John von Neumann

John von Neumann
Henkilötiedot
Koko nimi János Lajos Margittai Neumann
Syntynyt28. joulukuuta 1903
Budapest, Itävalta-Unkari
Kuollut8. helmikuuta 1957 (53 vuotta)
Washington, DC, Yhdysvallat
Koulutus ja ura
Väitöstyön ohjaaja Lipót Fejér
Tutkimusalue Funktionaalianalyysi, operaattoriteoria, matematiikka, fysiikka, peliteoria, Soluautomaatti, joukko-oppi, kvanttifysiikka, ydinpommi ja informatiikka
Vuokaavio von Neumannin teoksesta "Planning and coding of problems for an electronic computing instrument" vuodelta 1947.

John von Neumann (János Lajos Margittai Neumann; 28. joulukuuta 1903 Budapest, Itävalta-Unkari – 8. helmikuuta 1957 Washington, Yhdysvallat)[1][2] oli unkarilaissyntyinen yhdysvaltalainen matemaatikko, joka työpanoksellaan kehitti kvanttimekaniikkaa, joukko-oppia, tietojenkäsittelytiedettä, taloustiedettä ja muita matematiikan osa-alueita eteenpäin.[3][4]

Von Neumann osallistui Manhattan-projektiin, jossa suunniteltiin Yhdysvaltojen ydinase. Hän oli myös kylmän sodan haukkoja, mistä kertoo sitaatti: ”If you say why not bomb them [Neuvostoliittoa] tomorrow, I say, why not today. If you say today at five o’clock, I say why not one o’clock.” ('Jos Venäjää halutaan pommittaa huomenna, kysyn miksei tänään. Jos tänään kello viisi, kysyn miksei yhdeltä.')

Von Neumann on yksi nykyaikaisen tietotekniikan isistä. Hän kehitti vuonna 1946 valmistunutta maailman ensimmäistä elektronista tietokonetta ENIACia. Suuri osa nykyaikaisista tietokoneista perustuu John von Neumannin kehittämään toimintaperiaatteeseen (von Neumannin arkkitehtuuri), jota hän kuvasi keskeneräiseksi jääneessä muistiinpanosarjassaan First Draft of a Report on the EDVAC.[5] Von Neumann oli tietoinen Alan Turingin työstä, mutta ei suhtautunut siihen lähteenä tietokonearkkitehtuurille vaikka pitikin sitä mielenkiintoisena komputaation kannalta.[6]

Neumann on peliteorian kehittäjä.[7]

Neumann muutti Yhdysvaltoihin vuonna 1930, kun hänet kutsuttiin Princetonin yliopistoon. Hän työskenteli alkuun luennoitsijana ja vuodesta 1933 yhtenä Princetonin Institute for Advanced Studyn kuudesta alkuperäisestä professorista.[8]

Lähteet

  • Rheingolg, Howard: Tools for Thought. The MIT Press, 2000.

Viitteet

  1. ↑ John von Neumann. University of St Andrews. Viitattu 12.11.2019.
  2. ↑ János Neumann. Hungarian Intellectual Property Office. Viitattu 12.11.2019.
  3. ↑ Boyer, Carl B. & Merzbach, Uta C.: Tieteiden kuningatar – Matematiikan historia, osa II, s. 879. Suomentanut Kimmo Pietiläinen. Helsinki: Art House, 1994. ISBN 951-884-158-6
  4. ↑ Timo Paukku, Filosofian neuron ajatukset auki suomalaisvoimin, Helsingin Sanomat 3.4.2019 s. B 9
  5. ↑ John von Neumann: First Draft of a Report on the EDVAC (PDF) archive.org. Viitattu 25.8.2017.
  6. ↑ Thomas Haigh, Mark Priestley: Von Neumann Thought Turing's Universal Machine was 'Simple and Neat.': But That Didn't Tell Him How to Design a Computer cacm.acm.org. tammikuu 2020. doi:10.1145/3372920 Viitattu 2.9.2021. (englanniksi)
  7. ↑ Stanford Encyclopedia of Philosophy, viitattu 19.10.2010
  8. ↑ Biography, University of St. Andrews (englanniksi)

Aiheesta muualla

Read other articles:

Pharsalia

Roman epic poem by Lucan about Caesar's Civil War This article is about the poem. For the company, see Pharsalia Technologies. For the town in the US, see Pharsalia, New York. For the region of ancient Greece, see Farsala § Ancient Pharsalus. For the genus of beetles, see Pharsalia (beetle). The Pharsalia was especially popular in times of civil wars and similar troubles; for example the editor of this 1592 edition, Theodor Pulmann, explains Lucan's relevance by the French Wars of Religion (...

