Jose Migel Sagastibeltza

Jose Migel Sagastibeltza
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJosé Miguel Sagastibeltza Barberia
JaiotzaLeitza, 1789
Herrialdea Nafarroa Garaia, Euskal Herria
HeriotzaDonostia, 1836ko maiatzaren 5a (46/47 urte)
Heriotza moduaborrokan hilda
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfarmazialaria eta militarra
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakLehen Karlistaldia

Jose Migel Sagastibeltza Barberia (Leitza, 1789 – Donostia, Gipuzkoa, 1836ko maiatzaren 5a) Nafarroa Garaiko militar karlista izan zen.

Bizitza

Jose Migel Sagastibeltza Leitzako Pastain zaharrean (gaur egun Martintxikine deitua) jaio zen 1789an; aita Blas eta aitona Agustin ere hango etxenagusi izan ziren.[1] I. Gerra Karlista hasi aurretik Iturengo botikario izan zen zenbait urtez. Antza denez, ijito jatorrikoa zen.[2]

Nafarroako hirugarren batailoia antolatu eta gidatu zuen, eta 1833an Karlos V.a erregegaia errege ezagutu zuen lehenengoetako bat izan zen. Urtebete geroago, koronel egin zuten eta Larraintzarko garaipenenaren ondoren, brigadier. Azkenik, Gipuzkoako komandante bilakatu zen. Lacy Evans buru zuten ingelesen aurka garaipena lortuko zuela ematen zuenean hil zuten Donostian, Lugarizko guduan, 1836ko maiatzaren 6an. Biharamunean enterratu zuten Leitzako elizan.[3][4]

Sagastibeltza literaturan

Honelaxe deskribatu zuen Agosti Xahok buruzagi leitzarra Voyage en Navarre pendant l'insurrection des basques liburuan (1836):[5]

«

Le commandant qui faisait avec une impartialité si noble l'éloge de ses frères d'armes n'était autre que le brave Sagastibelza. Le chef montagnard réunissait en lui deux physionomies distinctes, qui se succédaient par des transitions rapides: l'Ibérien primitif et le moderne Espagnol. Parlait-il la langue de Cervantes, il était grave, emphatique, et l'élévation de sa pensée recherchait toutes les magnificences du langage; mais, au premier accent de la langue de Vascons, son inspiration devenait plus franche et plus abrupte, son tour plus vif, son allure plus décidée; une vie nouvelle éclatait dans le feu de ses regards plus mobiles; le timbre de sa voix devenait plus mordant; je ne sais quel souffle d'indomptable liberté faisait respirer cet homme assez petit de taille, svelte et fort comme un léopard.

»

1837an, Victor Hugo idazle frantziarrak Sagastibeltzaren abizena hartu zuen poema baterako, hori bai, apur bat itxuraldaturik:[6][7][8]

«

Gastibelza, l'homme à la carabine,
Chantait ainsi:
"Quelqu'un a-t-il connu dona Sabine?
Quelqu'un d'ici?
Dansez, chantez, villageois! la nuit gagne
Le mont Falù.
- Le vent qui vient à travers la montagne
Me rendra fou!

Quelqu'un de vous a-t-il connu Sabine,
Ma senora?
Sa mère était la vieille maugrabine
D'Antequera
Qui chaque nuit criait dans la Tour-Magne
Comme un hibou ... -
Le vent qui vient à travers la montagne
Me rendra fou!
Dansez, chantez! Des biens que l'heure envoie

(...)[9]

 »

Poema honek ez zuen zerikusi zuzenik Sagastibeltzarekin, Euskal Herriarekin edo Lehen Gerra Karlistarekin, maitasun ixtorio bat kontatzen zuelarik.[10][11] Edozein kasutan, dexenteko arrakasta izan zuen: Franz Liszt konpositore hungariarrak 1844ean musika jarri zion eta 1847an, soilik pianorako beste bertsio bat egin zuen.[12] 1955ean berriz Georges Brassens kantautore frantziarrak beste bertsio bat egin zuen.[13]

Pio Barojak berak honelaxe aipatu zuen Leitzako buruzagia La nave de los locos eleberrian (1925):[14]

«

[Los carlistas] Tenían también buena gente: uno de ellos era José Miguel Sagastibelza, coronel del quinto batallón de Navarra, nacido en Donamaría (...). [Era] pequeño de talla, esbelto y muy fuerte. Hablaba el vascuence bajo, con suavidad y con amabilidad; pero cuando gritaba en castellano para dar órdenes sacaba una voz como de metal. Era hombre guapo, de cara viva y muy morena, por el sol y el aire. Llevaba levitón azul, boina blanca y una cruz en el pecho (...) lo mató un inglés, un casaca gorri (casaca roja) de los de Lacy Evans, delante de San Sebastián.

