Parazetamola (edo azetaminofeno) min arin/ertaina eta sukarrari aurre egiteko asko erabiltzen den farmakoa da.[1] Askotan, beste gai aktiboekin konbinatuta saltzen da, adibidez, hotzeria eta gripearen sintomak arintzeko botiketan.[2]Morfina bezalako analgesiko opioideekin ere elkartzen da min handiak tratatzeko, adibidez, minbizian edo kirurgia ondoren.[1][3] Beste antiinflamatorio ez-esteroideo ez bezala (AIEE, azido azetilsaliziliko kasu), parazetamolak ez du eragin antiinflamatorioa sortzen.[4] Normalean aho-bidez edo ondesteko bidetik erabiltzen da, baina bena barnetik ere erabil daiteke.[1][5] Efektuek 2 eta 4 ordu artean irauten dute.[1]
Parazetamola, gomendatutako dosietan erabilita, oso segurua ohi da. Azido azetilsalizilikoarekin konparatuta, parazetamolak ez dio kalterik egiten urdaileko mukosari ezta giltzurrunei, ez du odol koagulazioa oztopatzen, eta gaixotasun birikoak dituzten umeetan ez du Reye sindromea sortzen.[6] Analgesiko opiazeoekin konparatuta, ez du tolerantzia eta adikzioa sortzeko arriskurik. Oso arraroak dira ere azaleko errakzio larriak edo shock anafilaktikoa sortzea.[1] Horrela izanda, edozein adinetan erabil daiteke[1]; haurdunaldian eta edoskitzaroan, haurtzaroan[7][8][9] eta helduetan. Helduentzat gomendatutako eguneko dosi maximoa 3 - 4 gramotakoa da eta umeentzat 75 mg/kg.[10][11] Oso segurua izan arren, parazetamolak gaindosietan gibel toxikotasun oso larri eta hilgarria eragin dezake.[1]
Parazetamola gaur egun Europa zein Estatu Batuetan mina eta sukarra arintzeko gehien erabilitako sendagaia da.[12]Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) "Ezinbesteko Sendagaien Zerrendan" dago[13], hau da, osasun-sisteman beharrezkoak diren sendagairik eraginkor eta seguruen artean dago.
Parazetamola medikamentu generiko bezala zein izen komertzial askoekin eskuragarri dago.[14] Garapen bidean dauden herrialdeetan handizkako prezioak USD dolar zentabo bat baino gutxiago da dosi bakoitzeko[15], herrialde garatuetan, berriz, prezioa nabarmen handiagoa da, Estatu Batuetan adibidez, prezioa lau zentabo ingurukoa da dosi bakoitzeko.[16]
Farmakologia
Ekintza-mekanismoa
Parazetamolaren ekintza-mekanismoa ez dago guztiz argi. Dirudienez, ez du ziklooxigenasa (COX) periferikoa inhibitzen (AIEEek ez-bezala), eta hori izango litzateke antiinflamatorioa ez izateko arrazoia.[17] Parazetamolak nerbio sistema zentraleko COX modu selektiboan inhibituz, sukarra eta mina arintzeko gauza litzateke.[17] COXaren inhibizioa ez da gertatzen gune aktiboaren blokeoz, entzimaren erredukzioz baizik, COX entzima oxidatu behar baita funtzioa izateko.[17]
Horretaz gain, parazetamolak garuneko sistema kannabinoide endogenoa modulatzeko gauza litzateke ere, bere metabolitoa den AM404aren bitartez. Alde batetik, metabolito honek anandamida kannabinoide/balinoide endogenoaren birxurgapena inhibituko luke, mina arintzeko gaitasuna handituz. Bestalde, AM404 metabolitoak garunean seinale mingarriak inhibitzen dituen TRPV1 erreten kationikoa (aurreko izena: hartzaile balinoideoa) modu zuzenean aktiba lezake ere.[17]
Farmakozinetika
Aho-bidetik hartu eta gero, azkar xurgatzen da heste-meharrean garraio pasiboz.[18] Ondo banatzen da ehun guztietatik, bere banaketa bolumena 0,9 l/kg ingurukoa delarik [17] Ohiko dosi baten ondoren, parazetamolaren kontzentrazio plasmatikoa normalean 30 μg/ml (200 μmol/L) azpitik dago.[19] Lau ordu pasa eta gero, kontzentrazioa 10 μg/ml (66 μmol/L) baino txikiagoa izan ohi da.[19]
Parazetamol gehiena metabolizatzen da (%92-95) gernutik iraitzi baino lehen.[18] Metabolismoa batez ere gibelean gertatzen da, produktu ez-toxikoak eta toxikoak sortuz. Hiru bide metaboliko nagusi daude:[20][21]
Glukuronidazioa (%45-55)[22], UGTA1 eta UGTA6 glukuroniltranferasa entzimen bidez.[23]