 

Tumbang Titi, Ketapang

Tumbang TitiKecamatanNegara IndonesiaProvinsiKalimantan BaratKabupatenKetapangPemerintahan • Camat-Populasi • Total- jiwaKode Kemendagri61.04.13 Kode BPS6106050 Luas64.500 km²Desa/kelurahanlihat Wilayah administratif Tumbang Titi adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Ketapang, Kalimantan Barat, Indonesia. Ibu kota kecamatan ini adalah Tumbang Titi, dan berbatasan dengan Kecamatan Pemahan di sebelah utara, Kecamatan Marau dan Jelai Hulu di wilayah selatan, Kecamata...

 

Roma

Este artículo trata sobre la capital de Italia. Para otros usos de este término, véase Roma (desambiguación). Roma Capital de Italia BanderaEscudo Otros nombres: La Ciudad Eterna. Lema: Senatus Populusque Romanus(en latín: «El Senado y el Pueblo Romano») RomaLocalización de Roma en Italia RomaLocalización de Roma en LacioCoordenadas 41°53′35″N 12°28′58″E / 41.893055555556, 12.482777777778Idioma oficial ItalianoEntidad Capital de Italia • País Italia&...

Bandar Udara Nanyuan Beijing

Bandar Udara Nanyuan Beijing北京南苑机场IATA: NAYICAO: ZBNYInformasiJenisMiliter/PublikLokasiBeijing, Republik Rakyat TiongkokMaskapai penghubungChina United AirlinesKoordinat39°46′57″N 116°23′16″E / 39.78250°N 116.38778°E / 39.78250; 116.38778Koordinat: 39°46′57″N 116°23′16″E / 39.78250°N 116.38778°E / 39.78250; 116.38778Landasan pacu Arah Panjang Permukaan kaki m 18/36 10,498 3,200 Beton Bandar Udara Nanyuan Beiji...

 

Marie de France

Medieval French poet For the French princesses named Marie (or Mary), see Mary of France (disambiguation). In this medieval name, the personal name is Marie and de France is an appellation or descriptor. There is no family name. Marie de FranceMarie de France from an illuminated manuscriptDiedEnglandOccupationPoetLanguageOld French (Francien)Period1160–1215GenreLais, fables, saints' livesLiterary movementMedieval French literature Marie de France (fl. 1160–1215) was a poet, possibly b...

 

Daftar Menteri Koordinator Bidang Pembangunan Manusia dan Kebudayaan Indonesia

Menteri Koordinator Bidang Pembangunan Manusia dan Kebudayaan IndonesiaLambang Kementerian Koordinator Bidang Pembangunan Manusia dan KebudayaanBendera Kementerian Koordinator Bidang Pembangunan Manusia dan KebudayaanPetahanaProf. Dr. Muhadjir Effendy, M.AP.sejak 23 Oktober 2019Ditunjuk olehPresiden IndonesiaPejabat perdanaSudibjoDibentuk1 Agustus 1953 Menteri Koodinator Bidang Pembangunan Manusia dan Kebudayaan Indonesia adalah Menteri yang membidangi koordinasi perencanaan dan penyusun...

Single Album

For the type of musical recording available in South Korea, see single album. 2021 studio album by NOFXSingle AlbumStudio album by NOFXReleasedFebruary 26, 2021Recorded2020StudioMotor, San Francisco, California[1]GenrePunk rock[2]Length36:19LabelFat Wreck ChordsProducer Bill Stevenson Jason Livermore NOFX chronology West Coast vs. Wessex(2020) Single Album(2021) Double Album(2022) Singles from Single Album LinewleumReleased: January 12, 2021[3] Single Album is ...

 

Сабии

Сабии (сабеи; араб. صابئة‎) — в ближневосточной традиции религиозная группа, упоминаемая в Коране как принадлежащая к людям Писания наряду с иудеями и христианами. Слово «сабии» имеет арамейское происхождение и в арабском языке употреблялось в значении людей, обра�...

 

Luigi Tenco canta Tenco, De André, Jannacci, Bob Dylan, Mogol

Questa voce sull'argomento album di musica d'autore è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Luigi Tenco canta Tenco, De André, Jannacci, Bob Dylan, Mogolraccolta discograficaArtistaLuigi Tenco Pubblicazione1972 Durata26:30 GenereMusica d'autore EtichettaJoker SM 3427 Luigi Tenco - cronologiaAlbum precedenteSe stasera sono quiAlbum successivoAgli amici cantautori Luigi Tenco canta Tenco, De André, Jannacci, Bob Dylan, Mogol è un album postum...

Keintiman

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

غريمسبي تاون

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (مارس 2023)Learn how and when to remove this message غريمسبي تاون تأسس عام 1878  البلد المملكة المتحدة  الد�...