»

Ikusten denez, buruzagi karlista nongoa zen esateko garaian behintzat hanka sartu zuen Barojak.

Euskal herri literaturari dagokionez, bertso honek ere aipatzen du Leitzako buruzagi karlista:

«

Sagastibeltza jauna
illaren bortzian
Rusiara eraman dute
zurezko kotxian;
tropak ekarko ditik
andik onuntzian,
santo parako ditek
gauzak konpontzian[15]

 »

Erreferentziak

  1. ↑ Perurena, Patziku: Leitzako errege erreginak (ahoz belarrirako urre altxorretan). Bilbo: Euskaltzaindia, 1996. 329. orria
  2. ↑ Perurena, Patziku: Leitzako errege erreginak (ahoz belarrirako urre altxorretan). Bilbo: Euskaltzaindia, 1996. 329. orria.
  3. ↑ Pirala, Antonio: Historia de la Guerra Civil, y de los partidos liberal y carlista, segunda edición, refundida, y aumentada con la historia de la regencia de Espartero por don Antonio Pirala. Tomo II. Madril: Imprenta del Crédito Comercial, 1868. 470. orria. Interneten eskuragarri.
  4. ↑ Perurena, Patziku: Leitzako errege erreginak (ahoz belarrirako urre altxorretan). Bilbo: Euskaltzaindia, 1996. 329. orria. Bertan Sagastibeltzaren heriotz agiriaren faximila agertzen da.
  5. ↑ Chaho, Joseph Augustin: Voyage en Navarre pendant l'insurrection des basques (1830-1835). Baiona: P. Lespès, Éditeur, 1865 [2. edizioa]. 192-193. orriak. Interneten eskuragarri
  6. ↑ "Sagastibelza tuvo fama en el país durante mucho tiempo y, si no sus hazañas, su nombre un poco transformado debió de servir a Víctor Hugo para la canción popular en su tiempo, "Gastibelza o el hombre de la carabina". (Baroja, Pío: La familia de Errotacho. Madril: Caro Raggio, 1974. 24. orria).
  7. ↑ Garate, Justo: «Las citas vascas de Víctor Hugo y el vasco-celtismo» (633-639. orriak). In: Revista Internacional de Estudios Vascos, 26, 4. Paris: Eusko Ikaskuntza, 1935. 634. orria. Interneten eskuragarri
  8. ↑ Ziur aski, Xahoren liburu horren bitartez izango zuen Victor Hugok Sagastibeltzaren berri. (Zabaltza, Xabier: Agosti Xaho. Aitzindari bakartia (1811-1858). Donostia: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia. Bidegileak, 2011. 4. orria. Internet-en eskuragarri).
  9. ↑ http://poesie.webnet.fr/lesgrandsclassiques/poemes/victor_hugo/guitare.html
  10. ↑ http://dbarf.blogspot.com.es/2010/12/gastibelza-lhomme-la-carabine-victor.html
  11. ↑ http://recursos.march.es/culturales/documentos/conciertos/cc488.pdf 23. orria.
  12. ↑ http://recursos.march.es/culturales/documentos/conciertos/cc488.pdf 22-23 eta 31-35 orriak.
  13. ↑ http://www.analysebrassens.com/?page=texte&id=32&%23
  14. ↑ Baroja, Pio: La nave de los locos. Madril: Caro Raggio / Cátedra, 1999. 76. orria. Interneten eskuragarri.
  15. ↑ Zavala, Antonio: "Karlos V'ren denborako kantak" (255-256. orriak). In: Karlisten leenengo gerrateko bertsoak. Tolosa: Auspoaren Sail Nagusia, 1992. Interneten eskuragarri.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jose Migel Sagastibeltza

Read other articles:

Bufo

Bufo Bufo periglenes Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Amphibia Ordo: Anura Famili: Bufonidae Genus: BufoLaurenti, 1768 Spesies Lihat teks. Bufo adalah genus besar dari sekitar 150 spesies yang tergolong famili Bufonidae[1]. Bufo adalah bahasa Latin yang berarti kodok. Terdapat beberapa spesies bufo yang dapat memproduksi racun. Subgenus dan spesies Subgenus Bufo Nama binomial Nama umum Bufo aspinius (Yang, Liu, and Rao, 1996) Bufo bankorensis Barbour, 1908...