N-hidroxilazioa eta deshidratazioa, eta gero, glutationarekiko konjugazioa (%15 baino gutxiago). Gibeleko P450-zitokromo sistemak (batez ere, CYP2E1[23] eta CYP3A4 [24]) parazetamola metabolizatzen dute NAPQI (N-azetil-para-benzokinoneimina) metabolito toxiko alkilatzailea sortuz.[20][25] NAPQI, orduan, modu itzulezinean konjugatzen da glutationaren talde sulfidriloekin.[25]
Hiru bide metaboliko hauetatik sortzen diren produktu gehienak inaktibo eta ez-toxikoak dira eta giltzurrunetatik iraizten dira. Hala ere, hirugarren bidean sortzen den NAPQI bitarteko metabolitoa toxikoa da eta parazetamolaren toxikotasunaren eragilea da intoxikazio akutuetan.[20] Zorionez, ohiko dosietan, NAPQI metabolito toxiko hau oso azkar detoxifikatzen da glutationarekin konjugatuz.[25]
Erabilera medikoak
Parazetamola mina eta sukarraren tratamenduan oinarritutako zenbait erabilera medikoetarako onartuta dago, bai bera bakarrik edo beste farmakoekin konbinatuta.
Sukarra
Parazetamola sukarra jaisteko erabiltzen da adin guztietako pertsonetan.[1] Hala ere, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gomendatzen du umeengan bakarrik erabiltzea gorputzeko tenperatura 38,5 °C baino handiago denean.[26] Umeetan sukarra jaisteko parazetamolaren eraginkortasuna zalantzan jarri da[27] eta metaanalisi baten arabera, ibuprofenoa baino eraginkortasun txikiagoa dauka[28].
Mina
Parazetamola min arin eta moderatua arintzeko erabiltzen da.[1] Larrialdietan min akutua tratatzeko bena-barneko parazetamola lehen mailako erabilera bezala bultzatzeko ebidentzia mugatua da.[29]
Buruko mina
Migraina akutuaren tratamenduan, parazetamola plazeboa baino eraginkorragoa azaldu da.[30] Alemaniako, Austriako eta Suitzako Buruko Minarako Erakundeek, Neurologiako Erakunde Alemaniarrarekin batera, parazetamola kafeinarekin konbinatuta lehen mailako terapia bezala gomendatu dute, tentsioak eragindako buruko mina eta migraina tratatzeko.[31]
Hortzetako mina
Ibuprofeno, naproxeno eta diklofenako bezalako AIEEak eraginkorragoak dira parazetamola baino hortzetako mina edo hortzetako prozeduretan sortutako mina kontrolatzen. Hala ere, AIEEen eragina nahikoa ez denean, parazetamolarekin batera erabil daitezke, eraginkortasuna handitzen delako.[32][33] Parazetamola bereziki egokia izango da AIEEak erabili ezin duten pazienteentzat, adibidez, alergia dutelako edo urdail-hesteetako ultzera edo odoljarioa pairatu dutelako.[34]
Ebakuntza ondoko min akutua
Parazetamola eta AIEEak konbinatuz analgesia hobeagoa lor daiteke farmako bakoitzak bere aldetik erabilita baino.[35]
Bizkarraren behe aldeko mina
Azken errebisio sistematikoen arabera ez dago parazetamolaren eraginkortasunaren ebidentzia min honetan[36][37]
Osteoartritisa
Parazetamola artritis arinean erabilgarria izan daiteke. Hala ere, beste AIEEek ez bezala, parazetamola ez da antiinflamatorioa. Beraz, jatorri inflamatorioa duten artritisetan, artritis erreumatoidean adibidez, ez du hobetzen artikulazioaren hantura[38]
Ductus arteriosus iraunkorra
Parazetamola erabiltzen da ductus arteriosus-a tratatzeko. Gaixotasun honetan, birika sistema arterial eta aortaren arteko komunikazioa ez da behar bezala ixten jaiotzean. Arazo hau E2 prostaglandinaren gain-aktibitatearekin erlazionatu da. Hala ere, parazetamolaren erabilerako ez da aurkitu eraginkortasun eta segurtasunaren ebidentziarik.[39][40] Indometazina eta ibuprofeno AIEEak ere erabili dira, baina hauen eraginkortasuna ere eztabaidagarria da.[39]
Besteak
Parazetamol eta kafeinaren konbinazioa parazetamol hutsa baino hobeagoa da, ohiko minaren tratamenduetarako, adibidez, hortzetakoa, erditze-ondokoa eta buruko mina.[41]
Parazetamolaren eragin analgesikoa hobetzen da opiazeo ahul (kodeina kasu) edo indartsu (morfina kasu) batekin konbinatzen denean, baina eragin kaltegarriak agertzeko arriskua handitzen da ere.[42][43]
Posologia
Ahotik hartuta, ohiko dosia 0,5-1 gramo 4-8 ordukoa da, gehienezko kopurua egunean 4 gramokoa izanda[11].
