo), quen venceu nunha elección complementaria ao conservador Zenón Urrutia Manzano e o socialista-popular Salomón Corbalón González.
(7) Carlos Cifuentes Sobarzo faleceu o 2 de decembro de 1950. O 24 de abril de 1951 incorporouse no seu sitio Mariano Puga Vega (PL), quen vencera nunha elección complementaria ao agrario-laborista Tertuliano Trillat e ao democrático Gregorio Fuentealba Orellana.
Eleccións ao Senado
| Pacto |
Sigla |
Número de votos |
Porcentaxe |
Senadores electos
|
|
Partido Radical
|
PR
|
43.125
|
16,18%
|
5
|
|
Partido Socialista Popular
|
PSP
|
9.772
|
3,66%
|
1
|
|
Partido Radical Doutrinario
|
PRDo
|
8.613
|
3,23%
|
0
|
|
Partido Democrático do Pobo
|
PDP
|
5.728
|
2,14%
|
0
|
|
Falanxe Nacional
|
FN
|
10.227
|
3,83%
|
1
|
|
Partido Radical Democrático
|
PRDe
|
10.445
|
3,91%
|
1
|
|
Partido Agrario Laborista
|
PAL
|
42.230
|
15,84%
|
3
|
|
Partido Socialista
|
PS
|
6.818
|
2,55%
|
0
|
|
Partido Socialista Auténtico
|
PSA
|
5.318
|
1,99%
|
0
|
|
Partido Conservador
|
PC
|
55.825
|
20,94%
|
3
|
|
Partido Conservador Tradicionalista
|
PCT
|
2.822
|
1,05%
|
0
|
|
Partido Conservador Social Cristián
|
PCSC
|
1.908
|
0,71%
|
0
|
|
Partido Liberal
|
PL
|
42.930
|
16,11%
|
6
|
|
Partido Liberal Progresista
|
PLP
|
6.002
|
2,25%
|
0
|
|
Partido Democrático
|
PDo
|
9.252
|
3,47%
|
0
|
|
Partido Demócrata
|
PDa
|
1.290
|
0,48%
|
0
|
|
Independentes sen pacto
|
ind
|
1.818
|
0,68%
|
0
|
| Nulos e brancos
|
N / B
|
2.351
|
0,88%
|
|
| Total
|
|
266.474
|
100%
|
20
|
| Poboación total
|
|
5 962 000
|
|
| Total de electores habilitados
|
|
316.186
|
|
| Validamente emitidos
|
|
264.123
|
83,53%
|
| Abstención electoral
|
|
52.063
|
16,46%
|
Presidentes do Senado
As agrupacións provinciais que escollían senadores nesta elección para o período 1949-1957 foron: Atacama e Coquimbo; Santiago; Curicó, Talca, Linares e Maule; e Biobío, Malleco e Cautín.
No cadro de distribución atópanse marcados en celas amarelas aqueles escanos que se escolleron nesta elección. Aquelas provincias que se encontran de cor celeste na lista que a continuación se entrega, corresponden aos senadores do período 1945-1953.
(1) Ángel Custodio Vásquez Galdames substituíu o 11 de febreiro de 1947 a Gabriel González Videla quen foi electo Presidente da República.
(2) O 22 de febreiro de 1950, os senadores Hernan Videla Lira e Pedro Opazo Cousiño comunicáronlle ao Executivo a vacancia do cargo ocupado por Neftalí Reyes Basoalto, por ter permanecido máis dun ano ausente do país sen a autorización competente. O 11 de xullo de 1950 incorporouse ao Senado o electo senador complementario Radomiro Tomic Romero (FN).
(3) Arturo Alessandri Palma faleceu o 24 de agosto de 1950, sendo substituído polo seu xenro, Arturo Matte Larraín (PL), quen se incorporou o 9 de xaneiro de 1951, tras vencer na elección complementaria ao conservador-social-cristián Carlos Vial Espantoso, o radical Rudencindo Ortega Masson, o socialista-popular Tomás Herman Chadwick Valdés e a feminista María de la Cruz Toledo.
(4) Carlos Ibáñez del Campo foi electo Presidente da República o 24 de outubro de 1952, asumindo o mando do país o 3 de novembro do mesmo ano. Incorporouse no seu lugar o 13 de febreiro de 1953 a feminista María de la Cruz Toledo, quen venceu en elección complementaria ao independente Humberto Mewes Bruna e ao conservador-social-cristián José Domínguez Ecnenique.
(5) Diego Francisco Bulnes Correa incorporouse o 22 de outubro de 1947 en substitución do falecido senador Diego Echenique Zegers, que morrera o 6 de agosto de 1947.
(6) Sergio Fernández Larraí incorporouse o 2 de agosto de 1949, tras vencer en elección complementaria ao conservador-social-cristián Francisco Javier Labbe, en substitución do falecido senador Miguel Cruchaga Tocornal, morto o 2 de marzo de 1949.
(7) Alberto Moller Bordeu faleceu o 20 de febreiro de 1950, sendo mudado polo radical Fernando Maira Castellón, quen se incorporou o 19 de xullo de 1950.
Véxase tamén
Bibliografía
- "Evolución y Funcionamiento del Sistema Político Chileno"; Matías Tagle Domínguez; Ediciones de la Université Catholique de Louvain; Bruxelas, Bélxica; 1982.
- "Historia Política de Chile y su Evolución Electoral desde 1810 a 1992"; Germán Urzúa Valenzuela, Editorial Jurídica de Chile, Santiago, 1992.
- "Chile en el Siglo XX"; Mariana Aylwin Oyarzún, Carlos Bascuñán Edwards, Sofía Correa Sutil, Cristián Gazmuri Riveros, Sol Serrano Pérez, Matías Tagle Domínguez. Editorial Planeta, Santiago, Chile, 1990.
