O Discóbolo[1] (do grego antigo δισκοβόλος diskobolos) é unha escultura[2] realizada por Mirón de Eleuteras ao redor do 455 a.C., que representa a un atleta xusto no intre de guindar un disco. Mirón, un dos escultores importantes do primeiro clasicismo, moi coñecido polas súas representacións de atletas é, tamén, citado por Plinio o Vello na súa Naturalis Historia, na que aparecen listadas as obras realizadas polo escultor.
Descrición
Mirón que, como Policleto, formárase no estilo severo, e mantén aínda algunha das súas características mentres vai evolucionando até representar formas atléticas masculinas cheas de forza[3]. Así, nesta obra, representa o corpo no intre da súa máxima tensión mais, con todo, ese esforzo non se reflicte totalmente no rostro, que amosa só unha feble concentración. A torsión do corpo é vigorosa, pero ao mesmo tempo harmoniosa e delicada. A beleza radica na súa composición xeométrica.
Porén, xunto do deseño anatómico, tamén está interesado en representar o movemento. Todo o corpo está botado cara a adiante, para producir co abaneo posterior o impulso necesario para poder lanzar o disco. E aínda que os brazos crean un amplo arco, unha composición novidosa, a estatua segue manifestando unha clara idea de frontalidade, como en períodos anteriores, non sendo até o seguinte séculos que os escultores crearán estatuas para seren vistas dende tódolos puntos de vista[4].
Como con case todas as esculturas gregas, non existe o orixinal, seguramente realizado en bronce, senón que se coñece a obra a partir das múltiples copias romanas en mármore talladas, neste caso, de época imperial. De entre estas copias que sobreviviron, a máis coñecida e valorada é a coñecida como Lancelotti, que apareceu na Vila Palombara propiedade da familia Massimo, en 1781. Actualmente atópase no Museo Nazionale Romano de Roma. Exposta no mesmo museo hai outra copia, denominada o Discóbolo Castelporziano, descuberto na localizade que lle dá o nome en 1906. Esta copia, que aparece sen cabeza e con sen pernas resulta máis realista no tratamento dos volumes e xa reflicte os avances técnicos conseguidos entre o clasicismo grego e a escultura romana imperial.
Outra copia notable foi descuberta en 1790, e procede da Vila Adriana de Tívoli. Esta escultura é propiedade do Museo Británico dende 1805, onde se atopa á vista do público e como elemento cabe dicir que a cabeza fora restaurada de xeito incorrecto e mira para diante en vez de mirar cara ao disco[5].
Influencia
Entre os autores que realizaron versión desta obra, unha das máis curiosas e a da interpretación surrealista de Salvador Dalí, titulada El atleta cósmico, que foi empregada como a imaxe que representaba a España nos Xogos Olímpicos de México (1968). Ao non chegar o artista a un acordo co goberno de Franco sobre o pago da obra, esta foi mercada a xeito particular por Anselmo López Fuertes, subdelegado da Delegación Nacional de Educación Física, quen a finais dos anos 1970 cedeulla en calidade de depósito ao rei Xoán Carlos, que a empraza nun lugar destacado no seu despacho do Palacio da Zarzuela. En 2013 os herdeiros do propietario chegaron a un acordo con Patrimonio Nacional polo que percibiron 2,8 millóns de euros polo cadro[6].
Tamén se emprega esta figura na moeda de 2 €, impresa por Grecia como conmemoración dos Xogos Olímpicos de Atenas en 2004.