Albo-ondorioak
Egunean 10 gramo edo gehiago hartuta, gibelean kaltea egoteko arriskua oso handia da[44]. Hau da albo-ondoriorik ohikoena ahuldutako pazienteengan edo gehiegizko dosiak hartzen direnean.
↑World Health Organization. Integrated Management of Childhood Illness. Geneva: World Health Organization; 2000. WHO document WHO/FCH/CAH/ 00.12. origin.who.int(Noiz kontsultatua: 2019-01-16).[Betiko hautsitako esteka]
↑Borne, Ronald F. "Nonsteroidal Anti-inflammatory Drugs" in Principles of Medicinal Chemistry, Fourth Edition. Eds.
Foye, William O.; Lemke, Thomas L.; Williams, David A. Published by Williams & Wilkins, 1995. p. 544–545.
↑ abcBorne, Ronald F. "Nonsteroidal Anti-inflammatory Drugs" in Principles of Medicinal Chemistry, Fourth Edition. Eds.
Foye, William O.; Lemke, Thomas L.; Williams, David A. Published by Williams & Wilkins, 1995. p. 544–545.
Australia has over 130 skyscrapers —buildings which reach or exceed heights of 150 metres (490 ft))— complete and or under construction, all spread throughout five cities of the country. Most skyscrapers are located in cities within the Eastern states of Australia, and a number of these cities, such as Melbourne and Sydney, also rank high in the world list of cities with the most skyscrapers. Cities by number of skyscrapers Five cities in Australia currently host at least one skyscr...
Sistem Kader Partai Komunis Tiongkok merupakan institusi dan metode yang digunakan oleh Partai Komunis Tiongkok untuk melatih, mengatur, menunjuk, dan mengawasi personelnya agar dapat bertugas dan berperan sebagai pelayanan sipil bagi Partai, negara, militer, bisnis, dan organisasi lain di seluruh Tiongkok. Sistem ini terdiri dari beberapa juta kader (Hanzi sederhana: 干部; Hanzi tradisional: 幹部; Pinyin: gànbù) penuh waktu dan profesional. Tiongkok adalah negara satu parta...
Raja Christian IX dari DenmarkRaja DenmarkBerkuasa15 November 1863 – 29 Januari 1906PendahuluFrederik VIIPenerusFrederik VIIIPerdana MenteriLihat daftarInformasi pribadiKelahiran(1818-04-08)8 April 1818Kastil Gottorf, Schleswig, Kadipaten SchleswigKematian29 Januari 1906(1906-01-29) (umur 87)Istana Amalienborg, Kopenhagen, DenmarkPemakaman15 Februari 1906Katedral RoskildeWangsaGlücksburgAyahFriedrich Wilhelm, Adipati Schleswig-Holstein-Sonderburg-GlücksburgIbuPutri Louise Caroline ...
Untuk tokoh Alkitab yang menjadi nama dari kitab ini, lihat Yoël. Untuk kegunaan lain, lihat Yoel (disambiguasi). Bagian dari Alkitab KristenPerjanjian LamaYosua 1:1 pada Kodeks Aleppo Taurat Kejadian Keluaran Imamat Bilangan Ulangan Sejarah Yosua Hakim-hakim Rut 1 Samuel 2 Samuel 1 Raja-raja 2 Raja-raja 1 Tawarikh 2 Tawarikh Ezra Nehemia Ester Puisi Ayub Mazmur Amsal Pengkhotbah Kidung Agung Kenabian Besar Yesaya Yeremia Ratapan Yehezkiel Daniel Kecil Hosea Yoël Amos Obaja Yunus Mikha Nahu...