 

Akaniṣṭha

In classical Buddhist Cosmology, Akaniṣṭha (Pali: Akaniṭṭha, meaning Nothing Higher, Unsurpassed) is the highest of the Pure Abodes, and thus the highest of all the form realms. It is the realm where devas like Maheśvara live. In Mahayana Buddhism, Akaniṣṭha is also a name for the Pure Land (Buddhafield) of the Buddha Vairocana.[1] This is also the setting of the Ghanavyūha Sūtra. Vajradhara, the Sambhogakaya Buddha. Tibetan Buddhism, Akaniṣṭha (Tib. 'og min) often ...

 

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

Kylie Minogue

Australian singer and actress (born 1968) For other uses, see Kylie Minogue (disambiguation). Kylie MinogueAO OBEMinogue in 2018BornKylie Ann Minogue (1968-05-28) 28 May 1968 (age 55)Melbourne, Victoria, AustraliaCitizenshipAustraliaUnited Kingdom[1]OccupationsSingersongwriteractressYears active1979–presentWorksAlbumssinglessongs recordedconcert toursfilmographyvideographyproductsRelativesDannii Minogue (sister)AwardsFull listMusical careerGenresPopdance-popdiscoInstr...

 

2CBCB-NBOMe

Chemical compound 2CBCB-NBOMeLegal statusLegal status DE: NpSG (Industrial and scientific use only) UK: Class A Identifiers IUPAC name N-[(3-bromo-2,5-dimethoxy-bicyclo[4,2,0]octa-1,3,5-trien-7-yl)methyl]-1-(2-methoxyphenyl)methanamine CAS Number1354634-09-5 NPubChem CID57483909ChemSpider26234935 YUNIIWGI3S41A26Chemical and physical dataFormulaC19H22BrNO3Molar mass392.293 g·mol−13D model (JSmol)Interactive image SMILES COc1ccccc1CNCC3c2c(C3)c(OC)c(Br)cc2OC InChI In...

 

Multiverse (DC Comics)

Fictional multiverse used by DC Comics Map of the New 52 Multiverse In most of the DC Comics media, the Multiverse is a cosmic construct composed of the many fictional universes the stories of DC media take place in. The worlds in the multiverse share a space and fate in common, and its structure has changed several times in the history of DC Comics.[1] History Golden Age The concept of a universe and a multiverse in which the fictional stories take place was loosely established durin...

Waktu Eropa Timur

Zona Waktu di Eropa: biru muda Waktu Eropa Barat (UTC+0) biru Waktu Eropa Barat (UTC+0) Waktu Musim Panas Eropa Barat (UTC+01:00) merah muda Waktu Eropa Tengah (UTC+01:00) merah Waktu Eropa Tengah (UTC+01:00) Waktu Musim Panas Eropa Tengah (UTC+02:00) kuning Waktu Kaliningrad (UTC+02:00) emas Waktu Eropa Timur (UTC+02:00) Waktu Musim Panas Eropa Timur (UTC+03:00) hijau muda Waktu Minsk, Waktu Moskwa (UTC+03:00) Warna terang menunjukkan negara-negara yang tidak menjalankan waktu musim panas, y...

 

Andreas Möller

Disambiguazione – Se stai cercando il pittore danese, vedi Andreas Möller (pittore). Andreas Möller Möller in azione alla Juventus nei primi anni 90 Nazionalità Germania Ovest Germania (dal 1990) Altezza 181 cm Peso 70 kg Calcio Ruolo Allenatore (ex centrocampista) Termine carriera 2004 - giocatore Carriera Giovanili 1973-1981 BSC Schwarz-Weiß 1919 Frankfurt1981-1985 Eintracht Francoforte Squadre di club1 1985-1987 Eintracht Francoforte35 (5)1988-1990 Borussia Dort...

 

Medan

City and capital of North Sumatra, Indonesia This article is about the city in Indonesia. For other uses, see Medan (disambiguation). City and provincial capital in Sumatra, IndonesiaMedanCity and provincial capitalCity of Medan Kota MedanRegional transcription(s) • Jawiميدن • Batakᯔᯩᯑᯉ᯲ • Hanzi棉蘭 • Tamilமேடான்From top, left to right: Medan Central Business DistrictGreat Mosque of MedanMaimun PalaceSun PlazaTjo...

Camiguin

This article is about the Philippine province. For other uses, see Camiguin (disambiguation). Province in Northern Mindanao, PhilippinesCamiguinProvinceProvince of Camiguin(clockwise from top) Camiguin island satellite image in 2016, Ferry in Camiguin, Guinsiliban Port, and Mount Hibok-Hibok as seen from White Island FlagSealMotto: The Island Born of Fire[1]Location in the PhilippinesOpenStreetMapCoordinates: 9°10′N 124°43′E / 9.17°N 124.72°E / 9.1...

 

Doug McKalip

American policy advisor This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Doug McKalip – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2023) (Learn how and when to remove this message) Doug Mc...