 

نقبة (نظرية الألوان)

النُقبة[1] (بالإنجليزية: Hue)‏ هي الهيئة أو الشكل المكتسبة بالصبغ[2]، وهي تلك الخاصية الناتجة عن اختلاف طول الموجات الضوئية، والمقصود هو اللون الصافي الخالي من الظلال أو من أي مزيج أو شائبة من لون أخر، أو لذلك اللون المضاف إليه نسبة من اللون الأسود أو الأبيض، مثل اللو�...

NiziU

NiziUInformasi latar belakangAsalSeoul, Korea SelatanGenreJ-pop[1]K-pop[2][3]Tahun aktif2020 (2020)–sekarangLabelJYPSony MusicSitus webniziu.comAnggota Mako Riku Rima Rio Maya Miihi Mayuka Ayaka Nina NiziU (ニジュー,[4]code: ja is deprecated , Nijū) adalah sebuah grup idola wanita asal Jepang yang dibentuk oleh JYP Entertainment dan Sony Music melalui suatu acara realitas bertema survival, Nizi Project. Grup ini terdiri dari sembilan anggota: Mako, ...

 

Don John (horse)

British-bred Thoroughbred racehorse Don JohnDon John, The Winner of the 1838 St. Leger with William Scott Up by John Frederick HerringSireWaverleyGrandsireWhaleboneDamComus mareDamsireComusSexStallionFoaled1835CountryUnited KingdomColourBayBreederWilliam Garforth or George Stanhope, 6th Earl of ChesterfieldOwnerGeorge Stanhope, 6th Earl of ChesterfieldTrainerJohn ScottRecord10: 9-1-0Major winsChampagne Stakes (1837)Great St Leger Stakes (1838)Doncaster Cup (1838)Gascoigne Stakes (1838)Heaton...

 

Earth's crust

Earth's outer shell of rock Plates in the crust of Earth Earth's crust is its thick outer shell of rock, referring to less than one percent of the planet's radius and volume. It is the top component of the lithosphere, a division of Earth's layers that includes the crust and the upper part of the mantle.[1] The lithosphere is broken into tectonic plates whose motion allows heat to escape the interior of Earth into space. The crust lies on top of the mantle, a configuration that is sta...

國際航空運輸協會航空公司代碼

香港國際機場張貼的IATA航空公司代码 幾個以AKE開首、澳洲航空（QF）所擁有的LD3箱 国际航空运输协会航空公司代码（英語：IATA Airline Designators）是国际航空运输协会为全球各航空公司指定的两个字母的代码，它是由航班代码的两个首字母组成。IATA也采用国际民用航空组织1987年开始发布的三字母代码。 两字母的航空公司代码表用于预约、时刻表、票务、征税、航空提单、�...

 

Anubhav Sinha

Indian film director, producer, screenwriter Anubhav SinhaSinha in 2016BornJamalpur, Bihar, IndiaAlma materAligarh Muslim UniversityOccupationsDirectorproducerscreenwriterYears active1993–present[clarification needed]SpouseRatnaa SinhaParentsPrem Govind Sinha (father)Sushila Sinha (mother) Anubhav Sinha is an Indian film director, producer and screenwriter who works in Hindi films. He is notable for movies like Ra.One (2011), Tum Bin (2001), Dus (2005), Mulk (2018), Articl...

 

Элеонора Кастильская (королева Англии)

Элеонора Кастильская исп. Leonor de Castilla англ. Eleanor of Castile Бронзовая эффигия Элеоноры Кастильской в Вестминстерском аббатстве работы Уильяма Торелла[англ.] Королева Англии 20 ноября 1272 — 28 ноября 1290 Предшественник Элеонора Прованская Преемник Маргарита Французская Г�...

The Queen's Beasts

Heraldic sculptures by James Woodford This article is about the heraldic statues. For the coins issued by the Royal Mint, see The Queen's Beasts (coin). The original Queen's Beasts in the Canadian Museum of History. The Queen's Beasts are ten heraldic statues representing the genealogy of Queen Elizabeth II, depicted as the Royal supporters of England. They stood in front of the temporary western annexe to Westminster Abbey for the Queen's coronation in 1953.[1] Each of the Queen's Be...

 

Final Piala Raja Spanyol 1987

Final Piala Raja Spanyol 1987TurnamenPiala Raja Spanyol 1986–1987 Real Sociedad Atlético Madrid 2 2 setelah perpanjangan waktuReal Sociedad menang 4–2 pada adu penaltiTanggal27 Juni 1987StadionLa Romareda, ZaragozaWasitJoaquín Ramos MarcosPenonton37.000← 1986 1988 → Final Piala Raja Spanyol 1987 adalah pertandingan final ke-83 dari turnamen sepak bola Piala Raja Spanyol untuk menentukan juara musim 1986–1987. Pertandingan ini diikuti oleh Real Sociedad dan Atlético Madrid...