روجيه مارش (بالفرنسية: Roger Marche) معلومات شخصية الميلاد 5 مارس 1924(1924-03-05) الوفاة 1 نوفمبر 1997 (عن عمر ناهز 73 عاماً)شارفيل-ميزيير الطول 1.72 م (5 قدم 7 1⁄2 بوصة) مركز اللعب مدافع الجنسية فرنسا مسيرة الشباب سنوات فريق ASC Mohon المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (...
Primus pilusRicostruzione moderna dell'abbigliamento di un centurione, forse un primus pilus. Descrizione generaleAttivaEtà repubblicana - 476 NazioneCiviltà romana Tipoufficiale della legione romana Guarnigione/QGCastrum DecorazioniDona militaria Voci su unità militari presenti su Wikipedia Primus Pilus[1] era il titolo detenuto nell'esercito romano dal primo Centurione della legione, ovvero il capo di tutti i centurioni. Il primus pilus o primipilus era l'unico tra tutti i gradi ...
40°43′40″N 73°59′17″W / 40.727732°N 73.988092°W / 40.727732; -73.988092 Church in New York City, United StatesMiddle Collegiate Reformed ChurchThe Church prior to the 2020 fireMiddle Collegiate Reformed ChurchShow map of ManhattanMiddle Collegiate Reformed ChurchShow map of New YorkMiddle Collegiate Reformed ChurchShow map of the United StatesLocation112 Second Avenuebetween 6th and 7th StreetManhattan, New York CityCountryUnited StatesDenominationInterdeno...
Prime Minister of Japan from 1924 to 1926 In this Japanese name, the surname is Katō. CountKatō Takaaki加藤 高明Prime Minister of JapanIn office11 June 1924 – 28 January 1926MonarchTaishōRegentHirohitoPreceded byKiyoura KeigoSucceeded byWakatsuki Reijirō Personal detailsBorn(1860-01-03)3 January 1860Aisai, Aichi, Tokugawa shogunateDied28 January 1926(1926-01-28) (aged 66)Tokyo, Empire of JapanCause of deathPneumoniaPolitical partyKenseikaiSpouseKatō Haruji (...
Railway station in Hampshire, England Hedge EndHedge End station buildingGeneral informationLocationHedge End, EastleighEnglandGrid referenceSU496149Managed bySouth Western RailwayPlatforms2Other informationStation codeHDEClassificationDfT category EHistoryOpened9 May 1990Original companyBritish RailPassengers2018/19 0.522 million2019/20 0.497 million2020/21 97,4122021/22 0.274 million2022/23 0.340 million NotesPassenger statistics from the Office of Rail and Road Hedge End railway station is...
قائمة الحكومات التركية (بالتركية: Türkiye Hükümetleri Listesi) وهي قائمة بجميع الوزارات التي حكمت في تركيا بعد انتهاء الدولة العثمانية وتأسيس الجمهورية التركية فتبدأ منذ أول حكومة بتاريخ 1923 إلى الآن.[1] القائمة الرقم رئيس الوزراء فترة العهدة التصويت الأحزاب 1 عصمت إينونو 1 نوفمبر 1...
University of Cambridge Physics Department Cavendish LaboratoryCavendish plaque at original New Museums SiteEstablished1874AffiliationUniversity of CambridgeHead of departmentMete Atature[1]LocationCambridge, United Kingdom52°12′33″N 00°05′33″E / 52.20917°N 0.09250°E / 52.20917; 0.09250Cavendish Professor of PhysicsVacantWebsitewww.phy.cam.ac.uk The Cavendish Laboratory is the Department of Physics at the University of Cambridge, and is part of the ...
Type of delivery service The examples and perspective in this article may not represent a worldwide view of the subject. You may improve this article, discuss the issue on the talk page, or create a new article, as appropriate. (December 2010) (Learn how and when to remove this message) Package delivery from a UPS truck Package delivery or parcel delivery is the delivery of shipping containers, parcels, or high-value mail as single shipments. The service is provided by most postal systems, ex...
Naskah Ms. no. 7117 Alfabet Albania Kaukasus adalah sistem penulisan alfabet yang digunakan oleh Albania Kaukasia, salah satu suku kuno dan penduduk asli Kaukasus yang bertempat di Azerbaijan dan Dagestan sekarang. Merupakan satu-satunya alfabet asli yang digunakan oleh bahasa asli Kaukasus selain alfabet Georgia dan Armenia.[1] Sejarah Menurut pengarang Armenia Movses Kaghankatvatsi, alfabet Albania Kaukasus ditemukan oleh Mesrop Mashtots, seorang teolog, penerjemah dan biarawan Arme...
Television channel Cubavision InternationalCountryCubaBroadcast areaAmericas, Europe, Northern Africa, Asia and part of AustraliaAffiliatesteleSUR, CGTN, RT en EspañolHeadquartersHavana, CubaProgrammingLanguage(s)SpanishPicture format1080i HDTV/720i SDTVOwnershipOwnerICRTHistoryLaunchedJuly 26, 1986; 37 years ago (July 26, 1986)LinksWebsiteCubavisión Internacional SpanishAvailabilityStreaming medialive[1] Cubavision International (Spanish: Cubavisión Internacional) is a Cuban ...
United States historic placeCleburne County CourthouseU.S. National Register of Historic Places The Cleburne County Courthouse in August 2013LocationVickory St., Heflin, AlabamaBuilt1907ArchitectC. W. CarltonArchitectural styleClassical RevivalNRHP reference No.76000317[1]Added to NRHPJune 22, 1976 The Cleburne County Courthouse is a Classical Revival courthouse in Heflin, Alabama. Built in 1907, it was listed on the National Register of Historic Places in 1976.[1&...
Review of the election 1926 United States Senate election in Arizona ← 1920 November 3, 1926 1932 → Nominee Carl Hayden Ralph H. Cameron Party Democratic Republican Popular vote 44,591 31,845 Percentage 58.34% 41.66% County resultsHayden: 50–60% 60–70% 70–80% Cameron: 50–60% U.S. senator before election Ralph H. Cameron Republican El...
Beulas Glory on a Volvo chassis, for the operator Student Agency Beulas Aura with a Volvo B12B engine at the FIAA 2011 trade fair in Madrid. Beulas SAU is a coachbuilder based in Arbúcies, Catalonia, Spain. The company builds a range of coach bodies on a variety of chassis. Their products are sold throughout Europe. History The company was established in 1934 by Ramón Beulas and Narcís Pujol in Arbúcies, a village in the Selva county of the province of Girona, Catalonia, Spain. It was (af...
Motorsport track in the United States Phoenix RacewayPhoenix Raceway as of 2019Location7602 Jimmie Johnson DriveAvondale, Arizona 85323United StatesTime zoneUTC-07:00 (UTC-06:00 DST)Coordinates33°22′29.1″N 112°18′40.14″W / 33.374750°N 112.3111500°W / 33.374750; -112.3111500Capacity42,000[1]OwnerNASCAR (2019–present)International Speedway Corporation (1997–2019)OperatorNASCAR (1997–present)Address7602 Jimmie Johnson Drive, Avondale, Arizona 853...
Triton trägt Theseus (Melisches Relief, 5. Jh. v. Chr.) Triton und Nereide (Neapel) Triton trägt Nymphe (Berlin) Triton (altgriechisch Τρίτων Trítōn, neugriechisch Τρίτωνας Trítonas) ist ein Meeresgott der griechischen Mythologie, von dem später die mythologische Gattung der Tritonen abgeleitet wurde. Inhaltsverzeichnis 1 Mythologie 2 Tritonen 3 Rezeption 4 Literatur 5 Anmerkungen 6 Weblinks Mythologie Triton wurde als Mischwesen gedacht und oft als Sohn des Poseidon und d...
Doni HaryonoInformasi pribadiKewarganegaraan IndonesiaLahir21 Februari 1999 (umur 25)Magelang, Jawa Tengah, IndonesiaTinggi1,91mBerat78 kgSpike360 cmBlok335 cmKampusUniversitas 17 Agustus SemarangInformasi klubPosisiOutside HitterKarier TahunTim 2016 Bekasi BVN2017–2019 Jakarta Pertamina Energi Putra2019 Semarang Berlian Bank Jateng2020 Jakarta BNI 46 Putra2020-2021 Al-Nasser2022 Bogor LavAni2022-2023 VC Nagano Tridents2023 BIN Pasundan2024 Bodyguard Headquarter Tim nasional 2015�...