Gibeleko lotailu gurutzatu

Gibeleko lotailu gurutzatu
Xehetasunak
Artikulazioamedial condyle of femur (en) Itzuli
posterior intercondylar part of tibia (en) Itzuli
Identifikadoreak
Latinezlig. cruciatum posterius
MeSHA02.835.583.512.600 eta A10.165.669.514.600 A02.513.514.600, A02.835.583.512.600 eta A10.165.669.514.600
TAA03.6.08.008
FMA44617
Terminologia anatomikoa

Gibeleko lotailu gurutzatua (GLG), beste izenez atzeko lotailu gurutzatua, belauneko lotailu gurutzatu bietatik bat da, bestea aurreko lotailu gurutzatua (ALG) delarik. "Gurutzatu" izena lotailuok duten posizioarengatik da, bien artean "X" bat osatzen baitute tibia eta femurra elkarrekin lotuz. Biak ala biak lotailu indartsuak dira, belauneko mugimenduak mugatzeko funtzioarekin; GLGren kasuan, tibia atzeraka eramaten duten mugimenduak eragozten ditu.[1]

Anatomia

Tibia, meniskoak eta lotailu gurutzatuen insertzioak agerian dituela.

Bi lotailu gurutzatuak belauneko artikulazioaren kapsularen barruan daude. Halere, GLG zein ALG mintz sinobialak bilduak daude, nolabaiteko azpikapsula bat osatuz.

Femurrean, GLG fossa intercondylaris femoris gunean txertatzen da, barruko kondiloaren kanpoko aldean, ALGa txertatzen den puntuaren ondoan.

Tibian, GLG area intercondylaris deritzon gunearen atzeko aldean txertatzen da, eta izena hortik hartzen du. Puntu horretan, gainera, lotailuaren zuntzek kanpoko meniskoaren atzeko adarrarekin bat egiten dute.[2][3][4][5][6]

Funtzioa

Ikuspegi honetan, belauna barru aldetik ikus daiteke (barruko kondiloa ez da ageri, gibeleko lotailu gurutzatua ikusteko). Extentsio mugimenduan atze-barruko faszikulua tenkatuta eta aurre-kanpoko faszikulua lasaitua egoten denez, hiperextentsioak GLGaren atze-barruko faszikuluaren etena ekar dezake.

Gibeleko lotailu gurutzatuan faszikulu bi bereiz daitezke, aurre-kanpokoa eta atze-barrukoa.[7] Belauneko mugimenduan, GLGaren zuntzek errotazio bat egiten dute, halako moldez non aurre-kanpoko faszikulua belaunaren flexioan tenkatzen baita (baina ez belaunaren extentsioan). Atze-barrukoaren portaera alderantzizkoa da.[6][8]

GLGaren funtzioa femurraren kondiloek tibiaren ertzetik aurrera ez egitea da (edo tibia femurraren atzerantz ez mugitzea).[4][9]

Lesioak

Ikuspegi honetan, belauna barru aldetik ikus daiteke (barruko kondiloa kenduta dago, gibeleko lotailu gurutzatua ikustearren). Flexioan aurre-kanpoko faszikulua luzatuta dagoenez eta atze-barruko faszikulua laxatuta, hiperflexio batek GLGaren aurre-kanpoko faszikulua lesiona dezake.

GLGa hiperflexio zein hiperextentsio mugimenduetan lesiona daiteke, edo aurrez aurreko txoke batekin.[10][6] Hain zuzen ere, gibeleko lotailu gurutzatuaren lesioen ohiko arrazoiak flexionatutako belaunean hartutako kolpe zuzenak dira (trafiko istripuak, erorketak...), non tibia atzeraka behartzen den.[4][11][12]

Lotailu gurutzatuak biskoelastikoak direnez, tentsio igoera progresiboak hobeto jasan ditzakete, bat-batekoak baino. Genu varo gehi extentsio mugimenduak behartzean ere lesiona daiteke GLGa.[7][10]

GLGaren lesioa dagoela sumatzen denean, belauneko beste egiturak ere aztertu behar dira, askotan GLGarekin batera kartilago, menisko edo beste lotailuak hondatzen baitira, edo hezurretako hematomak edo hausturak egon daitezke.

Gibeleko lotailu gurutzatuaren etenak lau mailatan sailkatzen dira:

I. gradua, GLGaren zuntz gutxi eten dira.
II. gradua: GLGaren zuntz eten ertaina, belauneko ezegonkortasunarekin.
III. graduan, GLGa guztiz etenda dago, belauneko ezegonkortasunarekin.
IV. gradua, GLGaz gain, belauneko beste lotailu bat eten da.

Horretara, tratamendua lesio-mailaren araberakoa egokituko da.

