Día da Ciencia en Galego |
---|
|
Tipo | homenaxe, premio e data |
---|
Propósito | Homenaxear a científicos de todo o mundo que fixeron achegas á ciencia universal, e a científicos galegos ou que contribuíron á ciencia desde a lingua galega. |
---|
Data de fundación | 2010 |
---|
Fundador(es) | Sindicatos e asociacións de profesorado de educación secundaria galegos. |
---|
Nomeado en referencia a | Día Internacional segundo as Nacións Unidas, aínda que non sempre se celebre no mesmo día. |
---|
País | Galiza |
---|
[ editar datos en Wikidata ] |
O Día da Ciencia en Galego é a celebración do Día Internacional da Ciencia en Galiza, no que o pobo galego fai un fincapé especial en resaltar máis aló das fronteiras o labor de todos os científicos deste territorio pasados e presentes. O seu principal obxectivo é salientar a difusión do coñecemento científico no idioma galego e poñer en voga as achegas dos galegos á ciencia universal.
Historia
O Día da Ciencia en Galego celebrou a súa primeira edición en 2010, promovido por sindicatos e asociacións de profesorado de ensino medio, como parte da contestación ao Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia[1] que obrigaba a impartir as aulas de Matemáticas, Tecnoloxías e Física e química en español. Así, no encontro "Sumemos en galego" celebrado en xuño de 2010 en Compostela, no que participou profesorado destas materias convocados pola CIG-Ensino e a Plataforma Queremos Galego, tomouse, entre outros, o acordo de promover "unha semana da ciencia galega e un día da ciencia galega".[2]
Edicións
I Día da Ciencia en Galego (2010)
Tema: Matemáticas
Homenaxeados: Ramón María Aller Ulloa; Afonso X o Sabio; James Clerk Maxwell
II Día da Ciencia en Galego (2011)
Temas: A muller na ciencia; a Química
Homenaxeadas: Marie Curie; María Wonenburger
III Día da Ciencia en Galego (2012)
Tema: Tecnoloxía
Homenaxeados: Ramón Verea; Leonardo da Vinci
IV Día da Ciencia en Galego (2013)
Tema: a Arte
Homenaxeados: Isaac Díaz Pardo; Florence Nightingale; Richard Buckminster Fuller
V Día da Ciencia en Galego (2014)
Tema: os sensores; a Física
Homenaxeados: Xosé Rodríguez González; Isaac Newton
VI Día da Ciencia en Galego (2015)
Temas: A luz; os solos
Homenaxeados: Max Planck; Christiaan Huygens; Isidro Parga Pondal; Carlos Gómez-Reino Carnota
VII Día da Ciencia en Galego (2016)
Temas: Bioloxía, os legumes.
Homenaxeados: Mendel, Cruz Gallástegui Unamuno.
VIII Día da Ciencia en Galego (2017)
Temas: Viaxes pola Ciencia, viaxe do Beagle, Carta xeométrica de Galicia .
Homenaxeados: Charles Darwin, Domingo Fontán.
IX Día da Ciencia en Galego (2018)
Temas: Cultura científica, cultura galega, Patrimonio cultural europeo.
Homenaxeados: Arquímedes, mestre Mateu.
X Día da Ciencia en Galego (2019)
Temas: A lingua celta coma lingua indíxena de Galicia, Ano internacional das linguas indíxenas. A Táboa Periódica. Ano Internacional da Táboa Periódica.[3]
Homenaxeados: Noam Chomsky e Manuel Murguía. Mendeleiev e Luís Liz Marzán.
XI Día da Ciencia en Galego (2020)
Temas: A saúde
Homenaxeados: Robert Koch e Ernesto Viéitez Cortizo
XII Día da Ciencia en Galego (2021)
Temas: Ano internacional da economía creativa para un desenvolvemento sostible, a IA e os novos poliedros.
Homenaxeados: Alan Turing e Tarsy Carballas
XIII Día da Ciencia en Galego (2022)
Temas: Ano das ciencias básicas para un desenvolvemento sostible, a Oceanografía, Simetría, Meteoroloxía.
Homenaxeados: Évariste Galois e Ángeles Alvariño González
XIV Día da Ciencia en Galego (2023)
Temas: Saúde para todos
Homenaxeados: Alexander Fleming e Domingo García-Sabell[4]
XV Día da Ciencia en Galego (2024)
Temas: Astronomía
Homenaxeados: Galileo Galilei e Enrique Vidal Abascal[4]
Notas
Véxase tamén
Bibliografía
- Villares Naveira, Luís (2010). Estudos xurídicos sobre o Decreto para o plurilingüismo. Laiovento. ISBN 84-8487-189-4.
- Díaz-Fierros Viqueira, Francisco; Mariño Alfonso, Xurxo (2012). Escribir de ciencia en galego. Consello da Cultura Galega. ISBN 978-84-92923-36-6.
Outros artigos
Ligazóns externas