 

Lists of Dutch films

Cinema of the Netherlands List of Dutch films Pre-1910 1910s 1920s 1930s 1940s 1950s 1960s 1970s 1980s 1990s 2000s 2010s 2020s vte This is chronology of films produced in the Netherlands. The films are produced in the Dutch language. Lists by decade List of Dutch films before 1910 List of Dutch films of the 1910s List of Dutch films of the 1920s List of Dutch films of the 1930s List of Dutch films of the 1940s List of Dutch films of the 1950s List of Dutch films of the 1960s List of Dutch fi...

Whitehorse

Questa voce sull'argomento centri abitati dello Yukon è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. WhitehorsemunicipalitàCity of Whitehorse Whitehorse – Veduta LocalizzazioneStato Canada Territorio Yukon Divisione censuariaNon presente AmministrazioneSindacoBev Buckway TerritorioCoordinate60°43′N 135°03′W / 60.716667°N 135.05°W60.716667; -135.05 (Whitehorse)Coordinate: 60°43′N 135°03′W / ...

 

Katedral La Spezia

Katedral La SpeziaKatedral Kristus Rajabahasa Italia: Cattedrale di Cristo ReKatedral La SpeziaLokasiLa SpeziaNegaraItaliaDenominasiGereja Katolik RomaArsitekturStatusKatedralStatus fungsionalAktifAdministrasiKeuskupanKeuskupan La Spezia-Sarzana-Brugnato Katedral La Spezia (bahasa Italia: Duomo della Spezia; Cattedrale di Cristo Re; Katedral Kristus Raja) adalah sebuah gereja katedral Katolik yang terletak di La Spezia, Italia. Ini adalah katedral Keuskupan La Spezia-Sarzana-Brugnato....

 

穆罕默德·达乌德汗

穆罕默德·达乌德汗سردار محمد داود خان‎ 阿富汗共和國第1任總統任期1973年7月17日—1978年4月28日前任穆罕默德·查希爾·沙阿（阿富汗國王）继任穆罕默德·塔拉基（阿富汗民主共和國革命委員會主席團主席） 阿富汗王國首相任期1953年9月7日—1963年3月10日君主穆罕默德·查希爾·沙阿 个人资料出生(1909-07-18)1909年7月18日 阿富汗王國喀布尔逝世1978年4月28日(...

Capital gain

Profit from a sale of a capital asset Capital Gains redirects here. For the radio show, see Capital Gains (radio show). Part of a series onCapitalism Concepts Austerity Business Business cycle Businessperson Capital Capital accumulation Capital markets Company Corporation Competitive markets Economic interventionism Economic liberalism Economic surplus Entrepreneurship Fictitious capital Financial market Free price system Free market Goods and services Investor Invisible hand Visible hand Lib...

 

John Henry Lorimer

Scottish painter (1856–1936) The Flight of the Swallows by John Henry Lorimer, 1906 The Ordination of Elders in a Scottish Kirk, 1891. National Gallery of Scotland. The Lorimer family grave, Newburn, Fife John Henry Lorimer (12 August 1856 – 4 November 1936) was a Scottish painter who worked on portraits and genre scenes of everyday life. Life Lorimer was born in Edinburgh, the son of James Lorimer, who was Regius Professor of Public Law at Edinburgh University from 1862 to 1890.[1 ...

 

Sunshine Protection Act

Proposed U.S. federal law to make daylight saving time permanent Sunshine Protection ActLong titleAn Act to make daylight saving time permanent, and for other purposes.Announced inthe 118th United States CongressSponsored byMarco Rubio (R–FL), Vern Buchanan (R–FL)Number of co-sponsors20 (House), 14 (Senate)CodificationActs affectedUniform Time ActLegislative historyIntroduced in the 115th Congress's Senate as S. 2537 by Marco Rubio (R–FL) on March 12, 2018Committee considerati...

مينان دو بليسيس

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (سبتمبر 2022) مينان دو بليسيس معلومات شخصية الميلاد سنة 1952 (العمر 71–72 سنة)  مواطنة جنوب إفريقيا  الحياة العملية المهنة روائية،  ولغوية  الجوائز جائزة أوليف ش�...

 

Heather Reisman

Canadian businesswoman Heather ReismanOCReisman in 2007Born (1948-08-28) August 28, 1948 (age 75)Montreal, Quebec, CanadaAlma materMcGill University (BSW)Occupation(s)CEO of Indigo Books and MusicCo-founder and past Chair of KoboSpouseGerald SchwartzChildren4 Heather Maxine Reisman OC (born August 28, 1948) is a Canadian businesswoman and philanthropist. Reisman is the founder and chief executive of the Canadian retail chain Indigo Books and Music. She is the co-founder and past Cha...