Tratamendua

I eta II. mailako lesioetan, gibeleko lotailu gurutzatua modu kontserbatzailean trata daiteke, kirurgia barik alegia. Fisioterapiaren bidez belauneko muskuluak indartzen dira, eta honek artikulazioaren egonkortasuna hobetzen du, GLGaren ezintasuna konpentsatuz.[13]

III. eta IV. mailetarako, ordea, sintomak nabarmenak izan daitezke, edo GLGaren lesioarekin batera belauneko beste egiturak egon daitezke; kasu horretan, kirurgia gomendatzen da. Horrelakoetan, GLGa tendoi txerto batekin ordezkatzen da, tibia eta femurrean eginiko zuloetan torlojuekin lotuz. Operazio konplexu xamarra da, kokapenagatik eta zailtasun teknikoagatik.[14]

Irudi gehigarriak

  • Erresonantzia magnetiko irudia, lotailu gurutzatu normalak erakutsiz (fletxak).
    Erresonantzia magnetiko irudia, lotailu gurutzatu normalak erakutsiz (fletxak).
  • Belaunaren aurreko ikuspegia.
    Belaunaren aurreko ikuspegia.
  • Belaunaren aurreko ikuspegia.
    Belaunaren aurreko ikuspegia.

Erreferentziak

  1. ↑ (Gaztelaniaz) Larrañaga, Oier Gorosabel. Belauneko lotailu gurutzatuak | Aixebe & Abante. (Noiz kontsultatua: 2024-11-22).
  2. ↑ Amis, AA.; Gupte, CM.; Bull, AM.; Edwards, A.. (Mar 2006). «Anatomy of the posterior cruciate ligament and the meniscofemoral ligaments.» Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 14 (3): 257–63.  doi:10.1007/s00167-005-0686-x. PMID 16228178..
  3. ↑ Girgis, FG.; Marshall, JL.; Monajem, A.. (1975). «The cruciate ligaments of the knee joint. Anatomical, functional and experimental analysis.» Clin Orthop Relat Res 106 (106): 216–31.  doi:10.1097/00003086-197501000-00033. PMID 1126079..
  4. ↑ a b c Chandrasekaran, S.; Ma, D.; Scarvell, JM.; Woods, KR.; Smith, PN.. (Dec 2012). «A review of the anatomical, biomechanical and kinematic findings of posterior cruciate ligament injury with respect to non-operative management.» Knee 19 (6): 738–45.  doi:10.1016/j.knee.2012.09.005. PMID 23022245..
  5. ↑ Edwards, A.; Bull, AM.; Amis, AA.. (Mar 2007). «The attachments of the fiber bundles of the posterior cruciate ligament: an anatomic study.» Arthroscopy 23 (3): 284–90.  doi:10.1016/j.arthro.2006.11.005. PMID 17349472..
  6. ↑ a b c Voos, JE.; Mauro, CS.; Wente, T.; Warren, RF.; Wickiewicz, TL.. (Jan 2012). «Posterior cruciate ligament: anatomy, biomechanics, and outcomes.» Am J Sports Med 40 (1): 222–31.  doi:10.1177/0363546511416316. PMID 21803977..
  7. ↑ a b Malone, AA.; Dowd, GS.; Saifuddin, A.. (Jun 2006). «Injuries of the posterior cruciate ligament and posterolateral corner of the knee.» Injury 37 (6): 485–501.  doi:10.1016/j.injury.2005.08.003. PMID 16360655..
  8. ↑ DeFrate, LE.; Gill, TJ.; Li, G.. (Dec 2004). «In vivo function of the posterior cruciate ligament during weightbearing knee flexion.» Am J Sports Med 32 (8): 1923–8.  doi:10.1177/0363546504264896. PMID 15572322..
  9. ↑ Race, A.; Amis, AA.. (Jan 1994). «The mechanical properties of the two bundles of the human posterior cruciate ligament.» J Biomech 27 (1): 13–24.  doi:10.1016/0021-9290(94)90028-0. PMID 8106532..
  10. ↑ a b Janousek, Andreas T.; Jones, Deryk G.; Clatworthy, Mark; Higgins, Laurence D.; Fu, Freddie H.. (1999). «Posterior Cruciate Ligament Injuries of the Knee Joint» Sports Medicine 28 (6): 429–41.  doi:10.2165/00007256-199928060-00005. PMID 10623985..
  11. ↑ Castle, Thomas H; Noyes, Frank R; Grood, Edward S. (1992). «Posterior Tibial Subluxation of the Posterior Cruciate-Deficient Knee» Clinical Orthopaedics and Related Research 284 (284): 193–202.  doi:10.1097/00003086-199211000-00027. PMID 1395293..
  12. ↑ von Eisenhart-Rothe, Ruediger; Lenze, Ulrich; Hinterwimmer, Stefan; Pohlig, Florian; Graichen, Heiko; Stein, Thomas; Welsch, Frederic; Burgkart, Rainer. (2012). «Tibiofemoral and patellofemoral joint 3D-kinematics in patients with posterior cruciate ligament deficiency compared to healthy volunteers» BMC Musculoskeletal Disorders 13: 231.  doi:10.1186/1471-2474-13-231. OCLC .3517747 PMID 23181354..
  13. ↑ Fernandez, Matthew; Pugh, David. (2012). «Multimodal and interdisciplinary management of an isolated partial tear of the posterior cruciate ligament: a case report» Journal of Chiropractic Medicine 11 (2): 84–93.  doi:10.1016/j.jcm.2011.10.005. OCLC .3368977 PMID 23204951..
  14. ↑ American Academy of Orthopedic Surgeons. «Posterior Cruciate Ligament Injuries» OrthoInfo (American Academy of Orthopedic Surgeons).

Kanpo estekak