Constanza Geiger (alemanez, Constanze Geiger) (Viena, 1835eko urriaren 16a - Paris, 1890eko abuztuaren 24a) austriar piano-jotzaile, aktore, konpositore eta abeslaria izan zen. 2025eko urtarrilaren 1ean, Fernandus-Walzer (1848) obrarekin, Vienako Orkestra Filarmonikoaren Urte Berriko Kontzertuaren programan sartu zen lehen emakume konpositorea izan zen, bere historiaren 85 urteetan.[1]
Bizitza
Jose Geiger (1810-1861) konpositorearen eta Teresa Rziha (1804-1865) gorteko jostunaren alaba zen.[2] Haurtzarotik nabaria zen aitaren talentu musikala heredatu zuela. Aitaren eta J.W. Tomaschek eta Simon Sechter irakasleen piano-eskolak jaso ondoren, sei urterekin debutatu zuen piano-kontzertista gisa. Bederatzi urterekin konposatzen hasi zen, eta 13 urterekin, 1848an, lehen aldiz igo zen eszenatoki batera aktore gisa.[3] Bere bizitzan zehar ez zuen inoiz kontratu egonkorrik onartu; agertokian agerpen puntualak edo laburrak izan ziren.
"Elisabethen-Vermarshungsmarsch" obra musikala, Konstantzak 18 urte besterik ez zituela konposatua, 1854ko apirilaren 21ean entzun zen lehen aldiz, Isabel de Baviera dukesa (gerora Austriako enperatriza izan zena), enperatriza izango zena, Nussdorfen gelditu zenean bere ezkontzara bidean, bi egun geroago Vienan.
1862ko apirilaren 23an Saxonia-Coburgo eta Gothako Leopoldo printzearekin ezkondu zen. Saxonia-Coburgo-Gothako Ernesto II.ak Ruttensteingo baronesa titulua eman zion bere ezkontzagatik.[4] Ezkondu ostean, erabat erretiratu zen agertokitik, eta Radmeric gazteluan bizi izan zen familiarekin. Ganbera-musikarako eta elizarako konposizioak interpretatzen jarraitu zuen. Senarra hil ondoren, Parisera joan zen bizitzera.
Strauss familiak behin eta berriz interpretatu zituen bere baltsak.[5]
Ezkontza eta ondorengoak
1861eko apirilaren 21ean, Vienako Schottenkirchen, Saxonia-Coburgo-Gothako Leopoldo printzearekin ezkondu zen. 1860an, ezkondu aurretik seme bat izan zuten: Francisco, Ruttensteingo baroia, 1869an hil zena.[6]
Konposizioak (hautaketa)
- 4 Bals, op. 3 (1845)
- Preghiera
- Ave Maria (1846)
- Duettino (tenore eta baxuarentzat)
- Frühlings-Träume Walzer, op. 8 (1847)
- Abschieds-Walzer, op. 9 (1848)
- Ferdinandus-Walzer (1848)
- Das Fuchslied als Trauermarsch (1849)
- Radetzky Marsch, op. 14, ez.[3]
- Sehnsucht (Romanze), op. 15 (1850)
- Carlsklänge (Walzer)
- Franz Joseph-Marsch, op. 19 (1852)
- Ein Volkswalzer, op. 22a
- Nandl-Polka, op. 22b (1852)
- Elisabethen-Vermählungsmarsch (1854)
- Lanckoronsky-Marsch, op. 24
- Chines-Polka, op. 26
- Unbefriedigte Sehnsucht (Nocturne), op. 27 (1856)
- Herzklopfer-Walzer, op. 29 (1856)
- 'Kennst du meine Leiden?' (Nocturne), op. 30 (1856)
- 3 Nocturnes (1859)
- Kaiser-Einzugs-Marsch (1862)
- Offertorium (1873)
Hil osteko aitorpenak
2024an Raimund Lissy biolinista austriarrak Konstanze Geigerren biografia bat argitaratu zuen, Es liegt ein eigener Zauber in diesem Wunderkinde! Constanze Geiger – Komponistin, Pianistin, Schauspielerin aus Wien. (Bere magia dauka mirari horrek!" Constanze Geiger - Vienako konpositore, pianista eta aktorea).[5]
2024ko abenduan, Vienako Orkestra Filarmonikoak Geigerren Fernandus-Walzer gehitu zuen Riccardo Mutik zuzendutako 2025eko Urte Berriko kontzerturako bere programan. Horrela, Geiger izan zen 85 urteko historian kontzertu horren egitarauan sartu zen lehen emakume musikagilea. Johann Straussen konpositore garaikide horrek konposatu zuen pieza, 12 urte zituenean.[1]
Erreferentziak
Bibliografia
- Eisenberg, Ludwig (1903). Paul Liszt, ed. Großes biographisches Lexikon der Deutschen Bühne im XIX. Jahrhundert. (en alemán). or. 310.
- Lissy, Raimund (2024). "Es Liegt ein Eigener Zauber in Diesem Wunderkinde!": Constanze Geiger - Komponistin, Pianistin, Schauspielerin Aus Wien (1st ed edición). Hollitzer Verlag. ISBN 978-3-99094-229-1.
Kanpo estekak
.jpg)
