Agapito García Atadell

Modelo:BiografíaAgapito García Atadell

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento28 de maio de 1902 Editar o valor en Wikidata
Viveiro, España Editar o valor en Wikidata
Morte15 de xullo de 1937 Editar o valor en Wikidata (35 anos)
Sevilla, España Editar o valor en Wikidata
Causa da mortepena de morte, garrote Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupacióntipógrafo Editar o valor en Wikidata
Partido políticoPartido Socialista Obrero Español Editar o valor en Wikidata
Familia
CónxuxePiedad Domínguez Díaz Editar o valor en Wikidata

Agapito García Atadell, nado en Viveiro o 18 de maio de 1902 e finado en Sevilla o 15 de xullo de 1937, foi un obreiro tipógrafo e sindicalista galego. É coñecido polo seu papel durante a guerra civil española, ao dirixir unha checa en Madrid durante os primeiros meses da contenda e pola súa participación na represión. O seu nome quedou asociado coas checas e coa represión republicana en Madrid durante a contenda.[1] Fuxido da zona republicana pouco antes da Batalla de Madrid, foi capturado polos franquistas, xulgado e executado.

Traxectoria

Os deputados socialistas Lamoneda, Anastasio de Gracia e Bugeda, co director das Milicias de Investigación, Agapito García Atadell, e un grupo de milicianos dos que traballaban ás súas ordes, entre eles Pedro Penabad Rodríguez.

Obreiro tipógrafo e sindicalista. Militou na Asociación General del Arte de Imprimir, en 1927 era Secretario xeral do Comité Central da Federación de Juventudes Comunistas. En 1928 trasladouse a Madrid para traballar nos talleres de El Sol e de La Voz. Ingresou na Agrupación Socialista de Madrid en 1930 e foi un destacado militante do Partido Socialista Obrero Español durante a Segunda República, máis próximo a Indalecio Prieto do que a Largo Caballero. Estivo na cadea trala folga xeral revolucionaria de 1934.

Guerra civil

Despois do golpe de estado de Franco, o PSOE decide reforzar a policía con republicanos leais. Á fronte dunha desas brigadas, denominadas Milicias Populares de Investigación criminal, formada por 48 homes, sitúase García Atadell.[2]

A brigada que actuaba violentamente e sen mediación de procesos xudiciais, foi responsable en total de ata 800 detencións[3] de persoas vencelladas ao bando golpista, á Igrexa ou en xeral á dereita, moitas delas asasinadas. Ademais, as detencións serviron como fonte de financiamento, e as brigadas recadaban grandes cantidades en diñeiro e xoias[4]. Os editoriais dos dous principais xornais socialistas El Socialista e Informaciones, apoiaron as súas actuacións[3].

Fuxida e captura

Fotografías en 1937, logo da súa detención polos franquistas.

En outubro de 1936, García Atadell, canda ao seu colaborador Pedro Penabad Rodríguez e as súas respectivas parellas, tentaron escapar clandestinamente de España polo porto de Alacant alegando que precisaba realizar un servizo de contraespionaxe. Nesa cidade conseguiu un visado de cidadán cubano e embarcou para Marsella no buque arxentino 25 de mayo. Dende Marsella marcharon a Saint-Nazaire, onde embarcaron cara a Cuba no transatlántico francés Mexique o 19 de novembro. Pero o buque aportou dúas veces en territorio controlado polo exército golpista: primeiro na Coruña e logo en Santa Cruz de la Palma, onde finalmente García Atadell e Penabad foron detidos. Foron trasladado primeiro a Santa Cruz de Tenerife e logo a Sevilla, onde lles fixeron un consello de guerra e os condenaron a pena de morte, sendo executados no garrote vil polo verdugo Cándido Cartón.[5]

Notas

  1. Ruiz 2014, p. 9.
  2. "La gran labor de García Atadell al frente de las Milicias Populares de Investigación". Crónica (en castelán) (357): 11. 13/9/1936. 
  3. 3,0 3,1 Defending the Republic: The García Atadell Brigade in Madrid, 1936 Arquivado 25 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine., de Julius Ruiz, Journal of Contemporary History, Vol. 42, No. 1, 97-115 (2007)
  4. "un solo saqueo realizado en la casa número 5, de la calle Conde de Xiquena, les ha proporcionado 4 millones de pesetas en metálico, joyas y objetos de arte", Heraldo de Madrid, 20/8/1936
  5. Romero García 2014.

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas