1497ko irailaren 17an, Medina Sidoniako dukearen agindupean, Melilla okupatu zuen espedizioaren buru izan zen Estopiñango Pedroren omenezko monumentua.
1497ko irailaren 17ko Melillako HartzeaJuan Alonso Pérez de Guzmán-en ekimena izan zen, Medina Sidoniako dukea, Melillako plaza konkistatu zuena eta Errege Katolikoen babesa izan zuena.
Granadako Gerraren eta Nazariar Erresumaren desagerpenaren ondoren ezegonkortasun politiko handia sortu zen Fez eta Tremecéneko erresumetan. 1493an Hernando de Zafrak, Errege Katolikoen idazkariak, bere anaia Lorenzo de Zafra eta Hernandez Manrique bidali zituen kostaldeko herrien egoera eta defentsak behatzeko espedizio batean. Hortik aurrera, Cazaza eta Tres Forcas lurmuturra konkistatzeko aukerak piztu zion interesa Melillari. Errege Katolikoei jakinarazi zieten Melillako defentsak oso egoera txarrean zeudela, plazak ez zuela harreman onik Fezko Erresumarekin, eta, Tabahariquetik Hernando de Zafrara xekeak urtebete lehenago aurreratutakoaren arabera, eraso kristaua izanez gero, Errege Katoliko Berdexkei ematea izango zela haien jarrera, eraso piraditarren aurrean. 1494an, Olarte eta Basuntotik Melillarako eta beste plaza batzuetarako (Cazaza, Taxuda, Meggeo eta Bocchoya) eta Pedro Lezcano eta Alvaro de Acostarako espedizioek jarraitu zuten, Melillako plazaren eta Gaztelako agintarien arteko akordioei hasiera emateko eta Melillako aguazilaren legazio batek Errege Katolikoen aurrean egindako agerraldia errazteko.[1]
Errege Katolikoek, ordea, hainbat faktoreren ondorioz galdu zuten interesa Melillan. Lehenik eta behin, Martin Galindo kontseilariaren txosten negatibo bat, plazako gosete egoera adierazten zuena; bestetik, Tenerifeko konkista amaitzeko interesa; eta Tordesillasko Itunaren negoziazioa, Afrika iparraldea gaztelarrek eta portugaldarrek Atlantikoko portuak konkistatzeko baimena lortu ahal izateko, eta Indietako aferei erantzuteko beharra. Melillako egoera prekarioa, gainera, larriagotu egin zen, Fezko Erresumak agindutako gobernadoreak agindutako suntsiketaren ondorioz, plaza Errege Katolikoekin insubordinatu eta negoziatu zutelako.[2]
Melillako konkista
1497an Sanlúcar de Barramedatik abiatu zen Medina Sidoniako dukearen ondo hornitutako 5000 soldadu eta itsasontziren espedizioa Melillako konkistarako, Pedro de Estopiñán y Virués buru zutela. Soldaduak Jerez de la Frontera, Medina Sidonia, Arcos de la Frontera eta Sanlúcar de Barrameda herrietatik zetozen.[3]
Irailaren 17an, oposiziorik gabe hartu zuten lurra, eta Melillako (Melilla Zaharra) gotorleku hondatua berreraikitzeari ekin zioten, cava eta barrera sistemarekin, hau da, ontzietan zekarten egur taulamendu bat jarriz lagunduta, gotorlekuko elementu guztiak konponduz, hala nola, putzuak, hormak, adarveak, lurrerako zubia eta dorreak.[4][5]
1498an, Errege Katolikoek eta Medina Sidoniako dukeak Melillako Zina izeneko kapitulazio bat sinatu zuten, zeinaren bidez Melilla ez zen Medina Sidoniako dukearen jaurerriaren parte izango, Errege Katolikoek plazaren gastu gehienak, errege-goarnizioa barne, ordaintzearen truke, Errege Jaurerriaren bostgarren zatia, Errege Jaurerriaren [1][2]
Ondorioak
Melillako plaza izan zen Afrika iparraldean Gaztelako hedapena ekarri zuen Afrikako gotorlekuetako lehena. Melillako konkistaren ondorioz, dukearen tropek 1505etik 1532ra Cazazako plaza mantendu zuten, Fezko Erresumaren goarnizioa ezarri zen lekua, eta konkista horren ondorioz, Medina Sidoniako dukeari Cazazako markesgoa eman zioten. Medina Sidoniako dukeak 1497tik 1556ra izan zuen jabetza, ez Melillako jurisdikzioa, urte horretan uko egin baitzion Felipe II.aren alde edukitzeari, nahiz eta denbora horretan gastuak Koroak ordaindu.[1]
Melillako aguazila ez zen Melillara itzuli Errege-erregina Katolikoen aurrean plaza eskaini ondoren. Andres eta Lorenzo de Melilla moriskoei Axarkian hainbat mercedes eta lur eman zitzaizkien, Torrox bezala.[1]
Irailaren 17an Melillako eguna ospatzen da, Melilla Gaztelako Koroan sartu zela gogoratuz.[6]
↑Antonio Bravo Nieto, Jesús Miguel Sáez Cazorla. (1988). Melilla en el Txantiloi:Siglo a traves de sus fortificaciones. Melilla: Servicio de Publicaciones del Excmo. Ayuntamiento Fundación Municipal Socio-Cultural
N? 1.
