GaindegiaEuskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia da. 2004. urtean sortua da, eta eragile ekonomiko eta sozialez dago osatua. 2021eko ekainean desegin zen zailtasun ekonomikoengatik.[1]Paul BilbaoKontseiluko idazkari nagusiak albiste «ikaragarri txarra» zela esan zuen, eta «harriduraz eta kezkaturik» hartu zuen albistea Kike Amonarrizek, Euskaltzaleen Topaguneko lehendakariak.[1]
Gaindegiaren helburu nagusia nazio ikuspegiz Euskal Herriaren errealitate sozioekonomikoa ikertu eta ezagumendu hori gizartearen esku jartzea da.
Euskal Herri osoan zenbat langabetu dagoen, zer Barne Produktu Gordin duen, per capita errenta, sektore ekonomikoak nola kokatzen diren, berrikuntza maila… Herri bati bete-betean eragiten dioten halako adierazleak muga administratiboez gaindi jorratzen zituen erakunderik ez zegoen lehenago, eta hutsune hori betetzeko sortu zen Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia. Ezagutza bildu, sortu eta zabaltzeko.[2]
Horretarako, batetik, sektorekako nahiz lurraldekako errealitate sozioekonomikoaren jarraipena egiten du elkarteak, eta, bestetik, sortzen duen ezagumendu hori aditu, ikerlari, profesional, kazetari eta gizarte osoaren esku jartzen du, hainbat jarduera eta ekimenen bitartez: txostengintza, plataforma digitalak (atlasa.eus, www.datuak.net, www.euskalgeo.net), telebista saioak (EuskalEgitura), mintegi eta hitzaldiak, gogoetak eta analisiak.
Hala, nazio garapenari lagunduko dioten ezagumendu eta jarrerak sustatzen laguntzen du elkarteak.
Espainiako Gobernuaren EAEko Ordezkaritzaren jopuntuan 2015ean
2015ean Espainiako Gobernuaren EAEko Ordezkaritzak zalantzazko legalitatea zuen polizia-txosten bat baliatu zuen Gaindegiaren kontra jotzeko, jasotako diru laguntza batzuei helegitea jartzeko. Gaindegia-ren inguruko 25 lagun zelatatu zituen poliziak, eta txosten batean jaso zuten haien jardun politikoaren berri: sindikatuetako afiliazioak, mugimendu sozialetako parte-hartzea, ordezkaritza-karguak, hautagaitzak, manifestazioetan eta bileretan parte hartu izana... Datu pertsonal ugari ziren. Gaindegiak Poliziaren ikerketaren berri izan zuen geroago epaiketa hura aurrera joan zenean. Epaileak kritikatu egin zuen era horretako ikerketa bat egin izana diru laguntzei helegitea jartzeko. Laguntzen auzia bera ere ebatzi zuen auzitegiak: ontzat jo zuen emandako laguntza.[3] Geroxeago 2021eko ekainean Gaindegia desegin egin behar zen diru-laguntzen faltan eta zailtasun ekonomikoengatik.[1]
